Ke Aloha Aina, Volume I, Number 32, 28 December 1895 — Page 4

Page PDF (913.93 KB)

This text was transcribed by:  Tatiana Maumausolo
This work is dedicated to:  Happy Birthday Kawena Komeiji

KE ALOHA AINA

Hoopukaia no a

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui II @

 

J. NAWAHI Lunahooponopono a Puuku

E.L. Like, Hope-puuku

 

HONOLULU DEKEMABA 28, 95

 

HE ALOHA AINA OIAIO ANEI O KARISTO?

            O keia ka ninau a ka nupepa Ka Leo o ka Lahui o Dekemaba 23, 1895 e pane ana no ko ka nupepa KE ALOHA AINA hoike ana aku imua o kona Lahui Hawaii, he Aloha Aina Oiaio o Karisto.

            Menemene makou i ka ike ana, eia ka ke noho nei he poe hoolaha nupepa e like me ko Ka Leo ano, e hoole maoli ana i ko Karisto Aloha Aina.

            Ke hoike aku nei KE ALOHA AINA, ua paa kona manao e hoike i ko Karisto Akua ana, Kona Mana, Kona hana ana i ka Lani a me ka Honua a me Kona hana ana iho i ke kanaka a hoonoho iaia maluna o ka aina ana i hana ai.

            Ina he Akua o Karisto, alaila, na Karisto no i hana i ka honua nei, alaila, na Karisto no i hana i ke kanaka, a hoonoho iaia mahea?  Aole anei maluna o ka aina, kekahi apana hoi o ka honua a Karisto i hana ai?

            He lepo ke kanaka, he mate@ oia o ka lepo aina maluna o ka honua.  A no ko ke Akua aloha (oia hoi o Karisto) i ka lepo i lilo i kanaka ola, a ua koomakaukau mua ke Akua, oia hoi o Karisto i wahi e noho ai no ke kanaka ana i aloha ai, oia o Edena Nani!

            A ina ua aloha o Karisto i ke kanaka ana i hooku ae ai no loko mai o ka lepo aina, alaila, e hiki anei i na poe aia hoolaha nupepa o Ka Leo, ke hooie mai, aole he Aloha Aina Oiaio o Karisto?

            Ina e hoole ana Ka Leo o ka Lahui ia Karisto, aole oia he Aloha Aina Oiaio, alaila, he Anikaristo maopopo ka nupepa Ka Leo o ka Lahui a me kona poe hookele a pau loa.

 

NA WEHEWEHE I AUKU EUANELIO

            I ko KE ALOHA AINA wa e kamailio ana me ka nupepa Kuokoa, no keia mea he ALOHA AINA OIAIO, a ua maopopo na kalele manao ana oia nupepa, “aia o na poe he mau apana aina ko lakou, alaila, o lakou ke kapaia he aloha aina;  a o na poe e ae, aole lakou e pono ke kapaiahe aloha aina.”  Nolaila, hoole makou ia manao, a olelo aku.  O na mea a pau loa i hanauia maluna o Hawaii nei i loaa a loaa ole paha he apana aina, a i paa i kona mau pono pilipaa o kona hanau ana a ke Akua i haawi mai ai, a hoolilo ole aku malalo o kekahi Aupuni e aku, he aloha aina oiaio ia ia makou.

            Mamuli o keia, ua hoopili ae makou ia Karisto, kekahi kanaka i hanauia ma Iudea;  aka, aole nae he wahi moolelo e hoike ana he wahi apana aina Kona.  A mamuli no o ka Karisto mau olelo ponoi iho i hoopuka ae ai i maopopo loa ai, he ilihune a nele Oia ma keia ao, e like me na olelo ana.

            “He lua ko na alopeka, he wahi noho ko na manu o ka lewa, aka, o ke keiki a ke kana ka, aole he wahi e hoomoe ai o kona poo.”

            Malaila e maopopo ai, he nele Oia, aka, ua olelo iho makou.  Aole nae no Kona nele ana i kekahi waiwai, e nele ai ko Karisto aloha i Kona aina hanau.

            O ko KE ALOHA AINA hoopuka ana i ka Karisto mau olelo hoike, no ka poino e hiki mai ana maluna o Ierusalema, ke Kulanakauhale Alii o Kona aina hanau a me Kona Lahui Iudaio.  Aole anei ua komo pu na manao minamina a aloha o Karisto no Ierusalema?  Pehea la kela mau huaolelo.

            “Nani Kou makemake e houluulu mai i kau poe keiki, e like me ka houluulu ana a ka moawahine i kana mau keiki malalo o kona mau eheu.” ****

            Heaha ko Karisto manao ma i aolelo ana.  Aole anei, ua makemake Oia e hoakoakoa i na oiwi o Koaa aina hanau ponoi iloko o ka noho ana pomaikai a me ka maluhia, e like ma ke ohana moa i komo ae malalo o ka malu o na eheu o ko lakou makuahine?  A heaha la ke ano o ia mea i Ka Leo?

            Aole anei he aloha ia o Karisto i na poe o Kona Lahui?  a me Kulanakauhale Alii o Kona aina.

            Oia ka manao ulumahiehie o KE ALOHA AINA, i na wa a pau loa.

 

Na Hana Hoohaumia wae i na Kaikamahine Hawaii

            O keia maluna ae ke Poo Manao o KE ALOHA AINA i hoopakaia ma kona Helu 30 o ka la 14 o Dekemaba i hala aku nei ka mea hoi a kekahi mea i huna i kona inoa ponoi, a makou no i ike mau ai, e noho nei no iloko o ke kaupoku lanihale hookahi, maluna o ka ili hualala o keia Honua Poepoe, ma ka inoa kapakapa holopee hohe wale, Keaulanaakalani.

            Ua piha pono he elua kolamu holookoa o ko Nupepa Kuokoa o ka la 21 nei o Dekemaba, i na olelo pale uhane ole, i hookikina ia e na poe i pili iloko o na manao a KE ALOHA AINA i hoopuka ai.

            He mea oiaio, ma na hiona o na olelo ana a Keaulanaakalani, ua ike ia, he Loio oia i hoolimalima ia, e pale i na poino a pau loa, e olelo ia ana, a e hooili ia aku ana, maluna o na poe i hoehaeha ia e na olelo a KE ALOHA AINA.

            Ua hookahuaia kona kukulu ana, aole maluna iho o ka pohaku palahalaha i hoonoho ponoia kona waiho ana maluna o ka ili honua kau iliwai like, aka ua kukulu ia oia maluna o ka Pohaku Poepoe maoli.

            A no kkona kau ia ana maluna o ka pohaku u poepoe, ua lilo oia i mea paa ole ma ke kulana hookahi, aka, ua kakaa wale aku oia i o a ianei, a ma na wahi no a pau loa e olokaa ia aku ai oia, e ka mea makemake e olokaa iaia.

            E nana mai kakou i keia: Ua hoopuka ae o Keaulanaakalani i na huaolelo penei: “Ua like ko’u mau manao hoahewa ma keia mea me ko KE ALOHA AINA.”

            He oiaio anei keia manao ona?  Aole loa!  No keaha la?  No ka mea, ua kukulu ia oia maluna o ka pohaku poepoe, a no ia mea, ua haalele oia ia olelo mua ana, a kakaa hou aku la a ku maluna o kekahi kahua hou aku, a ma ia wahi, ua hoopuka hou ae la o Keaulanaakalani ha manao ano e hou aku a oia keia: “He kulana ewaewa maoli ko KE ALOHA AINA.”

            Alaila, o keaha ka manao a Keaulanaakalani e lawe mai ai a hoopaa iho, i kahua oiaio no kona manao e lauwili mai nai.

            O ka ae ana mai anei o Keaulanaakalani; ua like kona manao hoahewa me ko KE ALOHA AINA?  A i ole ia, o ka like ole o kona manao me ko KE ALOHA AINA, a olelo mai, he kulana ewaewa ko KE ALOHA AINA?

            I ko makou wa i hoopuka ai i ko makou manao, malalo iho o ke poo manao i olelo ia maluna ae aole loa makou i lawe mai ia mea, mamuli o na manao imihala wale, a ma ne manao ana e hoouluku mai i na manao mokuahana lili pili ano lahui, e like me na manao imi hala wale a Keaulanaakalani.  Aole no hoi i lawe ia mai, mamuli o na manao hookuee pili hoomana e ku nei iloko o keia Pae Aina.  Aole loa!

            He mea koho wale iho no keia, na Keaulanaakalani e pee mau mai nei, i like kona ano me ko ka manu Osekalika moe one o ka waoakua o Aferika.

            O ka mea a makou i ike ai, a i loaa ai, a o komo koke ae iloko o ko makou hoomanao ana, oia ka makou mea i lawe mai ai a hoopuka aku, i mea e hoike aku ai i keia mau manao ano nui elua penei.

            1. He mea kupaianha pono ole maoli ka lilo ana mai, na na poe haole Kumukula mai na aina malamalama mai e hana hoohaumia iho i na kaikamahine opio Hawaii nei, e noho haumana ana maloko o ka lakou mau kula.

            2. He mea oi loa aku o ke kupaianaha pono ole maoli, ka lilo ana na kekahi o na mamo a na Misionari ponoi, e hoohaumai i ka maluhia o kekahi o na opio kaikamahine o Hawaii nei, na makuahine i manaolana la aku ai, no ka hooulu ana i ka Lahui Hawaii.

            He mau kia o ka malamalama keia mau ano oihana elua, no ka mea, ua hoomalamalama kekahi ma na mea o keia noho ana, a me ko kela ao aku, a o kekahi hoi, ma ka hoonaauao ana e pono ai na keiki, ke nui lakou a kanaka makua.

            Ke nana aku nei ka Lahui i na poe alakai o keia mau oihana me ka manao paulele, no ka ihiihi a me ka hooponopono.  O na oihana e ae, aia lakou malalo iho o keia mau oihana elua.

            He mea hoohilahila, a he mea hoohaahaa i ke kulana o ka mea hai Enanelio, ke lilo kana keiki ponoi a moopuna hoi, i mea e hele haahaumia i na kaikamahine opiopio o kekahi ahui ana e noho ao ana.  Aole anei pela ka oiaio e Keaulanaakalani.

Ua ike pono KE ALOHA AINA i ka oiaio o keia mea.

            Pela no hoi ka oihana a’o a hoonaauao aku i na kamalii.  Ua manao ia he mea ke kumuao e alakai ana i na keiki opio e puka aku iloko no na hana o ka wa kanaka makua ae.

            Aka, heaha la ka pomaikai o na kaikamahine opiopio Hawaii ma ka hele ana a noho ana aku maloko o kekahi Halekula e noho ana kekahi kumukula hoohaumia mai i na kaikamahine?  Heaha ka pomaikai o na maku?

            Heaha ko ka lahui pomaikai i kela kumukula?  Heaha ko ke Aupuni pomaikai ia ano kumukula?  Aole loa he pomaikai iki.  Aka, ua poino na mea a pau loa iaia.

            Ua poino na makua nana kela kaikamahine, a ua poino pu ke kaikamahine, ua poino pu me k alahui, no ka mea, ua pau na dala kula i ka ai ia e kela mea powa.

            Ua poino pu no me ka Papa Hoonaauao a me ke Aupuni, no ka mea, aia keia haole lapuwale malalo o ka lakou uku ana.  Aole anei pela maoli no ka oiaio?  Ae, pela maoli no, Ua hoike aku KE ALOHA AINA i ka mea i loaa iaia i kona wa e kakau ana no kela poo manao A ke ninau aku nei hoi makou ia Keaulanaakalani.

            Owai hoi kau poe o na ano lahui i ike ai, ua hana like ma keia ano hana hoohaumia i na opio o Hawaii?  Hai mai hoi oe i kau. He makehewa ke kaukai a na KE ALOHA AINA wale no e pale no na @ hine o kona Lahui Hawaii. 

            Ma ko makou hooma@ ana i ke ano o ka olelo @ Keaulanaakalani, me he@ aole no ana aloha ina ka@hine opio o Hawaii nei @aha?

            No ka mea, ke @ nei oia i na olelo h@ e olelo ana oia na o S@ holapa hele nei i ka @ wale i na ano lahui a @ a pela e ulu mau ai kai@ mawaena o na keiki a@ haole a me na lahui e @ loa.

            A oiai, ua olelo mai ke@

            “E ulu pu no ke ki@ ka palaoa a hiki mai @ oki ai.”

            Me he mea a wahi a @ lanaakalani, ua hiki @ hoikau nela, heaha @ hewa oia? E noho pu@ kumukula haole hooha@ na poe kaikamahine h@.  Wae aku i ka Lani i k@ ea, aohe hooponopono a@ kela o keia noho malie a@.

            Ae! Hilahila makou i@ nao o keia ano a he @ maoli no ke ano o ka poe @ limalima ia no ka uhi @ na hana hewa.

            He mahalo makou ia K@ a me ka poe e hahai ana @ @alike me Karisto.

            Aka, he hoopailoa @ i ka poe e pai ana ia la@ Karistiano, aka, o na han@ a lakou a me na @ he oi loa aku ka pela@ mua o na hana a ka poe @ kou e olelo mai nei he @ a he pegana!

            Aole anei i hoakaka @ mai na Lunaolelo kaulan@ wa kahiko, i na mea ku@ na ludaio Karistiano, a @ Kumu a’o a na kama@ ai?  A pehea la ia mau a@ mai?

            E nana ma R@ 3:17-@

            Pauku 17:  “Ini ua @ aku oe he Iudaio, a ua iho oe ma ke kanawai @ i ke Akua.”

            Pauku 18:  “ A @ ike Kona makemake ua hoao na mea ano e, ua @ ke kanawai.”

            Pauku 19:  “Ua manao hoi oe, he alakai no na @ po, he malamalama hoi @ poe iloko o ka @

            Pauku 20:  “He @ ao i ka poe naaupo he @ hoi na na kamalii ai @ ia oe ke ano o ka @ @ oiaio iloko o ke kanawai.

            Pauku 21:  “O oe ke @ ia hai, aole anei oe e ao@ iho?  O oe ka papa @ aihue, e aihue no anei oe @

            Pauku 22:  “O oe ke@ aku, Mai moekolohe oe, @ kolohe no anei oe?

 

            He kuoaianaha maoli @