Ke Alaula, Volume IV, Number 6, 1 September 1869 — KA MEA NANA I HANA I KE ALANUI KAA HAO MUA LOA, O KEOKI KIWINISONA (GEORGE STEPHENSON.) [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA NANA I HANA I KE ALANUI KAA HAO MUA LOA, O KEOKI KIWINISONA (GEORGE STEPHENSON.)

Uii iiolio kek'ihi punlmnn ililiiln*» t o Holtn(a l<hvlnisonli, 111:1 keluilii liulnimkniiliulo uukii o lfoUo!u! nmi i !«• Uuoiiu o Niihnkelu (jNonv» nin lilhelnni. () loi eli niiimlni i<i'l<ulii liiiiiu nui iiiii iu.wiilii u piini, u o toi liuiiu o Ho> linin iiin ku niiilillnii unu i lo'luilii piiUllin uni iniil |ol(o o l<n mino unnnliu. Koiio koiUi n l(oiu n o l<n 11in ilio o Inliou* o Kc»»l<i len iuon, uu lintiiilliu i luiu', itinl<ullll<i )7SI. Ili> l<oilii o.iikiiila loi lo'iu i leu l»i),nn. Uii inuloiiiloiu inuii oiu o liolo i loihi I liomuiiuiimiu inni o iu io, u inullliiiu oiu i nu wulii puliii onn i 010 i-lm inl<ou iiniliilo o iiu liuilu o iiii !<uu lio i liolo iimu 111u ho nlo o l<n Imlo o l<onn uiuu innl<un. Aoln liolo il(i l<ciii UoiUi I l<o hulu. () loinil |>uuui i ioulou iou ni, oiu ito,,l<u liium uuu i iimu l<ii onoj.;iui iiiuliu inai lol<o uiui o loi lopo pulolo. I l<u ioiiii ; 111; i i:i iim inn ltn li il< i i'U'n 111, liool illlU-

;i > Wiii-l»' i i;«'l<}ilii mi.il.i iiiilii iih; Imi uloiia «'W.ilu Kenelii i Im l;i ; u fll: iliM|)(* ilio Imiiii iaiu l(u 1 iii iiii innlolio (i l<ti iiiiin* nnMiiliii iiie U:i nloiia lio Imp:i Wii Im iki )<;t hi. K'il(iiit )»iu«'|MiH' oK( (»l»i i IiMMH llUlliMllh.UM' 11111 1(01111 |lfl 1)11111, II ī Ult lniin hmii i;iin na niiiloihil»! lir. Mfni-l(t|fMMrii'i)iiiiii litm »»iu i imc;i niiiliiiim i ({i'loilii '• rir ■ yilli, nie I<ii iiUliin iiii 'lala c)(m|ii hm l(ii pilli'. I l(M I'm'IMMM (llll'l ll linilll Mmlki ll 111l 1111l 1(11 lllllliiuni eiii'iMMi ti nlii inui niii i kiiiiu iil(ii, pului inui niu miii līii linle u liii lunil limmluui i toi uldi o Mli piuiliMim, Ihulomlu' inui oin i im ilnln fl«nlu mtt l(Mint liinn, ;no l(/t uli lu iliii, " K Innuhilu niiii iiii a paii lu'iu ohi nnii.'* Mti iu liupi' ilio uiiilninii i»ift i t«oim lunn, n liil«i nl«u i im ilaln ('liinii olelo ilio Uola, "Aiio lig luuiuloi wniwni wuu." !lf niun niilimiH iiuii iniu nei Uonn cric<gint m iliu. Ilou-» uuiopupo oin i ua oiliunu o l<cln npunn lu-in npniin; lioumnemno nin, n woln'm.'lie* i ilu- pono oiu i nfi nno u pnu. Aole inolown oin i lui mnluinn nnn, kn iUe nnn, n mi' Im lioopnnopono nnu i I«»mu Uui'.wu hnrm.

I leil loi'u nnu ia KeoUi KiwiniHonn nu inalni-

11i I<l uini Inunnnmwaln, nnlo i !nn« inin l<n ln»lulii*lll |»n|iijmln ; nl<n, i l<onn Inln? nnn, nn liniin inni itui iiii lnilu' tin iino n pnii n hniin iiiiiliu n fno im otiogilil o nu, iilniln na ilin In nia ono i lut lu'liiholn pn|njiitln. Ao iluilUn oin •• liolnh«»lu, n lu'lo iunit i nn liulu pu, n iliilm palin n nn mnlmliil<i nlnn un loun inin l<n lielulu'ln n inn nii UUM» lieln ldi i luum oilninn. Mn in nmnnwn nini innm oin i lut wnliino, a iiuiliiiiin lie* walil Imln il<i. Me lui hoolKnilui imin n inn Un Imnn pn luOuilii I Inwn ni lenim nln n nului lui uliniin. Ilnnil ohl i nn luinmu i lut pn, n luOoholo n Imiiiilliiiinu i nu Inlo u nn luiunlui oh iiuimliu. Hunpoiinpoiio oln I luum wnl(i linu pnin. n nmlio))o iu« nni lui poo I liooliinnlinin inin <• lionpunnponu i 1(0 Inluui iniiu Wiilei liiauiuo. Ilnnniiin lio I<ciliilinm* nn luūn luttmlut opin, n nmliopn mul(o j(ul(o luum wnliino. Knumnlin l<m lut niinii, n inniinu nln o Imnlelo in wnlii u Imlo nliii i Ainoiiloi, nloi Imoinnlni"uml Uonn innu linl(u liuim o il<o i kniui iimlmuloiU. Aol.n lie inon «• pili niin i lo l in liion lnliinmnn o l<n i liiUi nli' inin l(« liuopouopnuo, n iun i ImUi lnUi inin lu' Imnn liuu. Knuluiiu tw Uuim inou no lut umUnuluiu o linupuunpnnn i un mon u p:iu o im oiu » •4iiii puuiuu wni iiin iu wnlii u puui. I Un inuluiliiUi |SIU linno'iuiu oin lio liiuu lum« pnnopimu i >iu u piui um nu inine oli nnmiliu iM i KiliuuiKiUu. Mu nu uiuluihiUi oiwn » Umm uoho hooinunnwnimi unn umluili;, loan iuiu l(ii uo'u uiii i luiulUnu ni Uonn inuu )nu liuimuim :i jiiiii, niu no lui liimholo unu i uu luiu I luuioiu <• U i om-iMiii muhu innlunu u Uo nionui huo. \ln luilii iniu i nolio niUU ni iiu hunniu ho ono- « uii c holo iiiuliiuu o Uoluihi iilunui lnyu, iiUa iii iiiiun o Uii hiiouiului unu u luinn hnnu, puhu iu* ! i tu'n;i ipuhiKi u lilo Un i iiu/u 010. Un 11:111>1 lum til :iu UoUuhi, nlui Uolo nu i hulu |iouu. 11' |r j)in< piio' nUn u Kiwinisonn <■ iUo i Uoiu luiu« :ii11, ii iiiun.iu uin ho hiUi iuin Uo hnuu i i ' i '11<11 Uu muUuuUuii i Uolu. Ilnnwi uuii Uonu tn:i<l hnl.u huou iuiu i lui Ul< n o InUu ni, u hniiu «u;» hi' ' u loipu uUu uiu iu o'* Hilu l'uhi." ( u ui ilii iiii Uu puiin <i Uoia oiU'Kioi inuuiuu o un ' iiniu, uUu iui nnouiu' liUo Uu lilo ino Un liln iUo Uuu i Unuuiu o lui lio. NooiUuiUu iiiuu lu lu r* huupnu i nu houiuhouui u Uoou ouo(jirii. llole» liiui UoUnlil UuuuUu o Livnpnln, o Wiluiuu KmoiUl, u iU»! i i Uupniu u " Hilu l'uhi," n i Uonu iUo nnu, i iho In kelu, M Nu koiu Uuu-iihi o houunu o Uu nolio auu u knnuku uia l»oin hopo ulul," Klua muii Uuhnmluiiilnile u l'inolnni o wniho luuiwnlo unn, ho Ununlimu pnlia mlle nuii koluihi u i UoUuhi, oiu u liivapuln u mo MnneUn»oUu, u ho mll ko Unh'pu nnu iwnonil o Iniin. I'uu umi ku pulupulu uiu Uo iiwu ku uioku o lj|vnpulu, nluilu hulihnliiu nUu i .MunoknMoku, mnluilu o liuoliloiu'i Uu pulupulu i Inle. 110 nui Un liln i Uo Uuuoin uun n Uoiu iikunu mui U((Uulii u i keknhi Uulunnkuuluilo. Ho pinepino ku nolo uou o lui poo pnuiinim i lut Imiiu oio no ku hiki <»!»• uiiu umi o Uu pulii]iulu o wnilio unu uiu Limpulu. Noluiln ho ninnu niii koiu iwnouu o Uu poe Unlepu, " l'olii'U lu o hiUiwuwo ni Un louu nnn o Uu pulupulu uiui |jivnpulu u Miiuoku&eUu 7 " LTn lonn Un mou imnii o Uuuo uUu i ku uknim mui Uekulii wuhl u i keknhi wnhi, oiu Uo kuu mnliu. llunaln he nhnhui uku poo ko«

knn i lo.'ia luinn, n nu holioiu i/ Keoki Kiwinisoim i linin iniim o liiinii i uliiimi Imo a ine kc Inui'Hlii, Niii li'o Kui'ia o Unnu lunm iim 'lii a iin! na iniikaiiiniii'iii, l(M poe a inn loi jkh' iiaaii|K). 110010 liokalii poo tuili(i 1 alnu, nole ono ' o lioomoohi ko iilamii liao inuhiim o ko lukoii iiiim. Iloiielii'in' kokaln |ioc ino ka 01010 ilio, "Aolo v loau imn iaia lio kiia i liiki ko iiolo innliina o ia aliinui Imo." 01010 kokalii poo, "Aolo i' lona aim na inilo lio iitiii*kiiiiiiunaliia i ka lioia liookalii, aolo loa 110." No ko kno loa in.ii oUa poo inaliiai nia ko kau walii, uu iiniia i ka po kalii pono o liooiiioo iko nlanui, lla luina ino in kn pou luina i kuia alanui, ua poliiia i ka poImku, ua uoaia o ua ilio, a ua uliialuia o ka poo liiiliii, iiio lio j)oo lawolmla la. I kekalii uianawa mi anoano Imalolo kona nuiu panliana a jvui no ka Imna ino ia uiiii. JOia ka |mno iniiu ana o Kooki KiwiuiHona, " l') liooikaika akn no knkoii." Ua linnuiu ko ulunui u ji;iu ; Imuaiii ko kuuuhi, ii iui ka|iaiu oia oko " Kaolole." K'iu aku 0 Alr. Kiwini»oim i ko kmi nln inaluna o ko nlauui liao, a liolo akn ia /le (iuwikoln /nib' i /,n /nna hookahi! Kalmlm na kauaka a |kiu o U<* ao nei 1 ka lolio niiu ; iik' lio linnu m.iim lu keia liolm Dili iiiia. Ua wolioia koia alanui liao uiua loa i )ka la 10 o Soj>aloinal»a, IHUO. Kuulunu koko ao ; la k/t inoa o K'*oki Kiwini>onu nin im walii a pau oka lionua uoi. Iloolmnolianoia pia, a lilo , ia i kanaleu wuiwui loa um ka li.in.i aim i im ala- ' nui hao, Kukuluia lio kia hooinanno u<>iiu ina i l«ivapuln. Ilelo nmi na 'lii o iko iaia u <> kaumi'i lio pu nio ia. Aka aolo i liookioki" o Kiwini-) .-«Mia i ki.i loau aua iaia i ka inuimlo uui ia nmi. ; Mau Uo koiui iiiio Imalma a nk.ilmi, lloalia la ka olelo-iio uui i loun iu kukou, o na r koiki, ina ka liuli ana i ka inoololo o K> <i'(i Ki*| wiuiioim ' Miu iii —ka umiia o ka lionikaikii | aua, l'iiu !va lnmolo'lo anu i liooj)iiku pin<'|)ioo ' loii ai, " K lioi'iikiiiku." An|c v ole ki» j)oiiiaikui : io oko koiki, amo ko kanaka |)i lia, o liooikaika 1 una ino ka |>a uuho o|o ma ka I ana a ko Akuu i ! Imuwi uiai ui iaia o iiana. |

11111:11; i 111; i i I,; 11111 < ■ in;i! j 1111; i i I»' l.; 111) 11 i;i 11 I>i|. i u u ii| ;i |<«• - K'l 11 I \\ il 11 I M'' lillli»' 111.11, 111I 1 l»;i oltiM;i « Im Keiielu t K<l l;i. M;ili''jic ili'i 1 1; i )i ui 11 i iii/i Jin ui i»: