Ke Alaula, Volume IV, Number 1, 1 April 1869 — Page 3

Page PDF (1.02 MB)

KE ALAULA. 3

 

KE KEIKI I NALOWALE.
HE KAAO OIAIO.
Helu 4.
IMIIA KE KEIKI.

                Ala kakahiaka nui mai o Mr. Patona, a hele pu aku i ke kulanakauhale me Keo, a huli pu laua ma na wahi a pau loa no kahi Beni, aole nae i loaa iki. Ninau laua i na makai o ke kulanakauhale ma ko lakou hale oihana, aole nae i loaa ia lakou keia keiki auwana.
                Hoouna aku o Patona i na elele e kahea nui ma na alanui a pau, e kukala ana aku i ka nalowale ana o ke keiki, me ka hai aku i ke ano o ke keiki i nalowale, a me ka uku e haawiia ana i ka mea e loaa a hoihoi mai iaia. Hoopukaia na palapala hoolaha a kapiliia ma na kapa alanui, e haawi ana i ka uku nui i ka mea e hoihoi mai i ke keiki nalowale. Heluhelu wale kekahi poe i keia mau olelo hoolaha me ka manao nui ole. Heluhelu na makuahine me ka uwe o ka naau no ka mea nona ke keiki i nalowale. Heluhelu na keiki i keia olelo hoolaha, a me ka naau aloha loa i ke keiki nalowale, hoi a hai aku i na makua no kahi keiki nalowale i huliia.
                Napoo ia la, aole nae i lohe iki ia, aole hoi i loaa he wahi meheu iki no ua o Beni; a hala he mau la, a hala he mau pule. He loheia i kekahi manawa he keiki ua loaa, a holo koke o Mr. Patona e ike me ka manaolana o kana keiki paha ia; aka, i ka hiki ana, aole o kana keiki—he keiki e keia i loaa a hoihoiia i kona mau makua. Maule wale ka manao i ke kali wale ana me ka huli ana, aole loaa iki ia ua keiki nalowale nei. Hoolohe o Mr. Patona i ka hai ana mai o kana wahine i ka hoole ana o Beni i ka pule i ka po mamua koke iho a me ke kakahiaka o kona nalowale ana, a me kona loaa ana i ka manao mihi no ia hewa i kona wa i hele ai me Keo i ke kulanakauhale, a me kona koi ana ia Keo, "E wiki, e hoi aku i hiki iaia ke mihi aku i kona makuahine."

HOOLOHE O MR. PATONA I KANA WAHINE HAIPULE.

                Ninau mai o Mr. Patona i kana wahine, "Ke manao nei anei oe he hoolohe mai ke Akua i na pule a kakou, a no ka hoole o ka kaua keiki i ka pule, nolaila i lilo aku ai oia?"
                Pane aku o Mr. Patona me ka ikaika o kona manaoio, "Ke manao nei au he pepeiao hakahaka mau no kona a he lima pokole ole mai. Ke malama nei oia i na manu liilii, a o ka kaua wahi keiki he oi loa aku ia i na manu liilii. Ina e ola nei ia, ke kiai nei ka maka hiamoe ole iaia. Ina hoi ua haalele mai kona uhane i kahi kino a kaua i aloha loa ai, alaila ke loaa nei kuu manao e hui me ia i ka wa e komo ai au ma ka ipuka mau loa o ka lani."

LUULUU LAKOU.

                Ua hookulou hou ia iho ilalo kahi kupunakane palupalu i ke kaumaha o keia poino nui i ili mai maluna ona, o ka lilo ana'ku o kahi moopuna ana i aloha loa ai. He mea e hoohauoli ai i kona naau ka leo o kahi moopuna, a me konn puliki mai i kona a-i e honi mai iaia.
                Pau ka hoopuka ana o Mr. Patona i na olelo hooakaaka a me ka paani. Noonoo nui oia no na makahiki ehiku i noho pu ai kana keiki me ia, a kaumaha loa no oia no kona alakai hewa ana ia wahi keiki mamuli o kona mau ano hoomaloka. Ua hilinai oia maluna o kona ikaika iho, a o ka nele a me ke kaumaha oia kana i loaa mai.
                Mae ka helehelena o Patona wahine, a ua mahuahua hou iho na oho hina ma kona poo, aka ua loaa he malamalama kekahi iloko o kona noho pouli ana; a eia ia: Kukuli pu ke kane me ia ma ka pule, a nonoi pu aku laua i ke Akua, ina e ola ana ka laua keiki, e hoihoiia mai oia ia laua; a ina hoi i make, e loaa aku ia laua kona kino a hoomoe pu iho me na kaikuahine elua ona i lilo mua i mau anela. Aole pela mamua keia kanaka hoomaloka, akahi no a pule.
                Hoomanao pu laua i na olelo maikai a me na hana hooakaaka a hoolealea a ka laua milimili mamua o kona haalele ana mai ia laua.
(Aole i pau.)

O OPULEPULE.

                I kou hele ana mai e nana i na wahi moa keiki hanau hou, pau lakou i ka holo. Pee aku lakou malalo o na eheu a me na hulu o ka makuahine. Ina e noho malie iho oe, aole emo a hoopuka mai kekahi o lakou i ke poo a hoomaka ka io-io ana.
                He makuahine aloha maoli o Opulepule. Hoohaule oia he hua i kela la keia la, a nui, a piha ka punana malalo o kahi punohunohu puu opala. me ka hoomoe maluna, a mehana i kona kino. Pela oia i noho mehameha ai a hala na pule ekolu. E holoholo lealea ana na moa e ae, noho paa no o ua o Opulepule maluna o kona puu waiwai nui, oia na hua poepoe keokeo he umi. I ka wa i hanaiia na moa i ke kulina, haalele iki o Opulepule i kona punana a holo mai, ai koke a hoi aku, hoomoe hou ma kona punana.
                I kekahi kakahiaka lohe makou i ka io-io ana o na keiki, i nana'ku ka hana e hele mai ana o Opulepule, a e hahai mai ana na keiki palupalu, hulu pahee maikai he umi mahope ona. Alakai hele aku o Opulepule i kana ohana keiki, e ao ana ia lakou i ka imi i ai na lakou. Hele kela a i ka puu opala e helu ai, a loaa na naonao nui a me na elelu, pau lakou i ka hanaiia i kana mau keiki. Ina e ikeia aku he ilio, a he pueo paha, ka iho la oia he leo hoolalelale i kana mau keiki, a pau lakou i ka holo a pee malalo o kona mau eheu. He makuahine aloha loa a malama loa keia.
                Ma ka nana ana i ka moa, e like me keia, e ike ai kakou i ka nui a me ke ano o ka ke Akua malama ana i kona poe kanaka. Penei i oleloia ma Halelu 91:4. "E uhi mai no oia ia oe i kona mau hulu, a e holo no oe malalo iho o kona mau eheu." Owai la ka mea makemake ole e noho malalo o ka malu o ko ke Akua mau eheu?
                Olelo o Iesu me ke aloha minamina i na kanaka o Ierusalema, "Nani kuu makemake e hoouluulu mai i kau poe keiki, e like me ka hoouluulu ana a ka moa i kana ohana keiki malalo iho o kona mau eheu; aole nae oukou i makemake mai." Hoole na Iudaio iaia, a ili mai na pilikia he nui wale maluna o lakou. He poe hewa a he poe nawaliwali kakou a pau. Aole anei e nonoi mau kakou i ka Haku e hoouhi mai i kona mau eheu e hoomalu mai ia kakou i na manawa a pau?

E HOLO PONO ANA NA MEA A PAU.

                I ka malama o Augate, 1864, he la wela loa, e inu wai ana o Generala Galani ma ka hale o ka poe kokua i na mea mai a me na mea eha. Pau ka inu ana, lulu lima aku la ia me na lala o ua poe kokua la, a e ane kau hou ana ia ma kona lio, imi iho la kekahi negero e lulu lima me ia. Kikoo iho la i kona lima nui, i iho la, "Aloha oe, e Generala Galani."
                Me he ano keonimana la no kona kamailio ana, e hoike ana, aole no kona mahaoi ke kumu o kona makemake ana e lulu lima me ke Generala.
                "Pehea, e holo pono ana anei na mea a pau?"
                I maopopo ke kumu a keia ninau, e hoomanao kakou, na mea heluhelu mau i na nupepa, oia no ka wa pihoihoi o ka poe negero, no ka mea ua nui na mea i make mahope mai o ka "'poha pauda nui" ma Pitaboro; aka, ua pau kona pihoihoi i ka lohe ana i ka Generala Galani pane ana aku iaia, "E holo pono ana na mea a pau."
                I kona lohe ana ia mea, kunou oluolu iho la ia i kona poo, alohilohi iho la kona mau maka me ka olioli, a hoi aku la i kona hana. I kona hoi ana halawai aku la au me ia, a ninau iho la iaia i kona wahi i hele ai.
                "I hele aku la au e ike ia Generala Galani."
                "Heaha kana olelo ia oe?"
                "Olelo iho la ia, 'E holo pono ana na mea a pau'"
                Aole emo a ua pau na negero ma City Point, kahi kokoke i Pitaboro, i ka lohe i keia nu hou mai a Galani mai; a he mea e ka nani o ka pau ana o ko lokou kaumaha, a o ka laha ana o ko lakou manao, i ka lohe ana i ua wahi olelo pokole la a Galani, "E holo pono ana na mea a pau."
                Pela ka hai ana mai o kekahi mea nana i hele i ke kahua kaua weliweli imua o Rikimona, kahi i kaua ikaika ai me ka hoomanawanui loa na koa o ke aupuni o Amerika Huipuia malalo o ke alakai ana o Generala Galani, a pio loa na kipi malalo o Generala Li.
                He mea kupono no ko lakou hilinai ana maluna o ko Generala Galani akamai i ka hooponopono ana i ke kaua; a ua holo pono io no ka hana malalo onoa, iloko o ko ke Akua hooponopono nui ana. Aka he oi loa aku ka pono ia kakou ke hilinai aku i ke Akua ma o Iesu la. Ina e hilinai aku kakou iaia, aole no kakou e hoka.
                "Ua puni o Ierusalema i na mauna. Pela o Iehova e hoopuni ai i kona poe kanaka mai keia wa aku, a i ka manawa pau ole."—Halelu 76:2.
                "Ua oi aku ka maikai o ka hilinai aku ia Iehova mamua o ka manao ana i na 'lii."—Hal. 68:9.
                "E hele mai oukou a pau loa io'u nei, e ka poe luhi a me ka poe kaumaha, na'u oukou e hoomaha aku."--Mat. 9:28.
                O Iesu ko kakou Generala nui;, aole mea maluna ae ona. Oia ka Haku o na haku, ke Alii o na 'lii. Aka, ke kahea mai nei ia ia kakou e hele io na la. Ano e kona aloha! Aole anei he mea pono loa ia kakou a pau ke hilinai iaia, hahai mahope ona, a hoolohe pono i kana olelo? Pela e pau ai ko kakou mau hewa, i ka holoiia; pela e pau ai ko kakou kaumaha, a ano e ka olioli iloko o Iesu. L. L. N.