Ke Alaula, Volume II, Number 6, 1 September 1867 — Page 22

22 KE ALAULA.

mea hoike, oia na mea ku i ka hoolako hale, a me na mea hana-lima, a me na mea hana a ka mahiai, ke kamana, ka amala, a me kela mea keia mea ku i ka lawelawe hana. O Farani ke pookela ma na mea hoonani hale, a me na mea e kahiko ai i ke kino, a me na lole nani a na wahine. O kekahi ano kopa ho'oi maikai i hanaia ma Farani, ua like i ka nana'ku me he ano pohaku mabala onionio la. Ua hanaia he wahi halepule uuku me na puu oa maluna; he kopa wale no ka mea i hahauia a paa, a ua like me he hale pohaku nani la i ka nana ana. O na pua nani i hanaia ma ka hookuikui ana i na hulu manu, a me na apana lole, a me ke kukae nalo, ua like loa no i ka nana ana me na pua maoli i hoouluia ma na kihapai. Olioli nui ka Moi Wahine o Farani i ka nana ana i na pua i hana-limaia.

He Kaao no Solomona.

                He kaao wale ia mai no ka hoao ana o ke Alii Wahine o Seba i ke akamai o Solomona, penei: Hoonoho mai kela imua ona he pua rose maoli a he rose i hana-limaia kekahi, me ka ninau aku iaia, "Ka mea hea o laua nei he rose maoli, a o ka mea hea ka i hana-limaia e ke kanaka?" Kali iho o Solomona, a ike aku i kekahi nalo meli e komo mai ana a kau iho maluna o kekahi o laua, alaila hai aku kela i kona manao oia ka rose maoli. Ke manao wale nei kekahi poe, e kuhihewa no auanei na nalo meli i keia mau pua i hanaia no loko o ka lepo meli (wax), no ka like loa no me na pua maoli.

Hoouna mai

O Rusia i na ie lole maikai, i na lole hulu hipa, i na hua palaoa maikai, a me na pa puna, na bola a me na kiaha. Hoouna mai o Auseturia i na ipu-baka nani, i na ogana, na piano, na wati a me na lipine. No Belegiuma mai na kilika nani loa a me na lole nahenahe. Ua hoouna mai kekahi kanaka o Norewai he moena nui i hanaia no loko mai o na ili i hooluuia me ka waihoia no o na hulu o na holoholona huluhulu loloa a pau o ia aina ; ua hookuikuiia na ili o kela ano keia ano a lilo i moena nui. He ili hea nui ko waena o keia moena ili. He ogana nani loa mai Geremania i hiki ke hookani wale i na leo mele maikai loa me ka mea ole nana e hookani, e like me ke kani wale ana o ka wati me ka mea ole nana e hookani. Mai Tureke mai na moena huluhipa nani loa a me kekahi mau ano laau lapaau.

Na Wati Helu Hora.

                Elua wati kupaianaha loa ka i ikeia. A komo aku kakou i kahi i hookaawaleia no na mea o Rusia mai, ilaila e ike ai kakou me he kihapai pua la, a me na limu a me na mea ulu he nui. Mawaena o na pua he pua-nana-la (sun-flower) nui e ulu ana, a o ka maka o ua pua la, oia ka maka o ka wati, a i nana iho oe ma ka maka o ua pua la, ilaila e ike iho ai oe i na lima kuhi o ka wati. O keia mau pua a pau loa ua hanaia no loko mai o ka puna palolo mai (porcelain.) Ua hanaia keia wati a me (na pua puna e kekahi Iudaio ilihune, a o kona waiwai hookahi no keia He iwakalua-kumamaha ona makahiki i hoolilo ai i ka hana ana i keia wati kupanaha.
                O kekahi wati kupanaha loa ua hanaia ma Roma. Na keia wati e hai i ka hora, ka la, ka mahina, a me ka makahiki. Nana no hoi e hai mai i na degere o ke anu a me ka wela, a me ke kukulu kahi e pa mai ai ka makani, a kakau iho oia i keia mau mea a pau maluna o ke kanana.

Na mea o Hawaii nei.

                Ua hoouna aku ke aupuni a me kekahi poe o kakou nei i kekahi mau mea no Hawaii aku nei e hoikeike ma ua hale la. Eia kekahi o na mea i hoounaia a i nanaia mai e ka poe i hiki aku ilaila mai na lahui kanaka a pau o ka honua nei: O na nupepa "Hae Hawaii," "Hawaiian Gazette," "Polynesian," "Ke Kuokoa," a me kekahi mau pepa e ae. O na buke a pau e aoia nei ma na kula aupuni, oia he Kumumua. Helu Kamahi, Helunaau, Huinahelu, Hoikehonua, Palapala aina, Anahonua, Ao Kiko. O na buke e ae-o ka Moolelo Hawaii, Moolelo Ekalesia, ka Hele Malihini ana, Ui no ke Akua, ka Himeni Hawaii, ke Kauoha Hou. Ua hoikeia hoi kekahi mau mea i hana-limaia ma Hawaii nei: He ahuula i hanaia no na hulu o ka oo, he mau lei hulu manu, he mau waa liilii elua he moena pawehe no Niihau, he mau laau kakau kapa, he kapa paupau, he mau pohaku a Pele, he kukaepele, he lauoho ehuehu a Pele. O kekahi he ko, he laiki, he pia, he laau kou, he koa a me kekahi mau mea e ae.

Na 'Lii i hiki aku.

                Kono aku o Louis Napoliona i na 'Lii a pau o Europa a me Asia e hele aku e ike iaia i keia kau o ka weheia ana o keia hale hoikeike nui no na mea o na aina o lakou. Ua hiki aku no ilaila i keia mau malama iho nei, ka Moi o Tureke, ke Alii o Aigupika, ka Moi o Rusia, ka Moi Wahine o Perusia, a me na 'lii he lehulehu o na aina liilii iho o Europa. Ua hookipa hanohano loa ia lakou a pau e Napoliona, a ua makaikai i na mea nani a kupanaha i hoikeia ma ka hale hoikeike o Parisa.

Ka Waiwai o keia Hoike ana.

                E ninauia auanei, heaha la ka waiwai o keia hoikeike nui ana ma Parisa o na mea i hanaia ma na aina a pau ? I ko makou ike, eia ka pomaikai—o ka launa aku, launa mai, o na lahui kanaka. O ka ike aku i ko hai makaukau a me ko hai naauao, oia kekahi mea nui e hapai ae ai ia oe. O ka launa oluolu, oia no ka mea nui e hoopau ai i ke kuee, a me ka hoomauhala, a me ke kaua. O ka ike a me ka launa pu, oia ka mea e hooulu ai i ke aloha.
                Me he mea la he hale hookipa, a he hokele paha o Parisa i keia mau mahina kahi e launa pu ai na kanaka o kela lahui keia lahui. He okoa ka olelo a kekahi, a he okoa ka olelo a kekahi, aka, ma na hana a lakou i hoike ai kekahi i kekahi ma ka hale hoikeiki, e ikeia ai ke ano o kela a me keia. Ma keia hoikeike e ikeia ai ka oi loa o ka makaukau o na lahui kahi i ikeia ka ke Akua olelo mamua o kahi i ao ole ia a ike ole ia.

IKE OLE I KA HELUHELU.

                Ua olelo mai kekahi hoa'loha o ke ALAULA, he waiwai ole keia wahi elele o ke ao i ka hapa nui o na keiki e hele nei i na kula Aupuni, no ko lakou makaukau ole e heluhelu me ka hoomaopopo pono i na huaolelo i kakauia a i paiia. Aloha ino na keiki i haaleleia e na makua a me ke Aupuni e noho wale me ke kula ole ia, a i waihoia paha malalo o na kumu kula i hooikaika ole i ke ao, me ka haiia kapulu wale i ke ao ana, e ake ana e po ka la i loaa mai ka hapalua no ia la i palaualelo wale ai ma ka hale kula.
                Ua oleloia e hui hou ana ka Ahaolelo Kau Kanawai i keia malama ma Honolulu e noonoo i ka mea e pono ai na ke kuikahi hou me Amerika, a e hoolawa ai ke dala no ka waihona o ke Aupuni, a e hana paha i kekahi mau mea e ae.

Ka Pilikia Nui, aole la o ka Nele Dala.

                Aole makou i manaoio he pilikia nui ke nele ka waihona o ke Aupuni i ke dala ole, aka ina e nele na keiki o keia lahui kanaka i ka ike ole i ka heluhelu, he pilikia nui ia, i oi aku mamua o na pilikia e ae a pau.
                E na Lunamakaainana, o ka emi ihope o ka makaukau a me ka nui o na kula Aupuni, na kula kahi i aoia na keiki i ku i ka Heluhelu ALAULA, oia ka pilikia nui o keia pae aina e noho nei

Ka Hana Nui imua o ka Ahaolelo.

                Aole o ka imi i dala hou no ke Aupuni ka mea nui e waiho nei imua o oukou, aka o ka imi i mea e holo pono ai ka ike iwaena o ko kakou lahui, oia ka hoala ana i na kula Aupuni i haalele wale ia ma kau wahi, a i kapulu wale ia ma kau wahi. Ke hoowahawaha nei na makua a me na keiki ma ke kau wahi i ka loaa ole i na keiki ka ike ma kekahi mau kula i kukuluia e ke Aupuni.
                No keaha la i haaleleia ka hoikeia ana o na kula ma ke akea ma na apana o keia pae aina, me ke kahea ole aku i ka lehulehu o na makua a me na makamaka e hele i na hoike kula i keia mau makahiki ? Na oukou e noonoo, e na mea i heaia, ina he aloha lahui opio ko loko o oukou.

KE KEIKI OOPA.

                Ua oopa o Jere ma na wawae elua, a ane hiki ole ke hele. Aole e hiki ke hele iki me ke kokua ole o kona mau kookoo. I kuu ike ana iaia e noho ana ma ka pohaku nui imua o ka puka o ka hale o kona makuakane, e nana ana i ka paani ana o na kamalii. I iho la au ia'u iho, "Aloha no o Jere!" Aole hiki iaia ke holoholo; aole hiki ke hele imi hua ohelo ma na puu ; aole pii iluna o na kumu ohia; aole lawelawe no kona makuahine aloha ; aole hiki ke paani kini-popo me kona mau hoa. O na keiki noonoo a pau, i ko lakou ike ana i ka nawaliwali loa o Jere, ua hoomaikai lakou i ke Akua no ka lakou mau wawae ola a ikaika. "Ua minamina au i ko'u hiki ole ke holoholo a paani e like me na keiki e ae," wahi a kekahi kanaka ia Jere i kekahi la. Pane oluolu mai o Jere, "Ae; aka, he hiki no ia'u ke nana aku ia lakou e paani ana."
                Ua kuai ka makuakane o Komo i lio nona, a ua hele koke oia me kona lio i ka hale o Jere, a haawi iaia i kona lio e holoholo ai. Ua olioli loa o Jere—makau iki no nae i ka lio; aka, ua olelo mai ka makuakane o Komo, "Mai makau oe, he lio laka loa keia." "A ua maopopo no ia'u ua olioli kela e lawe ia oe ma kona kua," wahi a Komo. "Pela io anei ?" wahi a ua o Jere, a o kona kau no ia a hele i ka holo lio.