Ke Alaula, Volume I, Number 3, 1 June 1866 — Page 10

10 KE ALAULA.

HE PALAPALA MAI MAIKONISIA MAI.

                Ua loaa mai i ka Ahahui o na Keiki Misionari Hawaii kekahi palapala a H. Aea, e noho mai la i Ebon, Maikonisia. Ua paiia ua palapala la ma ka Lei Maile (Maile Wreath) a me ka Friend. A maloko o ia palapala i ikeia iho ai kona hai ana mai i kana hana mawaena o na kanaka o ia mokupuni, a me ka pii ana ae o ka na misionari hana. He mea olioli no kakou ka lohe ana i kekahi o ko lakou mau hana e holo pono ana. Ke ikaika loa nei na misionari i ka hoohuli ana i na kanaka ma ka pono. Ke holo mua nei no hoi ko lakou mau hana no na kula.

NA MOKU AHI.

                O ka moku ahi paha ke keu o na mea kupaianaha a ke kanaka naauao i hana ai ma ke ao nei. He ano like iki me ka wati. Aia no iloko ona na huila a me ka mana e hoohele ai i kona mau lima e kuhikuhi ai i na hora o ke ao a o ka po. He kaula kila (steel spring) maloko o ka wati, oia ka mea e huki ai a hoohele ai i na huila a pau a me na kuhikuhi i ka wa i kiia ka wati.
                He mahu hoi iloko o ka enikini ka mea e hookaa ai i na huila oloko o ka moku mahu, a na ia mau huila no e hookaa ae i ka epaepa a me na huila aoao paha o ka moku.
                O kekahi mau moku ahi ua hanaia me na huila elua mawaho, hookahi huila ma kekahi aoao, a hookahi hoi ma kahi aoao. He mau moku huila aoao lakou (side-wheel boat.) a o kekahi hoi he huila hookahi ko lakou, aia malalo o ka hope o ka moku, a ua nalowale iloko o ke kai. Ua kapaia ia huila he epaepa (propeller.)
                He nui na pono o ka moku ahi. He holo no imua i ka wa makani a i ka wa pohu. He hiki e holo pololei aku i kahi i pa mai ai ka makani. He holo imua, a he emi i hope, e like me ka muhee. He hiki hoi e hookaa iaia iho ma kahi haiki loa. He mea e ke akamai a me ke kupaianaha o keia hana a kanaka noonoo o na aina naauao.
                O Kilauea oia kekahi o na moku ahi epaepa. He minamina loa kakou a pau i ka lohe ana ua ili ia moku ahi o kakou i alo ai i na ale o Pailolo a me Alenuihaha i na makahiki eomo, ma ke kohola o Kawaihae. Olioli loa hoi na keiki o ke kaona i ka ike ana iho iaia e naue mai ana ma ka nuku awa o Honolulu i ke kakahiaka o ka la 4 o Aperila iho nei. Ua hala na mahina elua iaia i ke kui ana i na akoakoa kahi ana i moe ai a i kupaka ai. Ma ke akamai o Hulipahu (L. L. Torbert) i hemo mai ai ua moku ahi nei.
                Ua hoomaka hou no ia i ka holo pili aina a ku i Maui a me Hawaii e like me mamua, a e olioli ana na ohua e holo ana i waena o keia mau moku aina, i ka loaa hou ana o ka moku nui e lawe pumehana ana, a e lawe mama ana ia lakou. Lealea na pepeiao i ka lohe ana i ke kani ana o ke oeoe o Kilauea.

KANIKAU KA AINA.

                Ma ka la 29 o Mei i hala ua make ke kama alii wahine, o VICTORIA KAMAMALU KAAHUMANU, ka Hooilina o ka Noho Alii o ko Hawaii nei Aupuni. He alii ia i aloha nui ia e ka lahui mai o a o; a ua kau nui ka manaolana o ko Hawaii nei hanauna hou i ua alii la, me ka manao e noho ana oia i Moi Wahine no ke Aupuni ma keia wa aku. Aka, he okoa ka manao o ka Makua o ka Lani, a ua lawe e oia i ke kaikamahine alii a kakou.
                Ma ka make ana o keia alii, ua haule kekahi makamaka nui o na keiki Hawaii. Oiai oia e ola ana, he nui kona aloha a me kona makemake i na keiki. Iloko o na makahiki i hala, he nui na hana maikai i hapaiia e ia no ka pono o ka poe opiopio. Ua ao oia ma ka hoomanawanui i ka Papa Himeni o Kawaiahao, a me kekahi poe himeni e ae. He alii akamai ia ma ke mele a me ka hookani pila.
                Ke kanikau nei na mea a pau nona. Ua uhiia oloko o ka halepule o Kawaiahao i ke kanikau, no ka mea o kona halepule ia.
                                "Iliilihia i makiekie ke aloha,
                                Aloha uina kani lea i ka manawa,
                                O kuu manawa e au wale nei—
                                Ua hele ka pili aloha me ka hoa—e."

O DANIELA MA KA LUA LIONA.

                E ike kakou ma keia kii i keia kanaka haipule e noho ana ma ka lua iwaena o na liona. He nana wale mai na liona pololi iaia, a moe malie ae me he la he kuikahi iwaena o lakou a me keia elemakule haipule a ke Akua. Aole i mailuna i kona Akua, a na ke Akua no i hoouna mai i kona anela e hoopaa i na waha o na liona i ole hana ino mai lakou iaia.
                Ua lawe pio ia o Daniela a me kona mau hoa, mai ka aina o Kanaana aku, e Nebukaneza, ke alii o Babulona, i kona wa i lawe pio ai i ka Isaraela. Noho oia ma keia kulanakauhale hoomana kii, me ka malama mau i na mea a kona mau makua haipule i ao mai ai iaia i kona wa liilii. Haalele ole i ka pono o ke Akua o kona mau makua. No ka ikeia o kona pono a me ka hana pololei, hapai ae ka Moi iaia i alii nui maluna o ke aupuni o Babulona.
                I kona hapaiia maluna o lakou, huhu loa kona poe enemi, a imi i mea e make ai ia. Hoomalimali lakou i ka Moi, o Dariu, a ao aku iaia e kau i kanawai e hookapu loa ana i ka pule aku i kekahi akua iloko o na la he kanakolu; a ina no e pule kekahi kanaka i kekahi akua, e hooleiia oia iloko o ka lua liona.
                A ike o Daniela i keia kanawai hooweliweli a ka Moi, hoi aku no ia i kona hale, a kukuli iho, a pule aku i ke Akua me ka hamama o ka ipuka; ekolu pule ana i ka la, e like me kona maa mau mai mua mai.
                A ike na enemi o Daniela i kona pule ana, olioli loa lakou, a holo aku a hai aku i ke alii i ka Daniela pule ana me ka uhai i ke kanawai o ke alii.
                Minamina keia alii pegana, no ka mea, ike oia he kanaka pono o Daniela. Kauoha nae ia e hooleiia o Daniela iloko o ka lua liona, e like me ke kanawai ino ana i hana ai.
                Oia keia a kakou e ike nei ma ke kii. E noho ana o Daniela iloko o ka lua liona. Ilaila ia i noho ai a ao ka po.
                I kakahiaka hoi hou mai ke alii, a maluna ma ka ipuka o ka lua liona kahea mai: "E Daniela, e ke kauwa a ke Akua ola, ua hiki anei i kou Akua ke hoopakele ia oe mai na liona ae?" I mai la o Daniela. "Ua hoouna mai ko'u Akua i kona anela e hoopaa mai i na waha o na liona."
                Alaila kena aku ke alii, a hooleiia ka poe i niania wale aku ia Daniela iloko o ka lua liona, a hakihaki liilii loa ia ko lakou mau iwi e na liona.

IESU LA.
(NA MEA LIILII, LIRA KAMALII, AOAO 58, KA LEO.)

Mele ia Iesu la,
A hoomaikai pu,
Ku a haleluia
Iaia ke 'Lii mau.

Pule ia Iesu la
Ke kau mai ka po.
A wehea ke alaula,
Ala a pule hou.

Aloha ia Iesu la,
Aloha mai kela,
Nana e hoola,
Nana e hoopaa.

Mihi ia Iesu la
I na hewa a pau,
Nana e huikala
Ko kakou naau.

Pili ia Iesu la,
Apo, hilinai,
Ma ka poli ona
Kakou e maha'i.

Launa me Iesu la,
Hoa aloha mau
Ma na hora kula,
Ma na hana a pau.

Oli ia Iesu la,
Oli a oli mau,
Nana e kokua
I na la a pau.

Hui me Iesu la
Ma ke ao maikai,
Nani haleluia
Ko kakou Moi.  WAIKOLOA.

                Pane mai kekahi hoaaloha a makou, o Waihoioahu, ma Kawaihae-uka, e i mai ana, o Luka ka inoa o ka wahine opiopio hoiliili palaoa nona ke kii i hoikeia ma ka helu elua o keia pepa, a o Boaka ka inoa o kana kane, a o Davida ka laua moopuna-kuakahi alii kaulana. Pela like paha ko oukou ike, e na makamaka kamalii heluhelu?