Ke Alaula, Volume VI, Number 9, 1 December 1871 — Page 34

Page PDF (1.04 MB)

34 KE ALAULA.

 

aole no i hoopaa hou ia, a hoomaka oia e hana i na hana, e hoomakaukau no ke kula Sabati.
                Eia o Kimo. "Auwe!" wahi ana, "aia ka bele, e huli au i na buke o'u, a e hoomakaukau no ke kula Sabati." Huli oia ma ia keena a puni, aole nae i loaa na buke, a me ke kahaha ana no ka hiki ole iaia e noonoo no kahi ana i haalele ai ia lakou, ua hele oia ma kekahi keena e ae e huli hou.
                Aia hoi o Mele liilii! Pihoihoi loa oia, lilo oia i ka paani, a puiwa i ka lohe ana i ka bele, a holo kiki ia Elene, nana e hookomo i kona kapa. O keia kekahi dute a Elene, o ka hoomakaukau ana ia Mele no ke kula Sabati, a eia ka, aole oia i makaukau, a hoopanee i ke kokua ana ia Mele.
                Aole nae e kali makou e ike ia lakou nei e hele i ke kula; ua akaka lea, o lakou no na keiki komo hope. E hele kakou i ka hale ma kela aoao o ke alanui ina paha ua makaukau na kamalii malaila. Eia ka! ke puka mai nei, mai loko o ka hale, a ke hele nei i ke kula. Ua lohe lakou i ka hele e i mai ana e hele mai i ke kula Sabati. O Rose, e alakai ana i kona kaikaina ia Mahoe; a o Ioane, e hele oluolu pu ana me Sera.
                I ke kani ana o ka bele ua makaukau lakou nei e hele. Kau no lakou i na papale, a lalau i na buke i houluulu e ia ma ka pakaukau, a me ke aloha ana i na makua ua naue aku. O keia mau keiki e komo ana i ka wa kupono, a o na kamalii mua e komo hope ana. A no ke aha? Ua lohe ia ka bele, lohe like ia kona hoomaka ana e kani?
                Eia paha ke kumu, ua manao na keiki o ka hale mua, e i mai ana ka bele, "E hoomakaukau oe ano no ke kula Sabati.' Aole nae oia ke ano o kona leo; eia ka mea a na keiki e ae i hoomaopopo ai, "e hele mai ano i ke kula Sabati," a no ka manao ana oia ka leo o ka bele e pane mai ai, ua hoomakaukau e mamua, a hoolohe koke i ke kani ana.
                Aole paha he kanalua kekahi no ke kumu o ke kani ana o ka bele kula Sabati. E hoomanao oukou, na haumana o na kula Sabati, aole he mea ia e kauo maoli ia oukou ilaila, aole ia e holoi ana i ka maka o kekahi, a kahi paha i ka lauoho, a huli i na buke. Ua manao ia, ua akaka lea ia oukou e kani ana no ka bele, a ae koke aku i kona ouou ana ia oukou e hele.
                E hoomakaukau e, a e kali oukou no kona kani honehone ana, a hoomaopopo i kona leo e i ana:
                                "Mai, mai, mai,
                                Hele mai wiki ae
                                I ke kula Sabati;
                                Hui mai a kula'e,
                                Launa pomaikai;
                                Hele ke malie ae,
                                Hele hoi ke ua mai.
                                Awiwi, na pokii,
                                Oia ka maikai.
                                HUI—Pomaikai ke kula nei,
                                Oli no na kamalii;
                                Awiwi, na pokii,
                                Oia ka maikai.
                                Mai, mai, mai,
                                Hele mai, a kula'e;
                                Mai uwe, a mai makau;
                                Oli mau na naau,
                                Lana ka manao.
                                Hana no a pololei;
                                Oluolu, mai kue,
                                Ku, ku, ku, kula pu,
                                Kuikahi mau.
                                HUI—Pomaikai ke kula nei, &c.
                                Mai, mai, mai,
                                Hele mai a ao maikai
                                Ma ke kula Sabati.
                                Hui mau, hui lau,
                                Nani no, oia mau,
                                Aia ma ke ao.
                                HUI—Pomaikai ke kula nei." &c.

PALAPALA MAI IAPANA MAI.—Helu 5.

KO BE, IAPANA, Augate 18, 1871.
                KA "ALAULA;" Aloha oe:
                Ma kuu palapala o ka la 18 o Iulai hai aku au ia oe no ka hopuia ana o ko'u kumu i ao mai ia'u i ka olelo Iapana, a me kona hoopaahaoia, ana no kona huli ana mamuli o ka pono o ka Euanelio, a no kona kokua ana mamuli o ka makou hana ma ke kakau kope ana i na buke o ke Kauoha Hou, i unuhi mua ia e kekahi misionari i noho loihi mai ma keia aina. Aole he mea hou a'u e hai aku ai nona. Ke mau nei no kona hoopaahaoia ana me kana wahine no ka pono o ka Haku. Ua laweia aku laua mai keia kulanakauhale aku a i kekahi wahi e aku e hoopaahaoia ai, i hiki ole ia makou e kokua iaia. Ua hoopii makou i ke Kanikela Amerika, a me ke Kuhina Amerika i noho mai ma ke alo alii o Iapana nei, a ua hoopii aku laua i ke aupuni e hookuuia mai keia kanaka hala ole, o Yenoski kona inoa, aka, aole he maopopo o ka hopena. I ka nana aku aole no e hemo ana, no ka mea, he paa na kanawai o ke aupuni e papa ana i ka hoomana Karistiano no na kanaka Iapana a pau. Ua lana ko makou manao e pau ana keia mau kanawai kue i ka hoolaha ana i ka olelo a ke Akua ma keia aina, aka, aole o makou e ike i ka manawa.
                Mamuli o ke alakai ana o kuu hoa lawe hana misionari ka mea i hiki mua mai ma keia wahi, ke kukulu nei na haole o keia kulanakauhale, i luakini no lakou. E lilo ana $1,000 no keia hale hou. He hale uwinihepa. Aole he keakea ke aupuni Iapana i ka hoomana a na haole, aka ina huli aku ka Iapana hookahi mamali o ka hoomana Karistiano, e hoomaauia oia, a e hahaoia iloko o ka hale paahao, a malaila paha e noho ai iaia a kona la e make ai.
                Mai kuhihewa kekahi he nui na haole haipule maanei, a nolaila kukulu lakou i luakini no lakou. Aole nae pela. He hoomaloka loa ka hapanui o na haole ma keia aina. He poe manao ole i ke Akua, me ka malama ole i Kona la hoano. He poe hui ole e hoomana Iaia. Aka, he poe kalepa waiwai loa kekahi o lakou, a i ka wa i koiia ai e haawi i dala e kokua ai i ka luakini, haawi koke lakou i ke dala me ka aua ole, o ka haawi i kauwahi dala no loko o ko lakou waiwai i mea e kukulu ai i luakini, he mea uuku ia. Aka o ka malama i na kanawai o ke Akua he ole loa no. O ke dala hoolilo uuku no ke Akua aka, o ka naau ua mamao loa ia mai ona aku. Pela paha kekahi hapa o ka poe o Hawaii i kokua mamuli o ke kukulu luakini.
                I ko makou hiki mua ana mai maanei iloko o Maraki, ua paa na aina mahiai i ka huita a me kekahi hua hana aila, e like me ka hua makeke makalii o kakou ma Hawaii. I ka malama o Iune oo ka huita, a ohi koke ia e ka poe mahiai a palau ia na kihapai me ka bipi, hoowaliia ka lepo a maikai loa, hookaheia ka wai, a kanuia ka laiki mai uka a kai. I keia wa ua elua kapuai ke kiekie o ka laiki. He uliuli nani loa ka aina. O na wahi papu ua piha i ka laiki, a o na pali ua uliuli i ka nahelehele. Ua like koonei kanu laiki ana me ko kakou ma Hawaii. Ikaika keia lahui i ka mahiai. Aole i waiho wale ia ke kauwahi aina maikai i ka nahelehele. Ua mahiia na aina kupono a pau e kokoke mai ana maanei.
                Me ka bipi hookahi koonei palau ana. Paa ke kaula ma ka ihu o ka bipi; hele ka bipi imua a mahope ke kahu e paa ana i ke au o ka palau. He palau laau ko Iapana nei, a ua kapiliia kekahi hao ma ka nuku o ka palau. Hookahi au mahope e paa ai ka lima o ke kahu, aole elua e like me ko kakou palau. He akamai keia lahui i ka mahiai, ke kukulu hale, a me na hana lima he nui wale; aka, he okoa ko lakou mau mea hana okoa ko kakou. Me ke aloha i ka poe heluhelu Alaula. O. H. KULIKA.

LA DANA.

                O Ladana ke pookela o na kaona nui ma na aina naauao, malamalama o ka honua nei, a no kona akea, nani a waiwai, aole paha hooole kekahi no ke ku ana ma ia kulana kiekie.
                Ua pono paha e kaena o Enelani no keia mea; a o kanaka ma ia kaona he poe waiwai. Aole no he kaena wale; e nana i kekahi mau mea i haiia no Ladana. O ka helu o kanaka malaila, 2,500,000 a keu; 300,000 hale noho; $45,000,000 no na hale i hoolimalimaia. 15,000 alanui, ua like me ka aina huinaha loa, 15 mile ka loa, a he 7 mile ka laula. He 10 uapo; 8 holopapa ma ka muliwai; 160 luakini; 250 kula la; 550 hale oihana aupuni; 14 hale paahao; 22 hale keaka; 50 makeke, 40 hotele, 6,000 hale hookipa me na hale bia, 3,000 hale inu kope.
                He 26,510 kanaka hana kamaa, 14,460 mea hana lole, 13,210 kamana, 6,830 mea hana pohaku, 5,040 poe pena hale, 2,670 poe hana papale, 2,640 poe hana waki, 2,140 hana pahu, 4,000 poe kakau no ka nupepa, 1,000 mea hana, 2,200 poe kahi lauoho, 1,000 mea hana mea ono, 4,400 poe pepehi bipi, 1,100 poe kuai ia, 1,100 poe kuai baka nau, 2,170 poe hana kaa, 6,000 beka, 5,000 poe kuai ai, 4,200 kuai lole, 1,500 poe uwi bipi, 14,000 poe hana me ke gula, na pine, kula pepeiao, &c., 1,700 poe hooholo i na kaa o kela ano keia ano, a nui wale aku.