Ke Alaula, Volume II, Number 7, 1 October 1867 — Page 25

Page PDF (464.75 KB)

KE ALAULA.
BUKE II. HONOLULU, OKATOBA, 1867. HELU 7.

 

KA MAUNA O A RARATA.

                A ike oukou i keia kii, e hoomanao paha oukou i ka mauna kaulana, kahi i ili ai ka halelana a Noa i ka pau ana o ke kaiakahinalii—oia ka Mauna o Ararata, nona ke kii maluna ae nei.

Ka Hoomaka ana o ka Ua.

                I ka pau aku o Noa a me kana ohana a me na holoholona palua o kekahi mau ano, a pahiku o kekahi mau ano, i ke komo i ka halelana, a pani ae ke Akua i ka ipuka i paa loa, alaila hoomaka mai ka ua nui, "huahuai ma na punawai a pau o ka hohonu nui, a hamama ae la na puka wai o ka lani." He kanaha la o ka pii mau ana o na wai, a lana ae ka wai maluna o ka piko o na mauna. Pau na mea ola a pau i ka make, koe wale no ka poe iloko o ka halelana.

Ka Emi ana o ka Wai.

                "A i ka hiku o ka malama" mai ka hoomaka ana mai o ka ua nui "i ka la umi-kumamahiku o ua malama la, ili iho la ka halelana ma na kuahiwi o Ararata." Aka, aole no i maloo koke iho ka wai. He mau mahina mahope mai o ka la i ili iho ai ka halelana a maloo pono ka honua, a kauoha aku ke Akua ia Noa e puka aku mai ka halelana aku me na holoholona a pau i malama pu ia me ia.
                I ka pau ana o ka makahiki hookahi a me na la he umi keu mai ko lakou la i komo ai, kauoha ke Akua ia lakou e puka mai lakou a pau. Oliloli ka ohana o ka haipule i ko lakou ike hou ana i ka la, no ka mea aole i like kela moku nui me na moku o keia wa—he hamama oluna a he mau kia e ku ana. Ua uhi paa ia oluna me he hale la; nolaila, aole paha i ike lakou i ka la iloko o ia makahiki okoa.
                Malama ke Akua i ua hale nei iloko o na la pouli o na ao ua, e kui ana ka hekili, e koiaweawe ana ka ua i ke kai, a hoolana pono ia a kaikaiia maluna o na wai, a hooili maikai ia e ia ma kahi kupono ma ka aoaoa paha o ka Mauna o Ararata.

No ka Mauna--kona Kiekie.

                Aia no keia mauna ma ka aina o Aminia, ma Tureke ma Asia. He kiekie loa, a e kau mau ana ka hau maluna o ke poo o ka mauna, e like me ke kau ana ma Mauna Kea. Ua oi nae ke kiekie o Ararata ia Mauna Kea. He 14,000 kapuai ke kiekie o Mauna Kea mai ka ili o ke kai, a he 17,000 kapuai ke kiekie o Ararata. Elua ona mau piko; he oi nae ke kiekie o kekahi, e like me ia i hoikeia ae ma ke kii.
                I kekahi manawa ua hele ka hau a manoanoa maluna, a no ka pali ku loa o na aoao o ka mauna, ua pahee aku ka hau ma ke kau wahi, a haule aku iloko o na awawa me ke kamumu nui, me ka hekili la, a haalulu ka honua me he olai la i ka hanee ana o ka hau a haule ilalo o na awawa. Ma na aoao o keia mauna i hoomaka hou ai ka laha ana'ku o kanaka mai ia Noa aku, a piha ka honua nei i na lahui kanaka. O kahi no keia i pulapula ai a kawowo kanaka, a paapu ka honua.

KA MALAMA ANA I KE KUI-PINE.

                Hele aku kekahi kanaka i ke kulanakauhale nui o Parisa, ma Farani, e imi hana ana nona iho. Ua loaa mua iaia kekahi palapala i kekahi kanaka waiwai ma kekahi baneko malama dala, e hai ana he keiki kupono keia ke hoolimalimaia ma kona hale baneko, ina he makemake oia i paahana hou. Hele aku ua kanaka opiopio nei e ike i ke kanaka waiwai ma kona hale baneko me ka lana loa o ka manao e loaa ana kekahi hana iaia malaila. Hoike aku keia i kona palapala, a nana iho ke kanaka waiwai, a lohe hoi i ka olelo a ke kanaka opiopio, a hoihoi koke aku no oia i ka palapala me ka olelo, "Aole a makou hana nou." Maule iho la ka naau o ua kanaka opiopio la iloko ona, a aneane kulu iho ona waimaka i ka ehaeha o kona naau. Aka aole ana hana e hiki ai ke hoohuli i ka manao o ua kanaka waiwai la nolaila aloha aku ia a hoomaka e hoi.
                Mawaho koke ae o ka ipuka hale ike ua kanaka opiopio nei, i kona puka ana'ku, he kui-pine e waiho ana ma ke alanui. Kulou koke aku no ia a lalau i ke kui-pine i hoolei wale ia, a omau iho ma ke alo o kona kuka. E ku ana ke kanaka waiwai, a ike aku iaia ma ka ipuka aniani i kona malama ana i ke kui-pine i haule wale ma ke alanui. Loaa koke iaia ka manao hoomaopopo i kekahi ano o ua kanaka opiopio la. I iho la ia, "He keiki malama ka keia i na hunahuna, no ka mea, ke malama nei no ia i na kui-pine e loaa ana iaia ma ke alanui. He pomaikai ka haku hoolimalima i ke kauwa malama pono i na mea liilii e like me kela."
                Kahea koke aku kela i ua kanaka opiopio la e hoi mai, a hoolimalima aku no ia iaia. Kona noho paa iho la no ia ma ia hana, me ka pii akahele aku mai ka oihana haahaa a i ka oihana kiekie. A hala kekahi mau makahiki, lilo oia i poo no kela hale baneko malama dala, a lilo oia ke pookela o na luna malama baneko ma ke kulanakauhale o Parisa, a he kanaka waiwai loa. O ka hopena no keia o ka malama pono ana i na hunahuna me ka hoomaunauna ole.

KALE WETEMORE.

                I ke kakahiaka nui o ka la 26 o Iulai haalele mai keia wahi keiki punahele o ko Hilo poe i kona mau makua a me na kaikuahine, a hele aku ma ke ala hoi ole mai. O ka hiapo keia o Kauka Wetemore, he hoa o ke Kula Sabati haole o Hilo, a he keiki i aloha nui ia e ka lehulehu a pau o Hilo a me Puna. Ua loaa iaia na makahiki 14, a ua kau nui ka manao o kona mau makua e lilo ana oia i pani-hakahaka a i kookoo e hilinai iho ai i ka wa e elemakule; aka he okoa ka manao a ka makua ma ka lani.
                Ua holo aku oia i Kau e hooluolu i kekahi mau pule, a i ka hoi ana mai i Hilo mai ka lua Pele mai, loaa iaia ka mai. Hoi mai no ia maluna o ka lio me ka mai i ka la 24 mai Kilauea a hiki i Hilo. Hookahi no la i wawahi iho ai ka mai i kona halelewa a kailiia aku ka uhane.
                Ua hoomakaukau no oia e holo mai i ke Kulanui o Kapunahou i ka malama o Sepatemaba, a komo e aku no ia i ke kulanui a kiekie.
                He mau mahina i hala iho nei, ninau aku oia i kekahi hoa hele opio ona, penei: "Ua hoolilo anei oe ia oe iho i keiki na ka Haku?" A pane hou aku no o ua o Kale, "Ua paa loa kuu manao e noho mamuli ona."
                Ke hoomanao nei na makua iaia me ke aloha kumakena nui aka aole no i kanalua ka manao no ke keiki. Ua pomaikai no ia. Ke hoomanao nei lakou i ko lakou ao ana iaia i kona wa uuku. Ua like no kona ano me kakou a pau, a me na keiki a pau.
                I kona wa uuku, i kekahi manawa ua huhu a