Ke Aloha Aina, Volume I, Number 9, 20 July 1895 — Page 5

Page PDF (764.90 KB)

This text was transcribed by:  Pauline Uyeda
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

KE ALOHA AINA, POAONO, JULAI 20, 1895.   5

 

@ kulike ole ai na ma- @ hookahi wale no wahi e @ o la mea, oia ka waiho @ aku imua o ka aha kupono @ ninau.

@ Eia iho kana pane ana malalo @ nei penei: @ poe e noonoo akahele @heluhelu, no ka @ nui na olelo o keia @ pane @ .”

O na manao i hooholo like ia mawae @ o keia aina me na @ aina e, a me kona @ i pili ia lakou, ua @ aku e ke Kumukana- @ Amerika Huipuia iloko o @ o ke aupuni, a o kona @ olo ana maluna o keia @ kumuhana, ua paa no ia @ o na kupa a pau loa o Amerika Huipuia.

            Ua hoopaa ia oia (Amerika Huipuia) e kaua aku, me ka @ kue mai ana, ina oia ka mea e hooulu kaua ana, a i kukala kaua mai hoi; a ma ia ano @ no hoi, ua hoopaaia oia, @ hana i kekahi kukala @ ana, e kue ana i kekahi @ ana e noho hoaloha ana @ keia kunua-hana ua ho- @ piha la mai ia e na Kanawai o na lahui.  Ke waiho nei oia ma ke kahua i kukuluia ai na auouni pau loa, i mea e @ ole mai ai na kauoha hoaloha a me na launa maluhia @ ana mawaena o na kupa o na aina like ole, me ka nele i @.

@ mea oiaio no hoi, ua oi @ ka oiaio o ka pili ana i @ o Amerika Huipuia, @ mea, e like me ka noho @ o ka malu iloko o na @ pela i loaa ai i kela a @ kupa, he wahi mahele @ pono, a oia iho kai @ ma na Kanawai, a na @ Aupuni o ia mana hoo- @ hooholo ai, a i ole ia, ma @ kahi a lakou e komo aku @ maloko o ka mana i @ ia o ko lakou mau Luna @ A i ka wa e hooko ia ai @ kela kauoha mana i kekahi lahui okoa, e loaa auanei ka maluhia a me ka noho hoaloha ana mawaeua o na kupa o na aina elua ua loaa like i na kupa Amerika na pono like, a me na pono @ pakahi.

@ O @ hoohui lokahi ia ana, ua hana ia no ia e ke poo oihana o ke aupuni, mamuli o ka mea ana ponoi i aelike ai, e hooholomua aku ai i kona mana.  He mea i pili i kona pono i @ lokahi ia, ma ke ano, he @ o kona mana hoomalu, @ ona ia pono i haawiia @ A, aole e hiki iaia ke @ kekahi hana aole hoi e @ aku iloko o kekahi olelo @ e hooholomua, a e hoo- @ aku i na hana kipi, a i na hana hooulu kaua paha, e kue ana i na aina o kekahi aupuni i noho hoopaa ia ai me ko kakou aupuni ma ke kuikahi e noho maluhia aku ai, me ka hoopaa ole no kana hana me he kupa la, a i ka olelo hoohiki o ka manaoio i hoopaa ia aku i ka lahui o ko na aina e.

 

Na Palapala.

 

Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na abewa ana no keia mau manoa i hoopukaia malolo o keia poo, aka, e ili no ia maluna o na poe na lakou i kakau mai.

 

“Mai Hoopili Apo e ia Oukou me na Hoomaloka.”  II. Kor. 6:14

 

Ina e heluhelu kakou i na pauku malolo iho, alaila, e pakui ia ana keia mau huaolelo penei:  “No ka mea, heaha ke kuikahi ana o ka pono me ka hewa?  Pehea la hoi e kohu like ai ka malamalama a me ka pouli?  Heaha hoi ka manao hookahi ana no Karisto me Beliala?  Heaha hoi ke kuleana o ka mea manaoio me ka mea hoomaloka?  A pehea hoi e kulike ai ka luakini o ke Akua me ko na kii?  No ka mea, o oukou ka luakini o ke Akua ola, e like me ka ke Akua, i olelo mai ai.  E noho pu auanei au me lakou, a e hele pu hoi, a Owau auanei ko lakou Akua, a o lakou auanei hoi ko’u poe kanaka.  Nolaila, ke i mai la ka Haku e puka mai oukou mai waena mai o lakou, i kaawale oukou.  Mai hoopa aku hoi i ka mea haumia, a e hookipa mai au ia oukou.  A e lilo no au i Makua no oukou, a e lilo mai hoi oukou i poe keikikane a i poe kaikamahine Na’u, wahi a ka Haku Mana.

Ma ka nana akahele ana i keia mau pauku, ua maopopo o ke ano nui o keia mau olelo, oia no ka like ole o ka pono a me ka hewa, a e kuihkahi ai hoi me ka oluolu laua, me he waa kaukahi la hoi no ka la kalae malie.

Ua ku kaawale loa ko laua mau ano ponoi kekahi i kekahi e like me ke kue o ka malamalama i ka pouli, a o ka pouli i ka malamalama.

Ma kahi e noho ai ka malamalama o ke ao, ua auhee ka pouli o ka po, aole laua e noho pu ana ma kahi hookahi.  Aia a kaawale aku kekahi, alaila, noho mai kekahi.  Pela hoi ka poe manaoio ia Karisto, a me ka poe manaoio ole, ua kaawale keia mau mea a elua, o ke kulana manaoio, a o ke kulana o ka mea hoomaloka, aole laua e noho like apa.

I mea nae e pono ai keia kukulumanao ana, e pono ke nana aku i ka moolelo o kahi a pau a Paulo i lawelawe hana ai ma ka aoao o ka manaoio i ka hama a kona Haku aloha i ku ai kana pao i ke ao nei i kiahoomanao.

1.       E imi kakou i kona pili ana i na hoahanau o Korineto i ka wa a Paulo i kakau ai i keia episetola a hoouna aku ia lakou.

2.       Alaila, e loaa na kumu kupono e hoopili ai i keia olelo i ka noho ana o na hoahanau Karistiano i keia wa.

Ma ke kulanakauhale nui a kaulana o Korineto ma ka aina o Helene, ua kukulu o Paulo i kekahi ekalesia Karistiano mamuli o kona oihana he makua misionari, e leha ae a nana i ka buke o Oihana 18:1-11.  Ua noho pu iho la o Paulo hookahi makahi me na malama eono, alaila, hoi aku la oia i Epeso, a mahope koke iho lilo o Apolo i kumu a i alakai no kela ekalesia ma Korineto.  Oih 18:24-28.

Ma ia hope mai, ulu ae la kekahi mau ano pono ole iwaena o ua Ekalesia nei o Korineto, a oia ke kumu o ko Paulo kakau ana i ka episetole mua ia lakou, e ike ia keia mau hewa o lakou, ke heluhelu ma Kor. 1:11; 5:1; 6:7;8:7;10:1-11;11:17-22; 14:26-40;15:12.

A mahope iho, holo aku la o Paulo mai Epeso aku a hiki i Makedonia, lohe hou oia malaila, aole i pau na hihia a me na hemahema iwaena o na hoahanau o Korineto, a kakau aku la oia i ka episetole elua ia lakou II Kor. 1:2;3:6.

Ma keia episetole elua, a’o hou aku la oia ia lakou e makee loa i na ano maemae, maluhia, a ku i ka haipule olaio, a e hookaawale loa i na hana hewa o na ano a pau.

No ka mea, ua ike o Paulo he poe Helene ka nui o ua poe hoahanau nei.  I Kor. 12:2; a ua maa i na hana hewa o ka hoomanakii o kela lahui, mamua o ko lakou huli ana mai mamuli o Karisto.  Ua ike no hoi oia, a ia lakou iwaena o kalahui pegana o Heiene, a he poe pegana ko lakou mau makamaka, a he mau kumu no ia e hoohihia ia ai a e hoolauwili ia ai hoi ko lakou manao.  Nolaila, kona hoopuka ana i keia oleloao ma keia kukulu manao ana “Mai hoopili ano e ia oukou me na hoomaloka.”

He huaolelo koikoi maoli keia e enaena iho ai loko i ka ukiuki.  O ke ano o keia huaolelo, “hoopili ano e,” he mea i maa a kamaaina i ua kulanakauhale nei o Korineto.

O ka hoolilo ana i ka bipi i hoahanau pu me ka hoki malalo o ka lei a me ke kua hookahi, a o ka lio no hoi me ka bipi i kekahi manawa; a he kamelo me ka bipi i kahi manawa.  Na laua e kauo pu i ke kaa a me ka oo palau.

A ke olelo mai nei ka poe makaikai pela no ka hana a kekahi poe oia mau aina a hiki i keia wa.  Ma keia hana ua hoopili pu ia malalo o ka auamo hookahi na holoholona ano e kekahi i kekahi.

Kohu ole paha ea, ka bipi i ka lio?  a i ka hoki i ke kamelo hoi ea?  Ae, kupanaha io no ka hana a na keiki limabana o ka aina nui o Helene.  Aole paha lakou i manao he mea hewa ia no lakou, ka like ole o keia mau ano holoholona ma ka paa hookahi, hookahi no mea nui iloko o ko lakou noonoo o ka hiki pono o ka hana i manaoia e hoohana.  Aka nae hoi, ua kue mai keia hana i kela olelo papa a kela Hebera kau kanawai hanohano ma ka Mauna o Sinai.  Ka hoa olelo hoi o ke Akua i kakauia ma Kanawailua 22:10:  “Mai kau lua oe i ka bipi a me ka hoki ma ka oopalau.”

Nolaila, ma ka hoopili ana o keia i ka noho ana o na hoahanau ma Korineto, ua akaka koke ia lakou ke ano.  Oia hoi, kohu ole ka poe manaoio i ka poe manaoio ole.  Ka poe pono i ka poe hewa, ka poe hoomanakii i ka poe Karistiano, ka poe puniwaiwai hoi i ka mea haipule, ko ke kino hoi i ko ka uhana, ko keia ao i ko ka lani, aole e hui keia mau mea ano e malalo o ka auamo hookahi.

He kauoha keia i na hoahanau o kela Ekalesia e ku kaawale lakou, aole e hui pu me ka poe hoomaloka malaila ma na ano o ka noho ana a o ka hana ana.

Aole pono ia lakou e mare pu, a e hui pu ma na hana waiwai, a ma na hana e ae, me ka poe hoomaloka oia wa, oiai, he poe pegana hoomanakii ua poe hoomaloka nei, pela hoi ma na hana hoomana i ke Akua, e hookaawale na hoahanau ia lakou iho, mai na ano hana a pau i pili i ka hoomanakii.

No ko Paulo ike i ka paakiki o ka manao o na kanaka o Korineto, huai pukanui aku oia ma ka wehewehe ana ma I Korineto 7: a me mok, 8: me ka hoakaka aku i ke kumu o ka pono ole oia mau hana.  Oia hoi he kohu ole na mea ano like ole ke hoohuiia ma ka hana.

Ma keia imi ana, ua loaa paha ia kakou ka io o ka mahele mua o keia, haawina, oia hoi ka pili ana o keia mau huaolelo i na hoahanau o ka Ekalesia ma Korineto i ka wa o Paulo i kakau ai i keia palapala ia lakou.

2.       Ano, e huli kakou i ka mahele elua.  Na kumu kupono e hoopili ai i keia olelo i ka noho ana o na hoahanau i keia wa.

Ke manao nei au aole i pohihihi ka rula nui i haawi ia mai maanei i alakai no kakou, o na hana ano kohu ole i ko ke Akua, poe kanaka e hookaawale loa aku ia mau mea.

Ina paha e ninau kekahi, o na ano hea, o na hana hea ka i kohu ole i ko ke Akua poe kanaka?  Alaila, eia ka huaolelo pane malaila; Aole paha keia he mea pohihihi ia kakou i keia wa malamalama o Hawaii nei.  Ua akaka no, o na hana a pau i kue i na kanawai o ka pono