Ke Alaula, Volume II, Number 5, 1 August 1867 — Page 17

Page PDF (478.26 KB)

KE ALAULA.
BUKE. II. HONOLULU, AUGATE, 1867. HELU 5.

 

KE KENELE.
(THE CANARY BIRD)

                Ua ike anei oukou i keia manu uuku i kapaia he kenele? He ano manu keia no na aina e mai i haliia mai e na haole, a malamaia iloko o ka hale-manu, mai ka wa uuku a nui ae, i mea e lealea ai ke kahu i ka lohe ana i kona leo maikai. Eia ae maluna ke kii o kekahi wahi kenele laka loa. I ka weheia o ka ipuka o kona wahi hale manu e kau la maluna ma ka paia, lele mai kela ilalo e ai i na hunahuna liilii i helelei iho, e io-io ana, a e hoopuka ana i na puana leo o ka hoomaikai. Aia a paniia na ipuka a pau o ka hale, alaila hookuu mai lakou i ka manu mai loko ae o kona wahi hale uuku, o lele aku auanei keia a lilo loa. A pau kona ai ana i na hunahuna, hoi hou no kela a kona hale, a hookani mai i ka leo maikai.
                I kekahi kakahiaka, oiai e paina ana ka makuahine, a me Beni, a me Ane, a me kahi bebe, hemo ae ka puka o kahi hale manu, a lele koke mai ka manu a kau maluna o ka papa-aina. Kahea ae o Ane, "E mama, eia kahi manu ma kuu pa e ai ana i kuu ai." Lelele kahi bebe uuku me ka manao e hopu, me ka aka nui a hauoli i ka ike ana. Aa na maka o na keiki i ka ike ana i keia wahi hoa ai a lakou. Alaila hoowalewale ka makuahine i kahi manu me kekahi apana ko keokeo, a alakai aku iaia a loko o kona wahi hale a papaniia ka puka, i hiki i na keiki ke ai i ko lakou aina kakahiaka.
                He make wale kekahi mau manu liilii ke hoopaaia lakou ma na hale, aka maikai no ke ola o ke kenele i ka hoopaaia i ka hale, ke hanai pono ia i ka ai kupono nona.

E HOOWALEA ME KE KOLOHE OLE.

                E hana ana kekahi elemakule ma ka mahinaai o ka mea nana i hoolimalima iaia. He aina ia i paa loa i ke a; nolaila, o kana hana e ohi pau loa i na pohaku, a e hoahu ma na puu pohaka e waiho kaawale ana i o a ia nei. No ka wela o ka la, ua wehe kela i kona kuka, a kau ma kekahi kumu kiawe e ku ana ma kae o ka mala. Oi hana ua elemakule nei a nui loa ka la, kaa aku la ma kahi kaawale loa aku mai kahi e kau ana ke kuka ona. Ua hiki mai kona wa e hoi ai i ka hale; no ka luhi loa nae i ka hana, manaka kela i ke kii i kona kuka, oiai aole ia ma ke alanui e hoi ai.
                Iaia e noonoo ana, hele mai la kekahi keiki, o Ioane Mare, a miki koke mai la: "E Mr. Bale, e kii paha wau i kou kuka?"
                "No keaha anei?"
                "Ua luhi loa hoi paha oe, a he alanui loihi kou a hiki i ka hale."
                "Ua makemake io ka oe e kokua i ke kanaka ilihune. He makuahine pono paha kou oiai he keiki i maikai oe. O kii i kuu kuka."
                Kii aku la o Ioane, hoi mama mai la ma ke ano kamalii, a uhaele ana laua ma ke alanui e hoi i na hale o laua.
                "I kuu wa kamalii," wahi a Mr. Bale, "he mama loa wau i ka holo e like no me oe."
                "Kahiko loa paha ia manawa?"
                "Ae, kahiko loa."
                "Makemake paha oe e lilo hou i keikikane?"
                "Ae paha--aole paha. He wa pilikia ka wa kanaka makua. O ko'u manao nae i keia manawa e hai aku no kekahi keiki ano aloha ole, aole like me oe ke kokua mai. E hele ana kekahi elemakule ma ke alanui, he eke uala kana e haawe ana ma ke kua. Ua hele a kulou loa ilalo no ke kaumaha o ua eke uala nei. Holo malu aku ua keiki kolohe nei a'u i hai aku nei ia oe me ka pohaku kaumaha, a hookomo iloko o ke eke uala me ka ike ole mai o ka elemakule, a kaumaha loa aku la ia."
                "Kolohe maoli ua keiki nei."
                "Ae, he kolohe mau kana hana, a nui ae, he lalau wale no kana i lalau ai."
                "Pehea ua elemakule nei?"
                "Ike mai la kekahi keiki e aku, hai aku la iaia he pohaku kekahi ua komo pu me na uala, a kiolaia ua pohaku nei."
                "Hiliia paha kela keiki kolohe e koha makua?"
                "Aole, he akaaka wale no ko ka makua i ka hai ana aku o ka elemakule iaia. He paani wale no, wahi ana. I ka'u nana aku nae, he paani hewa keia o ka hoopilikia aku ia hai. O ka lealea kupono, oia ka lealea hoopilikia ole i kekahi mea e aku."
                "A pehea ua keiki nei?"
                "Lilo aku la ia i kanaka kuai rama, a o kana hana iho la no ia, a no kona inu pinepine i ka rama, make koke no ia i kona wa opiopio no."

                O na huaolelo ino o ka wa hoopaapaa, he mau mea walania loa a kaumaha o ka manao i ka hoomanao ana mahope.