Ke Alaula, Volume III, Number 5, 1 August 1868 — Page 19

KE ALAULA. 19.

NA AINA LEPO MANU.

                He aina manu keia. Ke ike la oe i na manu he paapu loa, me he poe nalo meli la e mumulu ana i ko lakou hale waihona meli. Aia ma na kapa kahakai o Peru, ma Amerika Hema, he umi-kumamaha mile mai Peru mai, he ekolu wahi mokuaina lepo manu. He mau moku pohaku kiekie keia, elua haneri kapuai ke kiekie ma kau wahi. He pali kiekie ma na aoao a puni, e like ana paha me ka pali o Kaholo ma Lanai, aole nae me ia ke kiekie loa. Ua lilo keia mau mokuaina uuku i wahi e kau ai no na manu he mau miliona e lele la i ka ili o ke kai iloko o na tausani makahiki i hala, a ua hele ka lepo manu a manoanoa, me he lehu ia ke ano. Aole he ua ma ua mau moku la, nolaila aole hehee iho ka lepo manu. O keia lepo he mea momona loa, a he mea hooulu nui i na mea kanu o ka aina, ke kau uuku ia ma na poe o na mea kanu. Nolaila, kii mai na moku he nui wale a hoopiha a lawe aku i ua lepo nei i na aina o Amerika Huipuia a me Europa.
                Kepaia na Pake kumakahiki e hana i keia lepo manu, a e hoopiha i na moku. Haliia mai na moku a kokoke i ke kumu pali. Hanaia he ohe lole manoanoa mai luna o ka pali, a komo ia iloko o ka opu o ka moku, alaila halihaliia mai ka lepo manu maluna o na kau, e hiki i na pali, nininiia aku ma ua ohe nei a komo i ka opu o ka moku, a pela a piha hou aku ua moku. Ma kekahi mau makahiki mamua aku nei ua nui ke kii ana o na moku malaila i keia mea he lepo manu. Elua haneri moku i ka manawa hookahi e hooili ana, a i ole ia, e kali ana no ka hooili i ua lepo waiwai nei.

                Ma na aina lepo manu a kakou ma ka hema aku nei o Hawaii nei, oia o Puakailima a me Haolani, he okoa ka hana ana aole e like me ka mea i haiia ae la maluna. He mau aina haahaa loa no keia ilalo, a ma na waapa ka hooili ana o ka lepo a piha ka moku. I na kanaka Hawaii keia hana i keia mau makahiki, a he nui ka poe i kepaia no na wa i hala i hoi mai, a eia ke noho nei iwaena o kakou. Malie paha e oluolu kekahi o lakou e kakau mai no ke ano o ka noho ana ma ka hana ana ma ia mau aina.

KA MOOLELO O KA LIONA.

                E hele ana ke kau wahi kanaka no Aferika Hema ma ka waonahele auakua kanaka ole, aia hoi, alualu mai la kekahi liona aia mai kahi mamao mai o ua waonahele nei, a makau nui oia me ka weliweli loa; aole nae iaia kekahi mea Hema ma ka waonahele auakua kanaka ole, aia hoi, alualu mai la kekahi liona aia mai kahi mamao maii o ua waonahele nei, makau nui oia me ka weliweli loa; aole nae iaia kekahi mea eha hookahi, ka pahi me ka pu, e hakaka ai a hoopale aku i kela enemi nui aloha ole, aka mamuli o kona akamai, ua pakele oia i kela make weliweli. A penei kana hana i pakele ai. Kokolo aku oia ma kekahi pali, a iho iki ae mai ka pali mai he mau kapuai uuku, a ma ia wahi kukulu ae la oia i kekahi laau, a hookaa ae la i kona papale maluna iho o ua laau nei, a pee iho la oia malalo ae o kekahi pohaku nui me ka makau loa. A liuliu iki hookoke mai la ua liona pololi nei ma ka pali, a ike iho la oia i ua laau nei me ka papale no e kau ana maluna (olioli paha) kuhihewa oia he kanaka maoli no, a kakali iho la me ka manao paha e loaa ana iaia kana mea ai; a kokoke i ke ahiahi, o kona lele okoa mai la no ia e hopu, aia hoi, he laau wale no ia, aohe kanaka, a o kona haule aku la no ia i ka pali a make loa mamuli o ke kuhihewa, a pakele iho la ke kanaka i kona pakela nui akamai.
                A nolaila hoi, ke ao mai nei keia moolelo o ka liona ia kakou i ka pono o ka imi ikaika ana i ke akamai e pakele ai kakou mai keia make kino ana. Aole anei i oi loa 'ku, ka pono ke imi pu i ka mea e pakele ai ko kakou mau uhane i kela make weliweli loa ma ka po? Pela io no; aia hoi, ke haele nei kakou ma ka waonahele mehameha o keia ao, he kaanea wale no , a hookahi wale iho no enemi nui, ka enemi kaulana o ke ao nei. Aole nae no ke kino ia, aka no ka uhane no. O ke diabolo, ke holoholo nei oia mao a maanei, e imi hele ana i kana mea ai, a loaa 'ku no, aohe akamai nui e pakele ai. He like nae me ka imi ikaika ana o keia wahi kanaka i ke kumu e pakele ai oia i ka liona, pela no hoi kakou e imi ikaika ai i ka mea e pakele ai ko kakou mau uhane i kela enemi nui o ka po. A ke ao mai nei o Petero ia kakou, me ka i ana: E kuoo oukou, a e makaala hoi, no ka mea, e like me ka liona uwe, pela no e holoholo nei ko oukou enemi, o ke diabolo, e imi ana i kana mea e ale ai.—Petero 5:8.

KA MEA E PONO AI NA KEIKIKANE.

                He nui na pilikia o kekahi mau keiki, aka o kekahi hapa nui o na pilikia no lakou iho no. Ike au i kekahi keiki, o Alika kona inoa, i noho ma kahi kokoke mai i ko makou wahi. Ua make kona makuakane i kona wa liilii, a o kona makuahine koe. He wahine ilihune haipule keia, e hooikaika mau ana i ka hana e ola ai oia a me kana keiki. Hoouna kona makuahine iaia i ke kula la, a i ke kula Sabati. He nui na hoa'loha o keia keiki e makaukau ana e haawi i papale hou a i lole hou nona, ke nele oia a pilikia kona makuahine. Ua aeia iaia e lawe i na buke e heluhelu mai ka waihona buke o ke kula Sabati. Aka ea, aole o Alika i hoolohe i na olelo ao o ka poe pono, aole hoi koho malaila. Haalele pinepine oia i ke kula la, a haule pinepine kona kiko ma ke kula Sabati. Pee oia mai kona mau kumu ao, e alo ana ia lakou. Hoolohe oe i na olelo ao aloha o kona mau makamaka aloha a iho ilalo, ilalo e launa pu ana me na hoa kolohe a me ka poe opio palaualelo. He wa pokole no a loaa kona hihia nui. Wawahi oia i kekahi hale kuai; ua hopuia a hoonohoia ma ka hale paahao. O ka moolelo pokole no keia o ka poe opiopio he nui wale i hoowahawaha i na olelo-ao o ka makuahine a me na olelo a ke Akua.
                He nui na keiki o ia ano a'u i ike ai e noho kokoke mai nei me makou, a he mau haneri paha keiki o ia ano ma keia pae aina. E komo auanei kekahi o lakou i ka hale paahao, a o kekahi e pakele paha ia hopena, aka e ohi ana i ka poino a me ka pilikia no ko lakou koho ole ma ka pono a me ka pololei.
                No hea mai keia poino o lakou? No ka naaupo anei? Aole. Ua ike no, aka ua koho no ma ka paakiki a me ka hoolohe ole. Ua komo ka uhane ino iloko o lakou - ka uhane o ka hoolohe ole.
                Ua haawiia mai na rula, na kanawai, na kumu, na kula a me na makua e hoemi iho i ke ino o loko o keiki, a e hooulu i ka pono; aka o ka uhane o ka hoolohe ole, oia ka i kinai iho i ka pono a hookuu loa mai i ke ino. Aloha ino na keiki i komohia e keia uhane ino, o ka hoolohe ole.

HE UI NO NA KAHUKULA SABATI.

1. Kakau mua ia ka Baibala ma na olelo hea la?
Ma ka olelo Hebera, ke Kaledoa, a me ka olelo Helena.
2. O ka hapa hea la ka i kakau mua ia ma ka olelo Hebera?
O ka hapa nui o ke Kauoha Kahiko ka i kakauia ma ka olelo Hebera, he wahi hapa uuku ma ka olelo Kaledea.
3. O ka hapa hea la ka i kakauia ma ka olelo Helena?
O ke kauoha Hou.
4. Pehea i kokuaia ka poe nana i kakau?
Ua uluhia lakou e ka Uhane Hemolele.
5. Heaha neia uluhia ana?
Oia no ke alakai pololei ia e ka mana o ke Akua e kakau pono i na olelo a ke Akua.
6. Ua kakau anei lakou i na huaolelo mai ke Akua mai?
Ua kakau lakou i na manao a ke Akua e hoike ana i kona makemake i kanaka.
7. E hoololi hou ia ana anei ka Baibala ma keia hope aku?
Aole loa; "e lilo ka lani a me ka honua mamua o ka haule ana o kekahi huna o ke kanawai."—Luka 16: 17.
8. Ua like anei ko ke Akua ano i hoikeia mai, mai ka mua a me ka hope o kana olelo?
Ae, hookahi no ona ano; "aole ona ano hou, aole loa ia e luli iki."—Iakobo 1: 17.
9. Ua like anei ke ano o ke kanaka i hoikeia mai ma ka ke Akua olelo mai ka mua a ka hope?
Aole i like. I kinohou he hemolele ke kanaka; mahope mai he lawehala ia; a mahope mai hoikeia mai oia he lawehala i hoolaia ma ka mihi a me ka manaoia ia Kristo.
10. No ke ano hea la anei oe o keia mau ano ekolu?
11. Ke make kekahi me ka paulele ole ia Kristo, heaha kona haawina ma keia ao?