Ke Aloha Aina, Volume I, Number 10, 27 July 1895 — Page 2

Page PDF (777.23 KB)

This text was transcribed by:  Lawrence Gersaba
This work is dedicated to:  Judith Nalani Kahoano Gersaba

KE ALOHA AINA

 

2       KE ALOHA AINA, POAONO, IULAI 27, 1895

 

  I kona emi hope ana aku a hiki i kahi a ka nika i iho ai ilalo o kahakai, aia hoi hauoli loa iho la oia no ka loaa ana ia ia o ke alanui.

  Puliki ae la oia a paa i kana pu panapana a hoomaka aku ia e hanu ma ka meheu o ua nika ala.

  Pii aku la oia a hiki i kona aneane ana e kau i ke aku ma ke alo ponoi o ke ana.

  Ia wa ike aku Ia oia i kekahi kanaka e kau pono mai ana i kana pu raifela imua o kona puuwai.

  I kela manawa aole e hiki i ka makaikiu ke alo ae mai ka make mai.

  Ike iho la oia, aole e hiki ia ia ke nee hou aku imua, oiai, aia ka powa maluna pono mai, a o kona kulana he kupilikii loa.

  Ina e nee hou mai oe i hookahi iniha, he kanaka make maopopo oe.

  O keia na olelo i hoopuka ia mai e ua kanaka la, me kona leo halulu weliweli i aneane loa e hookuu iho i ke kiko o kana pu ilalo.

  Hosana!  Amene!!  Amene mau loa!!!

 

MOKUNA IX.

 

KUMAKAIA IA.

  Oiai o Mado e hoomaka ukau ana ia Maud no ka hoole i ka mare aku me Ralston, ua haalele mai la ka maka'u iloko o ka puuwai o ke kaikamahine ia manawa.

  Aka, me ka leo hoomalimali i hoomau aku ai ka powa.

  Ua ae anei oe?

  Aole loa i pane aku ke kaikamahine no ia ninau, a olelo hou mai la oia.

  Ke waiho nei i hapalua hora nou e noonoo ai, a malia paha e ae ana oe e mare me kela nika pupuka loa e hiki ole ai i kou poo ke hiamoe maikai.

  Ia wa lohe ia aku la ka pane ana mai o kekahi leo e hoomanawanui iho a puka hou aku.

 

E Hele Nui ae!

-MA KAHI -

Kaa Poniniu!

Ma Keia Ahiahi Poaono, Iulai 27, A.D. 1895.

Ma keia Poaono aku nei, ua lilo ia Peni k 1 lanakila o ka hou hia ana a ua makana ia aku oia me kekahi Puaa momona.  A e ha@ hou ana o J. A. VICTOR he Puaa Makana hou i ka mea e lawe haaheo hou ana i ka hae o ka lanakila i keia Poe ono ae la 27 Nolaila ke konoia aku nei oukou e a ue ae ma ka Mere-go-rouna, a e hoao no oukou iho e lawe e i a hae o ka lanakila me ke ia Puaa Momona i ka mea e loaa mua ana iaia he 5 manawa o ka RINA KELEAWE.  Aole i ae ia ka hopu ana i na Rina Hao me ka lima, koe wale no me ka pahi hao i hoomakaukauia no ia hana.  E naue nui ae ma ke Kaa Poniniu, i loaa ia oukou keia Puaa Momona a J. A. VICTOR.  A e ike ia kakou hoa kanaka Hawaii                                                         july22 - tf

 

He Moolelo

- NO -

ANADAREA,

- A ME -

TIDORA,

A LOLEIA NO

HIRALIA.

KA UI NOHEA.

NA IPO ELUA I KE ALOHA HOOKAHI.

 

MOKUNA III.

NO HIRALIA KA UI.

  Ua apono au i kau mea e kamailio mai nei e kuu hoaloha, wahi a Anadarea, me ka hoomau hou ana aku i ke kamailio.

  Aka, aole anei ua noi mai hoopanee a keia pule ae, i loaa hou ai ia kakou he heluna kanaka mahuahua no keia hana?

  O kekahi no hoi, ua oi aku ka maalahi o ka hipu ana iwaho maloko o ka hale keaka, mamua o ka hoao ana e lawe pio i ka halealii.

  Aole o Hipita he kanaka na'u e hili mai ai, ma no e hiki mai ana ia pule, e noi hou mai ana no ia e hoopanee no kahi wa.

  He mea oiaio loa, he kanaka hohe wale oia, aka, he ikaika no nae ma ka hana.

  Ua hooikeike loa o Rebino e hana ia ka hookahuli aupuni i keia po, aohe waiwai e kali hou ai no kahi manawa aku.

  Ina o oe ka mea nana e alakai, alaila, he mea maopopo e lanakila ana ka kou, wahi a Anadarea.

  I ka halealii ana au a po keia la, ma ke ano, he lona ohi auhau, aka, ia manawa pu no e hoomakaukau ana au no ka mea e pili ana i ka kakou apana hana ano nui e manao nei e lawelawe ko ke aku.

  Ia manawa, ua hookuu ae la ka pili a ua opio la me Rebino, a komo loa aku la oia e halawai me kana aloha me ka haawi ana aku i hookahi muki ma kona mau papalina, a oia ka ua Ui la i ninau mai ai:

  Heaha la ia mea huihui i pa iho la ma kuu papalina?

  He makika paha? wahi a Anadarea i ua ui la.

  O! ina pela, na aie loa ia au ia oe e Anadarea! wahi a ua ui la i hoohoho ae ai, a liuliu pane hou mai la oia me ka leo nahenahe:

  I hookahi honi i koe, e kuu aloha, alaila, hookuu kaua.

  Me he imo ana la na ka maka, aia hoi, maalo ae la he elua mau mea kino ma kahi kokoke i ka ipuka pa, me he mau anela la ko laua ano ke ku kilakila i ke alo pali a aole i hohu iho nalo wale aku la ua mau opua nei.

 

MOKUNA IV.

 

KA HIKI ELUA ANA O DORA

  I ka hala ana aku ia Hiraha, no hoomakaukau iho ia opio nei iaia iho no ka halawai ana aku me kona mau hoa e kuko nei e hookahuli i ke aupuni, a e kipaku aku hoi i ka mea e noho hau kei ana mai luna aku o ka nohoalii o Tureke.

  E hoopuka mau ana oia i na olelo ino i kona manawa e noonoo ae ai no na mea i hana ia maluna o Hiraha, ka mea ana i aloha ai.

  E hoomanao mau ana hoi oia ia Hiraha a me Dora iloko o na sekona a pau ana e haupu ae ai.

  Aka, maluna ae o na mea a pau, ua oi paumi ae no kona aloha ia Hiraha mamua o Dora.

  Iaia no e holo ana, na hoea mai la he elele mai ia Rebino mai, e hai mai ana o ka manawa i manaoia ai e lele kau aku, oia no ka hora 11 o ia po.

  Oia no hoi ka manawa e ku kiai ai ko Rebino pualikoa i ka pa alii.

  O na puali e noho ana iloko o ke kulanakauhale, aole lakou i ike a i maopopo i keia hana ohumu kipi, aka, o ko lakou mau alakai, o lakou kai maopopo.

  I ka pau ana o na mea a pau loa i ka hoomakaukau ia, o ke kali wale aku no i ka hora a me ka manawa i hai ia no ka hana.

 Aia hoi, aole he manaolana no Anadarea no kona ike hou ia Hiraha, kana mea i aloha ai, no ka mea, ua ae oia e hele imua a hiki i kona lanakila a make ana paha.

  Ia wa, nalu iho la oia iloko ona, pehea la e hiki ai ia'u ke hoopakele ae i kuu aloha Hiraha, ano, e aho no au e hele imua no ka hoopakele ana ae ia oe mai na lima kakauha mai o kela Moiwahine punikoko.

  Iaia no e luaiele ia ana e na manao ehaeha a ke aloha, ua hoi aku la oia i kona home no ka hoopiha ana i ka lua o ka inaiua.

  Paina iho la oia i kona aina ahiahi me ka ono ole mai o ka ai, malia paha, o kana ai hope ana no hoi ia, a hele aku e hakaka no ka pono o kana mea i aloha ai.

  Pii pu mai la hoi na hoomanao ana no na wahi a laua e hui mau ai, a e hoona ana hoi oia i kona aloha iwaena o na aheahe lau makani e pa kolonahe ana.

  Iliolo mai la kona mau waimaka mai kona mau papalina mai, i na ia e hala aku ana, aole paha ia e lei ana i ka opuu rose o Tereke, aka, pa-e ana kekahi mau leo hanehane, me he la e i mai ana.

  "E kuu aloha e mai uwe oe,

  Hele ae au a sa-na a hoi mai,

  Aole no au i mahui mua,

  E wehe mai ana oe i ka pili."

  Puiwa ae la oia, a hooki@  ae la i kana ai ana, a hoi aku @  kali ia Dora o ka hiki mai @

  Ano e mai la kona mau helehelena me ke kaumaha @  hoike maoli mai ana no, @  la he hana nui kela lawe la i kona ma@  kino.

  Ua makemake no oia e hele me ke kali ole ia Dora, aka @  ka oluolu a waipaha o kela lede iaia, oia wale no ka mea nana @  kaohi hou iaia e noho.

  Komo aku la oia iloko o kona rumi, holoi ae la hoi @  i na waimaka e hoopulu pe@  i kona mau papalina, a holoholo ae la me kali aku, o ka hiki mai o Dora.

  Nakeke mai la ka puka @  a puiwa ae la oia me ke ku@  hihi o kona mau helehelena.

  Holo ae la ka lia maeele @  kona pukaihu a komo iloko @  kona kumu eeiao, no ka maopopo ole iaia, pehea la oia e hookipa aku ai iaia.

  E kipaku ana anei au @  Dora?

  A i ole paha, e hoohilahila anei au iaia i kona wa e hele mai ai, i mea nona e haalele koke mai?

  Aole oia i maopopo i kana mea e hana ai iloko o ia manawa.

  Hala ae kekahi mau minute aole he hoea mai o Dora.

  Holoholo hou ae la oia maloko o kona rumi me ka hoololi hou ana ae i kona noonoo, aole oia e hanaino ia Dora, no ka mea, aole oia i hanaino mai iaia.

  E hookipa no ia me ka maikai iaia, me ka hoike ole aku i kona hoihoi ole.

  Nakeke hou mai la ka puka aole i liuliu, ua komo hou mai la kekahi kino wahine.

  Mihi iho la oia no kona hele mua ole mai mamua o ka hiki ana mai o Dora, no ka mea, na ia mea i hooi loa aku i kona kaumaha.

  E kuu Anadarea, wahi a Dora.

  Komo mai la oia iloko o ka rumi a halawai hou ae la laua i kahi hookahi.

  Ua hoike hou mai la kona mau leo waipahe, aia ke aloha ke hana mao ole ala i ka puuwai, a hohola ae la hoi ka hoohelohelo ma kona mau papalina.

  Ua kali au ia oe e Dora, @  haawi aku la i kona lima e luhi lima pu me ia.

  Ua ike mai la no nae o Dora i na hiohina ma kona helehelena, aole nae oia i hoike aku @  mea ia Anadarea.

  Papa pu ia mai la no hoi @  e ka hilahila, e hoomanawanui a ka la apopo.

Aole i pau.

 

E lawe i KE ALOHA AINA, i ike i na nuhou kuloko a kuwaho.