Ke Aloha Aina, Volume I, Number 24, 2 November 1895 — Page 1

Page PDF (858.54 KB)

This text was transcribed by:  Patty Mancini
This work is dedicated to:  In Loving Memory of My Father

KE ALOHA AINA

 

Ke Aloha Aina

 

"UA MAU KE AE O KA AINA I KA PONO."

 

                        HONOLULU, POAONO, NOVEMABA 2, 1895.                          HELU 24

 

@ NUPEPA

 

@OHA AINA

 

@ mau ia kau ana mai ka @ ka Poalima o na pule a @ me keia mahina.

 

@oa, he 20 keneta o ka @ ke kope hookahi, he 5

 

@ ka pepa mai ke Keena @ ALOHA AINA, a mai @ aku o na Luna Lawe

 

@ na Olelo Hoolaha, na @ na Mele Inea, me ke @. Aole nupepa ma ka @hi e hoounaia ke ole e @ na ia ka uku pepa.

 

@ololei mai i na Nunou @manao, na Olelo Hoola@ Kanikau a me na Mele @ a Lunahooponopono o @

 

@ hoopukaia a hoolahaia @ ahao ma na kolamu o @ malalo o kekahi mea @ ke ole e hoike mai i ka @ ponopono i kona moa @

 

Nupepa Puka Pule

 

ALOHA AINA

 

@akahiki......................$2.00

@na.............................."1.00

@ina..............................  50

@ahina..........................  20

 

@PHNAWAHI

 

@ponopono a Puuku o

 

ALOHA AINA

 

@ARD L. LIKE

 

Hope Puuku.

 

@a Nupepa me na hooka@ @puna pololei mai i ka @ponopono ma Honolulu

 

NA HANA:  Aia ma ke Lo@ o Joseph Nawahi, @o ka Hale Umihapa o @on, ma ke kihi o na Ala@ me Betela, ma Hoolulu.

 

@ o na Aina E

 

@ku ana mai o ka mo@ a i ka auwina la o ka @nei. Okatoba 28, i @ ia makou keia mau @ o na Aina E,  a oia ka @panee aku nei no ka @ o ko makou mau ma@heluhelu, a oia keia @

 

@ELI ANA I KE ALAWAI O

@UA HE $100,000 000.

 

@okk, Oct. 18,--Ua @ ke telegarapa a ka @ o ka nupepa Herald @kona. Ua hoomao@ o ka hoike a ke Ko@ neginia i holo ai e @ a Nicaragua iloko o @ i hala aku nei, ua @ou i ke kukuluia ana @ai Oki, aka nae. aole @ na ia mai na mea e @ ke ala holookoa i pau @ua ia, a ma ia mau @ahoia ua nui aku ka lilo no ka hana ana he mau miliona dala hu aku.

            Ua manaoio ia, e waiho mai ana ke Komisina i ka lilo piha no ke Ala Okiwai, he huina dala i oi loa aku ka nui i ko ka mea i koho wale ia e ka Hui Alawai Moana, ka hui nona ka palapala aelike a ke Aupuni i manao ai e hoolilo mai.

            Ua manaoia, o ka hoike a ke Komisina, e hooia aku ana ia, o ka hana ana i ke Alawai aole loa e hiki ke kukuluia, a o na awa ma ka Atelanita a me ka Pakifika, ua hiki aku na lilo e hoopaa pono ia ai i ka huina dala aole e emi iho malalo o ka $100,000 000.

E HOI ANA KE KUHINA PAUNC@

@OTE I PARISA.

 

            Wasinetona, D. C., Oct. 18. Ua olelo ia ae mawaena o na poe pohai pili kulana, e ike koke ana o Amerika Huipuia i ka hopena loa o na Luna Aupuni makahehi nui loa ia o ka Moiwaihne o Beritania, oia o Sir Juhen Pauncefote.

            Ua oleloia ae i keia la ma na lohe malu. O Haku Dufferin e noho Emabasedoa la ma Parisa i Farani, e hoomaha ana oia, o kona la e pau ai, ua huna ia no me ka malu loa, oiai ka inoa o ka mea e pani ana ma kona wahi, ma keia mau kohokoho ana ma Ladana, aole no i ike ia.

            O ke kulana Emabase ma Parisa, o ia ke kulana kiekie loa, a ke Keena o ko na Aina E o Beritania e haawi ai, a oia wahi ua noho wale ia no e na poe Emabasedoa o ke kulana kiekie loa.

            O na ninau pili aupuni a pau loa mawaena o Amerika Huipuia a me Beritania Nui, iloko o na makahiki i hala aku, ua pau lakou ika wai lana malie ia e Sir Julien Pauncefote, ma ke ano pili makamaka nui ana ia Amerika Huipuia, ka aina ona i hooko pololei ai i kana hana, a pela pu no hoi ike Ke ena Aina E ma Ladana.

            Ua ikeia oia, a he mea hiki no ia, e haalele iho ana oia me ka minamina nei ia, mamuli no o na mea pili ponoi iaia iho, a i launa pu hoi ma ke ano ohana me ka poe Amerika.

            Aka, hoi ua olelo ia ae, o ke Keena Oihana Beritania ma Parisa, ua like no me ke kulana Peresidena o Amerika huipuia. Aohe mea i hoole i ka oiaio o ia mea.

 

Na Palapala

 

            Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na ahewa ana no keia mau manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, e ili no ia maluna o na poe na lakou i kakau mai.

 

Ka Nane-huna a Kauikeaouli.

 

KA NOI AU OI AKU NO KAKOU E

HAWAII.

XII.

 

            E na hoa uhaiaholo o na ouli kupanaha, ua loaa pono ae nei ia kakou na ukana o keia waa, he "Ako'ako'a" Punakea, oia ka pohakukai, a ka huaolelo no e hai ae nei, a na ka @aolelo no e hoololiloli nei i loaa ka haina oiaio o ka nane huna.

            "Akoakao"--He hui ana a hoakoakoa a pela aku. "Ko'ako'a"--Lapa hana hewa a pela aku. Lae Ko'ako'a.--He ma'ialii, a me na ma'i alapuka e ae. Koakoa hooulu ikaika.

            I na he mau mea i koe aku no kakou, e loaa ana ia kakou mai loko ae o keia huaolelo o ka nane huna i hoikeike mai nei, e pono e anoni pu iho i mahuahua ae kahi miki ai o ka noonoo a me ka malamalama.

            O ka hana i koe a ke Ako'ako'a, Punakea, a Papaakea. Ina e huiia ke Ako'ako'a me ka Paakea, a hoomoa ia i ke Ahi, e lilo ana laua i hookahi, he Puna, kupono ke wiliia me ke one a lilo i mea mau.

            Ina e waiho wale aku no a pulu iho i ka wai, e lilo ana i mea ole. Ina e wili ia me ka wai a pena aku oe, e lilo ana i @ malihini.

            Oia hoi, ike aku no oe i ka ua malihini a nalo koke no, no ka mea, hoi no noi oia i kona wahi, pela no e nalo koke aku ai ke aiai o ka puna.

            Pela no ka waa ako'ako'a maikai loa ia aupuni mamua o kona ku ana ae, i ku ae ai hoi ka hana. ua mino no ka hoi, i ke kahumu ana mai nei keia o Iehova me ke kino ahi Kolera ona, e hamo hewa ia aku ana ke Ta ike i ka eleele, lu ia aku i ka hulumanu i aiai ae e a'ia'i kikokiko wanawana ako'ako'a ae ana.

            Oia ke ano o ka puna pena hale, pena pa, a o ka puna i wiliia me ke one a me ka wai he puna mau loa ia, oia ka puna.

            Ka (Ta) he pena mau loa ia, o ka hana hilahila mai kekahi hanauna a kekahi hanauna, a hiki no i ka hopena o keia ao. e mau ana no na moolelo o ka honua ma na wahi a pau.

            I na no he wahi hana paani keia, aole no e ae ana o Pali a me Keaka, e hamo ia laua i ke Ta. E pau e mai ana no ka hohonu o ke (Ta), e mau loa aku ana no ka maea o keia hana ino maluna o ka poe i helu pu ia ma ka Papa naauao o Hawaii nei.

            A ke pena ia aku nei ka wai me ka puna i aiai ae ke kalo, a oia iho la na lala kamahele o ke Aupuni Ako'ako'a e lalawe ae la na aweawe iwaho e lalama ai, i pakele akakou i ka ino.

            E pono no kakou e lalama ae, a e iapa ae i ka lapa a Karisto e koi maa mai nei, e huli na kanaka a pau iona la, a Nana no e hoomalu mai, e aho ia, ai koke ia aku kahi poo paa, a ua ike no, ke ola nei na mea a pau malalo o ka la ma ka Mana o ke Kahikolu Hemolele.  Iona 2:9.

            "Aka, e mohai aku au ia oe me ka leo hoomaikai, e hooko aku au i ka mea au i hoohiki au. No Iehova mai ke ola."

            Ua piha ola @o no ka lani a me ka honua, nona no na mea i ola ai na mea a pau. O ka Puko'a wawahi waa iho la no ia, o ke ako'ako'a iho ia no ia, o ke ko'ako'a o ka Mana a me ke kupanaha ma na mea a pau loa.

            Hookahi waa ohua-aliko.--No ka manawa wale no. Ua maopopo ia kakou ka waa, o ka ukana oluna, he ohua aliko, he i'a hilii loa keia, a kupaianaha no hoi.

            I ka wanaao e pae mai ai, a e kaee ia ai no hoi i na e loaa ae he keokeo, a kona wa pono ia e loaa pono ai kona inoa "ohua-aliko" aiai a maikai oe ke nana iho.

            I na hoi e kiekie iki ae no ka la, o ka loli no ia o kona ano a me ka inoa, loli ae la ke ano a hauli a haekaeka, a o kona inoa iho la ma ia wa aku, he "Ohuahaekaeka."

            Ua hoopokole loa ia hona wa iloko o ka nani aiai a likoliko, oia iho la ka hoehaa o keia wahi i'a.

            No ka haekaeka wale aku la no ka nui, aia no a wanaao a kakahiakanui, paha o kekahi la aku, pae hou mai no ua Ohuaaliko nei.

            A makili iki ae no ka la, o ke kahuli koke ae la no ia a haekaeka. Eia kekahi eepa o keia wahi i'a.

            Aole oia e pae mai me kona maikai i ke ao, aia wale no a po, pae mai oia ma kona inoa a me kona kino maikai, a ao ae, a maikai ka la, lilo koke kona kino ia hai.

            O keia huaolelo Ohuaaliko, ua pinana mua iluna o kanaka i na la i aui aku la, ina e ku mai na moku he maemae na poe i kau mai, he Ohuaaliko iho la ia.

            Ina no maemae ole, he Ohuahaekaeka iho la ia, a he unu pehi Iole, a oia na epa o na keiki a kanak, aia no iloko o na kahu o na Alii, ua kapaia no kanaka he ohua, a mau ohua, kahu, a pela aku.

            Na keiki-papa, ohana nui a me na ulakolako o keia mau ia, na papaa maloo o ka miliona, etc, he ohua no ka poe e noho aku ana malalo o kahi, a pela aku.

            Hookahi waa Ohualiko. O hookahi waa. O ke aupuni Hawaii no ia, i hoolilo ia i aupuni P. G., oia hoi, he aupuni hoomalu.

            O Ohualiko o ka ukana no ia o ka waa, ka i'a loli koke o kona inoa, a me ke ano maoli o kona kino, a pela no i kuahana ia mai ai.

            O ke aupuni Pi Gi he aupuni wale no ia no ka manawa, a o ka manawa o ia no ka wa e noonoo ia ai no ka hoohui ana me Amerika Huipuia, a ae like ia.

            A o na lawaia nui o ua waa nei, o Dole, Kivini, Jones a me Kamika a me 14 mau kaee ohua hou iho, a ma ia la hookahi no i waiho aku ai ka Moi wahine Liliuokalani ia Kivini no ka manawa, a pela hoi i oili wale ae ai o Hookele i Puna ma.

            A he paa eke, a pula hou no kahi, he io ka nui, a mawaho ae o na laau helu aela, he nui no hoi ia poe hou o Opa kahelu ma.

            Nolaila, o hookahi waa Ohualiko, no ka manawa wale no, a i ole he aupuni no ka manawa wale, e like me ka hoike a hana a ka i'a, a me ke ano maoli ola i'a he Ohualiko.

            He polole loa no kona manawa e papahi ai i kona ino a ame ka nani o kona kino. a o ka loli koke no ia a lilo i ohuaekaeka, a pela no o aupuni hoomalu no ka manawa wale no, a o kahi manawa, oia no ka manawa e ae like ia ai no ka hoohui ana me Amerika Huipuia.

            Ua pau loa ua aupuni nani nei e like me ka pau wale ana o kona inoa a pau wale pu no me kona kino lahulahu loa.

            Lilo kona inoa a me kona kino i ole, a o Ohuaekaeka aku la ka inoa a me ka hanaina o ke kino, a i ka pau a hoopau ana mai a kela aoao, hoohana hou ia ke kakauinoa, (oia hoi ke kapalapala.)

            Ua pili pono aku la ia nanaina pauk@ku a ohuaekaeka, ekaeka; a lepo ke alahele i loaa mai ai o ke aupuni o ka manwa.

            Ua ike ke ao holookoa i na hua pea Kivini, aole i u iho pau ae nei ia ano aupuni o kakou.

            Loli hou no ke kino o Ohuaekaeka i kakala manini, a oia ke kino oolea iki ae o Ohuaekaeka, a o ke kino ia e wela ai ka waha o ka poe ai i'a, a o ke kino kakala ia a ke Peresidena Kalivilana i pu'a mai ai ia Wilisi e hoihoi i ke aupuni o ka Moiwahine Liliuokalani.

            E hanai ia aku ana i ke kakala manini, eia iho iloko o na buke liilii, na olelo kakala a ooi ka iwi o ua wahi i'a nei, a o ke kapapala haekaeka no a me ka nanaina eka no o ua wahi i'a nei aohe i aiai ae, a o ke aupuni hoohui aina ia.

            E helu iho no kakou i ka nui o na kakala manini, ua nui ae la hoi ke kino ua moakaka ae la no hoi ke kapapala a me ka paukuku o ua wahi i'a nei, i hai ia ae la maluna.