Home Rula Repubalika, Volume I, Number 1, 2 November 1901 — Ka Home Rula. [ARTICLE]

Ka Home Rula.

Malalo o koui inoa maom.ie kiha 010 a kaukiiKi tio l oi i tko iniia loa ia ai ua koiki luuiau n ka aiua o ahai aua i ka hae o ka lanakila maUma o ko kahua kaua koho halota mua loa o ka Toritori o Hawaii, ma ka la 6 o Novomaha o ka makahiki poina ole o ko kakou ĪLaku Ilookahi T t aisani a me Hiwa Hanen. Ho lanakila kainahao koia, no ka mea, he-.lanakila keia no ke kanaka ihlmne uialima o ko kanaka waiwai - -no ke kanaka paahana hoi maluna o kona haku hana (Ja laweia ia inoa no ka aoao kalaiaina o ra kenki hanau o ka aina aole me ke kumu 010 hoomaopopo mua ia ke kulana kalaiaina <~» ka aina m<» o ke Kanawai Kumu la a ka Ahaolelo Lahui i haawi mai ai no Ilawaii nei Oia hoi, no Hawaii nei ko Ilawaii noi liooponopono aua iho: no Hawaii nei iho ko Hawaii nei mau kauawai: no Hawaii uei ko Hawaii nei Rula iho a he Hon,ic Rulal<ona ano oiaio maoli. Aīa ke kau koho balota o 1900 ua paio aku ka Aoao Home Rula me ua aoao kalaiaina elua i kapa iho ia laua pakahi o Repuhalika ame Demokarata. A no keia paio ana o ka aoao Home Rula o na keiki Hawaii e alakaiia ana e na keiki Hawaii i na aoao Repubalika ame IDemokarala, ua kapaia na kanakn Hawaii he kue'Amerika ("Ha hoi, ina e ku mai ana o Diabolo a me kona poo anela a pau malalo o ka inoa Repubahka a Demokarata paha, a kue aku na keiki a kanaka ma kekahi inoa okoa, e kapaia mai ana lakou he kue Amerika, me ka nana ole ae ina he kekake a he iliohae paha k e aahu ana i ke koloka hulu aeto. Ma o ka lilo ana o keia lanakila i na kanaka Plawaii, ua lilo ia i mea e makawelawela loa ia ai e na poe kue lahui Hawaii, a ua hoao, a ke lioao mauwale nei no hoi lakou e kukulu 1 kualiiwi nui maluna o na hewa a anuu liihi i hanaia e na Lunamakaamana ame na Senatoa TTome Rula, me ka hoao mauwale hoi e lioopalaha pu i ka lakou mau hewa manomano i liana ai a ku ka paila haua ka haawe 110 na makahiki he lehulehu wale i hnla aku. Ke aa nei 110 lioi niakou e hookuku i na hana a ka Ahaololo mua lon o ka Teritore o īīawaii me ko na kau Ahaolelo o ke Aupuni Pi-Gi ame ko ka Repubalika o ITawau, me ka nana pu ana lioi i na kula,na kalaiaina oia mau au. Iloko o ke au P-i Gi ame lea Repubalika he hookahi wai o ka hke mai ke Kiaaina a hiki i ka pulumi bale aohe poe hoka<_ a akeakea, a heaha na k-anawai hooponiaikai 1 hooholoia iloko o ia mau kau ? Kuailo ■ O ke kanawai konii manamana lima nui; he kanawai i emi mai kona mau la o ke ola ana malalo mai o ka heluna o na la o ia kau. E hoohnoi mai ana paha ko makau poe neluhelu 110 ka pakuiia ana aku o kela morL Repubalika" i ka inoa Home Rula. Ke hoakaka nei makou, oia ka hoike piha ana i ke kulann kalaiaina o ka Aoao Kuokoa Ilome Rula LTa apo aku keia aoao i na kunnhana, 1t ao ana, a me ke ano hoop(jnopono aupiuu , hookaliuaia e ka Repnhalil ;i, oi;l ]ioi. w Tfo anpuni o ka- le.huīu, 110 l;n lehuk-hu, a o hooponoponoia pna « ka lehulehu."

E hoohnoi liou ia mai ana paha, no ke j aha la h< i 1 hoike mua ole īa ai ia inoa [ i na la kin )ln o ke kukuluia ana o ka Aoao Home Kuokoa. Elike me na ninau I ano nui a paM; o ka nianawa me ke akahele 110 e hnii ai ke hooia ia ko lakou ano, pela no keia. Elike me kekahi holoholona hae i hoopaa pio ia, a, oiai oia e paapio ana ua hoolilo ilio la na keiki a ke kanaka nana i hoopaa pio iaia i mea hoohauoli ia la.kou īho ma ka houhou ana aku i kona kino a me kona poo me na mea winiwini. A oiai he holoholona wale no oia, ua hiki loa iaia ke hoomaopopo i ke ano o kona mea nana i hoopaa pio a me kana poe keiki. I ka ike ia ana o na hana hoomainoino a keia poe i k'īla lioloholona, ua kikoo mai la na lima o ke kanawai a hookuu ae Ia i tia holoholona la, me ka i mai: Ua liana mai ke Akna i na mea a pan me ka hookuu mai īa iakou e hele lahakila! I ka wa i hemo ae ai o kela holoholona mai kona pna pio ana, aole loa e lnki iaia ke lioopomo i kona poe na lakou ia i hoomainouio A ina lakou e hookokoke aku ana īaia, ua hoomaka koke ni a c ioena me ka hLihu a aole oia e laka ia lakou. Ina e hiki i ka holoholona ke lioomaopopo i na hana ino 1 hanaia aku nialuna ona, pehea hoi e hiki ole ai i k e kanaka ke hoomaopopo 1" na hana ino i hanaia aku maluna ona Mahope īho o ke kaili-ku ia ana o ka pono kolio b4lota o na kanaka liawan e na mikanele eleele, a noho lakou ine he poe pio la no na makahiki ehiku, me ko lakou lioolaha aku ma na aina e he poe pejpna na kanaka Hawaii a he kupono ole la lakou ke hooponopon i ke aupuni, | a, nolaila aole pono ke haawi ia lakou ka ;J)ono koho balota—e uku wale no lakoii i V> lakou 'ina.ll auliau, aole na , e loaa ia lakou ke kuh-ana kamailio i kahi e hooliloi.i ai o īa <lala. T kn ikr a »a mai o Amerika i ka liewa lapuwale īoa o keia poe niikanele i hana ai malnna o na kanaka Ha- ( wan ua haawi niai 1a oi.i ,i ke kauoha e [lionlanakilain na kanaka Hawaii, e like ai

me na kupa Amenka e ae. No keia kuleana i loaa i na kanaka Hawaii ua ike e lakou ī ka napoo ana o ko lakou la, elike me ka lakou i olelo mai ai, "lie la ko kela a me keia ilio," a no ko lakou liopohopo 0 kuknlu ae na kanaka Hawaii i ko lakou <ioao kalaiaina a kapa ihb nia ka inoa o ka aoao kalaiaina Amerika nana i haawi mai īa lakou i ka lanakila, ua kapa mua iho la lakou i ko lakou aoao kalaiaina he Repuualika. A oiai, aole loa i makemake na kanaka Ilawaii e hoopilipili aku me ka poe alunu na lakou i kaili-ku ae i ko lakou pono kuokoa, a oiai e ioena ana no na| kanaka Ilawaii i na la i kukuluia ae ai o ko lakou aoao kalaiaina, aole loa e hiki i na alakai a me ka aha-eleele hui o na Ahaliui Kalaiaina a me Aloha Aina i noho ai ma ka hale paikau ma Ilonolulu ma ka la 6 of lune, 1900, ke hoani ae imua o ka .lahui i ke koloka o na iliohae hookamani 1 hoaaliu iho ai ia lakou iho, oia hoi ka inoa K.epubalika. A pela iho la i hiki ole ai ke kapa ilio i ka inoa o kā noao kalaiaina o na kanaka Hawaii i kinohi. he Repubalika.