Hawaii Holomua, Volume II, Number 10, 12 March 1892 — HE MOOLELO KAAO NO KENETE! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KENETE!

KE\KOA I>rjurw WIWOOLE MOKUNa XXXVIII. Huli hoi no ka Pakaua o MakalapLna—Ka Manaolana Poho no na i'omaikai Holomua o ko Au o ka Manawa —Kulanalaua n haalulu na kuli o kc Kolohe iloko o na Kauiaa Huti. no ka hoopai o ka poino. I ko Iganatio iko ana i koia holehelena ano e maluna u kona hoa- > iauna opio i pili paa ke aloha mawaona o laua kekahi a mc kekahi. ua ninau mai la oia iaia i ke kumu nui o kona pihkia mo kō kaumaha nui o kona naau. & Alaila, pane aku lu o Gugino mu . kahi leo ano uuku iki. me he la. he mea uluhia kahi iluna una; “E kuu hoaloha iloko okaHaku. I'a loaa mai nei ia'u kekahi hihio ano e, a iloko o laila. ua hoaka ia mai ko’u make ana ia’u ma ke ano powa ia, aole nae e hiki koke mai ana, aka, no kekahi manawa loihi i aneaue e piha na malama eono, a me na la keu elua. Hoolnolu aku la o Ipanalio iaia rae ka olelo ana, “he mea makehewa wale no iaia kona manao ann pela, no ka mea, aoheoiaiooiamea, I a o kekahi no hoi, he opiopio loa ; oia, un manaoio nae i na hoike ana ' a na moeuhnne hoohikilele o ka uo.” Aka. aohe hoolohe mai o Kupino i keia mau kamailio a lgauatio, ua ; pane mai la no oia me ka nui iki ana ae o kona wahi leo omaimai a hano hoi: “Aohe keia ho moeuhane palaualelo wale e kuu aikane aloha, aka, he mea oiaio loa keia. K make ana au mahina o nu towera eehia o keia pakaua monekn, a maloko o kona mau hale kaua e li ia ai au i inaluna o ka amana. “Ano, e kuu aikane." wahi hou aua i kamaiiio mai ai mo ka hootuau ana, “ehia ka hoi meu uloha o ko kaua hui pu ana i keia mau 1 1k n kaawale aku au. O na anoaio I ko aloha i pili pu ia mawaena o i kaua i na la i aui ue a hiki mai ka bora o ko’u make, ua lilo i meaole. . Auwo! Aloha ue —aloha na hoa manaoio pu o kaun nia ka )>ouo o ka Haku," ulaila lele mai la oia a honi iho la ia lganatio konu hoalohu oiaio, un ka puili ana ae o kona mau iiuia ma kona umauma me ke kaumaha nui i liele a haku'iku’i i kona puuwai. ahi wela i kn nui kine. Alaila. kaili ue la oia i koua pex> ilmia oiai laua e haawi ana i na ' muki aloha aua me Ipanalio. a pa- , ne bou aku ia: “K kuu hoaloha maikui: Uakakmuia maloko o ka huke o k« u hopena. a’u i ike ai uo ko'u pepehiia i aku, a maloko uo hoi o n i hiona o ka hihio naui, i ike aku ai au i na j helehelena o ko’u mea nana e ! Iiehi.” Ua hoopuku ia mai la keia mau ; oielo e ka opio Kupino me ka uwe ana, e kulu aua kona mau waimaka ma kona mau papalina me ke kahe hoemau ana me he mau oiuaka hau la e kahiko ana i ua mauna, alaila, hoomaka hou iho la laua e i puili kekahi a me kekahi me ka hiipoi mauewauewa ana. £ kulou aku ana kekahi o laua ma ka umauma o kekahi, a o kekahi hoi, e kalele iho aua lualoua o ke kua o kekahi me ke alnha uui paonionijole, alaila, kakahe makawelu iko la ko laua mau waimaka.

Ae. e na makamaka uhai-a-bolo ; 0 k*’ia nanea hiwahiwa, ua alohaio aku la do ua mau moneka la—oiai 1 —ua aloha wile la ka hoi o Kaunuohua, he wahi puu wale no—aiwa loa aku paha keia he mau hoaloha I 1 pili paa kahi a me kekahi no ka manawa loihi, & ua paa ko laua manao e mau aua ia pili aloha ana j mawaena o laua. aka nae. i ka ho-; J ea ana mai o na ulia wale iloko o keia mau minute, ua mahaehae ae la na aa-koko o ko laua man puui wai. a ua nui ka paumako mawaena o laua no eeia mokumokuhia aku o ka pili i aloha nui ia. Aiaila. ninau aku la o lganatk> i ke ano o na helehelena o ke kanaka a £ugino i ike ai oia kona mea nana e peoehi aku ana. a o ia kana i pane mai ai. “aole au i ike ia ka1 naka uiainua a me kona wahi i no ho ai.' r “Alaila." wahi a Iganatio, "ke manao uei au aole ou euemi uialuna o na papalina o ka honua. a no keaha la oe i manao ai. eia kekahi mea ke hoohalua nei i kahi e lilo ai o kou ola? Ua iae au me ka hooia aku ia oe, ua kuhihewa ia oe , ma keia mea. rna kou manao anu pela?” “Ano, e hai hou aku au ia oe e kuu aikane,” wahi a Eugino i pane ( mai ai, “na ike no paha ka Lani i | kana mea e hana ai i ko ke ao nei poe a pau, owau paha ke make e—o oe paha?” Alaila, pane hou mai la ia. "Eia ka'u mea e makemake nei, ina e make e kekahi o kauu, niaila, iua he mea hiki i ka uhane e auwana nei maluna o ka ilihonua ma o a maanei, alaila, e hoi mai no a hai mai i kahi o kaua i na mea a pau e hauaia ana ma kela ao.” I ko lganatio lohe ana i keia olelo a kona kokoolua, ua ae mai la oia, i mea e hooluolu mai ai i ko £ugino mau manao pioloke o ke uluku kaumaha, alaila. noho malie iho la laua me ka ekeinu oie o kekahi a me kekahi. Ua ho-a ia ae ia na niaka o Eugino me ka hauoli nui, a olelo aku la oia ia Iganatio: “Ua hoolioli mai oe ia’u ma kou | ae ana mai l ka’u noi,” ia wa, hoi aku la oia noloko o kona rumi a moe iho la, a o Ipanaiio hoi, haule iho la kona mau kuli ilalo a pule { aku la i ke ahonui o na laui, e hooluolu mai i ko Kugino mau manao pilihua. I kekahi la ae, ua kamoe aku la kona mau kapuai ma kaua liana maa mau oia ka hele aua t* nana i j 1 na poe ma'i, a oiai oia e hele ana, halawai mai la me m kekahi wahi- | ne nanaina oluolu ma ke ala, ua hoopihaia kona mau helehelena me j na haawina o ke kaumaha, aka, he hiki no nae ke ike ia aku, he wa- I hiue opio ui oia i haiamu ia me na kahiKo o ka naui, a he kilakila ku- , I na kulana mailuna o ka piku o ke poo a h&la i ka poli o kona mau wawae. Xa ke kaumaha o kona mau helehelena i kono mai ia Eugino e ninau aku i ua wahine ala i ka hana nui a koua noouoo, alaiia, hai mai la ua wahine la, i hele mai oia e ■ imi i kekahi kanaka upio nana i hoopunipuni mai iaia i wahine ma- , re ia. Hai niai la ua wahine uei i ! kona moolelo a pau ia ianei, a ua komo iho la ke aloha iloko o Eu- j gino no kona lohe ana i ka moolelo o ka hoowalewaieia ana o ua wahi- ! I uei. Noi aku la ia i ua wahiue uei e hele pu mai me ia. a uana e hoonoho i kekahi hale maloko o ka paj kaua. a e noho oia malaila e like me ka loihi ana i makemake ai, ua ae mai la ua wahine nei, alaila, ; alakai aku la o Eugino iaia no ua hale nei. Ua hoike pu uku uo hoi oia i ua wahiue nei, e hoolako pu aku ana ; oia i ai naua a me kekahi mau mea e ae ana e makemake ai. Mahope iho o keia. hoi aku la ! < : o Eugiuo a hoike aku la i kana l • I mau mea i hana ai no ka w&hiue i ; ! | ke poo o na moneka, a ua oiioli uo ' * hoi oia i kona lohe aua i keia hana , I ! i kokua a Eugino. i, Ilele mau aku la o Eugiuo i kela 11

: ? Ia a me keia la no ka hooluolu ana iua wahine uei ame ka hoolako ana no hoi i kana mau mea e makemake ai. a piha oluolu loa ia ka . wahine i kona noho aua ma keīa I ( home hou ona. I kekahi la ana i heie aku ai no ka hale oua wahiue ala e like me I . ka mea i kuluma iaia, aia hoi, ike ; aku la oia i kekahi kanaka malihi- I ni e noho pu mai aua me ia maioko o kona rumi moe. 0 na helehelena o ua kauaka nei ana e ike aku nei, ua like loa ia me ko ke kanaka ana i ike ai maloko o ka hihio, no ia mea. ua weliweli iho la oia me ka makau nui, a ku malie iho la me ka naka haalulu ; ana o kona kino ma o a maanei. 1 kona komo ana aku, puka mai la ua kanaka uei a hele aku la. a hele aku la ao hoi keia a noho pu iho la me ka wahine, akamakamailio iho la no ua mea e pili ana i kona mau pilikia, a iloko o kekahi 1 mau kukai olelo pokole ana, ua ku ae la o Eugiuo a hoi aku la no kona home. 1 ka lua o ka la, hehe hou aku la keia a haiawai hou aku ia no me ke kanaka malihiui eku aua ma ke alanui tne ka paa aua i kekahi lio i kahiko ia a naui, a i kona ike ana mai ia nei, kahea mai la oia e hele aku malaila. alaila, lisle aku la keia a niuau aku la i ua kanaka nei i ke kumu o kona kahea ana mai ia ianei. AoU i pau.