Ke Aloha Aina, Volume I, Number 15, 31 August 1895 — Page 1

KE ALOHA AINA

"UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO."

@. HONOLULU, POAONO.  AUGATE 31, 1895  HELU 15

E @ KUU @INA PAAHAO A @ LOA.

            @ mawaho a ma-@ ina, e hookuu k@ paahao kalaiaina a @me ka hookaulua ole @kekahi mana okoa @ e hoi mai e hookuu.

            @ eia ka aina a me ka la-@ iloko o ka poino a ka wi a me ka ma'i a@iau, he mea pono e @ na paahao e hoi i ko lakou mau home e ike i ko lakou mau ohana mamua ae o ko lakou @e ana i ka ma'i Kolera.  O keia ke alanui hoo@ wale no o Ke ano Karistiano a me ke aloha kanaka aole loa he mea pono i keia aupuni e hoomau i ka poe ola iloko o ua poino @e nui wale.

 

KA @ANE-HUNA A KAUIKEAOULI.

@ OIA 'OI AKU NO KAKOU E HAWAII

            Ua kue oia ia aupuni i ke aupuni mokuahana iaia iho a Iehova e koi mai nei e aloha aku iaia, a i kou hoalauna, ua @oo oukou ia oukou, na kamaaina a me na malihini me ke apo @ ka manaoio i ka Euane no Hemolele o Karisto he poe Karistiano hoi oukou no keaha la oukou i Paio ai?

            No ka ae ole hoi paha o lakou nei e hui-kal@-i-ka-naw ao i loaa mai hoi @na wahi keneka ehia me Mana.  "Ano ole no ka moi kahi kumu o ko mana-@ ana aohe wahi kumu e @.

            @ ka mea mai hoi paha i ka ka@ nui  Ola ho! ha! ua hewa loa?  He hewa auanei ka omu ae no ma ke alo?  Eia iho no ma ke alo ka Paulo kahi i kaanuu ai  1 Kimoteo 6;6, aka o ko manao i ke Akua me ka oluolu io, oia ka waiwai nui Pauku 7  No ka mea aohe a kakou mea i lawe mai ai iloko o keia ao, he oiaio hoi, aohe a kakou mea e hiki ke lawe pu aku Iwaho.

            Pauku 8.  A ina ia kakou ka ai a me ke kapa, malaila kakou e oluolu ai.

            Pauku 9.  'Aka, o ka poe makemake ana i ka waiwai nui, ua haule lakou iloko o ka hoowalewaleia a me ke pahele, a iloko o kela a me keia kuko lapuwale e pono ole ai na mea e paholo ai na kanaka i ka poino a me ka make.

 

VII

            Elua uhu.-He inoa keia no kekahi mau i'a kamaaina o Hawaii nei, o uhu ula a me uhu eleele.  O keia huaolelo uhu, ua like ia me ahai a me lio uhu a pela aku.  Elua Uhu.  O ka uhu ula, oia no ka aoao o na Moi a me ka Lahui.  ikeia a i kapa mau ia he Aoao Alii, a o ka uhu eleele oia no ka aoao hoomaemae kapa mau ia he Mikanele.  No ke Aupuni Hawaii no keia mau aoao elua, a na ka i'a e hoike nei i ka hana a na kanaka a oia mau aoao no a elua ke kue nei i ka euanelio a Karisto.

            O Mahealani o Liliuokalani ia.  O Mahealani he inoa ia no kahi mahina oia ka 16 o na po a he mahina piha a poepoe no e like me Hoku (he piha e emi mai ana o Mahealani)  O Liliuokalani ia e like no me na hoakaka maluna o ka la no o Hoku o na la no ia o Kalakaua, o ka la no Mahealani oia no na la ia Liliuokalani.

            Elua la o Hoku o Mahealani o Mua no o Mu@ hookahi no ia.  O ke aupuni no ia o Kalakaua a hooilina ia Liliuokalani, hookahi no ano o ia a ma ka hana nae a na mahina ka like ole, a kakou hoi i ikemaka ai a e ikemaka nei no.  Ua hoopau o Iehova i ke aupuni o Kalakaua  a ia Liliuokalani o na la no ia o Hoku a ia Mahealani, he mea ao ia Liliuokalani a me ka lahui e like me Kana ao ana i ka Iseraela, a pela no oia i ao ai ia Nebukaneza. i na makahiki ehiku e waiho no kona aupuni.  A pela no hoi kakou e ao ia nei i na makahiki elua a oi, oiai, ua waihoia aku ia Amerika Huipuia ma o Kuhina Ki@ini ia, aole nae i hooponopono pololei mai oia a hiki i keia mau la e nee nei.  Aole no paha i aweawea mihi iki kakou e like me ko Ninewa, nolaila ka hoouna koke ole mai o Iehova i ka nuhou hauoli, pela i pokole ai Kona lima, na kakou no e papa aku nei.

            Pehea iho la hoi keia, he 40 la wale no ko Ninewa, hoopakele ia lakou, aole no hoi kakou e manao Akua ae la?  E hokua iho kakou i ko kakou manaolana no ko kakou Moiwahine aloha e noho mai la me na waimaka ehaeha no kakou?  O Iehova no kou puuhonua-Amene!

            O na Moi a me ka lahui, ke uhu nei no i ka pono a Iehova i haawi mai ai no lakou.  O ka aoao Mikanele hoi, no ka euanelio no a Karisto, ke uhu nei nae lakou me ke ake ana e loaa ke dala mai ka olelo mai a ke Akua, a ke uhu like nei ua mau lio nei no ka pahu hopu o ka lanakila, a ke ao holookoa e ike nei me ko lakou mau puniu i ka uhu naaupo ana o na lio Karistiano a ua lilo i mea hoowahawaha na ke ao nei ka hana i hana ia.

            Ina iloko o Karisto na aoao elua, e ulu ae nei ke kue? aole; alaila, he depolo ko na lio i uhu iho la o keia iho la o elua lio e uhu ana.  O ka uhu ula a me ka uhu eleele i hoikeia ae la maluna.  O ka uhu ula oia no ka aoao alii e uhu ana e like me ka lio heihei no ka palekana mai na pilikia mai a ke Kumukanawai o 1887, a pela no hoi ka uhu eleele o ka aoao no ia o na Mikanele.  He keokeo hoi ka haole pehea iho la hoi i uhu eleele ai.

            Ae, he keokeo io no ka haole e like me ke keokeo a me ka malamalama o Iehova.  Eia ka mea eleele ai o ka lalau ana ka pahikaua e make no oia i ka pahikaua.

            O make o ke diabolo no ia, ke alii o ka pouli mau loa.  O ka lawe ana mai i ka pono a Iehova mai ka aina malamalama mai a hiki hoi ia nei hoopouli a eleele ka hana, pela i lilo ai ke aiai i eleele, o na hanaino, he puuwai eleeleia.

            O ka lio uhu mailoko lilo loa mai no ia o kona puuwai ka uhu a me kana mau hana eleele a ka lokoino i kona kahu hana maikai, pela no ka iini kahiko iloko i ake nuiia ai e ko.

            10.  No ka mea, o ka puni dala o ka mole no ia o ka hewa a pau, ua kuko nui iaia kekahi poe, a ua haalele lakou i ka manaoio, a ua houhou lakou ia lakou iho i na ehaeha he nui.

            I hooikaika ka ko kakou Moi Kalakaua I. i mea e ao ia mai ai kakou e keia mau olelo ao a na Luna olelo a me na Kaula, a i lilo kakou i mau mea hou iloko o Karisto ka mea hoola i keia ola kino ma ke sekona, minute, a me ka hora, me na mohai ole, o ka manaoio wale no kahi mohai kumu kuai ole, a luhi ole i ka huli i o ia nei, etc.

            Heelua ae la uhu, o ka uhu o ka Aoao Alii a me ka Aoao Hoomaemae.  E uhu ana ka Aoao Alii e hauoli no iluna o ka Nohoalii a me ka pono a Iehova i hooilina ai no Kuku ma mai ka Po mai.  E uhu ana hoi ka Aoao Hoomaemae Mikanele ma ke kalaunu o Hawaii, a no ka hiki ole, hoaoia me ka pu i ka M. H. 1887, a ko kahi hapa lilo mai kahi hapa Mana Moi a me kahi hapa o ka mana koho balota, o ia uhu ana o ka Aoao Hoomaemae, ua lawaia kuahaua e ao aku ai i ka poe i hooneleia i ka pono kivila i kailiia e hana mai lakou me ke alanui no i hoomakaia ai e uhu a lilo ai ia lakou, o ia ka ka Aoao Alii i uhu ai i ka 1889, a ua ike like hoi na aoao elua i ke alahele e loaa ai ka mea i kailiia, a ua like na aoao elua me na lio heihei e uhu ana no ka pahu hopu o ka lanakila.

            Keia i'a o ka uhu, aia ma ke ake kona wahi oi loa aku o ka ono, emi mai ka ono o ka io o ka uhu i na aole momona ke ake, a i na e momona ke ake oi loa aku ka ono o ka io ke huipuia laua elua.  Elua uhu, elua no hoi ake.

            Keia huaolelo "ake," ua like no o ake me "iini," me "anoi," me "kuko" a me "makemake."  No laila, ua mau ke ake, ka makemake a me ka iini o ka Aoao Alii e hoomauia ka Nohoalii, ke Aupuni, a pela aku, no lakou a me ka lakou mau pua, e ake mau ana lakou e mau loa ka maluhia a me ka noho'na oluolu, no ke kalaunu o Hawaii a me ka lahui.

            O kahi momona oi aku o ka ono o ka uhu, oia ke "ake" a o kahi momona hoi o ke Aupuni oia ke Karaunu.  I ke ake mau ana o ka aoao alii no lakou mau ia wahi, aia no kekahi poe ai uhn e ae e like me na malihini, e ono ana ia wahi momona no ka loaa koke ole i na la o Kauikeaouli, a hiki i na la o Lunalilo.

            Nolaila, kaili ia i na la o Kalakaua a hoopau hapa ia a hoopau loa ia i ka muakau no o na la o Mahealani-Liliuokalani, aole nae na Liliuokalani i na'i ke aupuni ana i paa iho la, o ka Kalakaua aupuni no ia i na'i ai, a ma ka hooilina wale no o Liliuokalani i ke Karaunu o Kalakaua a ma ka poni ia ana.