Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 54, 25 April 1893 — HeMoolelo Hawaii [ARTICLE]

HeMoolelo Hawaii

0ka lieiau ona alii, he nummtii ae ia; na na kanaka i hana kekahi inau heiau. Ua kapa ia owaho loa, he kipapa a o Kahalepahn kekahi inoa, a maloko mai o Kailiili oia kahi kokoke mai i ka paehamu, a o Kamana mai oia ka paehuimi. a o Kamoi oia ka a'e aua iluna 0ka annu oka luakini. Ua hookaokoa ia no kahi o ko kahuna a me ko ke alii wahi. 1 ke ahiahi e komo ai ke alii iloko o ka heiau; ua kapu loa ka heiau aole e maalo kanaka malaila, ina maalo kekahi kanaka malaiia he make kona hope. Ama ia wa no eku ai ka Aha, a i ke kai ana oka Aha he kapu loa ia wahi, aole he mea a’e maluna, a’e no he make kona hoopai, mai ke kanaka a ka ilio. A ina e kani ka manu hewa iho la ke kai ana oka aha; a ina e hololea, alaila moe ke kahuna ilalo a naua i ka lani, iua e paapu ka lani mai o a o a koe owaena, alaila olelo ae la ua kahuna la peuei: “Apopo kopi ka paakai, aole i akaka ka mea e hee ai; na kela aoao mai paha, na keia aoao aku paha.” Aka, ina e nana ke kahnna a i paapu mai kela aoao wale no i ke ao, aole. hoihe ao o keiaaoao, alaila hoike ae la oia aole e hele i ke kaua ā kahi la ae. Ina e kapu ka heiau a noa, a hele i ke kaua a make kekahi alii o kela aoao, alaila' kau ia ika lele, oia ka mea a ke alii lanakila e hai ai i ke alii i pio iaia. Alaila, kaumaha aku ke kahuna imua o ke kii me ka olioli, ma ka hookomo ana aku i wahi puaa liilii iloko o ka waha o ke kii, ai ka i’a paha, no ka mea, ua manaoia mai iaia mai ke ola ana o ko lakoa alii a me ka lanakila ana ma ke kahua kaua imua o na enemi. 0ko Hawaii kii i oi aku ka nui o Waialeale; o Kawalakii ko Maui; o Puukohola, Kupalaha, Mookini a me Kahua na heiau o Kohala; o Ahuena, Keikipuipuiahuena me Hikiau 1 Kaawaloa ma na Eona; o Wailehua me Halulukoakoa ma Lahaina; o Popoiwi, Kanemalohemo me Laaloa ma Kaupo me Hana. O’Kukailimoku me Keoloewa kekahi mau kii akua kaulaua loa; o ko laua mau kiuo ua kama ia i ka aha a hakuia ke kino i ka hulu manu: o ka maka he uhi a me na niho mano ma ka waha. Ua malama nui ia uo hoi me he mau akua kii kalai la na iliili a me na punu o Hinole e ko Kau poe.