Ke Alaula, Volume II, Number 2, 1 May 1867 — Page 7

Page PDF (1.05 MB)

KE ALAULA. 7

 

NO KA HIENA.

                He holoholona keia i ano like pu me ka ilio maoli, a ua like ole ma kekahi ano. Ua like no kona kiekie, a me kona loa, e like me ka ilio nui. Eha kapuai kona loa, elua me ka hapa kona kiekie. He ano hoomakaukau kona helehelena. Ua kuapuu kona kua, a loihi no hoi kona mau wawae mua, a pokole no hoi kona mau wawae hope. Ua like iki kona poo me ko ka iliohae—he puipui nae. Aole i paapu no hoi kona kua i ka huluhulu, e like me ka puaa. He keokeo keia holoholona—e like me ka lehu ahi kona ano, a he mau lalani eleele ma kona aoao. He piipii wale no kona hulu, a pokole kona huelo, e like me ke kahili.
                He holoholona weliweli keia ke nana'ku, a he pakela aku kona hihiu. Aole ilio i oi aku kona ino mamua o keia holoholona. O na maka o keia holoholona, he weliweli ke ike aku, a alawa i o ia nei, a hookokoke no oia i kona nuku i ka lepo; e like me ka mea hewa la, pela oia e hilahila ai no kona pupuka. Me ke ino o ke kii o keia holoholona, pela ke ino o kana mau hana.
                O ka mea ono loa a ka hiena, o na holoholona i make a palahe ko lakou mau io. I ka manawa pilau loa o ka io o kekahi holoholona make, hiki ole paha i kekahi holoholona e ae ke ai, oia iho la ka mea makemake loa a ka hiena. Ina ua pololi loa keia holoholona, ku pololei kona nuku iluna, a kope mai no hoi na wawae i ka lepo, i loaa kekahi mea ai nana. Ua hiki no i ka hiena ke kamoka aku i na holoholona ola--aole i na kino make wale no. E pepehi aku no ia i na holoholona a pau i paa mai i kona mau mai-uu, a pakela aku no hoi kona hae me ko ka tiga. Aole ia i ike i ka lokomaikai. Ina e malamaia ka hiena i kona wa opiopio, a hana oluolu iaia, aole e pau ana kona huhu.
                Ua loaa pinepine ka hiena ma na waoakua o Asia a me Aferika. Aia no kona home maloko o na ana; a i ole oia e noho malaila, kohi no oia i lua a hohonu. E like me ka ilio maoli, a me ka iliohae, pela no ka hana ana o ka hiena i kana mea ai. Aole no hoi i oi ae ka mama o kana mea e alualu ai mamua o ka hiena. A no ka pakela oi o ka huhu o keia holoholona, aole oia i wiwo mai i ka liona. No ka ikaika o kona mau iwi, he mea ole iaia na iwi nui o ka bipi.
                E kanalua paha kekahi, me ka ninau mai: "No keaha la i hanaia ai keia holoholona ino loa?" Aole i hana wale ke Akua i kekahi mea, me ka maopopo ole iaia o ka pono o kana mea i hana ai.
                Aole no hoi he kanaka e mahalo ana i ka hiena, no ka mea, hana no oia i na mea kolohe a pau e hiki ai iaia ke ike maka. Aka, o ka mea nana i hoolilo i ka haku o ke kanaka i mea e nani ai kona inoa, ua hoolilo oia i keia holoholona i mea ino loa i mea e pono ai. O kela ano hoopailua ona, oia ka mea e pomaikai ai na kanaka; no ka mea, ma na aina wela loa kahi e hiolani ai o ka hiena, a nui na holoholona make ma ka waoakua, a pilau ko lakou mau io; nolaila, pilau ka makani, a he mea pilikia o ke ola o ke kanaka ke hanu i keia makani ino. A he holoholona maa no hoi keia i ka ai i na mea pilau a pau; nolaila, pono ole i na kanaka ke hookokoke aku ma kahi o ka hiena. Nolaila paha ke Akua i hana ai i ka hiena. J. W.

HANA ALOHA.

                He haumana o Hale Fiel d no ke kula Sabati. Ma ke kakahiaka o kekah la Sabati, ua ao aku kana kumu i na haumana ma kana papa i keia pauku: "Aka, e aloha oe i kou hoalauna e like me oe ia oe iho." A pau ke ao ana, alaila heluhelu oia i kekahi mau moolelo liilii, e hoike ana ia lakou i ka nui o na mea e hiki ai i na keiki ilihune ke hoomaopopo i ko lakou aloha i na hoalauna; alaila olelo oia ia lakou penei: "E hoao oukou i kekahi hana aloha i keia hebedoma e hiki mai ana."
                A pau ke kula, holo o Hale i kona home a noho kokoke iho ma ke kapuahi i mehana na wawae, no ka mea he la anu. Nana pono oia iloko o ke ahi, me he mea la e noonoo nui ana. E noho ana kona kupuna-wahine ma kona papa liilii, me ka Baibala ma kona alo; aka, ua ike oia he maka noonoo ko Hale. Ninau oia i kana keiki, "Heaha kau e noonoo nei?" Nana o Hale iluna me he mea la aole makemake e hai i kona manao; nolaila, aole olelo hou ke kupuna-wahine. Hana o Hale i kela mea keia mea i hiki iaia, i mea e pono ai ka hoho ana o kona kupuna-wahine. Halihali oia i ka wai, kaka i ka wahie, a kahu mau i ke ahi mamua o ko ia la ala ana; a ina ua mai oia, aole ona like ma ka malama pono ana iaia.
                Moe oia ia po, me ka manao aole paha e loaa ana iaia kekahi mea e kokua ai i na hoalauna i ka hebedoma e hiki mai ana; aka, he kuhihewa ia. Puka mai ke kakahiaka o ka Poakahi me ke anu nui loa, aka, ua ala o Hale i kakahiakanui, a hana i kana mau hana; a i ka hora ewalu me ka hapa, hele oia i ke kula.
                Aia ma ke alanui ka hale o Rogera, kekahi elemakule—he wahi hale haahaa, aka, aloha nui oia i kona hale, no ka mea, o kona home no ia mai kona wa uuku mai. He kanaka maikai o Rogera, aka, ua loaa iaia na pilikia he nui wale. Ua make kana wahine me na keiki, a koe oia wale no. Nui na eha o kona kino, a ane hiki ole iaia ke hana i na mea e loaa mai ai ka ai.
                Maalo mau o Hale i keia hale i kona hele ana i ke kula, aka, aole manao oia e hiki iaia ke hana i kekahi mea no Rogera, a hiki i ke kakahiaka o keia Poakahi. E ku ana keia elemakule mawaho o kona puka me ke koi-lipi, e hoao ana e kaka i wahi wahie, i hiki iaia ke kahu i ahi nona, aka, ua opili na lima, a nolaila, hoomaha pinepine oia, a hoo i kona mau lima iloko o kona pakeke i mehana. Ku malie o Hale, a wehe i kona papale, a imoimo na maka ona me ka olioli loa.
                "E ae paha oe, e Mr. Rogera, e kokua wau ia oe i ke kaka i kela pauku wahie nui e waiho mai la?" wahi ana.
                Pane mai o Rogera: "I ka nana'ku, aole paha ou ikaika e hiki ai. E hoao paha wau e malama ia'u iho."
                Pane aku o Hale: "Kaka no wau i ka wahie no ko'u kupuna-wahine, a oolea no kekahi o kona wahie e like me kou. Aia a pau ke kula, holo mai au maanei e kaka i kou wahie."
                "E kuu keiki, mai hele mai oe, no ka mea, aole o'u makemake e nele oe i kou paani ana, a hele mai e kokua i kekahi elemakule, e like me a'u nei."
                Aka, aole manao o Hale i kana olelo. Holo oia i ke kula, a i ka manawa kaawale, waiho oia i na keiki e akaaka a e huro ana i ka paani, a hoi oia i ka hale o Rogera, a hoomaka i ke kaka wahie nona. O keia kekahi hana aloha a Hale, aka, aole o keia wale no kana i hana ai no ua elemakule nei; ua kokua no iaia ma kela mea keia mea, ma ka hana a ma ka heluhelu ana i ka Baibala nona a pau ka hooilo. F. M.

KE DALA I LOAA MAI MA KA PULE.

                E noho ana kekahi wahine kanemake ilihune ma Nu Hamesire. I ka hooilo ua nele oia a me kana mau keiki i ka ai ole—aohe makamaka, aohe mea nana e kokua i ai. I ke kakahiaka, kukuli iho oia a pule aku i ka mea nana i hana i na manu liilii, e hanai mai iaia. I ka pau ana o kana pule, holo aku la kana wahi kaikamahine ilihune i ke kamaa ole e wehe i ka puka, a ike iho la oia i kekahi dala e waiho ana. Nana ae la oia, aohe mea ana i ike aku. Lawe aku la oia i kona makuahine, a olelo iho la lakou. "Nawai mai la keia mea? owai la ke kanaka nana i lawe mai?" Hele aku la lakou iwaho, a nana aku la ma o a ma o, aohe mea i ikeia—aohe kanaka, aohe kaa e hele ana. Haohao iho la lakou; aka, ua akaka no ia lakou na ke Akua mai ia, oiai aole mea nana i lawe mai. Haule wale mai anei kela dala mai ka lani mai? Na kekahi anela paha i lawe mai?
                O kahi i loaa mai ai o ke dala, na kekahi kanaka opiopio kuihao, e hele ana i kahakai me kona wahi pahu. Hele mai kona mau makamaka me ke kaa, a koi mai iaia e kau aku maluna o ke kaa. Hoole aku oia, me ka i aku, "O kahi pahu ona ka lakou e lawe ai i kahakai, a maloko aku au o ka ululaau a puka aku." I kona hele ana aku lohe oia i kekahi leo pule. Hookokoke aku la oia, a lohe oia e noi ana ka wahine i ai nana me kana mau keiki. Ike iho la keia kanaka aohe ana berena e haawi aku ai, e like me ke noi a ka wahine; nolaila, lalau iho la oia i ke dala ma kona pakeke, a waiho iho la ma ka puka ma kahi e ikeia ai. Holo ua kanaka nei e pee, a ike oia i ke kaikamahine e lalau ana i ke dala. Mahope mai ua nui ka waiwai o ua kanaka nei. Kokua pinepine oia i ke Aupuni o ke Akua.
                Na ke Akua i hoouna aku i kela kokua i ka wahine kanemake, me ka ike ole i ka mea nana i lawe mai. Pela hoi kakou i ike ole ai i kahi e hiki mai ai na pono he nui ana e hoohaule mai nei maluna o kakou.