Ke Aloha Aina, Volume I, Number 11, 3 August 1895 — Haehae Ka Manu, ke Ale nei ka Wai!!! Ohuohu Halemano i ka Lau Lehua KE HIKI MAI A HIKI HOU MAI [ARTICLE]

Haehae Ka Manu, ke Ale nei ka Wai!!!

Ohuohu Halemano i ka Lau Lehua

KE HIKI MAI A HIKI HOU MAI

Ua manu'anu'a wale na lono e pahola ia ana e na aheahe lau makani iloko o keia kulanakauhale iloko o na la i hala iho la. Oia mau lono, oia no na mea e pili ana i ke koi poho a na aupuni o waho mai, no na poino i loaa i ko lakou mau kupa makaainana mamuli o na hana a ke aupuni o Hawaii nei, iloko o Ianuari i hala aku la. Ua koi mai nei ke Aupuni o Amerika Huipuia, ma o kona Kuhina Olney la, e uku aku ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei i $25,000 ia James Durrell, kekahi makaainana ona i hoopoino wale ia me ke kumu ole. He koi keia e hiki ole ai ia Hawaii nei ke alo ae a hoole aku, a aole hoi e hiki ke uwalo aku e waihoia keia koi imua o kekahi aha uwao, no ka mea, ua oolea ke koi ana mai, aole e hiki ke hoole aku, aole hoi e hiki ke hana i kekahi mea e alo ae ai mai na ko'iko'u i kauohaia ai e hooko aku. He wahi kanaka ilihune haahaa loa o Mr. Durrell, e noho kuai wai-momona a kuai ciga ana ma kela wahi kihi ma ka Ema Hale Pa, a ua hopuia oia ma ka la 9 o Ianuali, 1895, a ua hoopaaia ma ka Halepaahao o Kawa, a ua hookuu wale ia mai me ka hewa ole ma ka la 27 o Feberuari mahope mai, oia hoi, he ehiku ona pule i hoopaahao wale ia ai e ka mana o keia aupuni me ka loaa ole he hewa nona. Ano, i keia la, ke kokoke aku nei keia aupuni e kulou imua o ka mana o ke koi poho a kela wahi kanaka i manao ole ia owai la oia, a nohea oia, a heaha hoi kona ano? He mana no ka mana, ke ku i kahi o ka pono; a he hoopepe wale ka mana ke ku iho i kahi o ka hewa. O ka hopena o keia hana e hiki mai ana, oia no ka hoea ana aku o ke Keena Waiwai maluna o ka oneki o kekahi mokukaua o Amerika, a imua o ke Kapena o ka mokukaua e wehe aku ai o Hawaii i kona papale, alaila, helu i na dala uku hoopai no na poino o kela kanaka haahaa, he $25,000. Ke Koi Poho a Beritania Nui. Aohe i kuu iho aka nae, hoea hou mai nei no hoi neia lono e like me ka hoike a ka "Buletina," aia he koi poho o $345,000 ka nui, mai kekahi poe kupa Beritania mai i hoopaahaoia a hookuu ia me ka hewa ole, e

like aku la no hoi me ko kela mamua ae la. Manu'anu'a na mea he koi ana mai maluna o keia aupuni o Hawaii, e uku aku no na hana hewa ana i hana ai i na kupa o Beritania. Na Koi Poho hou a Amerika Huipuia. Eia hou aku a hoea mai he ahua nui okoa o na koi poho a ke Aupuni o Amerika, no na poino i loaa i kona mau makaainana, mamuli no o na hana o kela mau la pokole o Ianuari. Ua like keia me ka nalu e hai mai ana kekahi mahope mai o kekahi, a i ka wa e hui like ai na nalu a pau loa ua lilo ae la i nalu nui, a ia wa, ua wili ia iho la ke kanaka hee malu a nalowale loa ilalo. Ke komo keia, komo mai no na aupuni e ae e koi i keia aupuni, e uku oia no na poino ana i hana ai maluna o ko lakou poe kupa. I keia wa e ninau ae ai kakou: Auhea la ka mana o na hana i keia aupuni maluna o na poe kupa o ka na aina e, i hana hewa ola mai ia Hawaii nei? Ina he hana pono, a he hana pololei ka keia aupuni i hana ai, alaila, mahea ke kuleana a kela poe aupuni e koi mai ai ia Hawaii nei, e uku aku i na poho he $25,000, a he $345,000, leana e koi mai ai. Aole loa no. Aka, no ka hewa o na hana, oia keia e koi ia mai la e uku aku oukou! E like no me ka makou i hoike mua aku ai, a e like no hoi me ka olelo a ka Baibala: "O ka waiwai loaa hewa mai, aole ia he mea e pomaikai ai" _ "A pau kau anai ana, alaila, e anai ia mai oe."