Ke Aloha Aina, Volume I, Number 19, 28 September 1895 — Page 2

Page PDF (873.37 KB)

This text was transcribed by:  John Reppun
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA, POAONO, SEPT 28, 1895

 

(Mai ka aoao ekahi mai.)

-

            HE ALOHA KE AKUA - O ka mea e noho ana iloko o ke aloha, ke noho nei oia iloko o ke Akua, a o ke Akua no hoi iloko ona.

            O ke aloha iloko o ko kakou Moiwahine i aloha nuiia no kakou Kona Lahui ponoi, oia Kona hoomaka ana e hookahua a Na'i ponoi i Kona Aupuni maluma o ke kahua onipaa o ke aloha pumehana.

            O ko Liliuokalani ae ana i ka leo o ka lehulehu, oia no hoi ke eo ana Iaia e na puuwai o ka Lahui a lilo hookahi pana ana a hiki i keia la a mau loa aku no.

            E like me ka mau loa o ke aloha Akua iloko o ko kakou Moiwahine Liliuokalani a me ke aloha akua pu hoi o ka Lahui.

            Pela no e haawi maumai ai o Iehova i ka maluhia maluna o ke Aupuni i makau aku Iaia, Nona mai ka noho Moi a me ka noho Aupna ana.

            Ua ike pono ka Lahui i ka hauoli o ko lakou maau houpo i ka ae ana mai o ka Moiwahine i ko lakou pono i kaili ia, a na KOna mau Kuhina hoi i hoopahua i ke aloha o ke Alii i hanini iwaho, no ka pono a me ka pomaikai o na mea a pau.

            Mamuli o Kona ike ana i ke kue o Kona Kuhina Iaia, ua papahi mai Oia i ka leo Alii aloha maluna o Kona Lahui. "E hoi oukou me ka malama pono i ka maluhia."

            A o ia leo aloha, ke mau nei no ka makamaka hou, me he mea la akahi no a poha mai la Kona leo Alii, aole i poina ia.

            ina paha i hoopoinaia, ina paha ua pau loa i ke kakauinoa, aka, no ka onipaa o ke aloha, ua mau no ke ku o ka Lahui ma ka aoao o ka pono a me ka oiaio.

            Nalaila, ua hoole o Liliuokalani i ke Kumukanawai Kaili mana a Kalaukaua I i ike ai i ka waha o ka pu a kakau pupuahulu ai iloko o na hora he 24 mahope iho.

            O ia ae ana no, ua hoole no oia i kona Hooilina Moi no ke Aupuni a Kalakaua I i na'i ai me ke dala.

            Ua kukulu houia a na'i oia i kona Aupuni me ke aloha, e like me na olelo i hoakakaia maluna a me ka heluix. Oia hoi kona aloha i Kona Lahui a me na lahui malihini i ole i kahe kahi kulukoko.

            Nini mua Oia i ka waha o ka pikuniahi a Kivini a paa iole e kani.  Waiho ia aku ke Aupuni o Hoku iloko o kona lima.

            Kokolo aku ka Pao i Amerika Huipuia. Oia kela koi kue a ka Moiwahine a me ka Memoriala a ka Lahui.

            I ke ku ana oia mau Ninipao a kia hoomanao na ko ke ao holookoa e aki a e kaana i ka pono a me ka hewa.

            O ia Kona wa i kokolo mai ai mai ke Aupuni mai a Kalakaua I. i Hokua ai a me ke Kalaunu ana i hauoli ai.

            I apoia hoi e Hoku a me Mahealani, a pau aku la ka nani o ke Aupuni Gula a me ke Dala a Kalakaua I. i Na'i ai, no ka me aole  no o Iehova iloko o ka hale gula a me ke dala, oiai, aohe aloha oloko oia mau mea.

            O Kona wahi noho, ka hale i hana ole ia e ka lima kanaka. 

            Oia hoi ka hale lewa o kanaka i piha loa iho la ike aloha Moi a uap puha hoi ko ka Moi i ke aloha Lahui, a ke pana nei ke kino Moi a me na kino lehulehu i ka Lahui i ka pana hookahi.

            A o ua pana hookahi la, oia ke aloha pumehana, aole na ke kanakamai ia; aka, na ke aloha no ia o ke Akua e noho ana iloko o Liliuokalani a me ka Lahui.

            Oiai, he aloha ke Akua, o Kona wehiia a me Kona nani, a ke koe nei no Kona Poni akea ana ia Liliuokalani i Mo no ke Aupuni aloha o Hawaii nei.

            Kokolo mai o Liliuokalani ilalo a kukuli mai imua o Iehova, e like me Kana i a'o aku ai ia Nebukaneza a hala kahi mau kau hoihoi hou mai no oia i Kona Aupuni.

            Pela o Nebukaneza i, hoonani aku ai ia Iehova, Daniela 4:19-37, a pela no ke Akua i a o mai la i ka Moi a me ka Lahui.

            Mai manao nui i ke gula a me ke dala, a me ka hanohano a kue aku ia Iehova, a me Kona mau Kanawai, ka mea hiki ole ke hoopau ia; e lilo e na mea a pau, a o Kona mau Kanawai aole loa ia e paui Mataio 5:18.

            "No ka mea he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, e lilo e ka Lani a me ka Honua, aole e lilo kahi huna, aole hoi kahi lihi iki o ke Kanawai, a pau loa ae la i ka hookoia."

            Nolaila, o ka laa o ka Poni a Iehova i Poni ai ia Liliuokalani aia no ia ia iehova, a e papahi mai ana no ia maluna o Liliuokalani.

            No ka mea, eia no Oia ke waiho mai nei i ka hanu ola maikai iloko o ko kakou Moiwahine Lokomaikai a ahonui wale i na inea o keia ola ana, a e like me ke a'o a ke Akua Iaia.

            E na'i poni Oia i Kona Aupuni oia ke Kokolopao i kokolo aku la i na welelau o ka honua, a ku ka Pao ka Nini i kia hoomanao no ka pono o Hawaii nei.

            Kokolo mai la Oia i Kona home ponoi, a na ka leo hamauy ole o ka Lahui i koi hou mai Iaia e hoi hou i ka hale a Iehova i kukulu ai no na moi o Hawaii.

            A Iaia i kokolo ai ilalo ua kokolo ae la hoi o Dolo e Moi no ka manawa, e like me ke kuahaua i hoolahaia mai ai no ka manawa wale no.

            Nolaila, e kela wahi huaolelo uuku i puka mai mai loko lilo loa mai o Kona puuwai aloha Lahui, "e hoi oukou me ka malama pono i ka maluhia," mahope o Kona ae oiaio ana mai e hoihoi mai i ka pono o ka Lahui i kailiia, a o ia hoi ke kino uuku loa o ke Kokolopao.

            Oia hoi ka i'a hoola o Liliuokalani kaokoa ia mai ke Aupuni mai a Hoku i na'i ai, a o Kona na'i ana no hoi ia i Kona Aupuni, e like me na olelo hoakaka i omamaka ae la maluna.

            O ek kino Ahuluhulu Puaahuluhulu, he kino nui iki ae ia o ke Kokolopao.

            Nolaila, he wa loihi  iki mai a loaa ae ke kino Pua-ahuluhulu, aole nae pela ka mea i ike makaia.

            Aka, mahope koke iho no o ka leo aloha o ka Moiwahine, pa-e koke no ke ahuluhulu, me ka huluhulu ke ka-i ia ana o na pu i Manamana a kiia o Leialoha i ka pu i ke awakea iwaena konu o ke alanui Papu, pae hoi ka Kivini Ka-i Huluhulu mai ke kai mai.

            O ka pukaniahi o na koa a hoaumoe ana iuka nei a i kahi la ae no , o ka hui ae la no ia o ke ahuluhulu, a huluhulu ka hana.

            Me kapupuahulu no o ka hana a hiolo ka  halekoa a me ka ka halewai, me ia pupuahulu no a kau iluna, a koe hoi ko kahi aoao.

            Paonini, aohe nana ia iho, aia ka pono o ka hiki pupuahulu i o a ku no hoi ka nini iini kaili loa i Amerika Huipuia.

            A mahope aku la nini a ka Moiwahine a me ka Lahui, a peia no hoi ka huluhulu o na hana a na aoao elua i hoomau mai ai, a hiki no i ka olelo hoo holo puaa-ka-huluhulu a ka Aha Senate i hooholo huluhulu mai ai.

            A ai ino ka wahi no ka nemoneno maikai ole o ka hana ana, a ola  hou mai kela koa o Kaleikuahulu, a hana i ka hana huluhulu i Ianuari 6 o keia makahiki iho ne i Kahalu, a hala ia.

            Ka-i huluhulu ia ka Moiwahine imua o na Aha Hookolokolo o ke Aupuni Kuikawa Repubalika, a o ka pau ana ia o ke kino Pua-ahuluhulu i pu-a ae la a nalo iho la.

            Eueu hou ae la ke kino o ua wahi I'a Ula nei, oiai kona mau la e nee nei, a o Pua-kumu ka inoa kupono o kai i'a i keia mau la.

            Aka, i ka wa no hoi a kekahi poe e kapa ai ia i'a hookahi no, he Pua-kumu, e olelo mai ana no kekahi poe, he Pua-ahuluhulu no.

                                                                        (Aole i pau)

 

KE ALOHA AINA

 

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nepepa na ka Lanui Oiwi.

-

@. NAWAHI, Lunahooponopono a me Puuku.

B. L. LIKE. Hope Puuku.

-

HONOLULU, SEPT 28, 1895

-

I La Hoomaikai, a Hoalohaloha i ke Akua.

-

OIA KA LA 6 O OKATAOBA 1895

-

            Mamuli o na manao kulike i hoikeia mai e kekahi poe haipuee; a me na palapala mai na mokupuni mai, e koi mai ana, ina paha he mea oluoluia, i ka Nupepa KE ALOHA AINA, e hoolaha ae imua o ke akea, mai Hawaii a Niihau, i keia manao, oia hoi keia:

            E hookaawaleia ka La Sabati, Okatoba 6, 1895, i La Hoomaikai a Hoalohaloha i ke Akua: - No Kona Aloha a me Kona hoopakele ana mai i ka hapanui o keia Lahui, mai na luku ana a ka ma'i i laha iho ei, a no Kona hoopakele ana ia kakou iloko o ka hune; ka nele, a me na popilikia o keia ola ana. A no Kona hoomau ana aku i ko kokou ola ma keia mua kau Nona, a me ko kakou mihi hoohaahaa ana imua o Kona Noho Alii. Hemolele.

            Aole keia he kauoha, aole hoi he kauhaua; aka, he manao poloai keia i ka manao haipule oluolu o ke kanaka haipule oluolu o ke kanaka haipule, o na ano hoomana a pau loa, maloko o keia paemoku o Hawaii nei, e haawi aku i na hoomaikai ana i ke Akua Hemolele Kahikolu; no Kona Aloha ana mai ia kakou.

            O na hoahanau, a pau, na Ekalasia hoi a pau loa, o kela a me keia ano hoomana, ua hiki no ia lakou ke malama ia la, mamuli o ka manao oluolu loa, a e malama i hana haipule maloko o ko lakou mau hale halawai, a hale pule paha, i na manawa kupono a lakou i manao ai ma ia la; me ka maluhia a me ka hoohaunaele ole hoi. E hooliloia kakou ia la mamuli o ka manao hoohaahaa imua o ke Akua, a e mihi a e hookeai paha, e like me ke alakai oluolu ana a ka uhane aloha i ke Akua.

            Ua ae aku KE ALOHA AINA i na manao i noiia mai e na poe haipule o ko makou Lahui ponoi, a ua hamama keia nupepa, no ka hoolaha ana i na manao alakai, no na pono oi aku o kona Lahui ma keia ao, a ma kela ao aku.

            E hoomau aku ana makou i ko makou hoakaka ana imua o ka lehulehu i keia manao ano nui waiwai lua ole.

 

(This column will be a challenge edge of page hard to read - last column is total off the page)

 

KA MANAO LIKE @@@

-

            Ua ike ino makou @@@ o ka nupepa @@@@ koi ana, he mea pono @@@@ ia ae i la hoalohaloha@@@ no ko kakou puka an@@@ waho o ka ulunahele a @@@ o ka ma'i kolera.

            Aole keia he mea @@@ hoomaikai ana aku i @@@ Keikei Loa.  Ke Alii @@@ a me ka Haku o @@@ pau, a me ka mea @@@ i na lahuikanaka a pau @@@ luna o ia Honua nei.           Aka, oiai ua pau @@@ ana o na rula a ka @@@ no ke paniku ana i na @@@ a i keia wa hoi ua ae @@@ no luakini i ka wa ao @@@ ua loaa he manawa @@@ i na poe haipule e h@@@ like ai i la hoalohaloha @@@ maikai aku i Ke Akua @@@ hoopakele ana mai @@@ ka poe i koe mai e ola @@@

            Na ka manao haipule @@@ e hooko me ka manao @@@ haahaa no hoi, i na @@@ makou, a me na hoa@@@ mai nei, e hookaawale @@@ O KE Sabati Okatoba @@@

            Oia paha ka la huipu mai ai ko na o waho ma keia hana.

            He kuleana ko lakou maikai ae ai i ke Akua mea, ua paa ko lakou kupuni i ka mana o aole i lele aku keia kou, a ua palekana pela no hoi na mea a oluolu nana na manao ma keia hana nani.

            Ua hana pela o Alii o ka Iuda. @@@ haipule a pau a me na pule a pau loa mai hiko mai, a pela no e hana ai mahope iho @@@ kou puka ana ae ma@@@ kahi popilikia koiko i ke ola o ko kakou naka.

            Ma keia mea ua @@@ ko makou mau manao @@@ na nupepa e koi nei e @@@ wale ia i la hoalohaloha @@@ hoomaikai hoi i ke Akua @@@ molele.

-

            Maemae maoli ke @@@@ keia mau la.

-

            E hoomanao kakou o ka@@@ Okatoba 6, 1895, oia @@@ loha akua ai a e hoomaikai @@@ no Kona hoopakele ana mai @@@ mai keia poino a ka ma'i @@@ pu iho nei.

 

            Ua hanau mai he @@@ Thomas Kalaluhi (K) a me Mrs. Kalaihui, ma ka la 23 aka nei @@@ mahina.

 

            Ua make he hehe hou loa @@@ Shomas P. Spencer ma, @@@ nei Sept 25, mauka o @@@ kunukalea ka ma'i i make ai @@@ ma'i e laha nei iwaena @@@ opiopio.  Aloha no na kama@@@ i manaoia aku i mau pulapula @@@ waii nei.