Ke Alaula, Volume I, Number 11, 1 February 1867 — Page 44

44 KE ALAULA.

HENELIAKA KA-NE.

                E KULIKA—ALOHA OE:—Ua make iho nei o Heneliaka. Eia kana olelo ia maua: "E hai aku oe i ko'u manao i kuu makua hanai. Ua hele iho nei au i ke ala hoi ole mai. He aloha ko'u i na kumu a me na haumana a pau o ke kula o Waialua." E hoike aku nae oe i kona aloha i na hoa a pau mai Kau a Waialua. Eia kana mau hana a maua i ike ai. I ke kokoke ana e make, olelo mai oia ia maua, "E pule olua i ke Akua no'u, no ka mea eia wau ke hoomakaukau nei e hele a pae ma kela ao." A pau ka maua pule ana, alaila pule aku la o Heneliaka penei: "E ke Akua mana loa make ole, e aloha oe i kau kauwa nei; e lawe oe i kuu uhane a hoonoho ma kahi i hoomakaukau ia no ko ke Akua poe kanaka mai ka hoomaka ana mai o ke ao nei." A pau kona pule ana, i mai ia'u, "Mai poina oe i ka hai aku i ka'u mau olelo a pau."
Na'u, na KA-NE.

KA HOPENA O KA HEWA.

                A pau ka ai ana o na makua o kakou i ka hua kapu, pilihua iho la ko laua naau. Komo mai ka makau weliweli i ke Akua no ko laua uhai ana i ke kanawai maikai ana i kau mai ai no laua. Ua maa paha ke Akua i ka iho mai e kamailio pu me laua i ke ahiahi. Nolaila, ua kali laua me ka makau a hiki i ke ahiahi. Mamua ua olioli loa laua i ka launa pinepine mai o ke Akua me laua. I keia la hoi he okoa loa. Lohe laua i ka leo o Iehova ma ka mahinaai, holo laua a pee iloko o ka ululaau paha. Like iho la laua nei me he mau kanaka aihue la i hele i ko hai mala e lawe malu i na hua i ka wa e hele ai ka mea nona ka mahinaai. Like hoi me ka poe hewa a pau i mihi ole. He makau wale i ke Akua. Auwe ke kuhihewa! He hiki anei ke pee mai ka maka aku o Iehova, ka mea i ike ma na wahi a pau?
                Kahea ae ke Akua ia Adamu, "Auhea oe?" Pane ae kela, "I lohe au i kou leo, a makau wau, no ka mea aohe o'u kapa, a pee iho la au." Pehea la oe, e Adamu, i ka olelo ana pela? He pinepine kou halawai ana me ke Akua; akahi no a hoomanao oe i kou nele kapa ana. Aole no ia ke kumu o kou makau ana ia Iehova. No ke aha la e uhi wale ai oe i kou hewa a huna iho? E aho ka hai oiaio ana aku, "Ua aihue au, a ua ai i ka hua o ka laau kapu, a nolaila ua makau wau."
                Ninau pono mai ke Akua, "Ua ai anei oe i ko ka laau a'u i papa aku ai ia oe. Mai ai oe?" Pane ae la o Adamu, "Na ka wahine au i haawi mai ai na'u: nana no i haawi mai, a ai iho la au." Aole hoi he ae pono iho, "Ae, ua ai no wau, a ua hewa no." He hoili wale aku i ka hewa maluna o ka aoao palupalu, ka hoa kokoolua a ke Akua i haawi mai ai nona.
                A ninau aku ke Akua i ka wahine, pane mai kela, " Na ka nahesa wau i hoowalewale mai, a ai iho la au."
                Pela wale na mamo a Adamu ma e hana nei a hiki i keia la—he hoili ka hewa a lakou ponoi iho i hana ai maluna o hai. A i ka wa e hookolokoloia'i, aole no e ae pono mai, "Owau no ka i hewa;" aka, he uhi iho, ahewa wale aku i ke Akua a ia hai.
                I aku la o Iehova i ka nahesa, "Ma kou opu oe e kolo ai, a o ka lepo kau mea e ai ai. Aka, o Satana, ka mea i komo iloko o ke kino nahesa, ke hoopai ia nei no oia ma ka lua ahi.
                Olelo aku hoi oia i ka wahine me ka eha, "E hanau mai oe i na keiki, a o kou manao aia no ia i kau kane, a oia hoi kou haku."
                I mai la hoi oia ia Adamu, "Ua hoohewaia ka aina nou." Me ka hou o kou maka e ai ai oe i ka ai, a hiki i kou wa e hoi hou aku ai i ka lepo; no ka mea he lepo no oe, a e hoi hou aku oe i ka lepo." Kau koke mai ka make—oia ka uku o ka hewa maluna o na mea elua i hewa mua, a ke kau nei no ia maluna o ka poe hewa a pau.

KA MAKUAHINE ALII.

                He kumu alakai maikai loa o Vikolia, ke Alii Wahine o Beretania, no na makuahine mea keiki a pau o kona aupuni, a no na makuahine a pau, ma ke ano maikai o kona ao ana i kana mau keiki. O ka mea maa ma kekahi mau ohana o keia aina, o ka ae wale aku o ua makuahine i na manao a pau a ke keiki i aloha nui ia. He aloha naaupo loa keia, a he lokoino maoli no ma kekahi ano o ka nana ana; no ka mea, aole i ike ke keiki i ka mea e pono ai nona iho. O ka makua ka mea i ike, a o ka hoolohe no ka mea pono e ao ai i ke keiki. O ke keiki i ao ia i ka hoolohe i kona mau makua i kona wa liilii, oia ke lilo ana i kanawai nona iho i ka wa nui ae, a he hiki hoi ke kau kanawai aku no hoi.
                E hele ana o Vikolia ma ke alanui i kekahi wa me kana mau keiki. Ike aku kekahi o kana mau keiki kane he wahine maauauwa hua moa e hele ae ana me kona hinai i piha i ka hua moa. Manao kolohe keia keiki alii, he mea e olioli ai oia ke ike aku i ka haule ana o ka hinai hua moa; nolaila, holo mai kela a hookui me ka wahine, a haule aku la ka hinai hua moa, a nahaha liilii na hua. Aka, ike kahi keiki alii i ka uwe ana o kahi wahine, a holo aku ia i kahi e. A ike iho, a lohe paha kona makuahine o Vikolia, kauoha koke aku oia i keia keiki kolohe ana e lawe i kona mau dala ponoi, a e kuai i mau hua moa e like me na hua i naha iaia, a hoihoi aku i ua wahine maauauwa la, me ka mihi aku iaia no kana hana hewa ana; a ua hana no kana keiki pela. E mahalo mau loa ia keia alii makuahine i ao pono i kana mau keiki.

KULA POKII.
SABATI I.

1. A pau ko ke Akua hooulu ana i na mea ulu no loko mai o ka lepo, heaha hou kana mea i hana ai?
Hana oia i na mea ola.
2. Heaha kana i hana ai no loko o ka wai?
O na ia.
3. Ua ano like anei na ia?
Aole; he nui kekahi, he liilii kekahi—ano e kekahi, a ano e kekahi.
4. Heaha ka ia nui loa a ke Akua i hana ai?
O ke kohola.
5. Pehea ka nui o na kohola nui loa?
He umi-kumamalua anana ka loa o kekahi.
6. Heaha la kekahi mau mea a ka ia?
He maka, he hiu, he halo, he unahi.

SABATI II.

1. Heaha hou ka ke Akua mea i hana ai no loko o ka wai i oi ka nani mamua o ka ia?
O na manu.
2. Lele aku na manu ihea?
Lele aku lakou a kau i ka aina, a kau kekahi i na laau.
3. Heaha ke ano o na manu?
He kino mama, he eheu lahilahi.
4. Owai ka inoa o kekahi mau manu?
O ka moa, ka pelehu, ka pueo, ke kolea, ka oo.
5. Heaha kekahi mau manu i au ma ka wai?
Ke kaka, ke koloa, ka nene, ka alae.
6. Owai ka inoa o kekahi ano manu hulu nani loa?
O ka pikake.
7. Owai ka manu i lele maluna lilo a komo aku iloko o na ao?
O ka aito.

SABATI III.

1. Heaha hou ka ke Akua mea i hana ai?
O na mea kolo.
2. No loko mai o ke aha ka hana ia ana o na mea kolo?
No loko o ka lepo.
3. Ehia ano o na mea kolo a ke Akua i hana ai?
He nui wale—aole o kana mai ka nui.
4. Owai ka inoa o kekahi mau mea kolo?
O ka naonao, ka elelu, ka nalo, ka pulelehua.
5. Owai ka mea kolo i waiwai ai ke kanaka?
O ka nalo meli.
6. Heaha kana mea i hana ai?
O ke kukaenalo, a me ka meli momona.

SABATI IV.

1. A pau na ano e ae, heaha ka ke Akua mea i hana ai?
O na holoholona.
2. Pehea i hanaia'i lakou?
Pane ae ke Akua, a puka mai lakou mai loko o ka honua.
3. Heaha kekahi mau holoholona i pono ai ke kanaka?
O ka lio, ka bipi, ke kao, ka hipa, ka puaa.
4. Heaha kekahi o na holoholona hihiu?
O ka liona, ke kika, ka dia, ka bufalo.
5. He hae mai anei na holoholona i kela manawa?
Aole he hae; he noho malie wale no lakou.
6. O ka holoholona hea ka i oi ka nui o ke kino?
O ka elepani.
7. Heaha na ano eha o na mea ola a ke Akua i hana ai?
O na ia, na manu, na mea kolo, a me na holoholona.
8. He uhane anei ko kekahi o keia mau ano eha?
Aole he uhane.