Ke Aloha Aina, Volume I, Number 18, 21 September 1895 — Page 3

Page PDF (908.86 KB)

This text was transcribed by:  Steve Newell
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

@@ - first column not copied (left edge missing from reproduction), picked up at the bottom of the first column (half a sentence) and then moved to the top of the second column.

 

...(me he mea la ma ko makou manao koho aku) he kiu paha no na mea pahaohao oiai, he mea kakua pokole oia no na manao ano nui.

            Mahope iho nei nae o ko Mr. Godfrey hookuu ia ana mai ka Halema`i mai, ua hele hookomokomo aku oia i kekahi mau olelo oiaio ole, a hoa hewa hoi, e pili ana no ke kanu ola ia o na kanaka, a no ka hoomaemae ia me ka puna mamua ae o ka make ana.

            O na mea e ukali ana i keia mau olelo hoike, i hoolaha ia aku e Mr. Godfrey, ua hiki mai la ia i kahi enauki ai i kela mau palapala i hoolaha ia ai ma ka olelo Hawaii, a i kapili ia ai ma kekahi mau huina alanui o ke kulanakauhale nei.

            O kela mau lawena loelo i hoomau ia ua hoolawa ae ia i na kumu hoike a Godfre i hoike ai.

            Aka nae, o na olelo hoike no kona pili ana i keia mau lono i pahola ia, oale loa he mea kanalua, mamuli o kana mau loelo hoakaka, e pili ana no kana me i manao ai e ike, oiai oia ma ka Halema`i kolera!

            O neia mau olelo laulaha hoahewa a Godfrey a me kekahi hoike oiaio ole ana, ua hiki no ke hooiaio ia.  Aole paha i hala ho elua la mamua aku nei, ua hai aku oia ia Mr. Kakina no keia mea.

            Ua olelo aku ia keonimana iaia me ka moakaka loa, he hoopunipuni loa oia, a olelo aku la iaia ia wa, e hoopau oia i kona hoopalahalaha hou ana aku ia mau olelo.

            I ka pan ana aku no ka Godfrey mea i kamailio ai, ua olelo aku la o Kakina, eia na poe a pau loa ke hana nei no na bana pili i ka lehulehu, e kue ana i ka mea idaika loa o na enemi, loe wal no oia, (Godfrey) ka me e hooikaika nei ma na ano a pau e hooulu mai i na uluaoa o na ano he nui wale.  He mau olelo ao oolea kai haawiia e Kakina iaia (Godfrey).

            O keia mau olelo hoike a Godfrey, ka mea kono mai i ka noonoo o ke Komite Ola, nolaila, ua kono aku ke Kakauolelo McStocker e kipa mai ma ke Keena Poo Oihana, a e hoike mai i na hoakaka ana.                     Ua ikeia oia e Walter Jones ma ke alanui i ka auina la onehinei, a hoike aku la no ka me (e hiki mai ana?)  Mahope loa iho o ka ikea ia ana o Kapena McStocker, ua hui o Godfrey me Jones ma ke alanui Kalep a hoike aku la i na kamailio ana me McStocker.

            Me he mea la he manao kai manaoia e Mr. Godfrey i ke kipa ana aku ma ke Keena Poo Oihana ia ahiahi.  Ua hooko no oia, a ua loaa he wa kamailio pokole me ke Kakauolele, a o Lunakanawai Cooper me kekahi poe e ae malaila ia wai.

            He halawai hou aku kai hoolala ia no kekahi la hou ae, a ua haalele aku la o Godfrey.

            Iaia e iho mai ana ma ke alapii mai ke keena oihana mai o ke Kakauolelo McStocker, ua huipu iho la oia me Walter Jones e hele ae ana, e iho ana o Jones no kahakai, e nana no kekahi hana ano nui i pili i ka lehulehu.  Ua makemake o Godfrey e pili ana no na hoike a koi aku la e iho pu me Jones no kahakai.  Aole no he hoole o Mr. Jones.

            I ko laua wa i hoea aku ai i ke alanui e haalele iho ai i ke alanui Papu ma ka aoao ma kai iho o kahi o Hackfeld & Co., ua ku iho la laua ilaila, ua auau e aku la o Godfrey e hele mamua.  He pane kana no ka ninau no kahi a Jones e hele ana, a ua makemake no hoi o Godfrey e hele pu me ia.

            I ka wa o keia mau manao i pau ae ai, aia hoi; hoea mai ana he kaa pil e holo nui ana iuka, a kokoke e holo mai maluna o laua.

            I ka wa i ku iho ai o ke kaa e ku kokoke loa ana oia ma na huila hope o ke kaa.  Me ka emoole me he loapa uwila la aia hoi he kanaka ua uhiia kona mak me ka hainaka, lele koke mai la oia mai ke kaa mai, a huki aku la ia Godfrey.  Kahea ae la o Jones me ka leo nui me ka makemake e ikeia keia mea e hana ia nei.

            Aohe nae he mea i pane mai a hoomaka aku la o Jones e hahai aku ia Godfrey.  Ia wa no o kekahi mea e ae oia ano hookahi no, i huiia kona mau maka, ua lele iho la oia mai ke kaa mai a kau mai la i ka pu panapana ma ka ihu o Jones.

            Oiai keia mau aumeume ana, ua lalauia mai la o Godffrey a kiola ia aku la iloko o ke kaa, me ka hooponopono ole, a holo nui aku la ke kaa i kai ma kahi o ka uwapo o Kinau.

            Holo mai nei o Jones me ka mama i ka hale inu hope o Noi te, a tepona aku la i ka Kalewai no keia mea i hanaia, a me na makai ua hele huli ia aku la na kahakai, no keia poe kolohe me kela mea i hoopoino pu ia aole nae he loaa.

            Mahope iho o ka waihoia ana aku o keia mea i ka oihana makai ua hale aku la o Jones i kana oihana iho maluna o ke kaa.  A mahope ua hoi loa aku la oia no kona wahi iho, a maanei pau iho la na ike no keia mea.

            Mahope iho o ka huli ikaika ana o ka poe makai no Godfrey ka mea i aihue powa ia, ua ike ia e Charles Everett me he mea kino la ua hunaia ma ka paila papa, ma kahi e kokoke ana i ka Hale Dute kahiko, a nana i telpona aku i ka Halewai.

            Na Kapena Scott a me kekahi poe a ae i holo aku, a ike ho la o Godfrey no ia.  Ua weheia kona lole a pau loa a olohelohe, a ua hapalaia me ke ia a ua uhiia me ka hulu manu.

            O kahi apana lole wale no i loaa aku maluna o kona kino, he wahi apana lole palule, a me ia i hoopaa ia ai he kaula loihi.

            Ma kahi ona i hapala ia ai i ke ta a me ka hulu manu, e wa iho ana he eha mau hulu palaki ua haukae i ke ta, a me ke eke hulumanu.  Oia mea a pau loa a me Godfrey ua laweia mai i ka Halewai.

            I ka hoea ana aku i ka Halewai elua makai i kokua i ka hoohemo akahele ana mai i ke ta me ka hulumanu, mai ke kino mai o ka haole poino, a mahope iho ua loaa mai he paa lole nona mai kona wahi mai, alaila, ua hoihoiia oia no kon hale.

            Ua hahai ae o Godfrey i ke ano i hana ia ai oia aka aole nae oia i ike i ke ano o ka poe nana oia i hana ino.  Ua hana kela poe iaia, i kekahi hana hoohilahila loa, a mahope iho o ko lakou hapala ana iaia i ke ta a me ka hulumanu, ua hooheiia kona ai me kekahi hainaka i wiliia me he kaula la, a kau aku la iaia maluna o kekahi kumu laau.  Ua manao lakeu ua loaa ka uku no kana hana ana, a mamua ae o ko lakou haalele ana, ua oki lakou i ke kaula a waiho iho la iaia ilalo.

            Ke lawe nei o Godfrey i na poino i loaa iaia ma la hana ana.  Hookahi maka ono ua eha, a ua uli hoi ma kona umauma.  Ua olelo mai oia, ua pepehiia oia me ke ano hooponopono ole, a no ia mea aole e hiki iaia ke hoike pono, i na mea a pau loa i hana ia ai maluna ona.

            O keia ka moolelo a ka nupepa waha olelo o ke aupuni i hoike ae nei, e pili ana no keia hana hoomainoino ia Mr. Godfrey.

            Ina he oiaio keia moolelo alaila, ua lohe mua no na poe kokua o ke aupuni i ka manao o Mr. Godfrey e kue ana i na hana a ka Papa Ola a ua ike lakou i ka helehelena like loa me na manao i hoolahaia, ma kela po a ao ae la Sabati, i pai ia ma na kihi alanui ma ka olelo Hawaii.  Alaila, heha ka mea i hopu ole ia ai o Mr. Godfrey ma ke ano he kanaka i hoohuoi ia nana ia mea i hana?

            No ka oiaio a me ka oiaio ole o na mea a Mr. Godfrey i olelo ai, aole makou e ae aku a e hoole aku ana, aiawale no a  huli ponoia e ke Aupuni Hawaii, a i ole ia, e ka mana o ke Aupin o Godfrey e noho kupa nei.

            Ina he kuhihewa, a he manao kolohe maoli ko Mr. Godfrey, alaila, eia no ke kanawai o ka aina, a malaila oia e hookolokolo ia ai, a hewa a hewa ole paha.  Aka, aole loa ia he kumu e hapalaia ai oia i ke ia a a me ka hulu manu, mamuli o ka manao kolohe powa, a na poe haole lapuwale e noho nei iwaena o kakou.  Aole loa!

            He mea pono i ke Aupuni e huli i na poe haole kolohe nana keia mau hana hilahila e hoike nei imua o ka maka o ka lahui Hawaii.

            Malia paha he makemake lakou e hana ia lakou pela a hookuuia e hele akea imua o ka lehulehu ma ka luanui o Honolulu nei?

            E ka lahui Hawaii mai hoao iki oukou e lawe i keia ano hana, a no haole e hana mai nei imua o ko kakou mau maka.  Aka, e aloha i na kanaka o na lahui a pau loa, e like me ke kauoha a ke Akua ia kakou.

Hale Palonia & Ahahui Hoale

------

            I kou wa e makemake au e Ale Dala no kou hale a me ka pa hale, a e kukulu paha i hale nou, e kii aie oe i ka HALE PAIONIA me AHAHUI HOAIE.  He oluolu ka manawa a he oluolu ka hookaa ana.

Hora Hana {8.30 A. M. – 8.30 A. M., 4 P. M. 5 P. M.

KEENA OIHANA KALEPA,

A.     V. GEAR

Kakanolelo

-----------------------------------------------------------------------

GOLDEN RULE BAZAAR

            W. F. REYNOLDS, - Ka Ona

            Ua loako oia me na MIKINI HUMUHUMU LOLE o na Hale Oihana a me na Home

            Na Mikini (Wili Lima Humuhumu mai ka $8.50 a ka 12.

            Na Pila Gita, mai ka $4 a pii aku iluna.

            Na Pila Auto Hapa a me na Hamonika Puhipuhi he nui wale.

            Na lako Pila Gita me na Vaiolina a me na lako kinipopo he nui wale.

            Ua piha a ku ka paila o na iako ka kau a me na buke o na ano a pau he nui wale.  He oi aku ka makepono o ke kaui ana maanei manoa o ko na wahi e ae.

            E hele nui mai e kuai a ike i ka oukou mau me a makemake ai ma ka.

HALEKUAI Helu

Alanui Papu.

----------------------------------------

L. B. KERR,

MEA HOOUNA MAI I NA WAI WAI

Europa a me Amerika,

Ua hiki mai mau Waiwai hou o

Na Lole Aahu Hou

Na Lole Nahenahe na Lilina o @  Nana suka, Popaiki Pulopala Pahoepoe

GINAMU SEKOTIA

Na hainaka, na ribine, ha @@@  @@@me na hulu papale nani.

NA PAPALE SELA

Na Lole lahilahi, na palule Gilona, Karitone, Paku, na Makalen, Paku Makiko, na kuila, a me na Lole Pulupulu hou.

            Me na lole kaulan MADAPOLAMA paleii no na Lede a me na Kamaii.  Me na Waiwai i waeia no na Paemoko.

He Agena no ka Mikini Humuhumu Kaulana ka MOMI

He kuai makepono nui ke haawiia na maioko o hookahi mahina@@@@e emi @@@ waiwai.

may 23 lf