Ke Alaula, Volume I, Number 9, 1 December 1866 — Page 35

Page PDF (1.00 MB)

KE ALAULA. 35

 

KA LAPIKA.
(THE RABBIT.)

                Ua laha no ka Lapika ma Hawaii nei, aole nae i laha ma na wahi a pau, a aole paha i ike ka hapa nui o na keiki e heluhelu nei i keia i ke kino o ka Lapika. Aia ma Kauai a me Niihau kahi i nui ai na Lapika o Hawaii nei. O ka nui o ke kino o keia holoholona, a me ke ano o kona hulu, ua like me ko ka Owao. He eleele kekahi, he keokeo kekahi, a ua pahee aiai loa no ka hulu. He loloa na pepeiao, me he pepeiao Kao la. Ua kapaia he Iole Kahiki e kekahi poe.
                O ka ai o keia holoholona oia ka nahelehele, a me na lau opiopio o na mea kanu o kela ano keia ano. Ina e komo keia wahi holoholona ma ka mahinaai, hoopilikia loa no ia i na mea kanu. He eli kela i ka lua hohonu iloko o ka lepo, e like me ko ka Iole maoli. I kakahiaka nui a i na po mahina ka wa e puka mai ai e imi i ai nona. He hanau mai ka Lapika i kana mau keiki he eono, ewalu, a he umi, i ka hanau hookahi ana, a elua a ekolu hanau ana i ka makahiki. He make wale na Lapika liilii i na Owao a me na Ilio.
                I ka hanau ana o ka Lapika makuahine, hana oia i punana maikai no lakou malalo loa o ka lua ana i eli iho ai i ka lepo; hali iho oia i ka mauu maloo a maikai, a uu iho oia i kona kino, a hemo mai ka hulu, i mea e nolunolu maikai ai ka punana kahi e hoomoe ai i kana mau keiki. Nana kakou i ke aloha kamahao a na makuahine i ka lakou mau keiki!
                Pela iho la no kekahi mau makuahine a oukou, e na keiki. Haalele lakou i ka lakou pono iho a no ka hooikaika loa i mea e pomaikai a e ola pono ai oukou, e na keiki, ua lilo na makuahine a oukou i ka mai, a me ka nawaliwali, a me ka pilikia. He hoomanawanui maoli na makuahine o kakou, me ka i ole iho he luhi, a he manaka, a heaha la. Eia wale no ka lakou i manao—e pomaikai io ai kakou, na keiki, a e aloha aku a mahalo aku na keiki ia lakou.
                Aia a ike kakou i ke keiki e pakike ana, e hookuli ana, a e hoowahawaha ana i kona makuahine, minamina loa iho la ka naau i ua makuahine la, me ka hoomaopopo aole he pomaikai maoli e ili mai ana maluna o ia keiki kolohe.
                "O ka maka i hoowahawaha i kona makuakane, a hoole hoi aole e malama i kona makuahine, e kiko iho ka poe koraka o ke awawa ia mea, a e ai iho no ka poe aeko opiopio."

                Ua lawe pakahi mai na keiki o kekahi papa kula Sabati i mau keneta kokua no na misionari. O kekahi kaikamahine, ekolu keneta ana i lawe mai ai. Ninau aku la ke kumu, "Nawai mai keia mau keneta ekolu?" "No kuu mau kii paani elua, aia ma ka hale, na laua ua mau keneta la."

HAUOLI I KA LA SABATI.
[LEO:--Rejoice.]

1. Memele, memele na kamalii uuku,
Memele, memele na keiki kula nei;
Ua puka mai ka Sabati,
Ka la maikai no kamalii—
Memele, memele na kamalii uuku,
Memele, memele na keiki kula nei;
E ala, a hoomakaukau,
Paina, pule, paanaau
Na himeni, na ui pu,
Me na olelo a Iesu—
Memele, memele na kamalii uuku,
Memele, memele na keiki kula nei.

2. Memele, memele, he nani keia kula,
Memele, memele, he nani keia la;
Hamau! hamau! ke nani nei
Ka hele kula Sabati—
Memele, memele, he nani keia kula,
Memele, memele, he nani keia la;
E paa maikai, e na pokii,
Na buke kula Sabati,
E ku a hele pololei, Mai lohi ma ke ala, e—
Memele, memele, he nani keia kula,
Memele, memele, he nani keia la.

3. Memele, memele no keia la hauoli,
Memele, memele, a oli na pokii;
E oli i ka hele mai,
E oli wawa ole nae—
Memele, memele no keia la hauoli,
Memele, memele, a oli na pokii;
Mai holo a paani e,
No Iesu Kristo keia la—
Memele, memele no keia la hauoli,
Memele, memele, a oli na pokii.
WAIKOLOA.

KE TELEGARAPA.

                Heaha la keia mea o ke Telegarapa, i kamailio nui ia nei ma na nupepa i kela la i keia la? Aole no i ikeia ia mea ma Hawaii nei; aka, ma na aina nui a naauao o ka honua nei, ua kukulu ia keia mea o ka Uwea Telegarapa mai kekahi kulanakauhale nui a i kekahi kulanakauhale, a mai kekahi aina a hiki i kekahi aina.
                O ka uwea i hanaia, ua like i ke nana'ku me ka uwea e pa ia nei na pa a ko kakou mau aina mahi ko o Hawaii nei. Ua kukulu lalani ia na pou loihi, a ma kahi kiekie o ka pou, he umikumamalima paha kapuai mai ka lepo ae, ilaila i hoopaaia ka uwea, a holo aku i kekahi pou, a pela ka moe ana, a he mau mile, e like me ka loa o kahi i manaoia e kukulu aku—he mau haneri mile, a he tausani paha.
                O na piko elua o keia uwea loihi ua hooihoia mai, a komo iloko o ka hale oihana a ka poe nona ka oihana telegarapa. Aia paha kekahi piko maloko o ka hale oihana ma Wakinekona, a aia kekahi piko ma Bosetona. He eha haneri a me kanalima mile ke kaawale o ia mau kulanakauhale. E noho ana oe, ke kaikuaana, ma Wakinekona, a makemake oe e hoouna aku i kekahi kauoha i kou kaikaina e noho ana ma Bosetona; komo aku oe iloko o ka hale oihana telegarapa ma Wakinekona, a i aku oe i ka mea nana ia hana, "Eia ko'u manao no kuu kaikaina e noho la ma Bosetona, ma ke alanui o mea," a hai aku no hoi oe i kona inoa, a me ka helu o ka hale ana i noho ai. Na ka mea hana no e hookomo aku i kou mau manao a pau iloko o ka uwea ma ka hanai aku ana iaia i ka uwila. Ke hookomo aku nei keia i ka uwila ma keia piko o ka uwea, a ke puka aku la ia mea ma kela piko o ka uwea ma Bosetona. Ke hana la ia piko o ka uwea i na kiko a me na kaha, a maopopo aku no i ka mea hana ma Bosetona kau mau manao a pau au i hai aku ai no kou kaikaina e noho la ilaila. Me he peni la ua uwea loihi la (eha haneri me kanalima mile) ma ka lima o ka mea nana ia hana. Ke hookomo aku nei no ia i ka uwila ma Wakinekona, a ke o-e nei ka maka o kana peni ma Bosetona.
                E like me ka uwila au i ike ai i ka po e anapu ana ma ka hikina, a hiki ka malamalama i ke komohana, pela he sekona wale no a puka aku i Bosetona keia uwila i hookomoia ma Wakinekona. A pau kou mau manao i ke kakauia e ka mea nona ia hana ma Bosetona, hookomoia iloko o kekahi wahi leta, a haawiia ma ka lima o kekahi keiki, a nana no e halihali aku i ka hale o kou kaikainna, e like me kau i hai aku ai, "Aia i puka aku mai ka hale oihana ma Wakinekona, a ua hiki e aku kou mau manao i Bosetona, a ia hora no e loaa aku ana i ka kaikaina e noho la ilaila. Kupaianaha no keia mea o ke telegarapa, he mea e hoohui ai na welelau o ka honua.
                Na kekahi haole Amerika e noho nei ma Nu Ioka i imi mua a loaa keia hana nui, e hoolilo ana i ka uwila, i ahai leta no ke kanaka. O Samuela F. B. Moake (Samuel F. B. Morse) kona inoa. I ka makahiki 1844 ke kukulu mua ana o keia haole noiau i ka uwea telegarapa mai Wakinekona a hiki i Balatimoa. Ka hoomaka ana mai no ia o ia hana. I keia wa ua moe ke telegarapa mai Kaleponia aku, a maluna o na Mauna Pohaku, a hiki aku i Nu Ioka—mai laila'ku a hiki i Nupounalani, a malaila ua luu aku ilalo o ka Moana Akelanika, a puka aku ma kela aoao ma Irelani, a hiki aku i Ladana, ma Enelani. Mai Ladana aku ua komo hou i ka hohonu o ke kowa o Dova, a hiki aku i Farani. Mai laila aku a hiki i Konetetaniko ma Tureke, a mai laila aku a hiki i Kalekuka, a o ka hiki aku koe i na kulanakauhale nui o Kina.
                Ke ike la kakou ua ane puni ke ao nei i keia ahai leta, i oi loa aku ka mama i ka holo ana o ka makani a me na kaa-ahi mama loa. Ko paha i keia wa ka wanana a Daniela: "He nui ka poe e holo i o a i o, a e mahuahua ana no ka ike."

KA PUAA OKALAKALA.
(THE HEDGEHOG.)

                He wahi holoholona uuku keia i ikeia ma na aina o Europa. He umi iniha ka loa o kona kino, a he huelo pekepeke o hope, e like paha la me ka loa o ka manamana nui o kou lima. O kona poo ua like iki i ke nana'ku me ko ka Puaa maoli. Elima ona mau mai-uu loloa ma kela a