Ke Aloha Aina, Volume I, Number 27, 23 November 1895 — Page 5

Page PDF (862.04 KB)

This text was transcribed by:  Linda Kane
This work is dedicated to:  Kaliko

KE ALOHA AINA

 

 

KE ALOHA AINA, POAONO, NOV. 23, 1895                 5

 

(The left edge of column one is blacked out)

@anao Novemaba 16.  @aono nei, Novemaba @ ia ka la hanau o @ Kalakaua i make @ makahiki 1891.  Ua @ hooikaika ana e holo @ Amerika, no na pono a @ maikai o ka poe ma-@ oi no hoi, ua loaa ia @au pono.  Aka, i ko @bala ana aku, ua ho-@ ka hopena o na hana @ lakou, maluna o Ko-@o ma ka Nohoalii o @ oia keia mau poino a @e nei keia wa.

            @me na mea i hoolaha @ heihei o na moku liilii i malamaia ai ka hei-@ hoku liilii, a ma ka @ i malamaia ai.  I @ ua ana ua hoomaka @ moku o ke Kama‘lii @ol@ e pakika me he @ la oia o Lede L. a i @a i ka poe mai hole a @ai o Lede L. no ma-@ i ka pahu eo.  O @na hora o keia poe @ i holo ai he eha hora @ nui@

            @ na inoa o na moku @a keia heihei, Lede @lani  Mano, Lawelilo, @ Marine Railway, @, Hakamakani, Umi, @e, Lede L., Mulali, @ulumikai, Me a me @.

            @n konawai o ka la, o @.  @kalani, Piianaia, @a a me J. W. Kamila @ @anawa.

            @e ioio ka pau ana o @ luau makai @kai.

 

@oiwa Nui Nei Ka!

 

            @ka Hamaku pinai mau @ pali Koolau ua lele @ he me laumakani, aia @a kok@ua ua hoopae @i ka e kekahi poe ma @ aku nei, he mau @ na hotela a me na @ a pela aku.

            @ nei ka ke Aupuni @ ka mea e makau nei, @a o na poe haole ano @ noho mai nei, iloko @ina.  Ua pau ko lakou @a i ko waho poe, a @ko @ na poe ana e @ hooulu ae i na @ana.

            @ ka pomaikai o ka @ a mai i na aeahaukae @ o Hawaii, aole @ kuleana ma ia wahi, @ ia lakou iho la no @kahi i hoohana ai.

            @ ke kumu pupuahulu @ ke Kuhina Hatch no @e noi aku, e ae mai @o hoomalu i ka lakou @ana-e hana nei.  Aka, @ kou i ka hopena o na @u, a powa, he make@hai mai e kokua?

            @ a ka poe kolohe ina @ he, alaila, e mahuahua loa ana ke kolohe.  Aole he pono, aole hoi he pomaikai ma ke kokua ana i na hana kolohe.  Oia ka olelo a ke Akua, a oia mea, ua paa loa ia.

            Ke houpuupu wale nei kekahi poe, he kaua hou aku a hoea mai?  Aka, ua nana makou, aole mea i ikeia, aole hoi mea i hoomaopopoia, alaila, he mea olelo wale iho no nae paha kela.  Aka, no keia noho mau o keia poe aea, a no keia maaloalo mau ana o ke poo o ka oihana makai.  Nolaila, ua lilo kela he mau mea olelo wale ia. 

 

O Rusia a me Enelani.

 

            Ma ko makou hoomaopopo ai a iho i na olelo a na nupepa alakai o Enelani, ua hele a pii ka ena o ka huhu ia Rusia, mamuli o keia hana kuikahi ana mai nei me Kina.

            Ke koi okoa aku nei no ia Beritania, e lele kaua aku ia Rusia me ka hoohakalia ole aku.  No ka mea, ua like keia mau hana a Rusia me ka wawahi a pau loa i ka oihana kalepa o Beritania Nui.

            Ina e ala mai ana he kaua, alaila, ua makaukau koke o Enelani e hoouna aku i kona aumoku kaua mai Enelani aku a i St. Peteroboro, ke kapitala nui o Rusia, kahi a ka Moi e noho nei.

            He mea ole loa, kela aumoku o Rusia, e ku la ma Port Arthur, ke paa mai ko lakou kulanakauhale  Poo i na poe Beritania.

            Ke hoomanao nei makou i kela kana nui ana o na Rusia me na Beritania ma Crimea, e kokoke la ma ke Kai Elele.  Mai ia wa mai, aole loa i hiki ia Rusia ke loaa ka lanakila e lele mai ai maluna o Beritania.

            Ke pii mau nei ka nui o na mokukaua o Enelani i keia wa.  A ina no e hoohui ia ko Farani aumoku a me ko Rusia, ua emi iho no ko laua mau moku kaua malalo o ko Beritania Nui.  A ma e hoohuiia ae me ko Geremania, alaila, he wahi oi iki wale aku no ko lakou mau aumoku i ko Enelani.

            Eia me Enelani na moku kaua haokila o ka papa ekahi , a me na moku lawe topido holo loa, he 31 mile ka mama iloko o ka hora hookahi.

            A aia no hoi me ia na pu wili oi aku o ka weliweli o ka poino ma ka luku ana aku i na enemi.

           

NA HIONA E HOEA MAI ANA.

 

            Eia ke holo nei ke au o ka manawa, me kona mau helehelena like ole.  O kekahi mahele, aia ma ka pono a me ka pomaikai, a o kekahi hoi, aia ma ka poino a me ka popilikia.

            E nana na mea a pau loa ma keia mua aku, a ma ia mea e ike ia ai na hiona e hoea mai ana no Hawaii nei.

            Aia no, ma na moolelo hana o na aupuni naauao, i hoike ia ai na hiona o na pono, a me na poino e loaa mai ana, i kela a me keia lahui, a aupuni paha o keia honua.  E kali mau ana ke au o ka manawa i ka hana a kela a me keia kanaka, ohana, a lahui paha e hana ana.

            No keia mea ke kali nei makou i ke au o ka manawa, e halihali koke mai oia i na hiona o na mea i hana ia e pili ana no Hawaii nei.

            Eia aku he mau hana hou na kakou e ike aku ai ma keia mau la aku, aka, heaha la ia mau mea?  Aole kakou i ike, aole no hoi i hoomaopopo, aia wale no a hoea mai, ike iho la kakou.

           

NA AU LIKE OLE.

 

            He au maloko o ka ea , he au maloko o ka moanu , a he au hoi iloko o na kaina a ka wawae o ke kanaka e hele ana.

            Ina oe ike ana i kekahi moku-hau e lana ana iloko o ka moana, alaila, he elua hapa-kolu o kona kino-hau, aia iloko o ka hohonu o ka moana.

            Ina e pa mai ana ka makani mai ka Akau, alaila, e huki ana kona ikaika o ka hapa maluna o kela moku-hau e holo oia i ka Hema.

            Aka nae ina ia wa hookahi no, e huki ana ke au o ka moana i ka Akau, alaila, e ike aku auanei oe i kela moku-hau, e pii ana i ka makani, me kona holo i oi palua aku i ko ka makani e pa mai ana mamua ona.

            O ke au o ka manawa , he hoike ia e ku mau ana, e nana i keia mau au elua e paonioni ana.

            E nana  i kela a me keia la, aia malalo nei he ea ku malie, aia maluna aku he makani awiwi loa, a maluna loa aku, he ku malie, a pela ka loli mau ana o ke au o ke ea i na wa a pau loa.

            E holo ana kekahi au o ke ea i ka hikina, a o kekahi i ke komohana, a o kekahi hoi i ka Akau a me ka Hema no hoi.  He mea keia e maemae mau ai ke ea.

            Pela no ma ka moana, e ike ana oe i ke pelu o ke aho lawaia i o a ianei, no ka mea, ua like ole kahi a ke au o ka moana e huki ana.

            O ke au o ka wawae nae, e hele ana oia, ma kahi wale no a ke kanaka e manao ai e hele kona wawae, pela i kapaia ai, ke au o ka wawae.

 

Clarence W. Ashford.

 

            Ma na hoike i loaa mai nei aia no oia ma Kapalakiko e noho mai nei, a ua wehe ae oia i Keena Loio nona ma ka rumi 4, ma ka papahele o ka Hale Mills ma Kapalakiko.

 

Nuhou o na Aina E

 

            Ma ke ku anamai nei o ka Monowai i ka hora 11 p. m. o ka po nei Nov. 14, ua loaa mai kekahi mau mea hou no na Aina E mai, e like me keia malalo iho nei:

            Shanghai, Oct. 29.  No ka makauia o hoea ae ka hooulu haunaele kue-haole ma Canton, nolaila, ua hoouna aku ka Viceroy o Hongkong, he 400 poe koa hoomalu ilaila.  He lohe ke paiahele ia ana, aia ae la he elima mau moke manuwa Rusia iloko o Port Arthur, a he eiwa mau manuwa Rusia mawaho mai o ke awa kahi e ku la.

            St. Peterboro, Oct. 30.  Ua hoike pili oihana aupuni ia ae, aole o Rusia i hana kuikahi me Kina, a ua manaoia, he mau hoimi kumu wale no keia a Beritania, i kumu e kaua ai me Rusia.

            Shanghai Oct. 31.  Ua haalele aku la na Pualikoa Iapana i ka anemoku Liao-Tong.

            Ladana Oct. 27,  Ua olelo ae ka nupepa Standard, o ka noho ia ana o Port Arthur e Rusia, he wehe hou ana ia i ka ninau pili pake.  Ina io ua paa ke kuikahi mawaena o Rusia a me Kina, aole loa o Enelani a me Kina e ae ia mea.

            Parisa, Oct. 27.  Ua olelo ae ka Le Temps , e pili ana no ka manao o Rusia no ka Hikina, ua pono e ae ia aku ia mea i hua no kona noho kuka ana.  Ua ano like no ka olelo a na nupepa e ae o Farani no keia mea.

            Shanghai, Oct. 28.  Ua kahiko aku ka Emepera o Kina i na poe Luna Aupuni o ke Keena Aina E o Rusia.

            O ke koi poho a Iapana ia Kina, e hookaa ia ana ia ma ka la 8 Novemaba, alaila, e haalele mai ana na Iapana i ka noho ana ma ka anemoku o Liao-Tong.

            Parisa, Oct. 31.  Ua hoopuka ae ka nupepa Le Temps i kona wa e hoole ana i na hoike e pili ana i ke kuikahi a Rusia me Kina, a olelo iho la, aole he makemake o Rusia e hoohala i ka wa kupono ana e uwi aku ai ia Kina.

 

NA HOOWELIWELI KAUA.

 

            Ladana, Oct. 31.  Ua hiki mai na louo mai ka aina kahakai gula mai, ua ala mai la na Ashantee o Aferika Komohana, a hoole i ka hooko ana i na ae like koi poho a Enelani me ka hooweliweli kaua ana mai, a nolaila, he mea holopono ole ka huakai huli gula a Sir. F. C. Scott, Lunanui o ke kahakai gula, aka, e hookoia aku ana na hana a kue aku ai ia lakou.

            Ladana, Nov. 1.  Inehinei e pau ai ka manawa o ka aelike koi poho i na Ashantee.  Ua hoikeia eia ka Moi ke liuliu nei no ke kaua.

            Ladana, Oct. 27.  Ua loaa ae he mau hoike lehulehu wale, e pili ana i na luku hoomainoino ma Trebizond a na poe koa Tureke i na Armenia.  Ua olelo ia he 900 poe i pepehi hoomainoino ia.

            New York, Oct. 27.  Ua lohe ia mai, ua lanakila na poe kamaaina Cuba maluna o na poe Sepania, a ua make he 800 poe Sepania.

            Parisa, Oct. 27.  He kuikahi mawaena o Farani a me Madgascar e hoopau ana i na kuikahi mua mawaena o ka poe Hovas a me na lahui e ae.

            Ladana, Oct. 26.  Ma na olelo hoakaka no ke kuikahi mawaena o Rusia a me Kina, ua olelo ae ka nupepa Pall Mall Gazette, o kona manao maoli, o ia ka hoohiolo maoli ana i ko Beritania oihana kalepa, a he liio poho maoli ana no ke dala a pau loa i hoopukapuka la aku ma Kina e like me na poe e ae ma ka Pakipika, a me ka hiki kino ana ae o na moku kaua Rusia mawaho mai o Vanekoua a me Kikane.  Ua hooikaika nui ia mai, he mea pono loa ia Beritania Nui ke lawe koke ae i ke awa Port Hamilton, mawaho mai o na kahakai o Corea.

            Ladana, Oct. 27.  O ka mea kakau o ka nupepa Standard ma Tureke, ua hoouna mai i ka lono uwea, e hoike ana, ua pau i ke puhiia e na Moslem he he wahi kauhalele e kokoke ana i Ismid, ua lukuia na mea a pau.  Ua papa aku na Luna Aupuni o Europa.  Beritania a me Amerika i kela mau hana lokoino a ke Suletana o Tureke

            Ua hoomauia ka hakaka ana mawaena o na poe Armenia a me na Tureke, no ekolu la ma Marash.  A ma ke kapitala o Pishalie, he 2,000 poe hoohaunaele i hoeha aku i ka Luna Koa Kiekie.  Ua pepehi aku na poe Armenia i ka Alihikaua o Bourgous.

            Madrid, Oct. 27.  Eia o Sepania ke hoouna nei, he eono mau mokuahi i piha i na lako kaua, oiai ke hopohopo nei oia no ko Amerika Huipuia, a me na Aupuni Repubalika o Amerika. Hema ike ana aku paha ia Cuba.

            Ladana, Oct. 26.  O na hooweliweli ana i hoea ae ma ka mokupuni o Formosa, e kue ana i ka noho paa ana mai o na poe koa Iapana, ua pau loa ia, ua lilo holookoa ka mokupuni malalo o na Iapana.

            St. Peteroboro, Oct. 31.  Ua hoopaa iho ka Moi o Rusia i kona la e poniia ai, oia ka la 18 o Mei, 1896 ae nei.

            Parisa, Oct. 31.  He hoike kai loaa mai i ke Aupuni o Farani, ua hoohuiia o Huahine a me Borabora i na mokupuni Lokomaikai.