Ke Aloha Aina, Volume I, Number 8, 13 July 1895 — Page 6

Page PDF (796.68 KB)

This text was transcribed by:  Lynne Minamishin
This work is dedicated to:  Minamishin 'Ohana

KE ALOHA AINA, POAONO, IULAI 13, 1895

 

KA WAAPA HOOLA

(THE LIFE BOAT.)

 

            Aia maluna o na moku lawe ohua, he waapa o keia ano. Ina e loaa ka ulia poino ma ka moana, a hoomaka ka moku e piholo, alaila, ua kau nui ka manao o na oha, e komo a e paa na lima maluna o keia waapa hoola, i mea e pakele ai ko lakou ola. He mea oiaio keia. Owai la keia waapa hoola? E hiki anei ia oukou ke hai mai? Ae, hiki no.

            O Kaiulani, oia no kela waapa hoola. Ua ike e keia poe, aia he ulia poino e hoea mai ana mamua aku o ke ala moana a ka moku aupuni Repubalika e holo nei, alaila, e hoopaa e lakou i ko lakou mau lima ma na kaula o ka waapa hoola Kaiulani, i mea e pakele ai ko lakou ola, i ole e iho pu me ka moku iloko o ka hohoniu o ka moana.  Oia keia mau hana a lakou nei e hoopailani mai nei i uku $4000 no Kaiulani.

 

            E HOOLANA I KA MANAO

 

            Ke hoomau nei no makou i ka hoike aku i ko kakou lahui, e hoomau i ko kakou noho hoomanawanui  ana, a e hoolana mau i ka manao.

            Mai olelo, ua loihi loa keia noho kakali ana, a aole i maopopo ka loaa mai o ka pono. O ka nui, ka ikaika, a me ka loihi o ka pa ana a ka makani maluna o kekahi kumulaau. oia ka mea e hoike ana i ka paa a me ke kuonoono o kona ulu ana, a ma o kona hoomau ana pela e hoea mai ai ka hopeua pomaikai.

            Ke hooikaika mau nei na poe hoahanau o kela a me keia Ekalesia, me ka manaio e komo ana oia i ka Lani.

            A pehea la ka loihi o kona noho hoomanawanui ana i loaa mai ai ia pono? O ka make, oia ka palena, @ na he 50 makahiki i koe, alaila, hiki mai ka make maluua o kekahi, pela iho la ka loihi o kona noho ana aku e hoomanawanui.

            Aole e loaa ia pono, ke hana a hala he 5 makahiki haalele iho, a i ole, a bala he 10 makahiki haalele, a mahope hoi hou a haalele hou, aole loa e loaa ana pela. "O ka hoomanawanui a hiki i ka hopena, e loaa iaia ka lei o ke ola.

 

KA PIOLANI HOME.

 

            Mamuli o ka lokomaikai o ka Luna Malama o Kapiolani Home, Mrs. Mary Ann Lemon, ua loaa ia makou ka mea e hoike aku ai no ka heluna o na poe wahine hanau keiki i hoi aku ilaila, a me ke kulana ola o na opuu hou o Hawaii i malama ia maloko o ia home.

            O ka mua loa keia o ka hiki ana mai o keia hoike pokole ia makou, a ma ke ano he mea kupono e hauoli ai na poe Hawaii o ko kakou lahui, ke hoike aku nei makou no ka pono pu o ko KE ALOHA AINA poe heluhelu, oia keia:

 

            He maikai ka malamaia ana o na wahine hanau keiki ma ia home, mamuli o ke kupono maoli o ka hoonohoia ana o kekahi wahine kupono, noonoo akahai, oluolu, a i ike pono i ke ano a me ke kulana hoomaemae i na poe hanau keiki, a me ka ike malama keiki pu hoi, me ke kokua haawi @@@ laau hooluolu a pela aku.

            He mea waiwai nui ka loaa o ka home kupono a me ka luna kupono no ka malama ana i na makuahine a me na kamalei opiopio iloko o ko lakou wa popilikia. O keia ka hoomaka ana e hooulu i na pulapula o ka Lahui. Aole anei pela?

            O ka hoohanau keiki mamua, o ka hoonaauao ana i na keiki mahope, a o ka nana hookuonoono aku ka hopena, alaila, ua hiki i kahi o ka hooulu lahui.

            Ua hauoli makou i ka ike ana, he 12 ka nui o na wahine hanau keiki i hoi aku i Kapiolani Home mai Aperila 13 a hiki i Iune 15, oia hoi, iloko o 61 @a, he 12 keiki hanau ua like ia me 6 keiki hanau ma ka mahina hookahi, he hookahi keiki hanau i kela a me keia 5 la ma ka averika. Mai loko ae o keia 12, he 6 keikikane a he 6 kaikamahine. He hookahi nae ua make no i kona hanau ana mai, he kaikamahine. He me hauoli keia ia kakou ke ola maikai ana o na opio Hawaii. Aole anei pela? Pela no

 

NA MAKE O KA HALEMAI

MOIWAHINE.

 

            Ua loaa mai hoi i ko makou nei Keena ka hoike no ka nui o na poe make iloko o ka hapa makahiki i hala iho la a hiki i Iune 22, oia hoi keia.

            He 11 poe Hawaii. 1 Farani, 1 Pukiki, 8 Iapana, 1 Samoa, 2 Pake, 1 Sekotia, a me 1 Amerika; huina he 26 make.

 

            Maanei kakou e hoomaopopo ai i ke kulana ola o ka Lahui Hawaii ponoi wale no, me ka waiho aku i na lahui e penei:

 

            He 11 poe Hawaii i make iloko o 83 la mai Aperila 1 a Iune 22, ma ka Halemai Moiwahine wale no, eia nae, iloko o 61 la ma ka home Kapiolani, ua hanau a ke ola nei he 11 mau opio, ua paniia kela 11 i make e keia 11 e ola nei a ua koe he 22 la no ka hanau hou ana o na wahine Hawaii, a ina he 5 la ka avalike hanau ke keiki, alaila, e loaa ana he 4 keiki hanau hou ma ka home Kapiolani a hiki i ka la Iune ka wa i pau ai ka ana ma ka Halemai Moiwahine.

            Ina pela, e ulu ana ka lahui, aole e emi ana mamuli o keia mau hoike elua o keia mau hale hooulu lahui a me hale lapa au lahui.

           

KUPANAHA NA HANA

 

            Ua lilo ka haawina $4,000 uku no Kaiulani i poke-iwi bipi na ka poe P. G. e nanali nei. ke noke aku nei noke mai lakou i ka hoino ia lakou iho no, pau na nupepa i ka walaau no keia akua lapu.

            Malia ke hoao nei paha kekahi poe o lakou e mihi, a o kekahi poe, ke hookuakeeo loa nei, no ka mea, ua kuaki i ka haawi ana iho i $5,000 uku hoomau no ka wahine a C. L. Kaaka i make, a no ka wahine nae a kekahi poe makai Hawaii i pau i ka make mamuli o ka hooko ana i ka hana a ke Aupuni i $400 wale no kahi uku no ka makahiki  Hookae ke ano o ka haawi ana a ka haole! Ua nana ia ma ka ili owaho! Ke ike mai la oukou?

 

KA WAIHONA WAIWAI

 

            Ua ike iho makou i ka hoike e pili ana i na loaa, a me na hoolilo ana, a ma ko makou hoomaopopo akahele ana iho i na huahelu, a me na olelo hoakaka, no kahi i loaa mai ai ke dala. a pela ka hoolilo ana. ua ua maopopo ae la, ua kaupaona ia oia ma ka mea kaupaona. a ua ikeia kona mama, a ua maopopo hoi ke komo kuhohonu ana iloko o na hoopuka dala ai@ ana.

            Mamuli o ka hoomaopopo akahele maoli ana iho, aohe he mau hana hou, aole hoi he mau mea e hoike ai i kahi o ka mahuahua loa ana o neia mau hoolilo dala ana, aka, o ka lilo nae, aia oia ma na huahelu kiekie loa iloko o ka hapaha i hala aku la, he huina nui o $476,665,43. O na wahi dala loaa maoli mai, he $299,676,90. O na dala aie no na bona i hoopuka ia he $98,400. Ua like keia me ka aie kuapapa nui ana iho i $55,043,07 iloko o ekolu malama wale no! Nui no!

 

He Mea Hiki Anei i na Opio ke Noonoo Mai?

 

            Mahope iho o ka hooikaika huli naauao ana, loaa a loaa ole loaa nui a loaa uuku mai, ua hoomahui anei oukou e na opio no kekahi mea oi o ka pono e hana ai no ko ouku aina a me ko oukou mau home?

            E hiki anei ia makou ke hoo kuu aku na oukou e koho, a e hapai, a e hana ma na ano a pau loa e pili ana i ka pono o ko kakou lahui? Ina ua hiki ia mea ia oukou, alaila, ua hauoli nui makou, a ua pau na manao hopohopo no ka poino e kaalo nei ma ko kakou mau ipuka. Ina aole, ahea anei o@@ kou e ui mai e hapai, no na h@ na a oukou i ao ai, i mea e p@@@ no ai ko oukou mau ohana?

            No keia, ke ui koke aku n@ makou ia oukou e na opio H@waii, he mea hiki anei ia ouk@@ ke noonoo mai no keia @@@ uwalo? E noonoo la no kea@@@ E noonoo hoi no ke ola @@@ lahui a me ka aina! E noon@@ hoi no ka home o ko ouk@@ mau makua! E noonoo h@@@ no ko oukou mau pokii a me @@ oukou mau mamo ma keia @@@ aku! E noonoo no kou ola@@ me koiu lanakila. E noonoo @@ aloha i ke Akua, ko kak@@ Hoola a me ko kakou puu@@@ nua e hoomaha aku ai.

 

KA ME HUNA UA HIKI MAI

 

            Eia ua hiki mai, a ua kon@@ mai he mea huna iloko o H@waii nei iloko o keia mau la, @@ ia mea ao@@ ia he mea e ho@@ hauoli ai i ka manao. aka @@@ mea e hoonaluea ai. a e ho@@ kaumaha loa ai i na poe kieki@ na poe hoi i lawelawe i na ha@ mana maluna o Hawaii @@ Ua nui ke aloha a me ke kok@ ana mai o ke Akua i ka lah@@ Hawaii noho hommanawanui @ i keia wa, @a piha na makahi@@ elua a me na malama eono @ keia noho ana iloko o na @-unreadable akahi a hoomaka mai ke @-unreadable pi. e uhi mai ai i na puko @-unreadable (ako ako'a) o ke kahakai, a m@-unreadable  hope nalowale aku lakou.

            Aole anei he mea pono @-unreadable ka hoomanawanui? Aole @-unreadable ua hoolohe mai ka Mea H@-unreadable lele ina leo u a me na leo @-unreadable o keia lahui no na poino i @-unreadable mai maluna o lakou?

            Aia a lawelawe mai ko @-unreadable Akua mana maluna o Hawa@ nei, alaila, ike na mea a pau @-unreadable i ka hopena o na mea i @-unreadable ia.

            Ke hoomaikai aku nei @-unreadable kou i ka Makua Mana L@-unreadable no ka mea, ua nui loa Ko@-unreadable lokomaikai a me kona aloha @-unreadable kakou.

 

Kauka

AMANA.

Keena, ma Kahi o Kwong Sing @-unreadable

 

KAUKA LO@@@ O KA AINA @-unreadable

 

            Ua hiki ke hoolaia kela a me @-ureadable

mai ko na kane, wahine a me na @-unreadable

O na ano mai han@, na hiki loa ke @-unreadable

pela pu no hoi me aa ma'i puuwai @-unreadable

mai e ae no a pau, pela me na mai @-unreadable

Hebe@a, F@va Lenalena, Lepera M@-unreadable

hiki loa ke oki a hoomaemae i na @-unreadable

kino a me ke koko iho. Ua hiki @-unreadable

ke hoohemo i ka lepo paa me ka @-unreadable

i na keiki i ka wa e nahunahu ana @-unreadable

ina ole. He laau @@ kekahi no @-unreadable

pono hou anai i na waihona keiki @-unreadable

i@@ ai i keia laau, e malama loa @-unreadable

@@@ @@@ e loaa no ke keiki i ka @-unreadable

he keiki mamua aku.

 

            E naue mai i ikemaka, he @-unreadable

keia no na makamaka i hoonele @-unreadable

wina makamae.

           

            E hauoli no au ke ike aku @-unreadable

maka e kipa mai ana e kuka pu @-unreadable

ano a pau e pili ana i ka'u @-unreadable

ma@@ ka poe i loohia me na haawina @-unreadable

ka ma'i, a na'u e hooluolu aku.

           

KAUKA AMA@-unreadable

 

            Helu . . . aio Alanui . . . M@-unreadable