Ke Aloha Aina, Volume I, Number 23, 26 October 1895 — Page 3

KE ALOHA AINA

 

Half of left column is missing

 

            A heaha ka waiwai o ko Bush ma ninau ana iho: E hoomau no anei kakou i ko kakou kupaa ana e like me ka wa i kinohi?

            A pehea la ka ko Bush ma hoomaopopo ana a me ko lakou mau olelo ao ma na nupepa e ao ana, e kupaa mau ka Lahui Hawaii? A oia no hoi neia e paa nei ka lahui! E hoopau ae ka paha ia manao, a e huli ae a mare me ka poe nana ka lahui i hana ino iho?

            Ina ua manao o Bush ma pela e hana ai, e hai akea ae, i maopopo i na mea a pau loa.

            A nohea mai la neia niele a Bush ma e koi ana e hoololi ae kakou, a hoolaulea aku i ko kakou noho mokuahana ana, me ka poe e noho hoomalu ana i keia wa?

            Aole loa makou i ike iki i ke kuleana i hoea mai ai oia ninau koe wale no, ua lou ia paha e hoao mai e hana pela?

            NO KE ALOHA AINA, mai kona kukuluia ana a hiki mai i keia la, ua mau kona ao mau ana aku i kona Lahui Hawaii, e hoomau i ka manao kupaa ma ka pono no ka aina hanau, a e hilinai hoi i ko ke Akua kokua ana mai, me ka malama i ka maluhia.

            Ke hoomau nei makou i ko makou ao ana, a hoakaka ana aku imua o ko makou poe heluhelu i ka waiwai nui o ka pono, a me ka paulele ana i ke Akua. A e kali ana makou i ka hopena o na mea i noi ia aku Iaia.

            Ke pahola aku nei KE ALOHA AINA i na hoomaikai ana, i na tausani o kona Lahui e heluhelu nei i kana mau olelo ao me ka ulumahiehie.

 

KOPE O KA PALAPALA HOOHUI

 

O KA EKALESIA O KAUMAKAPILI.

 

            No ka mea, ua huna o J. Moanauli, J. Kahai, Z. P. Poli, J. Alapai, J. Kalauap, E. Kalauao, D. Nuhi, S. K. Kuhano, Pohaku Kaehukulani, S. Kanuha, B. Kaaua, W. L. Holokahiki; a ua kapaia lakou, he poe Kahu Malama Waiwai, no ka Ekalesia Hoole Pope o Kaumakapili, Honolulu, Mokupuni o Oahu, a o Rev. G. W. Pilipo, ke kahu o ua Ekalesia nei i keia wa. A no ke noi ana mai o lakou i Palapala Hoohui no lakou, i mea e hiki pono ai ka hana pili i ua Ekalesia nei.   Nolaila, e lohe na mea kuleana a pau ma keia mea.

 1. E like me ka mana i haawiia mai ma ka Pauku 1,442 o ke Kanawai Kivila o keia Aupuni, a mamuli hoi o ka ae ana mai o ka Moi iloko o Kona Aha Kukamalu. Nolaila, ua hoonoho wau ia J. Moanauli J. Kahai; Z. P. Poli, J Alapai, J. Kalauao, E. Kalauao, D. Nuhi, S. K. Kuhano, Pohaku, Kaehuhulani, S. Kanuha, B. Kaaua, W. L. Holokahiki, na kanaka e koho pono ana iloko o ka Ekalesia Hoole Pope ma Kaumakapili, Honolulu, Mokupuni o Oahu, i poe hui okoa, no na makahiki he kanakolu (30) a eia ko lakou mau inoa i kapaia O na Kahu Malama Waiwai o ka Ekalesia Hoole Pope ma Kaumakapili, Honolulu, Oahu.

            2. E hoolohe na mea a pau i keia, ina he hakahaka iloko o keia poe Kahu i Huiia, alaila, ma ka nui o na hoahanau kane hihia ole, maloko o ka halawai Ekalesia i kahea ponoia e koho i mea pani ia hakahaka.

            3. E hoolohe na mea a pau i keia, na keia poe Kahu i Huiia e hana i na kanawai no lakou iho, e like me ko lakou makemake, ke kue ole ia mau kanawai i na kanawai o keia Aupuni.

            4. E hoolohe hoi na mea a pau i keia. Ina e manao keia Ekalesia ma Kaumakapili e pan keia mau kahu, a penei e pau ai. Na ka nui o na hoahanau kane hihia ole i akoakoa iloko o ka halawai e hoopau i kekahi, a e paniia kona hakahaka e like me ko lakou manao.

            No ka oiaio o keia, ua kakau wau i ko’u inoa a me ke Sila o ka Oihana Kalaiaina i keia la i o Novemaba 1893.

                        EDWIN O. HALL.

                        Ikemaka,

            CHAS. T. GULICK

 

Na Manao Hoakaka.

 

            Mamuli o na mea i lohe ia, mai kekahi mau Lala mai o ka Papa Kahu malama waiwai, ua alakai hewa ia kekahi mau Lala e kakauinoa aku malalo o ke kuai a hoolilo ana aku i kekahi apana aina o ka Ekalesia o Kaumakapili o Holokahana ka inoa, e kekahi mau Loio.

            Nolaila, i mea e maopopo ai i na Lala i koe mai, aole i kakau i ko lakou mau inoa ma ka hoolilo ana aku i keia waiwai o ka Ekalesia o Kaumakapili, a pela pu paha me na hoahanau o ua Ekalesia nei, a pela au e hoolaha aku nei i ka palapala hoohui i ike mai ai lakou a naauao iho, no ka pono o ka waiwai i Hoolaaia no ke Akua, a e hoolaha pu aku ana no hoi au i ke kumukanawai o ka Papa i maopopo i ka Ekalesia o Kaumakapili, ka mana ole e hoolilo i kekahi waiwai me ka ae ole o ka Ekalesia, aia no a pau pono na laia a pau loa o ka Papa, oia hoi, he umikumamakolu ka huina, alaila, paa a mana ia kuai ana.

            Ma ke kuai a hoolilo ia ana o ka apana aina o D. W. Kanoelehua, he waiwai i hoolaa ia no ke Akua, he hookahi a elua paha lala i koe, aole i kakauinoa ma keia kuai ana a ka Papa.

            A me keia apana aina hoi, o Holokahana Eha, aole i kakau inoa ma keia palapala kuai a eiwa i ae.

            Ma ke Kumukanawai o ka Papa Pauku 12 penei: Aole e ae ia ka hoolilo ana i kekahi waiwai a mau waiwai paha o ka Ekalesia, ke ole e hooholo lokahi ia e ka Papa Kahu malama waiwai, a i kakau inoa ia e na lala a pau, a pela no me na waiwai kuai aku. O keia ka Pauku e hoolilo ia ai ke kuai mua a ka Papa a me keia kuai hope ana i mea ole.

            Me ka mahalo,

                                    J. ALAPAI.

Luna Hoomalu o ke Komite ma ka hapa o ka Ekalesia o Kaumakapili.

            Honolulu, Oahu, Oct. 21, 1895

 

Ua Hala aku o Joseph U. Kawainui.

 

            Ma ka hora 5 a. m. o keia kakahiaka no, Okatoba 23, ua oluolu i ka Mea Mana Loa, e kii mai a lawe aku i ke ola o Joseph Ulumaialii Kawainui ma ko lakou home noho ma Apua, Honolulu nei.

            Ua loaa ia oia i ka eha ma ka houpo, a ua ikaika ke kauhola ana a ka ma’i iloko o na hora pokole loa. Ua hoao ia na hana e loaa ai ka maha, aka, ua hiki ole nae ke kaohi mai, a hala aku la.

            Ua hanau ia oia ma Hana, Maui,i Dec. 17, 1841, a ua aneane uo e loaa hou iaia ka puni ana o na makahiki he 54.

            He hoa kula pu oia me makou iloko o ka A. D. 1861-62, ma ke Kula Alii (Royal School) Ua loaa iaia kona maamaalea o ka noho ana kakau nupepa, mahope koke mai no o kona puka ana ae mai ke kula mai. He kanaka makaukau oia ma ka mahele manao ana mai na nupepa aina e mai, a i ka olelo Hawaii.

            Ua hapai ponoi ae oia i ka noho hooponopono ana no ka Hae Hawaii mamua, a mahope mai, ua loli mau ae kona noho Lunahooponopono ana, no na nupepa “Ko Hawaii Pae Aina,” a mahope, no ke “Kuokoa huiia me Ko Hawaii Pae Aina,” a mahope loa no ke Kuokoa iho nei.

            Ua noho hookele oia malalo o Henry M. Whitney no na makahiki loihi loa, he Lunahooponopono no ka nupepa olelo Hawaii, a pela i loaa ai iaia kona makaukau ma ka oihana hoolaha nupepa. Ua noho oia he Lunamakaainana no ka apana o Hana, Maui, no hookahi Kau.

            Ua waiho iho oia he wahine me ke kaikaimahine opioplo, a me na makamaka he nui wale u aku, a e kanikau aku nona. Ke komo pu aku nei KE ALOHA AINA, iloko o na hoomanao aloha ana, me ka ohana o ko makou hoa loha i hala aku, me ke noi ana ae i ka Makua Lani, e hooluolu mai i na luuluu maluna o kakou a pau.

            A ma ka hora 4 p. m. o keia anwina la Poakolu i hoolewaia aku ai kona kino puanuanu no kona homelua ma ka ilina o Kawaiahao. Ua ukali aku he nui wale o na hoa’loha a me na makamaka mahope o kona huakai hope loa.  Alohano.

 

HE U HE ALOHA WALOHIA NO POOMAIKELANI.

 

O Halulu o ka manu kani halau,

O Ku o Kaha ka eheu o ia manu,

Kani Kiwaa  ka manu i Kawaluna,

He kino manu no Kalani, ko inoa e!

 

            I ke Alii ka Moiwahine Kapiolani a me au lei.

            O makou iho no me ka haahaa, na makaainana o Kona Akau, Hawaii, ma o ko makou Komite la.

            A no ka mea hoi, ma Honolulu, Oahu, i pauaho mai ai i keia noho ana Kou Pokii Alii i aloha nuiia, a hele aku la i ka huakai moe i ka moe kau a hooilo.

            Aloha wale! aloha ka poho na-u; kahi a kamalii e kaohi la i ke kukuna a ka la. Pumahana wale ia aina. Aloha ke kini o Hoolulu! Aloha ke one o Kaiakekua a Niumalu! Aloha ka wai o Kiope! Aloha na paia o Keakealani! Aloha na ao opua hookiikii i ke kai. Aloha na kalo Peleke-i i ka Laieha la e! Aloha!

            Eia makou la mai ke nui a ka liilii, ua kuipaluia a eha no Kou Pokii Alii, oiai kona mau hiona olu, a me kona leo nahenahe waipahe a makou e poina ole nei nona.

            Ua hala, ua nalo kekahi ihili o a o ka hale o Keawe a me Umi o na la kahiko.

Aia i Pokahi ka liko uahi manu, Ka noenoe ua noenoe i ka laau, Ka noe uahi oluna o Pokahi, Aloha wale ia i’a he ii ka uahi Pa noe ia’u kikiopua,

E aha au e ke kiu o Haihala, Ilalo au ike i ke kaha o Papiohuli.

Ahu ka hepa a ka Liula i Mana, Umia.

 

Nolaila; E. Hookoloia: AKAHI.  Ke komo pu aku nei makou e u pu me Oe a me au lei no Kou Pokii i hala.

            AKUA. Ke nonoi nei makou i ke Kahikolu o na Lani, e hoomama mai i ko oukou naau luuluu.

            AKOLU. O ka makou pule, e ola loihi Oe a me na keiki, a na ke Akua ola loa, e kokua mai ia kakou iloko o keia wa kaumaha.

                                    Me Ka haahaa.

Komite:           W. M. KALAIWAA,

                        D. ALAWA,

                        J. K. NAHALE,

                        A. J. KAUHAIHAO,

                        W. D. KAEO,

                        J. KAELEMAKULE,

                        THOS. AIU,

                        J. W. KELI@KOA,

                        S. W. KAWEWEHI.