Ke Aloha Aina, Volume I, Number 6, 29 June 1895 — Page 5

Page PDF (702.05 KB)

This text was transcribed by:  Lynne Minamishin
This work is dedicated to:  Minamishin 'Ohana

KE ALOHA AINA, POAONO, IUNE 29,

 

@@@ HOOHUI AINA.

 

@-unreadable o Keia Aupuni e Hookoia @-unreadable i loko o ka Manawa.

 

@-unreadable mai o ka NEW YORK @-unreadable maikai o ko makou @-unreadable heluhelu.)

 

@-unreadable i ke keena oiha- @-unreadable o Amerika ma @-unreadable ka la 31 iho nei. o @-unreadable hoike mai Hawaii @-unreadable mai ana i ke ku- @-unreadable ko ka Aha Kuhi- @-unreadable ka hoohui aina @-unreadable Aole no ia i hoike @-unreadable puni maoli ia ae, @-unreadable ike laulaha loa ia ko @-unreadable Kakina manao hoomau @-unreadable o ka hoohui aina, aole @-unreadable mea e hoouluku ai i @-unreadable launa ohana ana, a no- @-unreadable kalaiaina ana hoi @-unreadable oiai keia mau ulia @-unreadable o kekahi poe e @-unreadable ma ka Repubalika o @-unreadable.

@-unreadable hoomaopopo aka- @-unreadable hoikeia mai nei i @-unreadable ma ke keena Oihana @-unreadable Amerika e pili ana @-unreadable kupa Hawaii maoli, a @-unreadable hoomaopopo hou ana i @-unreadable ma na hoike hapa o @-unreadable kulana, ka mea nana i @-unreadable maoli ae ka manao kuio @-unreadable dena, e i ana, o ke @-unreadable kekahi poe Hawaii @-unreadable i ae ai i ka pono o ka @-unreadable aina, ano, i keia wa, ua @-unreadable ole maoli, a he mea naau- @-unreadable i ike ole ia mamua.

@-unreadable poe a pau loa i hoomao @-unreadable maoli i ke kulana, ke @-unreadable nei lakou i keia wa, a @-unreadable hoailona o ka wa e hiki @-unreadable oia no ka hooko maoli @-unreadable o ke kumuhana a ka Pe- @-unreadable Kalivilana e hoole ana @-unreadable aina.

@-unreadable like me ka hook ana a ke @-unreadable Oihana Mokuaina, i ka @-unreadable o ka nupepa, The @-unreadable Time, e olelo ana @-unreadable.

 

@-unreadable manaoio nei au, o ka @-unreadable ana o ka aha kuhina,@-unreadable hoea mai no ia mamuli o na @-unreadable hoopunipuni a me na ho- @-unreadable ana, ka mea hiki ole @-unreadable olelo @@ he mau hana na ka @-unreadable maoli. A ke manaoio @-unreadable e hoea mai ana he @-unreadable lokahi ana no na mea i @-unreadable keia Aha Kuhina, e ku@ @-unreadable i ka hoohuiia o Hawaii, i @-unreadable wa e ike maopopo loa ia ae @-unreadable kumuhana i manaoia"

@-unreadable manao maoli o Kuhina @-unreadable pau, o ke kulana no- @-unreadable hana, a me ke kulana @-unreadable poina ma Hawaii, e @-unreadable ana no ia pela, a e hoohua @-unreadable i kekahi mea ano nui a @-unreadable kue hoi i ka hoomau @-unreadable ana o ke aupuni o @-unreadable i na mokupuni o ko @-unreadable Paeaina.

@-unreadable hiki ole ke ae i keia @-unreadable manao, ke lilo i apana no @-unreadable aupuni, kahi nona ke @-unreadable kanawai ana e noho mana

            O na hook hope i loaa mai nei i ke Keena Oihana Mokuaina, ua hoikeia mai no ia maloko o ka makahiki i hala, he pauku manawa e pli ana i na hooulu hana ana o ka hoohui aina, aole i emi iho malalo o 5,000 poe limahana, aelike i hookomo ia mai iloko o Hawaii. O keia ka mea i hoomahuahua ia ae ai ka nui o na kauwa hana a oi aku mamua o 35,000, he hookahi hapakolu ia o na kanaka a pau loa ma ka Repubalika.

            Ua oleloia ae o ka poe i ae maoli i ka manao hoohui aina, ua kamaaina no lakou i keia kumu alalai mai i ka hoohui aina, aka, o ka palapala hoonaauao mai, ua ikeia ua nalowale loa ia. Oiai, ina no paha o Kakina ma ona ponoi iho, a ma o kekahi mea e aku paha nona, na kaumaha o ka ae ia ana mai e komo i Honolulu o elua piha moku limahana Pukiki. O keia poe i hookomo ia mai iloko o ka lahui Hawaii. e hoea mai ana lakou i kekahi la iluna o ke kahua like me ka poe i moeuhane kuhihewa, he wa e loli ae ai ko kakou aha kuhina, alaila hoea mai ka hoohui aina.

            "O keia kumumanao," wahi a ka hoike manao maluna ae i kauna-koma ia, he mea ia e hamau ai na poe Repubalika ina lakou e noonoo ana no ka ninau o Hawaii.

            E like me ka kekahi mau nupepa o ka aoao Repubalika e hana ole nei. He mea kuhihewa ke koho wale ana aku no ko Amerika hoole ana i na mea i hoolala ia no ka hoohui aina o Hawaii, koe wale no ke ku ana iho maluna o ka hoopono io maoli, i pili i ka Moi mua o ia aina.

            Pehea la na poe repubalika hoaloha o kakou e lawelawe ai no keia poe limahana aelike? Aia no he mau hoakaka ana ma ke kuikahi, e hoole ana i keia poe limahana aelike i na pono i loaa ai i na mea a pau loa ma keia aina. Ua kau palena mai ke kumukanawai o Hawaii i na pono i na poe he mau kuleana waiwai ko lakou, a o keia hana, he kue maoli no ia ma kona ano io maoli i ke kumukanawai lahui, a i kekahi o na kumukanawai mokuaina hoi.

            I ka wa o kekahi ahaolelo Repubalika i noonoo ai i ka ninau no ka hoohui aina o Hawaii, aia no imua o lakou ka noonoo ana no keia kumumanao o ka paahana kauwa kuapaa. e hoomaopopo ana hoi. he mea pono e hoololiia na kanawai a me ke kuikahi o Hawaii, i kulike ai me ke kumukanawai o Amerika Huipuia a me na kanawai no hoi. Ua hoomaopopoia no hoi, aia no he mau kue ana iwaena o na poe lawelawe oihana kalepa mawaena o ka lahui Hawaii, a e lanakila ana ma kekahi ano loli ana ma na hana kuloko, e pili ana i na limahana aelike a me na poe kamaaina o Hawaii ma ke koho balota, a ma ka hoike leo maoli ana ae iloko o na hooponopono ana o na mokupuni.

            A eia hoi kekahi ano o ke kulana o Hawaii i hoike maopopo maoli ia mai, i auhee loa ai kekahi poe i hooikaika nui ai no ka hoohui aina. "O kela kahua alakai (a Monoroe) ua ku no ia i ka loea a kumuhana pookela o ka oiaio."

            Ina kakou e hoomau aku ana e like me ia mai mua loa mai, o ka wa o kela manao o Monoroe, e olelo ana, o na poe malihini, aole o lakou kuleana e komo aku ai ma na mokuaina, e lawe ae i na kuleana e paa ia ana e na kamaaina, a i na hana launa kalepa ana paha, he mea no ia e hoopoino ai i ko kakou mau pono, he mea pono ia kakou ke oluolu a hana maikai aku ia hai, aole hoi e hooweliweli aku ia hai.

            I mea e maopopo ai keia, o ke kakauolelo mokuaian Amerika Marcy, ua hoomau oia i keia noho aloha ana me ko Hawa@i Paeaina i ka 1853, ua olelo ae oia penei:

            He mea pono e konoia e komo mai lakou (na mokupuni) malalo o ka hoomalu ana o keia Aupuni, a he mea kupono loa nohoi, a he mea nani loa, e komo pu mai o Enelani a me Farani, a e hui pu mai ma keia kulana no lakou; eia nae, o ka hoolilo maoli ana aku, e lilo no ia i mea paa loa, mamuli nae o ka ae pono ia ana.

            Ua kakau hou no o Kuhina Marcy ia la no he mau lalani manao hou, e olelo ana penei:

            I ko kakou wa e manao ole ai e hana aku i kekahi mea maluna o lakou, ua hooholo kakou aole loa kekahi mana e ae, e hana a loaa iaia kekahi pono kalaiaina mai ia lakou mai, e hoole ana i ka ae ana mai ia kakou ia pono like.

            Ua manao o Mr. Marcy i ka pono o kela a me keia o na mana e aku ina he nana pu lakou i ko kakou makemake. Ua hoike ae o Kuhina Legare he umi makahiki mamua aku nei, ua hoike aku kakou i ko kakou kue me ka mana kaua, i ko Hawaii hoohuiia me Europa, a mai ia wa mai nei ko Amerika Huipuia launa ana, ma na kulana imi pono; na oihana kalepa a me na oihana mahiai ana ma Hawaii. Ua loaa ia Enelani, Farani a me Geremania ia mau pono. Ua like a like na pono i loaa ia lakou me ko Amerika

            Ina kakou e olelo aku ia Enelani. "E hookuu na lima." Alaila, ua loaa no ia pono like ia Enelani e olelo mai. E hookuu i kou mau lima."

            Ina kakou e hoomau ma ka ae ole aku ina hana hooweli mai a na Mana Europa; alaila, e pono kakou e haalele a e unuhi mai ina hana lima nui i komo aku ai e noho ma ia aina.

 

"UA KAU IA OE MA KA MEA

KAUPAONA,-A UA IKEIA

KOU MAMA ANA."

 

            O kela kuikahi hoohui aina, oia ka mea i kau ia ma ka mea kaupaona, a ua ikeia kona mama ana.

            O Kalivilana; oia ka mea nana e kaupaona. O ka lahui Hawaii, ma o ka lakou palapala hoopii la a me ka Moiwahine hoi ma o kana palapala keakea la, oia na mea hookaumaha i hookomoia maluna o ke pa o ka mea ana kaupaona, a ike ai o Kalivilana ua mama loa o Kakina ma a me ke kuikahi apuka a lakou, a ua koikoi a kaumaha loa ka aoao o ka lahui Hawaii a me ko lakou Moiwahine.

            Ke huli nei o Kakina ma i loaa ka (balance) mea hookaulike, aka, aola loa he loaa iki, ua hoole na kanaka Hawaii maoli.

 

NA PAEMOKU LIILII.

 

            O keia Paemoku Liilii a makou e olelo nei, oia no na paemoku: (1) New Hebrides; (2) Na Mokupuni Banks; (3) Na Mokupuni Santa Cruz a me (4) Na Mokupuni Solomona.

            He poe paemoku keia ma ke kai Hema e popohe ana ma ke ala e holo ai na moku mai Hawaii aku nei no Nu Kilani a me Australia.

            O ka nui o na kanaka o keia mau paemoku liilii, he 150, 610. Ua piha pono na moku i na kanaka, ua hoonaauaoia lakou a lilo i poe Karistiano malalo o na ao ana a na poe kumu mai Beritania mai.

            He 26 ka nui o na mokupuni, a ma ka hoike, ua haiia ae he 12,153 e hoonaauaoia nei, a ne 8,729 poe i bapetizoia, a he 1,111 poe i huli i ka manaoio.

            He 122 mau kula, a he 281 mau kumukula kamaaina maoli o ka aina. He 20 kahunapule, he 11 poe Beritania a he 9 poe kamaaina.

            Nui maoli na kanaka o keia mau mokupuni, a holopono na hana hoolaha Euanelio iwaena o ia poe.

            Heaha la ke kumu holopono malaila? Heaha la hoi ka mea e holopono ole nei ma Hawaii nei?

            Ua ike no oukou, na oukou no ia e hai iho.

 

SAMUEL M. KAAUKAI.

 

LOIO ME ANA AINA11

 

            He Loio, a he Ana Aina, a he Agena Hooiaio Palapala no ka Apana o Kona, Mokupuni o Oahu.

            He oluolu ka uku ma ke kuka ana, a he hooko kauoha me ka eleu.

            Keena Hana. Aia ma ke Keena maluna o ka Hale Pohaku aia ke kihi o na alanui Nuuanu a me Moiwahine.

                                                                        my29-6m dly, wkly.