Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 52, 13 January 1900 — Huro – Huro KANI KE O INA Elele a ka Lahui ma Amerika Huipuia [ARTICLE]

Huro - Huro KANI KE O INA Elele a ka Lahui ma Amerika Huipuia

K W Wileox ame Edger Caypless Na Kon Wiwo Ole • % * * Nana © Hoonaueue al»i ka Uamuma o kn Lahui kanaka o Amoriku Huipuia Ihmkeia ke Ahha Olai<> ia kakou ka Lahui Hno'un a me h> knkou M"hmhinr “LILIUOKALANI J Ma ka uiihiu: Ua knulike nuoi keia Hoohui Ahm? OTAĪ eia la * Ua ike. ia hi Mahimalama o ha Nmū o Uawail . * (Hoomauia mo ka Ulumahiohie.) I

\ oiai, e noho ana no ke kulaīnakauhalo iloko oia mau la me ka maluhio, aole pu no hoi i haowalo ia aku na wai* wai oloko o na halokuai Kalepa Nunui o ko kulanakauj halo nei, e hiki ai la hoi ke ! manao ia, ua hoopoino ia aku S ko lakou waiwai; a kuleana ai la hoi paha hoi ke kauoha ana aku i mau kokua mai ka •• * mokukaua mai o Amonka Huipuia, oia lioi ka mnnuwa Bosetona. oiai. o ka mokukaua ia o Amenka o ku ana iloko o kc Awa o llonolulu nei, aka nae hoi, aoho poino a aoho no hoi ho ola i make o kohu ai ka hana ana u ua Kuhina ala. Ka makuakane 0 ka Hoohuinina % Leta a ke Komiio Honolulu Jan, 10, 1893 1 ka Moa Ilanolmno J. L. Stovon Kuhina o Amerika Aloha Oo; * 0 makou o ka poe no lakou r. a inoa malalo iho nei, ho poe hoi o noho ana ma Honolulu; ke hoike aku nei \ makou mo ka haahaa imua o kou Hanohano. Oia hoi raamuli o na pioloko a me na hana hoeueu kipi a ka Moi* wahine laliuokalani, ma ka Poaono iho nei i hala, nolaila 9 • ua ku maoli i ka pilikia ka maluhia o ka lehulehu, ke ola a me na waiwai oka lohu lehu, nolaila, ke noi ia aku nei kou oluolu ke kokua ana mai ia makou mo na koa kaua moana o Amonka Huipuia e ku nei malalo o kou mnna. Oiai, no ka Moiwa •* hine, ke kokua ia nei oia o ! kokahi pualikoa nui, a rae kona kukala pu ana ne i ke kumukanawai, a ua helo pu ] ne no hoi me kana mau ololo , hooweliweli o ka hoopilikia walo, a mo na hana hookaho i koko, aka, eia nae, un hoo- ] pahu wale ia no ia mau olelo j hooweliweli ana no ku mana- ] wa, o keia mau hana i lawe- \ lawe ia iho la oia a me kona ] mau hope, ua hnna ia ia i ka { manawa e holo ana ka lia . maeelo o ka muka’u a mo kn i pioloko, J Nolailu, ho mon hiki ole iu J makou kc hoopakolo ia nmkou ilio mo ka loaa ole o mi kokua nanu o kokua mni in j makou; nohiiln, olakn mnkou j o noi hauhuu nku m-i j kon ] oluolu iun nmnn knmi mnnnn 1 o Amonka lluipnin uo ko i

Nupepa Satukday Magazine [ O Seatte Washington | Dbc 16. 1899. Mamua o ka hookomo ia ana aku o ka palapala a ke komite i kapaia, “Na komite J o ka maluhia." a i kapa hou ( ia mai hoi mahopo mai, na! , komite o ko AupuniKuikawa. ■ 0 Hcnry E. Cooper, oia ke alakai a Lnna lloomalu oia komite, ua loaa ua leta ala ia Kuhina Stoven, a ua hoo- ‘ maopopo oia i ka manao, no ka mea, ua ike mua no oia i keia >*nanao, a na kuka a laui . na kamailio pu mua no hoi i me keia poo komite, a lakou > hoi e kapa nei ia lakou iho ’ “Na komito o ka Maluhia,” o 1 ka inoa pololei e kapa iho ai, k “Nakomltc o ka Hookahuli 5 Aupuni o Hawaii: 1 ' ho mea ’ oiaio loa ia o iiiki ole ai ke 1 nema ia nmi, na ka loia ma- ’ hono iho noi e hoiko a'o i ka oiaio a me ka hoohowahowa l . olo, no ka mea i ka lohe una l> o ka Aha Kuhina o ka Moit wahine. ua hoouna aku keia i poe ho Paiaoala o nouoi ak« i ana ia Kuhina Stoven e ko- > kua mai ia lakou, ua hoouna pu aku ia ka Moiwahine ho 1 mau Elele i ua Kuhina ala, 1 no ka ninau ana i kona ma- ’ uao, oia hoi, ina paha © aia mai ana he haunaole, a ma k ka aoao hea ana la oia o ko- ' kua ai. . 0 kana pane hoouhiuhi a k huna o ke ano haahaa loa, i oia ka “uhiuhi laumamane o * ku wai o Kmpapala,” (mea i kakau) aole he kokua ma ka • aoao o ka Moiwahine, aole no 1 hoi ho kokua ma kekahi aoao - Eiii nae hoi, oia na koa o Amonka Hupuia maluna o ka lopo p Hnwoii, ma ke ku lanakauhale alu o Honolulu, kahi hoi aolo i ao ia ma na kanawai Lahui, aka, ua lolo mai la no nae na koa inka nei o ka aina mamuii o ke kauoha a ke Kuhina o noho ana i ko uupuni ma koaloalii o Hnwaii, ka moa hoi aole i loua ho mana uoua o hana ai pela. ko ole o ao ia mai e ka •mma o ko nupuni oku ana ino ka makaukau o maiama i ka malnhia, ko ola, a mo ka waiwai o kona Lahui Ponoi. Peln pu no hoi mo ka m«luhio. ko ohi, a mo ko. wuiwai o nn maknahmua o nn Aupuni Nui. Oini lioi, nolo ho liaumiolo, a aolo no hoi ho olu i poino nmi kn la 15 mai o .Inn < M. H. 189;). ti ino ka 1» 1.0 u i mo ku lu 17 imh, ho olo m>, <

kokua ana ia makon, I • m 9 ' Kakou Inoaia o vt II* K. C0Oi‘KK me lā poo o n’e wawaho ora. Ma ka hora 5. «u !; h o ia aku la iuka o ka r . ■ t luna aku o ku iuokukaua AmoHka Uoaolona nku he 102 koa i lako ina pono Kuua me e!ua pukuniahi kani nlapine, a mo 80 opo lako kaua mawaho a’e. A ua hoomoana iho ia lakou maialo o ke kauoha ma Ariona Haii* he hale hoi e hull popu uku ana i ka Haleaiii* a nona hoi ka mamao he 300 kapuai wale no. Oiai lakou e hoakoakoa nna raa ia wahi me na wea hooweliwoli e hooweliweii aku «i i ka Moiwahine. Pehea. Ua hiki āuanoi lakou ko haawi aku ina ko* kua a rae ka hoopakele ana i ke ola a mo ka waiwai o na Atnerika ma o a maanei o ke kulanakauhulo i ka wa o ka pilikia? Aolo.Ioa. A ho moa kupanaha no hoi ia lakou ko kaulona poiolei ana aku o ka waha o ka lakou mau pu-kunlahi imua o ka Halealii. no ka hoopakelo ana i ke olu a me ka waiwai o na Amerika, oiai, aiahoi ka Bana i ka HoteIe Hawaii kahi i houhene ai me ka leo mele hoohauol», ko wahi hoi inoho nui ia o na poe Ame» i’ika. w * No keaha keia hauoli nm ka Holole Hawnii? Oiai, un hooweliweli ia ke ola a im> ka woiwai o naAmoi'ika. s A no koaha hoi! hoopuni olo ai na koa Atnerika i ka lloiolo Hawaii a me na wahi noho o na poo Ameriko, no ke pale aim aku hoi i na pilikia mai na onoini aku? * Ileaha iho la hoi ke knmn 0 ka hana olo ia »na ai pela. IIo kupannha maoii no koia mau mea irai epa a ka hoopunipnni iauna. ole mai. JL wahi non e ka mea lieiu- • s helu e ike maoli iho ai i keio mau hana awahua lokoino a ku i ka maalea, ua kauoha ia aku la keia pualikoa kaua moana i hoiko moa la a’e nei maluna o paikau mamun pono iho o ka puka pa o ka Halealii. He mea hiki ole ia ( ia lakou' noi ko Uoole a’e i ka oiaio o koia mea. Ma ka la 17 mai o Januarl. ua halawai iho la ka Moiwa< hine me kona Aha Kuhina a mo na Kuhina o na Aupimi Nui, koe o J. L. Steven ko Kuhina o Amerika. Heaha ke kumu? Eia ua . hooma'ima’i oia. Mahope o keia launa ana iho la; ua ka- . kau leta aku la ka Moiwahine [ 1 ua Kuhina Amenka ala penei: <1: '!•' j|! il! 1 - • ( 0 ko’u makomake oia no ] ka launa ana' me oo ma ko ano, he Kuhina Mana pihaoe ] no Amerika Huipuia o noho | ana ma ko'u aloalii, no ka hoiko ana aku i ko’u manao imuu ua i koia manawa, oia hoi keia: “Ko hoike nei au 1 me ka oiaio o kakoo no au i i ke kumnkanawai o ku noi, < a pola pu no hoi me ko’u ! Aha Kuhino. Aolo o hoololi i ia ua Kumukuimwai ala, a j koo walo no na rufn maa mau 1 i no ia o ko knnuwai 0 ! 'i' ‘5' !|i i!i : 1 Ma ka lmra 2 oia auwimi I lu, ua hiki nku la im Elele a ' ka Mniwuhino ma kalii o un 3 Kuhina ulu o olelo in noi »m \ ku ninau anu uku i koim 1 mniiMo. inn o luikoo unu oin. i i

/ Ika Moiwaiiiao mu ka 'mulu «ua i nu Jju u 11 »o.)«• in ■» 0 alu tmi nmi, a ina }wh:i c noi ia aku noa ka inau ko* kuaana mai. Ei$| kana pano:— “K nu Keonhnana. (na Klolo a ku. Moiwahine) 0 keia nmu kunaka (kon AmoHka) »a houlelo ia imu ja kou iuka nei o ka ei n a n o k a hooka h i w»; 1 e knmu, oia hoi ka nialam». ana i ka maiuhia, ko hikou kumu i hooieie ia mai u\ iuka noi o ku uina, a ho moa hlki olo hoi ia lakon ka lawe ana a’o a kokua aku i kekahi aoao, me ka hakokoann. Aolo ioa he hiki ia'u i:o hoohana aku f koia mnna r kaua no ke kakooanaakui ka.Moiwahine, a i ole i keka poe o aku paha. Ma ka hora 4 iho hoouna aku J,fi ua Kuluna uln ho Palapuia e hoike uku nna hoi 1 ka Aha Kuhina i kona manao, oia hoi, ua kakoo oiu i ke Aupuni Kulkawa. Ho mea kupanaha keia a kakon 9 nana aku ai iim hana pukalua a koia Kuhina apakee, a pohea ko kakou manao ka Lahui Amenka o nana aku ail Eia na hoike t« maopopo loa ai ko knkon hana howa hewa ika Lahui Hawaii a mo ko lakou Moiwahlne; o keia mau Iet.ii imiluna ae !a, n me ka pano a ■ a ua Knhina a!a i na Kh-io n ka Moiwnhino, a mo kooa hoonia’ima’i nna 1 ka wa i makomake ia ai o na Kuh.ina 0 ko Aina 15, o akonkoa :■ kti maloko o ka Haloalli. No ka hoiko hou anu imu hoi r> ka Moiwahine i kona 1111111:1» hoomau i ke kuuiukamiuui a mo ’na kauawai i iioo, a nih ka hoololi hou aim i na kanawui i koooha ia. Eia nae o ka moa i jk(> la, aoleoia i hiki aku nia io Aha llalawai a na Luna Anpnni Noi o ko na Aina E. Oka ninau raa koia wahi: “No keaha la ke kumu o kona mea i hiki olo ae ai nm • keia halawai am» mii; «i«i. oia e malama ana i ka Inoa Hanohnno 0 Amenka Huipuia!” 0 kn Imina pololoi, nn lokua i na hana ohnnu k«pi, (na aj i ka iu momona 5 k»ipa ia he Awa) na ookou ia e hoomaopopo mai: ’ Owni o iaua nei kai hewa. 0ka Moiwahine pahn. n o ke Knhina paha o Amorika Huipuia, ma konakokun ana 1 koia pōo e nonoi nei ia iu o kokua aku me ka hana howa olo ia aku 0 ko lakou pono. Pane ka lehulehu. hewa loa keia rnau hana a ke Kuhina holokapakahi o Amei’ika Huipuia o ka hiina ana; alila, pohoa knkou. Pau pu kakou i ka hewa. (Pupau helu papalna, he hi maiiu keia o ku malama ko ioi--lole lua noi pili ika| na lohua.) Mau mka Hoakaka II01' 1 kelu wa i kukau i« o U< 1« leta mnluna ao noi, n knle.ui inoa ia 0 Ooopor u mo 12 » oe 0 ao, n. hoouna ia ai ia Kuhimi. Stoven , aoho haumu io. aolo no boi ho niuu kuoi« a ano pihoihoi mai hoi k1 ■ ko knluuukauhnlo, ak«, i« mn nawa 0 nohonlii nnn un k« Hnnohano o ka nuiluhm maimm o ka aimi iioko uia uum hora, uoho ola. noho ho niii.11 Waiwai o Aimn ika lluipuui i honpoiuo la, 11. hilei «i \» Imi ko ulolo ia ao ua pmn» K• i : > kanohu iu aim «> ua k«.»a n k-i mokukaua Hnnoioua n hoo-

•• • **,*•• *,* ■■ • * ***,•' , •/•••*•*•*•*•*•*• J J*« •*, * »*J *•••*•,•***.* **••* • •••*••*•• • , •••• •••• , * & o k»i »0 0' -nm. |w* iho k Mw o Auunikw, a i ole mi |KYi«o ia pwlm kokiUii wau a kok«Ul Amorik»\ e noho kuknekeu* halo iloko oia manawal aka* ho olo no, o •• •* / , * *, • • *• • • keiu Kuhina wale no kai pioo ku manao pola, a mamu* \\ oia mau manao ploo ona pola i oiolo ai oiu i kola mau oiolo he kokua i ko ola ona ka<fca amerikfl, o ku mea oiaio loa; ua manao mua no oia he hoohuiaiua rae Amorika Huipuia noi, o kona iini me ka pohai ana i launa pu ai no ka hoao ana i keia mau hima* he hoiko maopopo loa koia e ike ai kakou i ko kakou hewu» a hoihoi aku i ko nupnni o ka Lahui Hawaii, a me Uo lukou Moiwahine. Ina kakou aole e hana a holoi a'o 1 iia kina’una’u polopolona e pipili nei i ka inoa maikai o Amerika Haipuia mai kela mau hana hewa a’o a Steven ihaua ai. alaila. pehea la e hiki ai ia kakou ko kamuilio i ka olelo a ke kanaka naauao. “I mau ka Hanohano iloko o ko kakou aina.” Kia wale uo ka mea pono o ka hoomaemae a hploi o hoopau ioa i na moali o keia ,mau hana hewa loa* Ina aole o Stoven h kokua a lanna a ohumu pu me keia poo nana i kukalu i kela au* auni hou. Ina aolo ku kela - aupuui o ka poo Mikanelo, ka mea, ua makaukan kola poo e paio mai mo kon.i poo enemi. Nolaila, eia koia ninau ke ku nei: ,l Ua kiiulike anei keiā hōohui* aina?” • Ua waiho ia mai keia ninau ano nui na Amerika Ilulpuia enoonoo. He wa ioihi paha i hala aenei. ua aneano paha ma kahi o ka ehiku makahiki o k« kali hoomanawanui apa o ka Moiwahino a me ka Lahai Hawaii, no ka liana kaulike a hoopono a ke aupuni o araerika nei no lakou, a e % hoolohe ia hoi ko lakou mau leo noi no ko lūkou pono a me ko lakou kulana aupuni, 0 ka mea i ike ia maia ma- ■ nawa a hiki i keia la, oia no ko pani ana o na Araerika i ko lakou raau pepeiao. a hoole aku la i ka Ico nloha me ua woimaka mni na kanaka Ilawaii mai, pehoa la keia. 0 ka Cleveland 1 kona wa i komo mai ai e hoomaopopo 1 kona kalana uaike iho la oia he kmkahi i kulike ole me ka manao ame ua rulo o ke kanawai o Amerika Huipnia nei, nolaila, .na kauoha oia e unuhi ia mai kona hoomaopopo ana, na huli oia ma na ano apau ina J / s heoiaip» n i ole ua hana ia paha me na hana kolohe Joa; na ike oia i ka mea oiaio, ua ku ke Aupuni o DoIe mamuli ona kokua ana a ko Kuhina Steven, nolaiia, uu Kukala ae la oia me ka oiaio loa apnni ke ao nei: 4 *Ua hana howa loa o Amenka noi mamuli o ka hmn hewa a ko kakou Kuhina, a i moa e holoi ia ai raau maewaewa a maemao ao ka inoa o Amenka Huipaia noi, ua hoonna aka la oln ia Kahina Willis o koi aku I ke aoponi Kuikawa e hoihoi mai iKo aupaui oka Moiwahino Lihuokalani e like oie kana m« u pahipala i hala a’e la malun». E waiho ana i. kona anpuni, i ku mana 0i kelakehi o Amorik* Hai* t , f

• I • I*. • J*. * *•*/* * , ,* * " • pulrt, Uai hooko ia ia mm mamo mamuli o ka mākoe i k« iooa o Amonka nol, uka. 0 ko kanaka o noho uua niu o kā Aupa&i Kuikawa ma ko ano ho Poro* si4ooft, oia o Dole; ua hooio mai la oia mn kana palnpala, ua hooia loa nmi oiu mo ka mamo awahuu o ko alohn ole: • Mm* •* No koia pule iho kakon o ike ai i ka manao o ka lota a Kahina Willia i ka Peresi- ,*/•• j dena Dole. [Hoomauia aka ana] - b * ■■■■■