Ke Alaula, Volume V, Number 11, 1 February 1871 — Page 42

42 KE ALAULA.

 

KE KANAKA INU ONA.

                Pehea ko oukou manao no keia kanaka, e ka poe heluhelu ALAULA ? Maikai anei kona helehelena? Pela anei ka helehelena o ke kanaka inu wai maoli? Aole paha. Nohea mai keia inoino o ka maka? No ka inoino o loko. Nohea mai ka inoino o loko? Noloko mai o na wai ona. Ua ike no ua wahi kanaka nei, he ino ka hope o kana hana, eia nae, ke hana mau nei. Aloha ino ka mea i paa iloko o keia kaulahao o Satana.

PALAPALA MAI AMERIKA MAI--Helu 5.

                Aloha oe; KE ALAULA:--Eia makou iwaena o ka hooilo. He mea hou ia'u ka ike ana i ka hau kilihune, oia ka hau keokeo. Ua ike pinepine au i ka hau maluna o na piko o Mauna Kea a me Mauna Loa, ma Hawaii, ma kahi mamao aku, aka, akahi au a ike ma kahi kokoke i keia mea nani he hau keokeo.

No ka Hau Paa.

                Elua o'u hele wawae ana maluna o ka muliwai o Konetekuka mai kekahi kapa a i kekahi kapa maluna o ka hau paa e uhi ana maluna o ka wai. Ina ua lilo ka hau paa i eha a elima iniha ka manoanoa, alaila hiki ke kaa lio e holo maluna aole e poholo pu. Oiai e mau ana ke anu malalo o na degere 32 o ka mea ana [kamometa] alaila mau ka paa o ka hau.

Ka Pahee ana Maluna o ka Hau.

                O kekahi lealea nui o na keiki ma keia aina iloko o ka hooilo oia ka pahee ana maluna o ka hau. Elua ano nui o ka pahee ana. O ka mua ka heeholua ana ma na aoao pali maluna o ka hau keokeo kilihune me ka papa holowaa. He lealea nui keia no na keiki a pau. Eia ka lua, o ka pahee ana aku me ke ku iluna maluna o ka hau paa maluna o na muliwai a me na loko wai. Hoopaa na kamalii i ka apana hao lahilahi (skates) malalo o na kamaa, alaila pahee aku me ka holo kiki loa maluna o ka hau. He oi aku ka holo o ke kanaka e pahee ana maluna o ka hau, mamua o ka holo kiki ana o ka lio. Aia wale no a ao mua ia hiki keia. O ka mea hawawa, pakika wale, a hina wale aku.

Ka Hau Maluna o na Lala Laau.

                Nani wale na laau, ua hele a luheluhe na lala i ka hau keokeo. I kekahi wa hoi mehana iki mai ka la, alaila hoomaka ka hehee ana o ka hau keokeo, a hoomaka ke kulu ana o ka wai. Ina ia wa loaa hou mai ke anu, lilo ua wai la e kulu ana ilalo i hau paa, alaila, nana aku ka hana me he mau kula pepeiao aniani la e lewalewa ana ma na lala a paa. Ina e pa iho na kukuna o ka la ia manawa maluna o ka honua nani loa. Ua uhi paa ia ka honua i ka hau keokeo, e like ana me ka paakai aiai. Oluna o na hale a me na laau ua aahuia na kapa keokeo, a ma na lohe lau o na hale a me na lala laau a pau e lewalewa ana na kula-pepeiao hulali.

Ke Anu kekahi mea e Ikaika ai.

                O ke anu kekahi mea e ikaika ai na kanaka a me na holoholona o keia aina. Holo mama na lio ma na alanui no ke anu, a ikaika ka hana lima o ke kanaka i mea e mehana ai.

Pilikia ka poe Ilihune.

                He oluolu ka poe lako i ka wa anu. Aa mau ke ahi ma ko lakou mau hale e mehana ai. Hoahu ia ka wahie, ame ka nanahu a nui i mea e mehana ai ko loko o ka hale. O ka poe ilihune ma na kulanakauhale nui i nele i ka wahie ole, pilikia lakou i ke anu. Ke anu ka mea hoopilikia i ka poe ilihune. O ka poe ilihune o Hawaii, aole ike lakou i ka pilikia e like me ka poe ilihune o na aina anu. Ma na moku aina o ka Akau, ke anu hui i hai ia ae maluna, aole ma Kaleponia.

Na Keiki Hawaii ma keia Aina.

                Iloko o Dekemaba aku nei i hala, loaa ia'u kekahi o na keiki Hawaii ma keia aina. Ma ke kulanakauhale o Wasinetona, loaa ia'u o Samuela C. Limaikaika. He misionari oia no ka poe ili eleele ma keia aina. Oia ke kumu alakai no kekahi kula nui no ka poe eleele ma Wilikinia. He nui kona aloha i ka lahui Hawaii, a ke hoomanao nei no oia i kona wa i noho ai i Lunahoopuka no ka Hae Hawaii.
                Ma Piledelepia loaa ia'u o Rev. C. Forbes, oia o Polepe makua, a me kana wahine a me ka laua keiki, o VVm. T. Forbes. Oia mau no ka ikaika o Polepe makua. Ke haiolelo nei i kela a me keia la Sabati ma kahi kokoke i Pilekelepia.
                Ma Nu Ioka halawai au me Alapaki Laiana o Waimea, Hawaii. Ua hala aku oia i Felodia, kekahi moku o ka Hema o Amerika Huipuia, e noho ai. Ma Kikako, (Chicago,) loaa ia maua na keiki elua a Kalaka makua, a me na keiki kane elua a Laimana o Hilo.

Ke Holo nei maua i Iapana.

                Ua hookohuia mai maua i mau misionari e ka Papa Amerika, e holo aku i Iapana. Ua hoonoho aku maua ia Like ko maua kaikamahine, ma kekahi kula nui ma Oberlin, Ohio, a ua holo loa mai maua ma ke alanui hao a hiki hou mai i Kapalakiko i Kaleponia nei.
                I ka Poakolu, oia ka la 1 o Feberuari, e kau aku ana maua, me kahi keiki uuku a maua, maluna o kekahi mokuahi nui; o Amerika kona inoa, a nana e lawe aku ia maua i Iapana. E holo ae ana makou ma ka akau aku o Oahu me ka ike ole aku i na mauna kalae o ka aina hanau. A hiki aku maua i Iapana e palapala hou aku au i ka poe heluhelu i ke ALAULA.
Na'u na O. H. KULIKA.
Kapalakiko, Kaleponia, Ian. 30, 1870.

                Maikai ka naau haahaa iwaena o ka poe akahai, mamua o ka hoopuunaue ana i ka waiwai pio me ka poe haaheo.

HANA NO KRISTO.

                He nui ka poe iloko o na ekalesia i mai ma ka uhane. He lolo kekahi poe, he makapo kekahi, a pela'ku. O ka laau e ola ai ka mai uhane, oia ka hana maoli ana i ka hana a ka Haku. O ka hana lima ka mea e ikaika ai ke kino. O ka hana uhane ka mea e ikaika ai ka uhane. O ka hoahanau ikaika i ka hana uhane, aole ia e haule pinepine i ka lalau. A o ka mea nawaliwali ma ka uhane, e hoomaka oia e hana, a e ikaika auanei oia.
                He mea oluolu ka noho kahu ekalesia ana no ka ekalesia hana; aka, o ka noho kahu ekalesia ana no ka ekalesia hiamoe, a palaualelo, he mea make ia no ka manao. E hana kela mea keia mea iloko o ka pa waina a ka Haku. E hana oe, e ka mea palaka, a e pau kou palaka. Pela na mea mai ma ka uhane a pau, o paahana ka laau e ola ai.

HE HOAPONO MAIKAI NEI.

                Makemake anei oe i keikikane e malama i ke keena moku? Makemake no au i keikikane e malama i ke keena moku, aka, heaha ia ia oe? O ke keiki liilii e like me oe, aole paha e hiki ke hapai ia hana nui.
                Ikaika loa no wau, a hiki no ia'u ke hana a nui wale, ina aole nui loa ka'u mau makahiki. Aka, heaha kau maanei? Aole oe i like me na keiki ma ke kulanakauhale. He mahuka paha oe mai kou home mai, ea?
                Aole; ua make ko'u makuakane, a ua ilihune loa kuu makuawahine, a ke makemake nei au e hana i kekahi mea kokua iaia, a nana no i ae i ko'u hele ana mai.
                Ahe! aka, auhea kau palapala hoapono? Aole hiki ia'u ke lawe i kekahi mea, ina aole ana palapala hoapono.
                He mea hookaumaha keia ia Wili, oia ka inoa o ua keiki nei; aole oia i manao he mea ano nui ke loaa ka palapala na kona kahuna, a na ke kumu paha, a na kekahi kanaka pono, i mea e maopopo ai i na malihini he keiki wahahee ole oia, a he keiki maikai.
                Heaha kana e hana'i? Ku oia me ka noonoo hohonu. Mahope iho, lalau kona lima ma kona pakeke a unuhi mai i kona Baibala liilii, a me ka olelo ole, waiho ia ma ka lima o ke kapena. Wehe ke kapena i ka buke i ka aooa alo, a heluhelu, "Wili Grahama. He makana keia i haawiia iaia no kona hele mau i ke kula Sabati, a no kona noho maikai ma ke kula, a ma na wahi e ae. Na kona kumu kula Sabati i haawi iaia."
                I ka nana ana o ke kapena, piha kona puuwai i ke aloha i keia keikikane liilii makuakane ole, e ku haahaa ana imua ona, a e kuhikuhi ana iaia i ka mea a kona kumu kula Sabati i kakau ai ma kona Baibala liilii, i mea hoapono iaia.
                Paipai oia i ka poohiwi o Wili me keia huaolelo: O oe ke keiki na'u, a e hele pu oe me a'u ma kuu moku, a ina he keiki maikai oe, e like me kuu noonoo ana, aole e nele ana kou pakeke i ka manawa e hoi aku ai oe i kou makuawahine maikai.
                E na hoa heluhelu ALAULA, me oukou na mea hele i ke kula Sabati, e hoomau i ko oukou hele ana i keia kula, a e noho maikai maloko o ke kula a ma na wahi e ae, i hiki ia oukou ke kepa ma kela hana keia hana, me na hoapono i loaa i ua keikikane liilii nei. F. M.