Ke Alaula, Volume II, Number 4, 1 July 1867 — Page 15
KE ALAULA. 15
KA NAHESA KELEAWE.
Ke heluhelu nei no anei oukou a pau, e na keiki, i ka ke Akua olelo? Ua hoike mai ke Akua e hoopomaikai ana oia i ka poe a pau e heluhelu a malama i kana olelo. Ina e ao a hoopaanaau oukou i ka moolelo no ka hanaia ana o ke ao nei, ka moolelo o Noa; Aberahama, Iakoba, Iosepa, Mose, no Davida a me Daniela, a no ka poe pono i haiia mai ma ke Kauoha Kahiko, a e heluhelu a kamaaina oukou me ka moolelo o Kristo a me na lunaolelo i kakauia ma ke Kauoha Hou, me ka pule aku i ke Akua e hoomalamalama mai, alaila e pii ae no oukou ma ka pomaikai, ka ike a me ka makaukau.
I ke alakai ana o Mose i ka Iseraela mai Aigupika aku a i ka waonahele e hele aku ai i Kanaana, ua nui loa ka lokomaikai o ke Akua ia lakou. Aka, ohumu pinepine no lakou me ka hoino aku i ke Akua no ka loihi o ke ala a lakou e hele aku ai. Olelo aku lakou ia Mose, "No keaha la olua i kai mai nei ia makou mai loko mai o Aigupika e make ma ka waonahele?"--Nah. 21:5.
Hoopai ke Akua ia lakou no ko lakou lokoino ana iaia, ma ka hoouna ana mai i na nahesa wela iwaena o lakou, a nahu na nahesa i na kanaka, a nui no ka poe i make i na nahesa. A ike iho lakou aole wahi e pakele ai, ua komo mai na nahesa maloko o ko lakou mau hale lewa, a ma na wahi a pau a lakou e noho ai a e hele ai, e nahuia ana na keiki a lakou--na keiki nui a me na keiki liilii, na keikikane a me na kaikamahine, i ka wa e paani ana, a i ka wa e hiamoe ana, alaila hele aku lakou io Mose la mihi aku i ka hewa a lakou i hana ai i ka ohumu ana i ke Akua me ka nonoi aku ia Mose e pule aku oia i ke Akua e lawe aku i na nahesa wela mai o lakou aku. Pule aku o Mose i ke Akua, a ua hooloheia kana pule, a hoola ke Akua i ka poe i nahuia. He kupaianaha kana hana e hoola ai ia lakou.
Kauoha ke Akua ia Mose e hana i nahesa keleawe e like me ke ano o na nahesa wela i nahu i na kanaka, a e kau aku maluna o ka laau ma kahi kiekie, i ike na kanaka a pau ke nana mai. Hana no o Mose pela, alaiia o ka poe a pau i nahuia; ua hoola koke ia i ka nana ana i ua nahesa keleawe la. Ua lawe paha na makuahine i ko lakou mau keiki liilii i nahuia a hapai aku ia lakou imua o ua nahesa keleawe la e nana aku ai lakou maluna ona, a i ke kau ana o na maka maluna ona ua ola koke no.
Ke ike nei kakou ma ke kii maluna ae nei i ka nahesa keleawe a Mose i hana ai, a me na kanaka e nana aku ana iaia. Aia kekahi nahesa wela ua wiliia ma ka lima o kekahi wahine; aia hoi ma ka lima o kekahi kanaka he nahesa e nahu ana iaia, aole wahi e pakele ai. Ke nana la ia i ka nahesa keleawe—ka mea no ia e ola ai.
Ua lohe no oukou i ka hana a ka nahesa nui i hele i Edena a hoowalewale i ko kakou kupunawahine nui, a haule ai oia i ka hewa. Ke hele nei no ia nahea i keia wa iwaena o kanaka, a ke nahu nei i na kane, na wahine a me na keiki. Ke hookomo nei no ia i ka mea make iloko o kakou a pau. Owai ka inoa o keia nahesa ino? O Satana, ke Diabolo nui.
Ke ae aku kekahi keiki i ka manao a me ka hoowalewale o keia nahesa nui, e make no ia; hookahi wale no mea e pakele ai, oia ka nana'ku ia Iesu, ka Hoola o ko ke ao nei. Olelo mai o Iesu ia Nikodemo: "E like me ka Mose kau ana i ka nahesa luna ma ka waonahele, pela e pono ai ke Keiki a ke kanaka e kaulia'i; i ole e make ka mea manaoio iaia, aka, e loaa iaia ke ola mau loa.--Ioane 3:14, 15.
Ma ka nana'ku ia Iesu8 ka Hoola e pakele ai kakou mai ka hoopai e kau nui ana maluna o kakou. I ka wa e hoomanao ai oe i ka nahesa keleawe e alakaiia kou manao ia Iesu Kristo, a na ka Uhane Hemolele e alakai ia oe e nana'ku iaia i ola mau loa oe.
KO KETE V. KULIKA.
I ke ahiahi o ka la Sabati, Iune 9, ua hala aku i ka aina anoano kekahi o na hoku lilelile i imoimo mai ma ke ouli o ko kakou hale Akua o Kawaiahao.
Ua hanauia o Kete ma Ponape i ka la 15 o Dekemaba, makahiki 1852, na kekahi wahine kamaaina nona kahi kane haole Pukiki. He keiki hapa haole keia. I ka loaa ana iaia na makahiki eha, hoihoi mai kona mau makua iaia me ke kumu misionari o lakou o Kauka Kulika e noho ai. Ma ia hope koke iho no make aku kona makuakane, a ua hookamaia o Kete i keiki no L. H. Kulika a me kana wahine, a me laua i noho ai me he keiki ponoi la a hiki i kona la i make ai.
He wahi keiki hoopunipuni, hoopaakiki a hoolohe ole no o Kete i ka wa i hoomaka mai ai kona noho ana me na makua hou. Aka mahope mai, ua hoohanau hou ia kona naau, a ua loaa iaia ke ano hou, ano okoa. He keiki imi i na mea i ku i ka mahalo a me ka hoomaikai i na makua, a me ke kokua ia lakou ma na mea liilii a me na mea nui.
Hoohiki oia e komo iloko o ka Ekalesia o Kawaiahao iloko o Ianuari i hala iho nei. He haumana hele mau no i ke Kula Sabati o Kawaiahao, me ka haule ole o kona helu iwaena o ia puali, koe wale no ka wa mai. Kokua hoi oia ma ka oihana kumu ma ia kula e ao ana i kekahi papa kaikamahine opiopio o ia Kula Sabati. A ike na makua i kona ano nawaliwali, me ka hoomaopopo e kokoke mai ana no ka wa e haalele ka noho pu ana ma keia ao, hai aku na makua iaia i ko laua ike, aole he loihi a e kaawale aku oia. Pane mai kela, "o kona makemake e ola a e noho pu mai me na makua; aka, he ae no ia i ko ka Haku manao.
Aole ona wahi makau iki i ka make. Kamailio pinepine mai oia me na hoa no ka haalele ana ia lakou, a hooluolu mai ia lakou i ko lakou wa e uwe ai liona, me he mea la o lakou ka i pilikia, aole oia.
Elua mea ona i ake nui ai e ike ma kela ao—o kahi keiki uuku o Ake, ka pokii o ke Kula Sabati o Waialua i make aku iloko o Augate, a o Iesu, kona Haku Hoola.
I palapala mai ka hana o kekahi hoa'loha iaia me ke kamailio mai no kona komo ana'ku i ke awawa malu pouli o ka make, pane mai kela, "No ke aha la i kapaia ke awawa o ka make he wahi pouli? Aole ia he wahi pouli no'u. He maamaama wale no ia wahi ia'u."
Kauoha kela i na makua e kanu iaia ma ka pa ilina ma Kawaiahao, kahi e hiki ai i na hoa opio ke hele pinepine mai a kanu i na pua maluna ona.
He nui kona aloha a me ka hoomanao ana i kona makuahine a me na kaikunane elua ma Ponape. Palapala aku oia i kona makuahine e noho kokoke oia ma kahi o na misionari e ao ai i ka ke Akua olelo, a kauoha hoi i kona mau kaikunane e hoomakaukau e hui me ia ma ka aina uhane.
I ka auina o ka la Sabati, Iune 9, kahea aku oia i na hoahanau a me na makua e honi mai iaia, a haawi aku kela i na makana no kela mea keia mea o lakou o na mea a kona mau lima i hana ai. Ia ahiahi no hiamoe aku la ia i ka moe hiki ole i ke kanaka ke hoala. I ka la mahope e ala ai keia kaikamahine maikai.
"Kanu na pua nani maluna o'u,
Ke hala wau.
Noho a mele maluna o kuu poo,
Ke hala wau.
Aia napoo ka la laelae,
Hele mai no a oli ae;
Leialii nani e loaa mai nae,
Ke hala wau."
KA HOIKE KULA SABATI O WAIALUA.
Ikeia na maka olioli o na keiki e akoakoa ana ma ka puu maniania ma ka hale o ke kahu o Rev. M. Kuaea i ka hora 9 o ke kakahiaka o ka Poalima, Iune 21. Hooponoponoia ka huakai, a i ka hiki ana mai o ke kula kaikamahine mai ko lakou hale kula nui, ua haawiia na hae i kela kula a me keia kula, a i na papa a pau hoi o ke Kula Sabati o Kawailoa. He umi papa o ke Kula o Kawailoa, me ko lakou mau hae he umi. He hae okoa hoi ko Waimea, Waialee, Kamooloa, a me ko Mokuleia. He umi-kumamawalu ka nui o na hae i ka huakai hele. Hiehie ka nana'ku i ka hele ana o ka huakai o na keiki a me ka poe opio o na Kula Sabati me ko lakou mau hae e welo ana i ka makani, a me ke kani ana o na leo o na keiki e hosana ana. A komo ka huakai i ka luakini, piha loa ka hale. Eia na haawina i hoike pono ia e kela kula keia kula:
Kula o Mokuleia--ua kulaia no ka aa ana o na laalaau ma Horeba.
Kula o Waimea—ka haawiia o ke kanawai ma Sinai.
Kula o Waialee—ka hoi ana mai o na kiu.
Kula o Kahuku—Ruta a me Naomi.
Kula o Kamooloa—no ka haawiia o Samuela ia Eli.
Kula o Kawailoa, papa o na kanaka ui--kulaia ma ka hoopaahaoia ana o Iesu. Papa o na wahine opio--ka moolelo o Iakoba. Papa o na makua--no Aarona a me kana mau keiki. Papa 4--Adamu laua o Ewa, a me Edena. Papa 5--Noa a me ke kaiakahinalii. Papa 6--no Aberahama.