Nuhou, Volume I, Number 3, 18 November 1873 — NO NA LII O HAWAII NEI. [ARTICLE]

NO NA LII O HAWAII NEI.

Ke emi nui nei ka lahui, a ke emi pu nei hoi na 'iii, aua koe uuku loa mai. INo keia mea, ua konoia mai ka manao e kalai olelo ma keia mea, no ko kakou noho ana ma ke ano he aupuni alii. I keia mau la iho nei, make aku la o Mrs. Kiliwehi Hoapili, he wahine i aloha uui ia. Aia ma kahi i waiho ai o kona kino make, ua hiki i ka malihini ke ninau, " owai ka i make, a heaha ia ? " He alii oia na Hawaii nei, he mamo mai na kupuna alii o Hawaii nei; a auhea hoi na hoike imua oua malihini no koha alii, e like me ke ano mau i na alii make o Hawaii nei. Ina e ku aku kekahi poe a nana aku i kona kino kupapau e waiho mai ana, he mea haohao loa ia» no ka mea, aohe uwe nui ia, aohe mau hana e ae o keanoo aa'lii make. Nawai Koi ka papa ana i na uwe ana o na makaainana a me na kanikau hea inoa ana ? He mau wahi mapuna leo wale no ka i puka ae a nalo iho. Auwe! auwe! ua paniia ka waha oka poe i hiki aku me ka e uwe hamama na waha, e heluhelu i kona inoa alii mai na kupuna mai! Ua panua ka waha oua poe i hele aku mo ka uwelana, auwe, auwe ke 'lii, kohu make ana o ka poe lopa makaainaua. Ua ike makou aohe makemake nui o na malihim' e hoikeike ae oukou i ko oukou mau aiii; he makemake lakou e uoho like ma ke ano he makaainana walo ao, a na ka Mfaiwai e hapai ao a kiekie. He mea okoa toa ka waiwai a he okoa loa ke koko aUi, aole e loaa i ke kuaiia. ua hauau ;<u ia mai ke kanaka alii me kona alii

Ke lohe mau nei no hoi kakou 1 m o!.e!v a kekahi poe ua piu loa ni lli» aole alil i fcoe e noho Moi aku ai liio i a'ipt;a : alii-kui. Ke hoole nei aole ulo peia f no ka mea, he mau aiii no ke o!a ma* uei, a:a ma na kuaaina* a ua ike maoli h ko lakou alii ana, na makua me na kupuna, o oia poe ka makou e! manao nei e hoikeike' i ae a e hoolaulahaia ma na pae aina I ik mai ai na poe manao kue a hoohokaia ko h-. kou manao.__ Eia malalo nei lie papa inoa • aina e |nolio mai nei a ka !?hulehu i ike ai, koe no ka ike ole o ka poe :naiihini a me ka poe noho ole i kahi : NA 'LII KANE i IKE NUI lA. Ka Lani Moi Lunalilo» ka Maku:uh Kanaina, ka Lani Alii Kalakaua, ka Lan"» Alii Leleiohoku, ka Lani Alii Kekuokaiaīū aia i Kalawao, Moiokai, ke Alu Kuivr.ake"<. NA I LU KANE ME NA KAUKAUALĪI KANE ' , NIXI OLE IA, A I NOHO AN'O HOOKt'AAI> A Kahekili, Haumea* Pauli, Kaeo, Kokai» < me kona kaikaina, Palekaluhi* Hoapili Kaauwai, Hopili a Kanehoa o Kona, Hawa" Kahalehau a Kumukahi, John Meek i Po> kalani, S. Maikai Ikuwa, Kalaniulumoku I hoi mai nei mai Kaleponi mai, Heneri K.\hanu, W. L. Moehonua» Peleiholani aia Hilo, Keeaumoku fta Auhea o Lahaina, K» - lua Kuakini, Kamakini Kapena» Kanoa» haolelua. He nui waie aku paha koe y aka o ke a la ka poe i maopopo i ko makou hoolghe aiu Ua lohe no hoi makou he keiki aa L? ? e : hoku nui aia i Molokai. NA 'UI WAEINE l IKE MU lA. Ka Lani Moiwahine Ema, ka LanL Ali : K. Keeiikelani* ka Lani Alii Pauaiu, ka Lani Alii L. Kam?*kaeha> ka Lani Ali: M. Likelike, ke AiiiKapiolani» ke Alii Kama :. NA *Mt WaHINE l tKE OLE iA A >030 A> > HōOKUAAINA, &E NA KACKAUALIL Keano, Namahana me kona hoaaaiuu, Auhea o Lahaina, Apikaila, Kaikioe*va» Ki lola, L. Maukaa. Ke waiho aku nei makou i keia pipi iaoa i ike maoli mai ai na malihmi he nui :io :u lii o Hawaii neu aolehoi e llke me ki lako 1 olelo, ua pau na Tii. Malia he ake nui n.'. Kuhina e loaa na lii kupono no ka A!uoV:h aiaila e ninau pono ana nopaha lako'i a aiho aku he mau inoa kupono mai loko ae o keia poe a!ii kane no ko kakou Ahaole'o A!i?\ He nui nkii no paha koe" na kekali'. no paha e mai. Ke hai huikau ixci kou, a na ka poe i ike pono ekaaua 1 -.v.\ k; !ana o lakou.

No ke aha ka mea i like ai o ka mok<;vi!v 0 Lehua me ka huila ? Pfo fci niuiu—e like me ke mele " niniu mi>t|Lehu» \ Vs> » 1 ka makani." Ihea e lele :ii p!ko o na'Ui ke raok -; i ? fkn lani—e like ke nie'.e " nioku ki plko o nalii !e!e ika hni, Vatnu ; :v\ aku *.a "" ! :■ ?'T v ;Sf ; 2!EI-