Ke Aloha Aina, Volume II, Number 2, 11 January 1896 — Page 1

Page PDF (819.62 KB)

This text was transcribed by:  Kathy Kennedy
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

Column unreadable.

 

A o Paci de la Vergue hoi Mea Hoopu Hihia ma ka aoao o ke Aupuni ma ka Aha Hoomalu o Honolulu nei, ua hookohuia mai la ia i Lunakanawai Hoomalu no Honolulu nei.

Ua kuhi hoi kekahi poe e apo ia mai ana la hoi kekahi o na poe Hawaii i hoonaauaoia no kekahi wahi o ka Ana Kaapuni, a i ole la hoi i@, ilalo mai no la hoi i ka Aha Hoomalu?  Eia ka hoi he ole hoi ka ikeia mai!!

Ma keia hoohele ana, a hoonohonoho ana o na iliili o ka Papa-konone a Luaehu;  ua ike mua ia no, ua hapola ia ka ele na kea no kaai.

Ke kulike la no keia me ka KE ALOHA AINA i olelo mua aku ai:-  “Ina peneia mau aku la ke kulana o ke Aupuni; alaila aoie loa he wa e hiki ai i na poe Hawaii maoli ke noho hou ma na kulana oihana kiekie o ko lakou aina!  Ke hookoia nei keia olelo i keia wa, a oi loa aku ka nele loa mahope aku.  E ko ana ia olelo a makou,”

 

KE KULA O NA LAHUI LIKE OLE

Ma ka hora 7 p.m. o ka Poakahi nei Ianuari 6, ua wehe ia ke Kula Lahui, ma ka Hale Kula o Koleaka, ma ka huina o na Alanui Kula me Papu.

He 99 mau hipa i komo mai loko o keia pa-hipa hou, mai ioko mai o na lahui like ole penei:  Na Pukiki, na Haole, na poe Hawaii, na Pake, na Iapana a me na Paele, pela ko makou hoomaopopo ana aku, main a poe opiopio o 15 makahiki, a hiki i ke 35 makahiki.

O na poe Pukiki, oia ka poe i papalua ka heluna i ko na lahui e ae, oiai, ua papalua a oi aku ko lakou naaupo, a ike ole i ke kakau i ko lakou mau inoa ponoi, a aole hoi he wahi lihi ike iki i ka heluhelu ana.

He elima po e a’o ai i ka pule, a aole e emo, a hiki i keia poe ke heluhelu a ike i ke kakau ana i ke lakou mau inoa, i kupono e loaa ka mana koho balota Lunamakaainana no keia kau koho balota ae e hoea mai ana ma keia mua aku, a i kulike ai hoi me na olelo o ke Kumukanawai o ke Aupuni Repubalika o lakou nei.

Ua nui keia ike a me ka naauao @ ua poe nei, e olelo ana, he hoonaauao haawi wale no keia, aka, e nana aku i na hana iloko o laila, e hoea mai ana mamua aku.

E makaala oukou i na poe e hele mai ana me na aahu hulu hipa, aka, maloko o lakou he iho hihiu hae.

 

Na Palapala

Aoi e ili maluna o makou ke koikoi o na ahewa ana no keia mau manao i hoopalaia malalo o keia poo, aka, e ili no ia maluna o na poe na lakou i kakau mai.

 

MAI KA BANA LAHUI MAI

Mokuaina o Imana me Ohie, Dec. 21

I kuu ALOHA AINA OIAIO,

                                                                                                Aloha kana;-

 

O keia mau mokuaina a me ko laua mau kuianakauhale pakahi, ke ku nei maluna o ke kulana holomua o ka waiwai, olai, he aneane o umi wale no makahiki a oi o ke ku ana o hoo ku @@ia pania, a he waonahele ululaau mamua aku o kona hooku@@ia ana, aka, i ka w@@ hiki mai ai o na poe mahiai ma ia wahi, ua hoomaka iho la lakou e mahi I ka aina me ka hoopuni ana a paa I ka @a, me ka hooikaika ana o kela a me keia luhi ana.

Pela iho la i aoea liilii aku ai na poe mahiai ma keia wahi a kela poe e ai hoonuu mai la i ka momona o ko lakou luhi, a hiki i ka mahuahua loa ana o na heluna kanaka ma ia wahi, a hookahua mao i iho la i kulanakauhale m@i ka uuku mai a hiki i ka lilo ana i kuianakauhale nui, a pela pu no hoi ka pii mahuahua ana o na kanaka i hiki i ka 25,000 a 50,000 paha tausani kanaka.

O ke kulanakauhale o Indianapolio, Mokuaina o Inidiana, oia ka helu ekahi o ka nani ma ka’u ike ana, iwaena o na kulanakauhale e ae a makou i kipa aku ai, aohe au mea e kamawae ae ai ma kona mau aoao a pau, a he nani maoli no na hale pohaku, na alanui hele aoao, a he nani okoa no hoi na alau @ aupuni, ua uhi pa-ia me ke ia, a e noke mau ana no hoi na kanaka puluiai alanui i ka hoomaemae mai ke ae a po.  E laa na opala, ka lep@ o na lio a pela iku.  A o keia ae hoi ka oi o na kulanakauhale maemae a ko’u mau maka i ike ai.

A ke ku nei he kiahoomaoao o na pua@@koa o Inidiana i ke kikowaena o ke kulanakauhale, he 286 kapuai ke kiekie, a he ewalu makahiki o kona ha na ia ana, aole no pau loa na hemahema i ka hana ia a hiki i keia la a’u e le@@ aku nei ia oe.

O ka nui o na hale keaka a makou i paani ai he 50 me ko lakou mau kinohinohi like ole, a he hookahi no io o ka nani o lakou, o ka hale keaka o St. Joseph o ka mokuaina o Misiouri, a malia eia aku ka nani mamua aku o ko makou alahele, o ka’u ae la nae keia i ike i ka nani i keia manawa.

Eia makou i ke kulauakauhale o Cleveland mokuaina o Ohio, ua kukuiuia hoi ma ka ae lokowai o ka Loko o Ile (Lake Erie), a maloko hoi o kahi hoolulu kaa ahi o ka Union Depot @u e kakau aku nei ia oe, me ka manaolana no e hui aku ana no me oe, a i ike mai ai kuulahui i oa mea hou o keia aina makamaka ole.

O keia wahi hoolulu kaa ahi a’u e kakau nei he kiekie a kalauna ole, a he manao no hoi ko’u o na kanaka a pau o ke kulanakauhole o Honolulu a hookomo ia iloko o keia hale hool@lu kaa ahi, aole e piha, e koe okoa mai ana no kahi aoao. 

Ke ku nei ke kulanakauhale o Cleveland ma ke kae loko o Ile, eia i anei e hana ia ai kela mikini humuhumu lole a White, a ke ku nei kona hale hana ne eono hale ke kiekie, nona ka huina ona paahana he ewalu haneri.

A e paa ana he elima haneri mikini humuhumu lole i ka la hookahi.  A ua hookaawale ia ka hana ia kela kanaka a me keia kanaka ma na mahele like ole o ka mikini.

Eia ke holohau ia nei na lokowai i uhi paapu ia e ka hao, e na haole maluna o na kaa holohau e huki ia ana e ka lio, a maluna kekahi poe o na kamaa holo hau.

A oiai hoi, aole i loaa ia’u he manawa e makaikai ai i na palena a pau o keia kulanakauhale, pela i nele ai kuu lahui aloha i kekahi mau luhiehu e ae, e pili ana i keia kulanakauhale.  Ke hooki nei au maanei, ua hele kuu mau wahi manamana lima a opili i ke anu.  Ke haawi aku nei makou i ko makou aloha pumehana i ka lahui.  A n aka lokomaikai o ka Haku e kiai mai a hiji ko kakou hui hou ana.

 

UA ULU MAI HE MOKUAHANA.

Oia keia:  Mai ka leta mai nei a kekahi wahine a lakou, ua ulu ae la he hana hoomakuahana mawaena o lakou iho, ma o W. Aylett i huipuia me J. Wilson, e kue ana i ka olelo hooholo a na lala i hooholo ai e uku aku ia Libernio he $70 ke pau ka hana, ua hooholoia keia e ko makou lunahoohana nui, a oiai hoi he $300 ko makou mehele ia po.

Aka, nae aia pu me lakou, he wahi “Eieao ai paka o Puunui.”  Oia kahi keiki a Charlie Wilson o kakou nei, a Ilamuku mua o ke Aupuni Moi i pau.

I ka pau ana o ka lakou paani ana, ua noi aku la o Libernio ia John Wilson i kela mau dala i hooholoia, ua pane mai la oia, aole iaia ke dala ua haawi ia ia Aylett.

A oiai, aohe o na kuleana ia mea, o ko makou puuku wale no o Joe Aea, ke kuleana paa i ke dala, aole o W. Aylett aka, mamuli o kekahi mau ohumu malu ana mawaena o John Wilson  a me W. Aylett e hana i kekahi hana kue i kela olelo hooholo a ka hapanui o na lala o ka puali.

Oiai no na keiki a pau malaila ia manawa, ua kahea aku la o Solomon Hairama ia Aylett e haawi mai i kela dala ia Libornio.  Ua pane mai la eia @@@ ka leo moakaka;  E hana aku oukou i ko oukou pono.

Pakele oia mai haehae liilii e ka lima o na ke ki, ina aole ko ke Akua aloha iloko o lakou, ua hoi mai la lakou i ko lakou kaa me ka lakou kumu, no ka hooponopono ana i keia mea me John Wilson.

A iwaena o na kukai olelo ana, ua ulu ae la, he aumeume mawaena o J. Wilson a me Libornio, a oiai na keiki ma ia wahi hookahi ne, ua lalau aku la kekahi o lakou ia John Wilson, a kiola aku la laia mawaho o ke kaa.

Aole lakou i ka aku i ko lima maluna o W. Aylett, oiai, kela wa e pii ana ke inaina iluna a ilalo.  Oiai hoi, ke aloha o ke Akua e hoomaalili ana me ka wai huihui o Kona aloha iloko o ka puuwai o na keiki ia koena po.

I kekahi la ae, ua loaa mai la he kauoha mai ko lakou lunahoohana nui mai.  E holo ana lakou ma kekahi wahi kauhale aku e hana ai, he 60 a 70 paha mile ka mau ao mai ko lakou wahi hoolulu aku.

 

(E nana ma ka aoao elua).