Ke Alaula, Volume I, Number 2, 1 May 1866 — Page 8

8 KE ALAULA.

HE MANAO PAIPAI.

                E KE ALAULA E: ALOHA OE:—Akahi no kakou a ike i keia nupepa, oia hoi Ke Alaula, o ka malamalama io o kakou, e ka poe opiopio, o keia kau hou. Nolaila, e na keiki opiopio o Hawaii o Keawe, a me Maui o Kama, a me Molokai Ahina, a me Lanikaula, a me Oahu o Kuihewa, a me Kauai o Mano, a kamau mai hoi o Niihau a Limaloa. E ala mai kakou, e na keiki o ka eleu, a e lawe i ko kakou nupepa hou, oiai ke o mai nei na kukuna o ka malamalama io, a ke wehe mai nei ke alaula o ka wanaao ia kakou, e ka poe opiopio. Aole ka hoauwaepuu, ka opu keueue, ka hoopohala, ka naau lolelua, ke kuihe, ke kanalua, me kuhikuhi o ka nele i uka (wahi a ka lawaia.) E hapai like kakou me ka malama i kona ola, i holo kana mau hana i kela makahiki keia makahiki.
E aloha auanei.
NA NA HAUMANA O KE KULA O KALIHI-KAI.
E lawe nei i Ke Alaula.
Hale Kula, Kalihi-kai, Aperila 17, 1866.

KE KIKA.

                Ua ane like ka nui o ke kino o ke Kika me ko ka Liona, he elima a eono paha kapuai ka loa o kona kino mai ka nuku a i ka hope. O kona mau helehelena a pau he like me ko ke Owau. O kona waha, kona niho, kona mau wawae, me na maiuu a me kona huelo, he like no me ko ke Owau. O kona hulu he pahee loa, a he onionio eleele a melemele, ano like me ke onionio o ka hulu o kekahi mau Popoki, he oi loa nae ke nani o keia.
                He holoholona hihiu hae keia a puni koko hoi, e pepehi ana i na holoholona e ae a me ke kanaka ke loaa iaia. He ano menemene ole kona, a he maalea no ma kona mau ano kolohe. He pee iloko o ka nahelehele a ma na wahi ululaau, a alualua, ilaila e hoohalua ai i kana mea e pepehi ai. He makau loa ia keia holoholona ma na aina a pau kahi ana i noho ai. He hiamoe ka Liona i ke ao, a i ka po hele nui e huli i ai nona, aka o ke Kika, ua makaala mau i ke ao a i ka po me ka makaukau e pepehi mai i ka mea e loaa ai iaia. He ikaika loa no keia holoholona weliweli; he hiki e lawe aku ma kona waha i ke kanaka i paa iaia e like me ka lawe ana a ke Owau i ka Iole i paa iaia.
                Ma na aina o Asia kahi i noho ai keia holoholona ai kanaka, a ma kau wahi o Inia ua nui kekahi ano Kika nui, i kapaia ke Kika o Benigala (Royal or Bengal Tiger.) O kona ili ua manao nui ia, i uhi hanohano a nani no na koki a me na noho o na 'lii o Kina a me na lunakanawai.
                I ka noho ana o kekahi alii koa ma Inia, ua haalele oia i kana papa koa i kekahi wa, a hele iki aku iloko o ka nahelehele ululaau. Ia hele ana ona me ka makaukau ole i kekahi pu a i kekahi pahi paha, halawai koke aku la ia me kekahi Kika nui. Hoomakaukau koke ke Kika e lele mai maluna ona. Hoomanao oia i kekahi mea ana i lohe ai, penei: ina e nana wiwo ole aku ke kanaka i ka maka o ke Kika, e auhee wale aku keia holoholona hae. Nolaila, haka pono aku no ia i ka maka o ua Kika nei, o kona emi hope no ia a holo ae mahope mai e imi ana e hoohalua iaia. Huli pono ae ka haole a nana makau ole aku iaia; pela ka hana ana a hala ka hapalua hora, alaila haalele mai ke Kika iaia, a holo aku ua haole nei i kahi i hoomoana ai kona papa koa.
                Ua like keia Kika me ke keiki kolohe, he hiki ole ke nana aku i ka maka o kona makua, a o kona kumu paha. He kulou ka maka ilalo a holo pee aku i kahi e. He makau wale ka poe hewa i ka maka o ka poe pono.

IESU KE 'LII.

Eu, e na kamalii,
E mele i ke 'lii,
Ia Iesu,
Na kona aloha mai,
Kakou pu e hapai,
A hoonani ai— Iesu ke 'lii!

A mai makau kakou;
Na waimaka e hoopau;
Ia Iesu no
E hilinae mau
Na leo, na naau
O kakou nei a pau— Iesu ke 'lii.

Ke mele nei lakou,
Na anela a pau,
"Haleluia!"
A pela no kakou,
Maluna mai e kau
Na lei alohi mau—
Iesu ke 'lii!

HOIKE O KE KULANUI KAIKAMAHINE O WAIALUA.

                E hoikeia ana ke Kulanui o Waialua ma ka Poaha, ka la 14 o Iune. E ikeia i kela la na mea i aoia ma ke kula, a me kekahi o na mea i hanalima ia e na kaikamahine kula; a o kekahi o ua mea i hanaia e kuai liloia aku ia la.
                Ke kono ia aku nei na makua mea keiki ma keia kula, a me na hoaaloha a pau, e launa mai ia la a ike i ke kula.
                I ole e kuhihewa kekahi, ke hai mua ia aku ka lohe, aole no i manaoia e hookuuia na haumana o ke kula mahope o ka hoike ana.
O. H. KULIKA,
Kahu o ke Kulanui Kaikamahine o Waialua.

KA KA MOI WAHINE VIKORIA HANA KAULANA.

                "Ke ao mai nei o Vikoria, ka Moi Wahine o Beritania, he papa kula Sabati i kela Sabati keia Sabati," wahi a kekahi nupepa. Ina pela, ke hoomanao nei makou i kela olelo kahiko: "O ke kupaa ana ma ka pono, he momi makamae loa ia." I kekahi mau makahiki i kaa hope ae nei, ua hele aku kekahi mea makaikai mai Aferika aku a i Enelani, a ua ninau aku i ka Moi Wahine i ke kumu o ko Beritania mana. Ua hai mai kela, no loko mai o ka Baibala ko Beritania mana nui. Ina pela, oia paha kekahi kumu i hooikaika loa ai ka Moi Wahine maikai, e ao i papa kula i kela Sabati keia Sabati. Pehea na Moi Wahine e ae o ka honua nei, aole anei e hoomahui ae ma ka hana maikai e like me keia Moi Wahine kaulana?

KA IOLE.

                Aole paha he mea o kakou i ike ole i ka iole. Ua laha ia holoholona liilii ma na aina a pau kahi i noho ai ke kanaka. He noho no i ka hale, a he noho no i ke kula, i ka nahelehele, i na mahina ai, ma na mala ko, ma na mala kulina, a ma na kuaauna o na loi kalo, a me na loi laiki.
                Elua ano iole i hoomaopopoia ma Hawaii nei: o ka iole nui, i kapaia he iole Kahiki, a me ka iole liilii, i kapaia he iole Hawaii. O ka iole nui ka holoholona i hoopoino nui i na mala ai a ke kanaka mahiai. Ina no he laha mai a nui, hikiwawe no ka pau o na hua o na mala nui i keia holoholona liilii. Pau iaia na mala ko i ke nali ia a hina ilalo; pau iaia na loi laiki i ke aki ia, a loaa ole i ke kanaka mahiai i ka hua o kona luhi ana.
                O ke ano o ka hulu o na iole i ikeia ma keia aina he ahinahina. Ma Iapana ua ikeia na iole keokeo.
                Ke ike nei kakou ma keia kii i na iole e pii ana maluna o ka laiki a huika paha. He punana hoi ka laua i hana'i, a ina no paha iloko na keiki a laua i hanau ai. He holoholona hihiu no ka iole; he hiki nae ke hoolakalaka ia a pau kona makau i ke kanaka, a hahai mai no i kona kahu i ka wa ana e kahea ai iaia. O ke Owau, oia hoi ka Popoki, a me ka Pueo, oia ka enemi nui a na iole. O ka laua ai mau no ia. He hoomakakiu no ka popoki ma ka ipuka lua iole, a i kona puka ana mai popoi iho no kela, o kona manawa no ia.

KA LUNA IKAIKA.

                Houna aku makou ia P. Nui, Esq., o Haiku, Maui, he ope pepa Ke Alaula, he kanalima pepa ma ke ope. Ke palapala mai nei no ia, ua pau loa ia mau pepa i ka lilo, a ua kauoha mai nei e hoili hou aku makou he kanalima hou—i akahi haneri pepa ma keia hope aku. Ke wehe nei makou i ka papale me ka mahalo imua o keia luna hooikaika nui ma keia hana maikai. Ina pela like ka ikaika o na luna a pau, holo maoli ka hana o Ke Alaula. O kumaumau i i ia, a haule kahi waa o kakou i ke kai.

"KE ALAULA,"
He Nupepa Hoikeike Kii,
Hoopuka mau ia ma Honolulu, i kela malama keia malama e ka PAPA HAWAII, no na Kamalii Hawaii.

                25 keneta ka uku no ka makahiki no ka pepa hookahi; 20 keneta pakahi ka uku no na pepa he iwakalua a oi aku paha ma ke ope hookahi, ME KA HOOKAA MUA IA MAI.
O. H. KULIKA, Luna Hoopuka.