Ke Alaula, Volume I, Number 2, 1 May 1866 — Page 7

Page PDF (1.06 MB)

KE ALAULA. 7

 

                KE HOOILIILI nei keia wahine opiopio, keia iwa o ka aina e mai, mahope o ka poe okioki palaoa, ma ka mahina ai o kekahi kanaka waiwai a kaulana hoi iwaena o kona lahui. He wahine ui, papalina maikai, a lima palupalu keia, aole nae i i ae he makehewa kuu hooluhi ana ia'u iho, he ikiki au i ke kaumaha o ka hana a me ka welawela o ka la. He wahine kanemake keia. He mau la pokole wale no ko laua mare ana a haalele mai kana kane iaia a hele aku ma ka aoao o ko ka honua nei. Ma ka aina e ka noho ana o ia kane me kana mau makua, a ma ia aina i loaa ai iaia keia wahine maikai ana, a ma ia aina no i make ai oia. Make ke kane a me ka makuahonowai-kane a keia wahine, hoomaka ka hoi ana mai o ka makuahonowai-wahine i kona kaikamahine ponoi la nona. Ilihune loa ko laua noho ana. Aole nae ohumu ino keia kaikamahine o na aina e mai. Penei kana olelo i ka luahine: "E noho iho oe, a e hele au i ka mahina ai e hooiliili mawaena o na opuu palaoa, mamuli o ka mea e aloha mai ia'u."
                Pela i hele aku ai keia kaikamahine opiopio makua ole ma kela aina makamaka ole e imi i wahi ola no laua. "E kokua mau ana ke Akua i ka poe i hooikaika mamuli o ka pono ana i haawi mai ai ia lakou." Pela no i ka hele ana a keia kaikamahine. Alakai ke Akua iaia a hiki i ka mahina ai a kekahi kanaka waiwai, a aloha hoi. Oia noi kana hoa kamailio a kakou e ike ai ma ke kii maluna ae nei. He pili hoi keia kanaka i ke kane ana, i make aku. Me ko ia nei ike ole ana ia, ua alakai ia oia a i ka mahina ai a keia kanaka pono. A i kana ike ana he wahine hooikaika keia, e noho akahai ana me ka hilahila ole i ka hana, kauoha aku la oia iaia e hele mau mai i kona mahina ai, ilaila wale no e hoiliili i na palaoa helelei a na kanaka oki palaoa. Kona noho paa no ia malaila pu me kana poe wahine e hoiliili ai ana a pau ka ai i ka ohiia.
                Ma ia hope mai lawe keia kanaka waiwai i keia wahine o na aina e mai, i wahine mare nona, a ma ia mare ana ua lilo keia wahine i mea kaulana ma ke kuauhau a kekahi hanauna 'lii. Hanau mai keia wahine he keiki kane, a o ua keiki kane nei he kupunakane ia no kekahi alii kaulana loa.
                Owai ka inoa o keia wahine? Owai ka inoa o keia kane? A owai hoi ka inoa o ko laua moopunakuakahi alii kaulana? Na oukou na keiki e noonoo mai i na pane no keia mau ninau.

MAI HOAO WALE.

                E paani pu ana kekahi mau keiki liilii elua, he mau moopuna elua a Kaimana makua (Mr. H. Dimond,) ma ka pahale a ko laua kupunakane ma Nuuanu. Olelo laua kekahi i kekahi, "e paani kaua, i bipi oe, a i bipi au, a e ai kaua i ka lau mea kanu e like me ka bipi. Hoao laua i na lau o ka pua bele—oia hoi ka pua-nana-honua. Ia hoao ana ike kekahi he awaawa ka ai ana, a luai aku mai kona waha'ku, aka o kekahi o laua moni no i kau wahi o ka lau awaawa. Ma ia hope koke iho ikeia ke ano mai o ua keiki nei. Kii ia ke kauka, a hoohainu ia i ka laau, aole nae he wahi pono i loaa i ke keiki. I ka hora 11 o ke awakea ka ai ana, a ia ahiahi no, i ka hora 8, Aperila 6, haalele mai kona uhane i kona wahi kino.
                Auhea oukou, e na keiki, mai ai wale a hoao wale oukou i ka ai ana i kela mea keia mea. Auhea kakou, e na makua mea keiki, e aho e uhuki kakou i keia pua mai ko kakou mau pahale aku, o komo hewa auanei iloko o ka waha o na keiki liilii naaupo a kakou, a make wale lakou.
                O Frank Dimond Stangenwald ka inoa o keia wahi keiki i make wale mamuli o kana hana paani kamalii ana. Hookahi ona makahiki a me na malama keu ewalu. Ua hoi aku la ia ma ka poli o kona makuahine i haalele mua mai iaia iloko o na mahina i kaa hope ae nei.
                Ke kulu nei ko makou waimaka me ke aloha i ka makuakane, o Kauka Minuteole (Dr. Stangenwald,) i hala aku i Kina, a me ke aloha i na kupuna i lilo i mau makua hanai nona.

[LEO MELE--"Around the Throne of God in Heaven."]

Maluna ku na kamalii,
Na keiki hanau hou,
E puni ana ia Iesu;
Ka lakou e mele nei,
Nani, nani, nani,
Hoonani ia Iehova mau.

Ma neia ao uwe lakou,
I ke aloha ia Iesu,
I keia wa ke ike nei,
I kona aloha e—
Nani, nani, nani,
Hoonani ia Iehova mau.

KE KEIKI LIILII I KAILIIA MAI NA MAKUA AKU.

                He wahi haumana o ke Kula Sabati o Kawaiahao, o Davida Wahinealohaoleia ka inoa, he umi a keu ae na makahiki. Iloko o ka mahina o Malaki i hala iho nei, mamuli o ke kono ia mai e kekahi hoa hele ona, ua komo aku ia ma ka hale mai o ka Moi Wahine, a ua lawe mai ia he mau omole mea ole oloko, mai laila mai. No keia hana ana a keia wahi keiki, ua hoopii ia oia no ka aihue, imua o ka Aha Hoomalu o Honolulu. Ua hooholo ka Lunakanawai e hooia oia iloko o ka hale paahao no na keiki ma Keoneula, Kapalama, i kapaia he hale hana lima. He noho loa paha ia malaila malalo o na kumu ao, Katolika i hooponopono hou ia. Ke lohe nei makou mai na haumana e noho nei ma ia hale, i ka wa e pule ia ka pule Bihopa a na kumu oia kula, ina e pule ole kekahi haumana, ia manawa no e hili ia'i me ka laau.
                Ua lohe ia ka inoa maikai a keia keiki, o Davida i oleloia'i maluna. O kona hihia hookahi ana no keia i lohe ia, o ka hooia no ia iloko o ka hale hoopai e noho loa ai, a he mau makahiki paha, me ke ao ia i ka hoomana e, a o ka hiliia ma ke kua ka mea e hoopaa ai i keia hoomana iloko ona.
                He wahi keiki ponoi no keia a Wahinealohaoleia, ka elemakule e hookani nei i ka bele o ka luakini o Kawaiahao. Ke helelei nei no ko makou waimaka i ke aloha i keia hoa'loha, ka mea nana ke keiki i kaili wale ia e na lima menemene ole o ka poe hao wale nei i na keiki a na makaainana. He wahi Iosepa keia nana, he keiki aloha nui ia o kona wa elemakule. Ke i nei kela e like me ka Iseraela: "E kanikau no wau, a hiki au ilalo i ka lua i kuu keiki la." "Lawe iho oukou i ko'u oho hina i ka lua me ke kaniuhu."
                He hiki no i na keiki a pau o Hawaii nei e pule aku i ke Akua e hoopakele mai i keia keiki mai ka lima o ka poe hao wale i ka hai keiki. Aloha ino no na pio.

HE MAU PUA MAKAMAE I AKOIA.

                I ka la 24 o Malaki, 1886, make aku o Edwin Heydon, he elima ona mau makahiki. I ka la 26 o Aperila iho nei, make aku kona kaikuahine, Mele (Mary) Heydon, he elua ona mau makahiki. I ka mahina o Malaki i hala ae nei ka hoi ana mai o keia mau keiki me ko laua makuahine, o Mele Hao (Mrs. Heydon,) mai Amerika mai. I ka hiki ana mai i ke one hanau a ko laua makuahine, ka mae koke ana no ia o keia mau pua rose elua. He mau moopuna no keia a kekahi makua o keia lahui, o Rev. A. Tatina, ka mea i noho ma Hawaii nei he kanaha-kumamaono makahiki, me ka hooikaika ana mamuli o ka hana a ka Haku, a i noho kahu hoi no ka ekalesia ma Kona Akau he kanaha-kumamakolu makahiki. Me ka makuahine a me na kupuna ko mokou aloha menemene i keia hoeha ia ana. Ua lawe ia'ku keia mau pua nani mai ka lepo apaapaa o keia ao ino a ua kanu ia'ku i ka ka Haku Edena Lani. Ke pae mai nei ko laua leo
                                "Mai a waimaka, e o'u hoa e,
                                Ke hala wau, ke hala wau."

No "Ke Alaula."

MINAMINA I NA KEIKI HAWAII.

                I kekahi o na la mua iho nei o keia malama, ua aihue kekahi mau keiki liilii elua i kekahi eke dala mauka o Waikahalulu, a o ka nui o na dala maloko oia eke, he akahi haneri kanahikukumamakolu. Ua pomaikai no nae ka mea nona ka eke dala i ka loaa koke ana o na keiki kolohe. O ka nui paha o na makahiki o kekahi, he umi, a o kekahi hoi, he umi paha a keu. Ua minamina, a ehaeha ko makou manao i ka aihue ana o na kamalii. A ua ninau makou iloko o makou iho, i ka hikiwawe o ka limalima ana o na keiki Hawaii i ka wa uuku loa, a ua hoike mai ko makou lunaikehala, no ka malama pono ole ia no e na makua.