Ka Oiaio, Volume I, Number 75, 15 April 1896 — Page 1
This text was transcribed by: | Patty Mancini |
This work is dedicated to: | In Loving Memory of My Father |
Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/
Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.
KA
PUKA LA OIAIO
Hoopukaia i na la i pau koe ka la Sabati a me Lapule no 50 keneta o ka mahina.
BUKE 1. HONOLULU, APERILA 15, 1896. HELU. 75
OIAIO PUKA LA
------ NA -------
K@ehi@a io Karisto La.
-----oo-----
HAKUI@ E MRS. E G. WHITE.
KA ULU ANA AE ILOKO O KARISTO.
Ke kali nei ko kakou Makua ma ka Lani e hooili i kona pomaikai piha maluna o kakou. O ko kakou kuleana no ia, e inu nui ma ka punawai o kona aloha palena ole. He kupaianaha ko kakou pule nuku ana! Ua makaukau a ua oluolu ke Akua e hoolohe i ka pule oiaio o ka poe haahaa loa o kona mau keiki, ua maopopo nea ke ano makemake ole o kakou e hoike aku imua o ke A@a i ko kakou mau noi ana.
Heaha la ka na anela o ka lani e manao ai no na kanaka nawaliwali a ili@, na mea i hoowalewaleia, oiai ua iini mai ka naau aloha palena ole o ke Akua, ua makaukau e haawi mai a oi aku mamua ae o ko kakou noi ana; he uuku ko kakou noi ana, a he uuku no hoi ko kakou manaoio?
He olioli iho na anela e kulou imua o ke Akua, ua olioli lakou e ku kokoke ia ia. Ua manao lakou o ke kamailio pu me ke Akua ko lakou olioli kiekie loa, o na keiki nae o ka honua nei, na mea i pilikia ke ole kokua mai ke Akua, na oluolu lakou ke hele me ka hoomalamalama ole ia e kona Uhane a me kona kokua mau.
Ke hoopuni nei ka pouli o ka mea hewa i ka poe pule ole. Ke hoowalewale nei na hawanawana o ka enemi ia lakou e hana hewa, no ka mea aole i kono aku lakou iloko o ke kuleana o ka pule ake Akua i haawi mai ai ia lakou. No ke ala la i makemake ole ai na keiki kane a me na kaikamahine a ke Akua e pule, oiai oia ke ki ma ka @ina o ka manaoio e hoohamama mai ai i na hale papaa o ka laui.
L@mau ia.
NO NA AINA KAHIKO
NA KULANAKAUHALE I NALOWALE A LOAA HOU AKU.
MOKUNA VI.
Assouana--Na luakalai pohaku o Syene--Ke ano o ka hooneenee ana i na Pohakununui--Na waimimilo o ka Nile--Aitiopa Kahiko--Mokupuni o Philae--Kahi hope loa o ka hoomana Kii--Na Kii pohaku--kalai anoe--Aboo Simbele--Ke ko ana o ka wanana.
O keia hoi ka lihi palena hema o Aigupika ponoi, ano a mai mua mai. He oiaio, ua pahola aku kekahi o na Parao i ko lakou mana i ka hema loa aku o keia, aole nae i hiki ia lakou ke hoomau ia kuleana, aka, ua kipaku hou ia mai, a komo ia mai hoi o Aigupika e na alii Aitiopa a ;awepio aku ia Aigupika Luha, aka, o ka "Towela o Sene," a Ezekiela (19:10) i olelo ai, "ka palena o Aigupika," oia io no ka palena pali pohaku garanita nana i hoohaiki ae i ke kahe ana a ka muliwai Nile ka palena maoli ma kona ano iho o Aigupika, e like no me ia i na la o ke Kaula i oleloia ae la.
O na aina a pau ma ka hema aku o keia no hookahi tusani mile ua ike ia ma ka inoa o hoi o ka poe Cushaita, ka aina o kanaka ili uliuli.
He nui hoi na manawa i kamailio ia ai o Aigupika, ma ka Baibala, ka "Aina o Haina," aka hoi aole he olelo pili aina no na keiki e ae a Noa ma ka honua nei.
He eha hoi o na keiki a Hama i helu pu ia o lakou na kumu mai o kekahi mau lahui hui eha. Ua noho o Mizaraima, a me he la o kona makuakane pu kekahi me ia ma Aigupika, o Cush, ma ka hema aku, ma Aitiopa; ka inoa Helena o Cush; Phut ma Libya, ma ke ko@hana o Libya. ka makua mai o ka poe Lib@ a me na Moor a o Canaan, ma ka hikina a me ka akau, ma Syria a me Palesetina.
A o ka mea kamahao ma keia pili olelo ana, ua loaa aku hoi @ inoa e like me keia mau inoa, a i ane like hoi, ua ka@ ia iloko o na pohaku paa, a me na kia pohaku, o na kia hoomanao o Aigupika.
A aole no hoi anei e hiki ke olelo ia ae, o na mahele ano nui o na lahui ili like ole eha o ka mamo o kanaka, ka ula, ka ulaponi, ka eleele, a me ke keokeo, i loaa aku maloko o na lua ilina kupapau o "ka poe alii" ma Thrbes, ua pili no i na keiki eha a Hama.
O ka lehulehu o ka aina o na wahi o ka Wai--Amio Lalo o ka Muliwai Nile, oia kekahi o na wahi nani loa. Me he la he mau lani papu kiai na kuahiwi ku kiei iho ma kela a me keia aoao o ka muliwai, e malama ana i keia wahi me he kiai la, a o na ahua pohaku o na ano lehulehu e ku ana, o ka pohaku garanita ulaula a me elele, ma na kae ponoi o ka muliwai a e ku ae ana mailoko ae o ka wai, ua like hoi lakou me na kiai kupua i kukulu ia e kiai i keia puka e hiki ai ke komo ia aku ka waena aina aku o Aferika. He lehulehu o keia mau pohaku i uhiia a paa pono i na olelo a me na hoailona kakau i kalaiia maluna o lakou o ke ano waiwai nui no ka hoike ana hooia moolelo kahiko. Me he la, ua waiho iho ka poe Aigupika kahiko i ko lakou hoailona ma na wahi a pau a lakou i hele ai, a me na huakakau o na mea i hana ia e lakou. Ua kau ia ka inoa o ka Parao nona ke au, maluna o na pohaku uinihepa i hana ia i kona wa, a pela no hoi, he hoailona ano maluna o na komo, kupee, a me na lei a hoailona hoomanoa paha. Ua paa ka inoa o na koa a pau i hele i ke kaua, ka lilo o ke kaua, ka nui o ka helu waiwai gula, a me na lilo a me kariot i lilo pio mai a i make.
Ma na kii pohaku kal@ia ua ike ia hoi na kakauolelo o na makeke e malama ana i ke moolelo o na mea i kuai ia aku, a ma na mahinaai hoi e hoopaa ana i na mea kanu, a hiki i ka helu o na hua a ka moa hookahi i hoomoe ai. Nolaila aia hoi maluna o keia mau wahi i kalaiia, aole wale i hoopaa ia ka moolelo o na huakai hele kaua i ka aina o Soudana, he ekolu tausani wlima haneri makahiki i hala aku, aka, o ka moolelo pu kekahi o ka Parao nana i hoohana keia @ wahi, kahi o ka pohaku i @ a, me ke ano o ka me i hanaia ai.
Aole i pau
@