Ke Aloha Aina, Volume I, Number 27, 23 November 1895 — Page 7
This text was transcribed by: | Patty Mancini |
This work is dedicated to: | In Loving Memory of My Father |
KE ALOHA AINA
KE ALOHA AINA, POAONO, NOV. 23, 1895. 7
@alapala
@ makou ke koikoi o na @mau manao i hoopukaia @ aka, e ili no ia maluna o @ kau mai.
@ MOEUHANE PA
@ R. R. HANAPI
@ ma Ka Makaainana,
@ a Nupepa KE ALOHA
@oia Jon NAWAHI.
Aloha nui @
@ o a kuu keiki e noho @ puni kaili La o Mana, @oonaluea i kanoonoo @ kaneka, i ke ao a me @ ia e uwila aku ma na
@leda@ nani o Hawaii @ o ka Poalua, Oct.22 @ oe @ P.P., H., a puoho @ Kukolu ka po Kukolu @ ka la, e hoomanao i ka @Kolo oia hoi Kukolu, @ ane Kolu, Ekolu mea @ me Kahikolu Hemo @ Lani.
@ akaka mai nei na @ o ke Akua Halelu @
@ ma @ wa moe ia, a o ka @ no @ ia kakou. @ a hopio. A e moe ka @ mai aka i na nineuhane @ p@ i na hihio@
@ hoike mai nei ke aouli @ Halelu o 99 (hapa hope) @ u wahi a R. P. H. E @ na hana kupanaha iloko @ no na pu he 40, loaa @ ka @pa mua o ka pau@ loela, 2:28.
@ aku ana au i @ una o na kanaka a pau, @ kea. i kane a oukou a me @ e a oukou.
@ ao mai nei keia po keia @ Ke mai mai nei kela la @elo. oiai, ke ike mai nei @ me keia i na ouli kupa@ lu @ no hoi kakou i na @ha Halelu 19:2-6
@ LAULA.
@a @ai? No ka uhai@ wai @ no ka paa ana i ke @ o kana hoa kuka ia ana @ Karisto, a o na olelo ana @ o ko ke Akua leo ia ma
@ kona leo pane ma kona @ ua? O kona inoa no, R. @ e koe ana paha ke ano @ pa@. (R) P Puiki ka @po aku. apo mai, puiki, a @ hauhoa. Nolaila, apo i @ ole ia, apo i ka pono. @ He hana hewa ia, a pela @
A me Pi, he huaolelo hui ia @ i, he hana ana ia, puiki i @ makehewa, a i ole apo ma @ ike na mea a pau i ke ano @ e Hana, he moa paa loa ia @ palupalu a moe pu no me @ no na kane, no ka wa hana @ a ina e hana ole, aea aku @ o hana mai i ua kanaka la. @ huli ehu no Unulau, @ uweu. he lapu hookoke @ hai me kona kino leo, ala @ a moa 'PE' I na e hele malu mai, alaila, he namu haole, he "hio" ka inoa, aia no ka hewa malaila, 'pi' he aua. O ka aua i ka mea ku i ka pono he nele ka hope.
Nele i keaha? Nele no hoi i ka pono ka maluhia, ola a pela aku. A ina ua hewa, heaha ka pono? He mihi no hoi, oia no hoi ha ke kumu e pule nei o R. P. Hanapi (aua hewa). Pehea e maopopo ai he mihi ke ano o ia pule ana? Na na la he 40 a me na po he 40 i hai ae la he mihi. Oia ka pili pono o ka pula ana e like me ka Iona i wanana ai ma ke kulanakauhale o Ninawa. Iona 8:4.
Mahope aku o na la he 40, oia hoi, mahope o ka mihi ana e loaa ai ia kakou ka makana i hoakaka ia ma lona, 3:5-10. Mihi iho la ke Akua no ke ino Ana i olelo ai e hana mai ia lakou. aole nae ia i hooko mai, aka, ina e mihi ole kakou. e hoea mai ana ka wai a e uhi mai ana ia maluna o ka wai a e uhi mai ana ia maluna o ka aina. O ka wai, he mea lukuia, pela no ke kai a pela aku. Kinohi 7:11.
Ia la no, huahuai mai @la na Punawai a pau o ka honua, a hamama ae la na Iouka wai o ka lani. E nana i ka moolelo o ka wai i na la o Noa, oia ka Iehova inakana helu ekahi i ka poe hewa, a ina he mihi oia e like me Ninewa, e ninini mai no o Iehova i ka wai hauoli o ka Uhane Hemolele e maemae ai kakou. Ezekiela, 86:25.
He naau hou no hoi a me ka Uhane hou ka'u e haaawi aku nei a e uhao aku ai iloke o oukou. a e hoopau ia ae ka naau pohaku, a loaa ka naau io. Ezekiela 36:26. E malama oukou i ka'u mau kauoha. 36:27. A e nohonoho no oukou ma ka aina a'u i haawi aku ai i ko oukou poe kupuna, a e lilo oukou i poe kanaka no'u, a owau hoi ko oukou Akua 26:28. Nolaila e ae ae o Hawaii kane, wahine, keiki, a o Hawii no a pau loa, mai ka Moiwahine Liliuokalani, Hooilina Moi Kalulani, a hiki i ka lopa haahaa loa o Hawaii nei, e mihi iloko o keia mau la he 40 a me na po he 40, aole nae i koi ia mai o hoopiha pono a paa loa na la he 40 a me na po he 40.
I na no ekolu la a kekahi mea e hana ai nona iho ma ka wa i hai ia ae lawa ia ke hoomoakaaka maikai ia kona he wa imua o ke Akua me ka hoahewa ana iaia iho ine ke kuka oiaio ana aku i ka hewa io o keia nooh hoole Iehova ana. Halelu. 19:12.
"Owai ka mea i helu pono i kona alau ana? (Hana hewa) E hoomaomao oe ia'u i na hewa i nalo." (Noho naaupo) A ke hooia mau mai nei ka Nane-huna a Kauikeaouli, o ke aka ia o Karisto, ka Hoola e ku e nei ia Kaanaana i wanana ia a e hoolaha mau ia nei ma ka Nupepa KE ALOHA AINA, a eia iho no ka nui iloko o ka "waha o Iehova oia hoi ka Baibala."
Ina kakou e koho ae i kahi mehameha kakou, ua hiki no. Mataio 6:6. A ina i ke Akua kakou, "e puhi kakou i ka pu ma Ziona, e hoolaha i ka hookeai ana, e kahea e hoolaupai a pela akui Ioele 2:15-16. I na ma ka olelo Kauai, Hanapi, he Lio owala Ina hoha pela, ke owala anu nei kakou i ka Euanelio o Karisto, e like me na luakini e hiai ole ia nei e ko kakou mau kuhihewa, a ke malama mei nei kihi poe i wahi anaina haipule, no ko lakou mau ohana iho no. I na keia mau wahi hua momona, he mea ia e hoopau ae ai i kou naluea, alaiia, ua like no ia me na kini a pau o ka Paredaiso nei.
Mrs. FANNY SABO.
Kapalama, Honolulu, Oahu
KOHOIA NA LUNA NUI O KA
AHA HUI KALAIAINA.
Ma ka Poaha Okatoba 24 i hala. ua kohoia na luna nui o ka Ahahui Kalaiaina makua, no kela makahiki aku. E like me na mea i hoikeia ma lalo iho nei.
Peresidena, J. Alapai, Hope J. Keau Kakauolelo, John Poe; Puuku, J. Manuhii.
Na Komite Hooko, oia ka Papa Alakai elima Laia, J. Kailimai a me S. H. Meekapu. A o na Komite Kuwaena hoi he iwakalua mau lala.
He mau makahiki i hala ae nei ka loihi o ke ku wale ana o ka hui mamuli o na uha wale; aka, ano i keia wa, ke wehewehe mai nei kaiao nou e Hawaii. Nolaila, ma ke kauoha a ka peresidena o ka hui ia'u, ke hai ia aku nei ka lohe i na Hui Ka@aiaina a pau, mai Hawaii a Kauai, e hoike mai i na inoa o na luna nui a me ka huina o na lala o ko lakou mau hui, ma ka la mua o Dekemaba 1895, i maopopo i ka Peresidena nui o ka Ahahui ma Honolulu nei ke kulana o kela a me keia hui, a i maopopo hoi kahi e holo aku ai o na kauoha mai ke Poo aku o ke hui ma keia hope aku.
Ina aole he mau luna nui i kohoia no kekahi mau hui i keia manawa, ke kauoha awiwi ia aku nei ia hui e koho koke a hoouna mai i na inoa, mamua ae o ka manawa i hoikeia. E palapala mai ma ka inoa o ka Peresidena nui o ka Ahahui ma kona wahi ma Kapalama, Honolulu, a i ole ia, ma ka inoa o ka Lunahoomalu o ke Komite Hooko, ma kona wahi ma Kaakopua, Honolulu. Mai poina i keia kauoha. Me ka mahalo,
JOHN POE.
Kakauolelo o ka Ahahui Kalaiaina Makua o Honolulu nei.
Kikihale, Honolulu, Nov. 7, 1865
He Moolelo
No
ANADAREA,
A ME
TIDORA
A I OLEIA, NO
HIRALIA.
UI NOHEA.
NA IPO ELUA I KE ALO
HA HOOKAHI.
MOKUNA X.
KA IMI ANA O TIDORA I KAHI E ALOHA
O ANADAREA IAIA
Me na kapuai kaumaha oia e hoi nei i awili ia hoi me ka inaina, a me ke aloha no Anadarea.
kuko iho la oia, i ka hana hooma ewaewa a kana aloha i hana mai ai iaia, no kekahi mau kapuai wale no keia hele ana aku ana, ua nalohia aku la na helehelena hakumakuma o ka inaina, a hohola hou mai la na helehelena o ke aloha no kana ipo, a uwe iho la oia me ka ehaeha nui.
A nona paha keia wahi hoohen
Auhea wale oe e kuu aloha,
E haalele mai ana ku oe ia'u.
Holoi ae la oia i kona mau waimaka e kiheahea ana maluna o kona mau papalina, a nana ae la hoi i kana wahi e hele nei.
Ua oi aku ko'u pono e make au, oiai, heaha kaiwaiwai o keia ola ana ina ua hooneleia mai au me ka'u mea i aloha ai. O e na lani e hooko mai i ka iini a ko'u puuwai, i puana ae ai o ia.
Ia wa no haupu koke ae la oia no ke kilokilo Tamaria, a puana hou ae la oia.
E hele au e hui me ke kilokilo Tamaria malia he wahi pono iki kahi ana, no ka mea, ua oi aku ka ikaika o kuu aloha no Anadarea mamua o ka mea hiki ia'u ke hoomaopopo.
Maanei e ka mea heluhelu, e hooma opopo iho ai, o Tureke oia kekahi o na aina i noho ia e na poe kilokilo, na poe hoomana kii i na la i au aku la.
A iwaena nae oia poe kilokilo o Tamaria ka mea i kaulana no ka pololei o kana mau mea e wanana mai ai.
Huli ae la oia a hele aku la no kahi o Tamaria, me na kapuai awiwi.
Hala hope ae la na alanui lau kana ka, hoomau aku la no hoi oia i ka hele ana.
Kaahope pu ae la hoi na alanui akea nani, a hoea aku la oia mai na ala ololi lepo a pelapela hoi, aka, hoomau aku la no oia i ka nee ana imaa.
I kona hiki ana mawaho o kekahi pa pohaku ku iho la oia, ike aku la oia i ka puka pa a hele aku la oia e wehe oia i kekahi pohaku a kikui aku la ma ke pani puka.
Aole i liuliu iho keia kali ana a Tidora, ua lohe aku la oia i ka halulu mai o kekahi mau kapuai maloko.
Weheia mai la ka puka, a halawai koke aku la ka ike a kona mau maka me na helehelena hooma'uka'u o Tamaria.
Ma o Puloto la. Aka, mamua o ka pau pono ana o kana mau olelo iwaho ua kulai ia aku la oia e Tidora.
Heaha, kau e hoohiki nei i ke akua hoopunipuni? E nana mai e ka makua Tamaria owai au?
O oe anei keia e kuu wahi Tidora? Heaha! i hele mai anei oe e ike i kou hoaloha, a i ole ia he mea anei kekahi au i makemake ai e hana aku au?
I hele mai nei au e nana i kuu mau holoholona punahele, pehea ua poina anei lakou ia'u?
Aole paha. Eia he kaikamahine ke hoolakalaka nei i na holoholona no ka hoikeike e malamaia ana ma keia mua koke ino. Aka, ua hopohopo nae au aia, he manawa wale no e ai ia ai oia e na holoholona hihiu, no ka mea, he ano makau wale oia. A ua iini mau hoi au e hoi hou mai oe, a e lawe ae i kou ku lana e like me na la i hala aku.
Ua manao ae no au pela, aka, he mau holoholona hihiu no ka'u e hoolaka mai nei.;
la laua e kamailio nei, aia ka luahi ne ke alakai la ma kekahi alahele pouli uli ia laua.
Hoomau aku la laua i ka hele ana ma ua alahuna la a hiki i ko laua hoea ana aku ma kekahi keena pouli, i hoomaamaa ia oloko o ua rumi la e kahi puka aniani maluna pono o ua keena la.
Malaila ku iho laua, a haliu mai la ka luahine a kaulono mai la kona mau maka maluna o Tidora me hea mea la ua maopopo aku la iaia na mea a pau, pane mai la oia.
Ma ko'u kilo ana aku nei i kou mau helehelena, ua piha ia laua me ke kaumaha, a ke alooha nei au ia oe.
Ina he oiaio ia aloha ana ou ia'u, e ae ana anei oe, e hana i kekahi hana no ko'u pono?
Heaha ka'u mea e hoonele aku ai i kou makemake i na he mea hiki ia'u ke hana.
Aole anei ou hoomanao ae i na aka hoohenehene a'u i haawi aku i kekahi mau kaikamahine?
Ae, aka, he mau kumu maikai no ko ia hoohenehene ana.
A ua hele mai hoi lakou imua ou no ke noi ana, e haawi aku oe i na kokua ana ia lakou, e hoihoi mai me lakou i ka lakou mau ipo i aloha loa ai? ua hooko aku hoi oe i ko lakou mau makemake.
Nana pono mai la ka luahine Tamaria iaia, a liuliu luli iho la kona poo, me ka ninau ana mai:
Aole no hoi au mea i iini ai ia mau la. Aole oe i hele mai nei imua o'u no ke noi ana mai i na kokua no ia mea, e like me ia poe au i ike ai?
No ia kumu au i hoea mai la imua ou, e Tamaria.
A ua aloha io anei oe?
Ua makemake au e aloha mai ka'u mea i aloha ai ia'u, ua hiki anei ia oe ke haawi mai i ka laau o ke aloha, i hooko ia ai ko'u mai iini, no ka mea, ua hele au a kupouli i ke aloha i ka'u ipo, aole anei oe e ae mai ana i ka'u noi?
He oiaio e kokua aku ana au ia oe, aka, e akahele e ku Tidora, oiai, he hopena weliweli mahope aku oia manawa au e hoohana ai i ka laau o ke aloha.
Heaha ka manao o kau mea e ka mailio mai nei?
Ina ua aloha io oe i kela kanaka, a ua aloha ole kela kanaka ia oe. ina oe e hana aku ana i ka laau o ke aloha, he mea maopopo ua pau ka hiki ana i kou inaina ke kau aku maluna ona, a e aloha mau ana oe iaia i na manawa a pau.
Aohe o'u weliweli no ka hopena@e halawai ana me a'u. E haawi mai oe ia'u i ka laau o ke aloha, a e hooko aku no au e like me kau kuhikuhi ana. Mai hoonele i ka'u noi e kuu Tamaria maikai.
E haawi aku ana i kau mea e noi mai nei, a e hooi ae hoi au i kona aloha ia oe inamua o ka mea hiki ike la kanaka ke auamo.
E hana i keia no'u, he mea anei kekahi au i makemake ai e haawi aku no au ia oe?
Ina aole o'u aloha ia oe aole au e hana i keia hana. Aka, e haawi aku ana au i laau, he mea i oi ae ka maikai mamua oia. E hana ia ana ia laau, he laau i eli ia mailoko ae o ka honua, i ka manawa e hoolei pau ana ka mahina a me na hoku, i ko laua nani maluna o ka ili honua. E hele ae au e huli i ua laau la, aka, ke hoponopo nei au aole paha e loaa ana, no ka mea, aole he hoike mai o ka mahina a me na hoku, oiai, ua huna ia aku lakou e na ao e kalewa ae ana mawaena o lakou a me ka honua. E kali ana anei oe ia'u?
E kau ana au ia oe maloko o ka rumi o ka'u mau holoholona punahele, a malaila e hui ai kaua.
Kunou mai la ka luahine, a hele aku la no ka hooko ana i kana apana hana.
Ua hoopio o hou ia ae lakou nei i ka lohe ana ua hoolele ia mai he mau lako kaua, aia malalo o na Koolau, he lono wale no keia i hauwawa ia ae.