Ke Alaula, Volume VII, Number 5, 1 August 1872 — Page 17
KE ALAULA.
BUKE VII. HONOLULU, AUGATE, 1872. HELU 5
Eli Rama ke Keiki Wiwo Ole.
He wahi moolelo maikai keia no Eli Rama, kekahi keiki nona na makahiki he 12.
Ma kekahi la ike oia i kekahi pilikia nui. Ua wela kekahi uapo i ke ahi ma ka po; wela a aa loa ke ahi, a kakahiaka hora 9, haule loa ka uapo ilalo, a nahaha liilii.
Nui na kanaka i ike i ka haule ana o ka uapo kahi i holo mau ai na kaa ahi o Merilana, aole nae lakou i noonoo no ka pilikia e loohia ana i na kaa ke holo mai, no ka haule ana o ka uapo. O keia keiki, Eli Rama, wale no ka i noonoo. Aohe uapo—hohonu loa ilalo—pehea na kaa-ahi? Eia ka manawa e hiki mai ai, kekahi mau kaa ohua, e pau ana lakou i ka make. Ka holo no ia o ua Eli nei me ka pihoihoi loa a ane pauaho, nana 'ku, eia ae na kaa ahi, ke holo wikiwiki mai nei, 200 wale no iwilei i koe a hiki i kahi o ka pilikia, kahi e haule ai a pau i ka make. Holoi ke keiki a ku iwaenakonu o o ke alanui hao imua o ke kaa ahi. Kau na lima iluna, lelele iluna, ilalo, hooho me ka leo uwo. Nana mai ka luna o ke kaa mua a hooki i ka holo ana. A ninau me ke ano ukiuki, heaha ka pilikia? He paani wale no paha keia hana au?
Ua paupauaho o Eli, aole hiki ke pani aku. A loaa ka hanu, pane oia, ua pau ka uapo, ua pau loa ka uapo i ke ahi; a kupinai ia leo mai o a o, a lohe na ohua, a pau. Wehe lakou i ka puka, i iho ilalo, a holo e nana i akaka ka oiaio a me ka oiaio ole o ka olelo a Eli. A ike ua oiaio no. Nana lakou ilalo i ka pali, i ka muliwai, i na pohaku he nui wale. Uwe nui lakou i ko lakou ike ana i ko lakou pakele mahunehune ana. Ane pau kakou i ka make. Pakele i ka lokomaikai wiwo ole o keia keiki uuku. Makau ole i ka holo ana mai o ke kaa-ahi maluna iho ona i pakele kakou i ka make.
O na lima iloko o na pakeke, na eke dala i loaa ka makana aloha no Eli Rama. Eia keia eke dala, ko makou makana aloha ia oe. Nui ko makou aie ia oe. Aole pau i ke kaa ma keia makana dala. No ke Akua oe e uku pono mai ma ka lani.
Aole o Eli i manao nui i keia makana, he olioli nui kona i ka hoopakele ana i keia poe he nui wale i ka make. Oia kona uku nui. E kau mau na pomaikai maluna o ke poo o Eli Rama.
He kama hoohalike oia no oukou; e na keiki heluhelu ALAULA. A ike oukou i ka pilikia o kau mai ana maluna o na hoa, e hana oukou i ka mea e pakele ai. Mai makau o loohia oukou i ka pilikia ma ka hoao ana e hoopakele ia hai. Auwe na hoa ! Ke holo kiki nei a ane ku a lele i ka pali o ka make iloko o ka loko ahi, e hooikaika e hoopakele.
He Manao Paipai no na Wahine Hawaii.
E kuu mau kaikuaana aloha e, ke nonoi aku nei au ia oukou e haliu mai ia'u.
Iwaena o na mea he hui e poino ai ka noho ana o keia lahui holookoa, eia kekahi. Ka noho wale ana o na wahine a me na kaikamahine ma na hale kuai.
E holo kakou ma ke alanui o mea, a e makaikai malaila. Aia he hale laau, ka home o mea. He wahi maemae keia. E ulu ana na pua e poai ana i keia hale, me he anuenue la. O na wahine oia hale, aia no e hooikaika ana ma ka humu lole, holoi, aiana, a pela aku , aole lakou he molowa. Ua pomaikai no lakou ma ka loaa ana o ka hana. Ke waiho aku nei makou i ka mahalo ia lakou, a e hele hou aku.
He hale aha keia ? " He hale kuai no." Ae, e kuai kaula kakou no na lio. Lele no makou ma ka lanai. Eia na kanaka, he mau kane, wahine, keiki; e ku ana kekahi poe, e noho ana kekahi, a e moe ana kekahi maluna o ka weuweu mamua o ka hale. E komo kakou iloko. Aia ke kalepa e mahele ana i lipine no kekahi wahine, pau ia, hookaa koke aku ua wahine la i kona aie, a hoi no ia me ke kali ole, me he ike la iloko ona, he waiwai ka manawa. Heaha ko keia mau wahine i koe ? E kakali ana lakou nowai ? Nowai hoi! Ua loaa ia lakou ka noho a malaila no lakou e noho ai; noho, noho, noho. Ike lakou i kanaka e holo ana ma ke alanui, kahea aku "Ihea aku nei oe, a e holo ana oe ihea ?" O ko lakou mau leo" ua like me ke keleawe kanikani, a me ke kumebala walaau." Komo no lakou iloko o ka hale kuai, aole me ka makemakemake e kuai, aka e nana wale no, a e kamailio paha me ka mea nona ka hale kuai. I ka nana aku aole lakou e hoomanao i ko lakou mau ohana. Aia a auwina ka la, hawanawana paha ka leo o ka pololi iloko o lakou ; a ka hoi no ia.
Auhea oukou na wahine o Hawaii nei. E hoomanao kakou ma keia mea. E naauao. Ina e hele kakou ma na hale kuai, e hele pololei; mai kakali mawaho. E hoomanao i ka mea e make ai a e nele ai, e kuai a ei hoi i ka home. Oia kuu paipai ia oukou. Me ke aloha.
MELE E. GELINA.
E Kahea i ke Akua me ka Ikaika.
"He kukui no kau olelo no ko'u wawae, a he malamalama hoi ia ma ko'u alanui. Hal. 119:105.
He awawa nani ma ka mauna Himelia, e kahe ana ka muliwai Ganege ma kekahi aoao, a o ka Iumina ma kekahi. O Dera Doon ka inoa o keia awawa maikai; a ma na puu e nana mai ana elua mau kulanakauhale, o Beritania, o Musuri a me Landou kahi a na malihini i hooluolu ai i ka makalii, oiai o na home o lakou aia ma na waoakua wela.
Ina ua loohia na misionari i ka mai, a hiki ole ke hana ma na papu i ka wa wela, hele lakou ma na awawa o Himele e hanu i ka ea maikai ikaika hou ae lakou.
He mau makahiki i kaa hope ae nei, ua hele ka misionari o Dera Doon i Landou e hoonanea i ka makahi. Ua konoia mai e kekahi kahunapule Enelani e inu ki me ia. Kokoke i ka napoo ana o ka la, ua hoomaka ia e hele i ka hale o ua kahunapule nei. I ka hele ana nana oia i ka la nui ulaula e iho malie ana mahope o na mauna ma ke komohana; hoonanea loa oia i ka nana ana i na kauhale, na kihapai, na kahawai, a me na ululaau o na awawa ilalo loa ma ke kumu o ka mauna.
Ike no hoi ia i ke ao nui keokeo e pii ana ma ka aoao o ka mauna me ka manao he mea nani, maikai ; a i ka nauwe ana aku ua poina no ia mea.
He kekee ke alanui, e huli ana i o i anei, a hala aku oia imua ike ae la oia e kolo mai ana ke ao ana i ike ai mamua, a kokoke loa. Emoole no, a uhi mai iaia a paapu loa, poeleele no hoi, aole ike ia i kona lima ke kau imua o kona maka. Ua maopopo iaia he mauna ma kekahi aoao a he pali kiekie weliweli ma kekahi, nolaila