Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 13, 13 February 1893 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

fAole o mekou makemake e lawe ike leoUeo 0 na hila no &a i hoopukaia malalo o keia poo£e ko maVoa poe mea kakaiul 7 L. A. THUSSTOBT (KAKHIA) A ME KEKUIKAHLELAU PIT O 1889. E Mb. Ltonahoopoxoposo; S E ae mal ia’u i wahl kaawale o kau nupepa, no ka hoike ana aku i ka lahol Hawaii I ko’u maaao e pili ana no kela Kuikahi kaulaoa “elaa pu,” a ko kakou Moi Kalakaua i ae ole aii ke kau i kona pulima. Wahi ana, ua ae ole oia e kau i kona pulima no kela pauku elau pu, aole wale o ka Moī ma ia manao hookahi aka o ko kakou mau loea kanawai kekahi, A. Rosa, J. E. Bush, a lehulehu wale aku o na kanaka me lakou ia wa. Aole au i poina i kela halawal nui i ka Hale Keaka pake, e kue ana i ka Aha Kuhiaa o Kakina no ka hoao ana e onou aku i ka Moi e kakau maī ī ua Kuīkahl la a me ke kanlkani muu o ko lakou mau waha he haawi aiua a pela aku. E Mr. Lunahooponopono, ma kela manao aole loa i kulīke ko’u manao me ko A. Rosa ma, a ke ku mal nel na kahoakao L. A. Thnrston (Kakīna) o ia au i hala, e hoike maopopo maoli mai ana no he loea kalalaina ola i hiki ke helu īa ma ka papa ekahi oka naauao ma ia kumuhana, aua hiki ia’n ke oleloaeaole loa ona lua ma Hawall hei. No ka mea, oiak:e alakai o ka Aha Kuhīna Ikawa e haua ia -aoa kela kuikahi kaulana, a nana no i haku na manao a pau oua kuīkahi la, A ke' lawe mal nei hoi au i na manao ano nui o ke kuikahi, penei: “O na waiwai apauo Amenka Huipuia e komo mai no ia ke aupunl Hawaii nei me ke <iute ole ia me he mau waiwai la i hoouluia a hana ia a'hoomaemae la ma Hawaii nei, ao na waiwai hoi a pau loa o Hawail nei e komo akn no i Amenka Huipaia me ke dufce ole ia me he mau walwai la I hooolu ia a hana ia a hoomaemae īa ma Amenka Huipuia, Ona aupunl pakahi o laua e haawiana he mau uku hoohoihoi no kekahi ano hana hookahi a mau hana paha, e īli like mai no ia-hoo-hoihoi ana maluna o na aupuni a ī elua, a e ae mai o Ameiika Huipnia i ke kuokoa o ke Aupuni Hawaii a mau loa. 7 ’ AI mea hoi e hoomau loa ia ai ko kakou kuokoa ma ua kuikahi ia,*ua ae ia na koa Amenka e lele mai i uka nei, e kipaku aku i na enemi e kli mai ana e kaīll 1ko kakou kuokoa, a e hoomalu hoi i na hoohaunaele ana aka enemL O kela ae la na manao ano nuio ke kuikahi a koe nae na olelo hookaau. Eka lahuī Hawaii, e nana a e heluhelu pono, hoomaopopo pono i ka manao io o kela knikahi, e maopopo koke no oe e ka mea e heiuhelu ana, ke paloa a pakolu ka heluhelu ana, a e ike iho no auanel i ka waiwai, ka pomaikai, ka maluhia, a maluna o na mea a pau ka mau o ko kakou kuokoa ame ka nohoaliī ia wa aku, īa wa aku a mau Iqa. Ke kapae nae oe i kou mau manao niuī mamna o kou heluhelu ana i na manao o keia kuikahi. E kuu lahui Hawaii, na keha an 1 ke pookela o Kakina ma kela hana, no ka mea, he hookahi makahiki mahope mai o kela kuikahi e Kaklna, ua hooko o Amerika Huīpuia i kekahi kumuhana nui nana i hoopahaohao aku ī ke ao holookoa, a kaiii pu ia aku la ka hanu o kekahi o na kumuwaiwai nni o Hawaii neL .Ake īkemakanei kakou ia haawina hune mai kela a keīa pea oka aina. He olaio ena kanaka a pau loa i haha ia aku e keia pilikīa, ka nele ī ka haua e loaa mai ai ke dala, a e ola ai kaohana. Inai hooko ka Moi i kela knikahī elau pu a Kakīua, he mea maopopo, aole loa ka-

koa i noho me ke kaniohu ī ka neie kma a me ka nele Aapani MoL Ke nana nei aa, ke ala mai nei j ka hiu o kela Kaikahi a Kakina, ka ī loea, a ke hoomala nei la kakoa, < aole nae e like me ka Kakina i hoo-. lala ai no ke aupanl Moi, aka no ke Anponī Kuikawao ko Hawaii Pae Aīna. Ke i nei.au ao kakou noa pau, maluhia maoli no, o keia ka mea a A 'Kosa ma Baki ma i ao aku ai iaoakou heino, he lapuwale, a hiki io mai la ka hana o ka mea a lakou i olelo aī he ino, a hooia mai mamuli o ka maluhia īo o kakoa i keia wa, ua hooponopono mai o A. Kosa, Buki ma īa kakou, e I mai aunei paha oukou heaha ka ka mea i hooko ole ia aī kela KuikahL Mamuli wale no ia o ko ka Moi hilinai ana i na ao ana a kela halawai a Bosa ma Buki ma, huLiho me na ao hewa ana aC. AV. Akepoka, oiai e maka maka ana no kana wahi maunu o ka hoi ana mai Canada mai, a ua makapo oia i ka io, ka waiwai o kela Kulkahī, Ua haliu aku ka pepeiao o ke alii a hoolohe i kana, a haalele ae la ī ka mea malkaī. Ua lohe ia aku ma ka waha o ua poe ike nei e hoole ana aole loa.p Amerika e hana ana ia hana, he uku hooholhoi, no ka mea, wahl a lakou (Rosa ma Baki ma) he aupuni o Amenka hopwahawaha loa ia hana, a no la mea he mau manao pahele wale no kela a Kakina 1 haku ai i pum aku ka MoL E na Hawaii oialo, na ke au o ka manawa ī hooīaio loa mai ia kakou he ioea imi pomaikai o Kakina no na lahui a pau o ko Hawaii Paeaiua, oiai he hookahi makahiki mahope mai ua hana iho la o Amerika ī ua uku hoohoihoi la no 2 keneta o ka paona kopaa 1 kanu ia, hooulu ia a hoomaemaela ma Amenka Hulpuia, ka waiwai a Kakina ka loea i ikemua ai e hana ana o Amerika a hookikina aku laika Moiehooiaioi kela kuikahi imi pomaikai, i mea e pomaikai aikakou a pau loa. Mahope 0 ko ka Moi hoole paakikī ana i na koi a Kakina ka loea, ua pane aku oiai ka Moinenei: “E hlkimalana ka manawa e mīhi ai oe no kou hookull i ka T u mau ao ana. ,, . E ka lahoi, o kakou no na hoīke no ko fca Moi mihi ana, oiai i ka wa 1 lohe la maī al ua holo kela kanawai a IMakinale i ka la 9 o Novemaha, 1890, ia mahina no ua holo akn oia ī Kaleponi me ka manao mihi e huli hou i ka pomaikai a Kakīna i hoolala ai no kona pono a me ka lahuī mai o ao, ana no hoi i kiolawaleai. A ke nana aku nei au e hoea maī anano ka pauku kino holookoa o kela kuikahi i kekahi iho o neia mau ia, aole uo ka pono o ke aupuni Moi, aka, no ka pooo o na lahui a pau maluna o ko Hawaii Paeaina. Mekamahalo, Kuikawa. ( ~