Ke Aloha Aina, Volume I, Number 15, 31 August 1895 — Page 7

Page PDF (793.61 KB)

This text was transcribed by:  Lawrence Gersaba
This work is dedicated to:  Judith Nalani Kahoano Gersaba

KE ALOHA AINA

 

KE ALOHA AINA,  POAONO.  AUG 31, 1895       7

 

NUHOU KUWAHO

  Ma keia kakahiaka Poaha @  mai ae ka mokuahi Mari@  mai @  palakiko mai, ma@  ano i loaa mai ai ia makou @  mai @  hou.

  Ma @  i loheia mai nei @  a mokuahi Wa@  ekoua, a ua hemo @  ole o na poino i @  hoea mai ana @  mau la iho.

  @  ku heihei Enelani @  na wai o Bosetona @  kahi i hoolailai ai.  @  oia kona hiona a @  kulana a pau o ka moku @  poe kapili moku o Amerika a ke pihoihoi loa la lakou e lilo ana auanei ke kiaha Amerika ma keia kau heihei @  Sepatemaba.

  Ke koi nei ke Aupuni o @  a i ke Aupuni o Farani @  hookuu ia Waller, he Kani@  Amerika mua i noho ma @  a ua manao na @  kamaaina e kaua kue aku i na poe Farani.  He $1,000,000 ke poho e koiia ana.

 

Na Palapala

  Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na ahe@  ana no kela mau manao i hoopukaia @ lalo o keia @  aka, e ili  no ia maluna o na poe na @  i kakau mai.

 

LUULUU HANALEI I KA MA NUI.

  E ka nupepa.  KE ALOHA AINA @  Welina pu kaua @

  @  pili ana i ke poo manao @  mahina ae, oia hoi ma @  o keia malama, ua haalele mai la i keia ola ana o @  Mary Ann range, ma @  Hamakualoa Maui, @  hoomailo loihi ka ma'i iaia ao a malama me ka huli nuiia o ke @  iwaena o na Kauka lil@ ole o ka aina, he ole nae @ lanakila.  A ua waiho iho @  me na keiki elua, a me na makua e paiauma aku ma keia aoao o ka honua.  Ua hanauia oia na Mr. Henry birch me Kuku, a nona na makahiki he 91 me 7 malama ma keia @ ana.

  @  wahine umauma akea @  heahea i ka poe kiekie a me ka poe ilihune, a he piha hoaloha a mau hoahanau keia wahine ma na ano a pau, a he @  kupaa ma no ka "Hui aloha Aina" o Huelo, a hiki wale aku la i kona haule ana i kahi mau o na mea ola hanu a pau, e like me ka hoike o ka olelo.

  "No ka lepo mai oe, a e hoi no oe i ka lepo."

  Ma ke kane a me na keiki @  ole, a me na makua me @  na o ka mea i hala e aku @  a paumako.  A ina ke@  kiani o ka Papapa'i, o KE ALOHA AINA ke aloha kaili puuwai.

C. K. MAKAIWA.

  Papale a Hamakualoa  Aug 24 '95

 

Ka Haawina Kula Evanelio

- NO KA -

Lala Ekalesia o ka Ekalesia o Iesu Karisto no na Poe Hoano o na La Hope Nei i

Hoonohonoho Hou ia.

LA O KA HAKU,  SEPT 8, 1895

  HAAWINA KULA - Ka Berita a ke Akua oie Aberama.  KINOHI mokuna 15 me 16.

  Haawina Heluhelu Ki ke Oihana 7:1 8.

  E heluhelu mua ke kumu i ka pauku mua alaila, e heluhelu pualu like ka papa Kuia i ka pauku elua, a pela e heluhelu ki ke ai ke kumu me na haumana.

  PAUKU GULA - Halelu 105.8

  PAUKU PAANAAU. - Kinoho 17:1

 

NA PAUKU BAIBALA HAWAII AME KA BAIBALA I UNUHIIA E IOSEPA

KAMIKA KE KAULA

  Baibala i unuhiia e Iosepa Kamika

  (1)  A elike me na hoomaikai ana a Kuu kauwa, e haawi aku ai Au ia oe." - Kinohi 15:2.

  (2)  A olelo aku la o Aberama.  E ka Haku.  Ke Akua, pehea ia Oe e haawi mai ai ia'u i keia aina aina hooilina mau loa.

  (3)  A olelo mai la ka Haku, Ina paha ua make oe, aole anei e hiki Ia'u ke haawi aku ia aina ia oe?

  (4)  A ina no oe e make, e loaa ana ia ia oe, nokamea, e hiki mai ana no ka la, e ola ae ke Keiki a ke Kanaka, aka, pehea la e hiki ai iaia ke ola, ina aole oia e make?  A he mea pono e hoola mua ia oia.

  (5)  A eia kekahi nana mai la o Aberama a ike mai la oia i na la o ke Keiki a ke Kanaka, a

hauoli iho la, a loaa iho la i Kona uhane ka maha, a manaoio iho la o ka Haku, a manao iho la ko Haku ia mea, he pono nona" - Kinohi 15:9-12.

  Aole mau Pauku o ke me keia mau Pauku ae ia maloko o ka Baibala Hawaii.

  (6)  Baibala Hawaii - Pehea a au e ike ai e ili mai ana keia aina no'u?" - Kinohi 15:8.

  Baibala a Unuhiia e Iosepa Kamika.  "Pehea ia au e ike ano ili mai ana keia aina no'u? eia nae, manaoio no ia i ke Akua."  Kinohi 15:14.

  (7)  Baibala Hawaii - "E hoonui loa no au i Kau poe mamo." - Kinohi 16:10.

  Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika. - "E hoonui loa mai no ka Haku i Kau poe mamo: - Kinohi 16:11.

  (8)  Baibala Hawaii - "Kapa aku la ia i ka inoa o Iehova nana i olelo mai iaia, O oe e ke akua ka mea i ike mai ia'u, nokamea, i iho la ia, Ua imi aku no anei au i ka Mea ike mai ia'u" - Kinohi 16:13.

  Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika "Kapa aku la oia i ka noa o ka Anela o ka Haku." A olelo mai la ma iaia, ka i ana.  Aole anei oe i  ike, ke ike mai nei no ke Akua ia oe?

  "A olelo aku la ia, Ua ike no au, ke ike mai nei no ke Akua ia'u, oia, ua imi iho nei nohoi au Nona maanei nei."  Kinohi 16:14-16.

  (9)  Baibala Hawaii: - "Nolaila, ua kapaia na punawai la, o Beeralahairoi: aia no ia mawaena o Kadesa a o Bereda." - Kinohi 16:14.

  Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika.  "Aia hoi he punawai mawaena o Kadesa ame Bereda, kokoke ana i kahi a Hagara i ike ai i ka Anela.

  "A o ka inoa o ka Anela, oia o Beerahai-roli nolaila, ua kapaia ka punawai o Beera-hai roi i mea hoomanao." - Kinohi 16:17-18.

  (10)  Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika: - Kinohi 17:4  "A kamailio pu mai la ke Akua me ia, i ka @ ana, Ua hele hewa Kuu poe kanaka mai Ka'u mau kauoha aku, aole hoi i malama i Ka'u mau oihana, na mea A'u i haawi ai i ko lakou mau kupuna; (5) aole la kou i malama i Kuu oihana no ka poni ana, ame ka oihana Kanu Kupapau, a o ka bepetizo ana A'u i kauoha aku ai ia lakou: (6) Aka, ua huli ae lakou mai ke kauo ia mai, a hana iho la mamuli o ko lakou manao iho i ka holoi ana i na Keiki, a i ke koko i mea kapipi: (7)  A olelo iho la lakou, na hookaheia ke koko o Ahela, ke kanaka pono, no na hala: a aole hoi lakou i ike, ma ka mea hea la lakou i hewa ai imua O'u."

  Aole mau Pauku like me keia ma ka Baibala Hawaii.

  (11)  Baibala Hawaii:  Kinohi 17:5 - "Aole oe e hea hou ia o Aberama, aka, o Aberahama kou inoa, no ka mea, ua hoolilo aku no au ia oe i kupuna no na lahuikanaka he nui loa.

  Baibala i unuhiia e Iosepa Kamika: Kinohi 17:9 (I ike me ko ka Baibala Hawaii)

  Baibala Hawaii Pauku 7, he Pauku 11 ia ma ka Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika.  "A e hoopaa nohoi Au i berita o ke okipoepoe me e, a oia Ka'u berita mawaena O'u a me oe, a me kau poe mano mahope aku pu, ma na hanauna a lakou: i ike ai oe, no ka wa mau loa, aole i ku na keiki i ke ahe waia imua O'u aia a hiki lakou i na makahiki ewalu.

  Pauku 12 o ka Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika, aole Pauku like ma ka Baibala Hawaii, koe wale no ka hapa hope o ka Pauku 7.  "A e malama oe i Ka'u mau berita a pau, na mea A'u i hoopaa ai me kou poe kupuna; a e malama hoi oe i na kauoha A'u i haawi aku ai ia oe me Ko'u wahi ponoi, a Owau no kou Akua, a no kau poe mahope ou."

  Baibala Hawaii, Pauku 17, he Pauku 23 ia ma ka Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika.  "Alaila, oe ho la o Aberama ilalo kona maka, a hauoli iho la, a i iho ia iloko o kona naau.  E hanauia mai ana he keiki na ka mea nona na makahiki he haneri, a e hanau mai no hoi o Sara ka mea nona na makahiki he kanaiwa.

  Baibala Hawaii, Pauku 8, oia ka Pauku 24 o ka Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika.

 

WEHEWEHE ANO

  Mokuna 15.  Hiki mai ia ka olelo a Iehova ia Aberema.  Ma ka hihio ka hoea ana mai o ka olelo a ke Akua ia Aberama.  Ma ka Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika ua hoikeia ma keia manawa ua ike mai la o Aberama i na la o ke keiki a ke kanaka a hauoli iho la ia.  (Kinohi 15:12 o ka Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika.)  Mai makau oe e Aberama Ma na olelo o ka Pauku 2, e ikeia ai, aia he hopohopo iloko o Aberama no kona nele ka hooilina (2) Heaha kau mea e haawi ai ia'u.  He nui ko Aberama waiwai i keia wa.  Ua hala ae he mau makahiki mai ka wa a ke Akua i hoike mai ai e loaa ana iaia he hooilina,  eia nae aole i loaa ke keiki, malia paha no keia @ ulu mai ai keia ninau a Aberama Eliezera no Damaseko Me he mea la he puuku nui keia no Aberama.  Manao kekahi poe he pilikoko kokoke loa keia no Aberama a ma Dameseko oia i noho ai Kekahi i hanau ai iloko o kolu hale oia ko'u hooilina Manao o Robinson ua pili keia olelo a Aberama ia Eliezera.  He manao koho wale no keia (6) Hooili mai ia Oia ia mea i pono nona.  He pono ka manaoio ana a me ka paulele i ke Akua, aka, o "ka manaoio, ina oia wale no aole ana bana, ua make ia."  E nana ma Iakobo 2:17-26.  (8) Pehea ia au e ike ai He noi hoailona hooiaio paha keia a Aberama Kauoha ke Akua ia Aberama e hoomaukau i mau Alana, a ma oi'a mau mea la e like ai o Aberama i ka haina o kana ninau (14) A o, ua lahuikanaka la nana lakou e hooluhi mai, na'u lakou e hoahewa aku.  O ka lahui Aigupita keia a ke Akua e hoike mai nei ia Aberama.  Pukaana @  12.  Ma ka Pauku 1 o ka Mokuna o Pukaana, ma ka Baibala Hawaii, ua hoikeia, ua hoonoho ke Akua ia Mose i Akua no Parao.  Ma ka Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika penei ka unuhiia.

  "Ua hoolilo au ia oe i KAULA imua o Parao, a pela aku (5) E huiia'ku oe i mau makua me ka malu."  Ma keia mau olelo, manao kekahi poe, he pauku hooiaio keia no ka make ole ana o ka uhane, oiai, o ke kino o Aberama e kanuia ana iloko o ka lepo, aole ia mea e hui ako ana me kona "mau makua," nolaila, o ka uhane o Aberama, ma he mea ku ole i ka make, ke hui aku ana me kona "mau makua."  (17) Ka umuahi e punohu ana a me ke kukui e a ana.  O ke Akua no keia umuahi e punohu nei ame ke kukui e a ana.  (18) Mai ka muliwai o Aigupita.  Aole maopopo keia muliwai:  Manao kekahi poe o ka muliwai Nile, Manao hoi kekahi poe, he wahi muliwai uuku ma ka palena o Aigupita.  2 Samuela 8:3 me 2 Oihana 'lii 9:20.

  Mokuna 16.  O keia mokuna 16 o Kinohi, oia kekahi mokuna i kuhikuhi nui ia e ka Ekalesia o "Uta," ma ke ano he mokuna keia e kakoo ana a e apono, ana hoi i ka mare lehulehu (Polygamy).  Aia ma ka aoao 39 o ka "Elele Euanelio" i hoomakaukauia ai e J. H. Dina, he Lunakahiko noloko o ka Ekalesia Moramona o Uta, ma hoikeia, "ua mare o Aberhama i na wahine ekolu," a kuhikuhi aku la ia Kinohi 16:3, 15.  Nolaila i ka hoakaka ana i keia mokuna ma keia haawina, e nanaia ana ka pono a me ka pono ole o ka manaoio o ka Ekalesia o "Uta" ma ka mea e pili ana i ka "mare lehulehu" ma o Aberhama la mamuli o ko Sarai (aole o ko ke Akua) haawi ana ia Hagarana Aberahama.

  (1)  Hagara.  He wahine Aigupita kauwa kuapaa keia, a he waiwai ponoi oia no Sarai Mawaena o na waiwai ponoi pui i ka wahine, o ke kauwa wahine kekahi, aohe mana a kuleana ke kane maluna ae ona (2)  Aia hoi ua pau wau.  O ke kumu keia o ko Sarai haawi ana ia Hagara ia Aberahama, "i loaa paha la Sarai na keiki ma ona la."  He manao hoopo haia nae keia o Sarai i ka olelo hoopomaikai a ke Akua i hoike mai ai no ka loaa ana he keiki mai kona puhaka ponoi mai, no laila, mamuli o keia manao hoomaloka i ke Akua i ike ai kakou i ko Sarai haawi ana ia Hagara ia Aberahama.  Na Sarai i hoo wahine ia Hagara na Aberahama, aole na ke Akua ia hana.  Hookahi no wahine a ke Akua i ike na Aberahama oia o Sarai.  "Olelo mai la ke Akua ia Aberahama, a o Sarai o kau wahine, aole oe e kahea hou aku i kona inoa o Sarai, e kapaia oia o Sara" Kinohi 17:15.  O ka 'anela" mai ka lani mai i halawai pu ai me Hagara ma ka punawai iloko o ka waonahele, ke no ia Hagara ma ke ano he kauwa wahine ia na Sarai, aole i ike ia Hagara ma ke ano oia kekahi o na wahine a Aberahama e hiki ai ia kakou ke manaoio ua apono ke Akua he wahine io o Hagara na Aberahama, e like me Sarai.  Olelo ka anela ia Hagara, he kauwa wahine ia na Sarai, mahope iho o ko Sarai haawi ana aku iaia i wahine na Aberahama.  Aole ike ka anela o Iehova i ke kulana wahine na Aberahama iloko o, Hagara, aka, kapa polo lei aku no iaia, he kauwa wahine oia na Sarai (5) Iluna iho ou ko'u hoinoia: Mihi o Sarai i ka hewa o kana i hana ai, oia kona haawi ana - aole ka ke Akua haawi ana - ia Hagara ma ka poli o Aberahama, a koho o Sarai ia wa e lilo o Iehova, ke Akua, i lunakanawai nana e hooponopono mawaena ona ame Aberahama.  O kela hana a Sarai i kana kane he hewa ia, aole ia i pono, nolaila, waiho o Sarai i kana hoopii imua o ke Akua i mea e hoopo noponoia ai keia hewa.  Ike o Sarai he hana hewa kana i hana ai kipaku oia Hagara, kana kauwa wahine a hooili i kona hoinoia no ua hewa la malu na o Aberahama.  Hoolohe o Aberahama i ka leo o Sarai kana wahine, a ahewa o Sarai ia hana ana, aka, apono ia nae ia hana hewa a Sarai i ike pono ai, e kekahi poe, ma ke ano he hana pono ia.  Pololei anei ia?  Ma ka ke Akua rula hooulu lahui i hookumu a i kinohi loa, hookahi no kane a hookahi no wahine.  Kinohi 2:24.  O ka wa i hana ai ke Akua ia Adamu a haawi ai iaia ia Eva, oia ka wa kupono loa a ke Akua e hoolehulehu koke ai i na wahi ne na Adamu.  O Isaaka ke keiki hooilina no Aberahama a ke Akua i ae ai a olelo mai oia ia Aberahama, aole oia e hoehaeha i kona naau no ke kipakuia ana o Isamaela.  Kinohi 21:12.  Hoopomaikaiia o Isamaela e ke Akua, me na haawina a lilo ia i kanaka hihiu a i kanaka hakaka.  Kinohi 16:12.  No ke keiki a Hagara ame ke keiki a Sarai, "Heaha ka ka palapala Hemolele i i mai ai?  E hookuke alu oe i na kauwahine la ame kana keiki, nokamea, aole i hooili pu ia'ku ka waiwai i ke keiki a ke kauwahine me ke keiki a ka hakuwahine."  Galatia 4:30.  E nana aku ma Kanawailua 17:17.

 

KE KAUOHA I NA POE LUNA

  O na poe Luna e paa ana he mau kope oi ae mawaho o na Helu o na nupepa KE ALOHA AINA, i lawa pono ka lakou poe lawe pepa, mai ka Helu 10, 11, 12, me 13, e hoouna koke mai ma ke Keena o KE ALOHA AINA.  A ina no he mau helu e ae mamua aku o keia mau helu, ua makemakeia e hoihoi mai, i mea e hiki ai ke hoolawa aku i na poe kauoha mai i ka Nupepa Puka Pule.  Mai hoopoina i keia manao.

JOSEPH NAWAHI,

Lunahooponopono o KE ALOHA AINA