Home Rula Repubalika, Volume I, Number 2, 6 November 1901 — KA MOOLELO O NAPOLIONA KA NUI Ke Pukonakona o Farani Nana i Hoonaueue na Mana Nui o Europa. [ARTICLE]

KA MOOLELO O NAPOLIONA KA NUI

Ke Pukonakona o Farani

Nana i Hoonaueue na Mana Nui o Europa.

MOKUNA I. Kona Mau La Opio. (Hoornauia.) Ua haawi ae la o Napoliona ike kauoha a lakou i hooholo like ai mamua, e kuemi hope. Ua hoomaka aku la lakou e nee malie ihoge ma ke ano no nae e hookonokono ana ia lakou -e nee mai. A i mea no hoi e hoike aku ana i ka enemi aole lakou i pio ua haawi hou ae la o Napoliona ike kauoha e nee imua; a ikeia aku la ka nee rn r >i 0 ka enemi kauoha hou ae la ia e kuemi. Pela lakou nei i nee ai ihope a laiki lakou 1 kahaone. ana o lakou iiaila ua manao loa iho ' IX na kuaaina ua loaa ia 1^ ou lanakila a hoomaka koke ae la lakou e huro leo nui, "X-anakiial LanaKiia i me ka nolo ana mai imua me ka manao e haawi pio aku ana lakou nei. i.to"ko 0 keia manawa ana kuaaina e holo pupuie mai nei aole iakou 1 hoomaopopo mai ua naaleie o i\ apoliona a me kona man hoa 1 ka lakou mau laau a aia leo nei mau lima ilalo 1 ka honua e hopu ana i na pohaku i huna mua ia lloko o Ke one. "Makaukaui Miul" wahi a N apol .ona 1 kahea ae ai. A emo ole ua ikeia aku la ka paapu oka lewa me keia mau poka, oiai na pohaku mua e ukali koke ia aku qna, £ ka iua a me ke kolu, a me he ua la ka Jiolelei maluna o na poo oka- enemi. . Ua ike koke iho la lakou ua mahaoi ka lakou huro -anakila ana maraua oka pau ana o ke kaua. Kmoole ua nahaha ka puali oka enerni a e auhee lnlii ana lakou i ka loa me ka laul'a oka aina. Ua liio ko lakou lkaika a me ka, lakou mau laau i mea ole i keia mau poka, no ka mea aohe .a lakau pohatcu e loaa iho ai malaila. Ua kaa -ae la hoi na lkou nei ke alualua ana i keia manawa. Ma ia po iho, ua lilo ae o Napoliona he kanaka nui maloko o Aiakio. Ma fc-ana wahi e ku ai e hoopuni.mau ia ana 01a e na kanaka makua e hoolohe ana' i kana olelo o ko lakou moe ole ana i kar po xnamua iho no kahuna ana i na pohaku ildko 0 ke one i loaa ka lakou mea e hiuhiu al 1 keia poe, a nolaila ko lakou mea i nee mau ai ihope i kahaone. Oka poe i heluhelu i ka moolelo oka Napoliona mau hoolala' kaua ana, e hiki ana no ia lakou ke hoomaopopo ike ano like no me keia hoolala kaua o kona wa kamalii. Ua lilo no keia kaua o kona wa kamalii i mea nana e kaao ai i kona poe kenerala i ko lakou mau hora hoonanea wa!s iho no, a i ka manawa no hoi e hoomakaukauia jana ke kaua huliamahi kue ia Farani. Mai kekahi makamaka i haawi makana ia mai ai iaia he wahi pu-kuniahi keleawe uuku, nona ke kfttnaha he 30 paona, a eia no paha ia wahi mea hoomanao o kona la opio ke malamaia* nei ma , kana aina hanau. Mahope iho oka loaa ana mai o keia pu iaia ua lilo i mea ole na ano paani e ae iaia no ka hele ana e ki-ki me keia^pu. Malalo o ke kula e lohe mau ana oia i na haiolelo piii kaua, a e lohe mau ana no hoi oia aohe hanohano oi ae e loaa ike kanaka maraua oka oihana koa, a pela i paa ai keia manao uilani iloko ona e lilo i alihikaua. Ua hooikaika nui ko Napoliona mau

makua e loaa ia Napoliona a me kona kaikuaana, o losepa, e loaa ia laua na hookohu e komoai ike kiila me ka uku olc — na ka moi hoi e uku. Mahope oka laua noi hoomano ua aeia mai la mamuli o na kokua ana a ka Bihopa o Autuna, he kciki na ka hoahanau o ke kiaaina o Rosika. Ua koho o Napoliona e hele oia e ao i ka ike kaua moana, nolaila oia i hoounaia ai i Beriena, a o kona kaikuaana hoi, ua noho no oia ma ke ktila nui o Autuna. A oiai, aia wale no a he poe i hanauia mai me ke koko alii alaila hoonaauaoia malalo 0 na lilo oka moi, nolaila, oiai laua e hele ana me kona makaukau no Faarni, he mea pono no laua e holo mua i Fleorena, ke one oiwi o kona mau .kupuna, a ma ka huli ana iloko o na moolcuauhau alii i malamaia malaila, ua loaa aku la kona pili 1 ke koko alii o na Punipake, a ua haawiia mai la kona palapala hooia koko alii, a me ia palapala oia i komo ai ma ke kula koa 0 Beriane. A oiai ua ao wahi olelo Farani mua no hoi oia ma ke kula o Autuna, nolaila, aole oia i hemahema loa ma ia olelo i kona wa 1 komo aku ai ike kulft Ma ka hiehie o kona kulana a me kona wiwo ole, ua lokahi na poe kakau moolelo a pau. Ua lilo kona kulana ilihune i mea nona e heneheneia ai e kona poe hoa kula, aka, ua paio aku oia me lakou be aloaloa a he alo, a aole loa oia i makemake e hele aku e ahiahi ika lakou kumu. I kekahi la-, ua hoopaaia oia iloko o kekahi keena pouli oka hale kula me kekahi o kona mau hoaloha, o Bxiriene, ka mea i lilo mai i kakatiolelo nana i na makahiki mai mahope i ko laua wa 1 kanakamakua ai. Iloko 0 ko laua nohoana paahao, aole loa laua 1 lcumakaia i ko laua mau hoa kula, ka poe maoli no lakou ka hewa o laua i hoopaaia ai. Ma na manawa hoike aohe keiki oi ae mamua o Napoliona ma ka hikiwawe a me ka pololei o na pane ana. I kekahi la, ua hoopahaohaoia na kenerala a me kekahi poe aliikoa kiekie e ae na lakou e nieniele ana i na haumana, ma o ke kuio a me ka piha pono o kana mau haina. No keia hauoli o ke komite nieniele ua haawi wale mai la lakou i na ninau mawaho ae o na haawina, a ua pau wale no ia poe ninau i ka paneia. Penei ka ninau tope loa a ka papa nieniele: I "Heaha la kau e hana ai ina ua hoo-' puniia kou papua ua nele hoi kou poe koa j ka ai ole?" •Eia ka pane 1 loaa aku me ka hakalia ole: "E like me ka loihi oka manawa e loaa ana oka ai i ka enemi aole loa au e nele." (A hoea hou aku).

Oka poe a pau e makemake ana e kukulu i halekuai pipi, e hele ae e ike 5 ko cikotr hoaloha oiaio, G. J. Wala, ka lunalioohana oka Hui Kuai Pipi Metropolitan.