Ke Aloha Aina, Volume II, Number 2, 11 January 1896 — Page 6

Page PDF (860.23 KB)

This text was transcribed by:  Wendy Tokumine
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA, POAONO, IANUARI 11, 1896.

6

(Mai ka aoao elima.)

            O keia pilikia o keia manawa he hoailona keia o ka hauhili ana o na manao Lahui, ka mea e kono koke ia aku ana e hoea koke mai, a i ole ia e kaulua ia, e kaulua iki aku ana mawaena o Enelani a me Amerika Huipuia, he hua ia no ke kue ia mai o na Kumuhana.  O keia huikau kaua ana, aole loa ia e hoopau ia ma ke kaua ana.  O kela manao a Cleveland ua ma haio ia ia, i huipu ia me na manao kanalua o na Amerika, aka ke manao io nei au, e hoekekei ia mai ana o Amerika, mai ka aa kaua ana aku, mahope iho o ka hooholo ana in a mea a pau e pili ana i ka ninau.

            He mea kanalua ole, ma ka loaa ana o na mana ikaika like iloko o ka wa o ke kaua o na Mokuaina Hema, ua aneane lanakila o Amerika Huipuia maluna o Canada, a ua aneane no e lilo main a poe hoopaakiki i maopopo ia Canada a me Enelani ka lilo aku.

            Ma ka wa e hoea ae ai na hoolalekaua ana, ua manaoio au o na manao makemake a pau loa e Canada no ka hoohuiaina, e lele aku no ia a nalowale loa.  Aole ina he mea hike ia amerika Huipuia ke hana ma na wahi e ae.

            E hana ana o Enelani e like me kana mea e makemake ai, a e hike loa iaia ke hului pau loa aku ia Venezuela, mamua o ka hike ana aku o na kokua iaia.  He mea pono ia kakou ke pale aku i ka huikamailio ana o ka Amerika Akau a me Amerika Hema, alaila, ua hoopoinoia ko Amerika Oihana Kalepa.

 

Ke Hoomakaukau Nei no ke Kaua

 

KE ALALIKE MAI NEI NA AUPUNI REPUALIKAK O AMERIKA HEMA E KOKUA IA VENEZUELA.

 

            New York, Dec. 28.  E hoike ana kekahi palapala kuikawa no ka nupepa Woala, mai Caracas mai, penei:

            O na aupuni Repuballika Latina o Amerika Hema a pau loa ua oleloia ae, aia lakou iloko o na hui malu ana, a e huipu aku ana lakou me Venezuela – kue aku ia Enelani, iloko o ka wa e ala mai ai o ke kaua.

            ua ae o Columebia e huipu iloko o na ehaeha ma ke noi a Venezuela.  Ua hawanawanaia ae e hoolako mai ana oia i 200,000 mau koa, a ua aelike hoi e haawi aku i ke Kuhina noho o Beritania malaila, i kona palapala kipaku; koe wale no aia a ae o Guiana e waiho aku i ka ninau e hoopaapaa ia nei imua o kekahi aha-uwao.

            Ua ae mai o Berazila e hoouna ma ii 100,000 kanaka i kahikoia a paa pono me na lako kaua.

            Ma ke kahea ana i ko Venezuela mau pualikoa e loaa ana ka huina o 250,000 kanakak ma ke kahua kaua.

            O ke Keena Aina E, o Venezuela, he ohohia loa ooia.  Ua hike koke no iaia ke hoouna aku ma na wahi a pau loa o kea o nei i kona poe Luna Elele.

            He nui loa ke pioloke i ulu ae mamuli o kekahi lohe wale e olelo ana, ua hana ino ia aku ke Kuhina Beritania me Columebia e ha poe kanakak o Bogota, a no ia mea, ua koi mai nei o Enelani he $2,500,000 ka uku poho no ia mau hana hoopoino wale.  A ke paa ia la ka Hale Oihana Dute o kela Aupuni e na Beritania, a hike i ka wa e hookaa ia mai ai ia mau dala a pau loa.

 

Hoopau ana in a Pohihihi.

 

            Ma ko makou hoomaopopo ana i na kalaimanao o keia mau la e hele nei, ua ike makou i na  like ole a me na huikau henui wale o kekahi poe, ma ka hoomaopopo ole i ke kkumu o keia manao uluku, mawaena o Enelani a me Amerika Huipuia.

            I mea e hoopauia ai na mea pohihihi ma keia nune kaua ana ma Venezuela.  Nolaila, ke hoomoakaka aku nei makou i na mea a pau e pili ana i na aina hoopapaa, a me na aina e kokua ne ii kekahi a me kekahi o na Aupuni i ulu ai na kumu hoopaapaa.

            1.  O Venezuela, oia kekahi Aupuni Repubalikak ma kak aoao Akau o Amerika Hema, a e pili ana ma ka aoao Komohana mai o Guiana Beritania.

            2.  O Buiana Beritania hoi, oia kekahi mahele aina iloko o Guiana, ka aina e pili pu ana ma ka aoao Hikina o Venezuela.

            3.  E hoomaopopoia, o ka aina o Guiana, ua maheleia oia iloko o ekolu mau mahele okoa, (a.) ka mahele Guiana Beritania, oia ma ka aoao Komohana loa o Guiana, e pili la me Venezuela, (b.) o ka mahele Guiana Olelo E, oia mawaenakonu (c.) o ka mahele Guiana Farani, oia ma ka aoao Hikina loa.

            4.  No Beritania main a pee in oho ma Guiana Beritania, a aia ia aina malalo o Beritania.

           5.  O ka hoopaapaa, oia na palena aina mawaena o Venezuela a me Guiana Beritania.

            6.  Ke kokua nei o Beritania i na pono o kona Panalaau, oia o Guiana, a nana e hooponopono me Venezuela me ke komo ole mai o kekahi mea e ae.

            7.  Ke noi nei o Venezuela ia Amerika Huipuia, e ae oia e lilo ma ii mea Uwao, a hooponopono mawaena o laua a elua, o Venezuela a me Guiana Beritania.

            8.  Ua ae o Amerika Huicuia i ke noi a Venezuela e kokua iaia, a nolaila, ua koi aku nei o Amerika ia Beritania e ae mai, e waiho ka hoopaapaa palena aina mawaena o Venezuela a me Guiana Beritania i kekahi Aha Uwao.

            9.  Ua pane mai nei o Beritania, e hoole ana i kona (Amerika) kuleana e noho a ii Aha Uwao.

            O keia na hoomoakaka piha ana o keia ulu ana mai o ka hoopaapaa.

            Alaila, e hele aku kakou iluna ponoi o ka aina e hoopaapaa ia nei, a penei no ia:

            Ke olelo nein a Venezuela, ua nee loa ae ne ii ke komohana na palena o Guiana Beritania i keia wa, aolel i like me ko ke ana mua o ka 1841.  He nui na olelo ana, aia he 5 a 6 mau laina palena hou i ana hoo neeia i ke Komohana.

            Ke kupaa nei no hoi na Beritania, no lakou ia mau wahi a lakou e noho la.

            O ka nui o ke gula i loaa maloko o keia mau aina ka mea nana i hoeoeu ae i ka manao ana o na poe Venezuela no keia mea.

            O keia iho la ke kumu nui o kak hoopaapaa ana, a o kak aneane paha koe e hakaka mai, a i ole, e pau wale ana no.

            O Guiana Beritania a me Venezuela na aina pili like e hoopaapaa nei, a o Enelani kai kokua ia Guiana, a o Amerika Huipuia kai kokua ia Venezuela.  Pela kakou e hoomaopopo maoli a ii ke kumu o keia ala kaua ana ke hooko ia hoi.

 

KA MANAWA E NEE NEI.

 

            O keia mau la maka mua o ka A. D. 1896, he iha no me na hoike o na popilikia, e like me ka makou i hoopuka wale aku ai no mamua aku nei:  A ke upu nei kekahi poe, e mahele ana keia makahiki in a puka o na poino a me popilikia, a me na kaumaha, e like no me ka A. D. 1895, i hala aku la.

            He hoike maopopo ka pule  hope loa o Dekamaba i ke kulana mahele like o na makahiki ellua, ma o ka loaa ana he 3 ½ i ka 1895, a he 3 ½ i ka 1896 iloko o kak pule hope, a mua loa o 1895 a me 1896.

            Aole he makemake o na mea a pau loa i keia ano mahele like ana, aka, aole nae e hike ke hooleia, no ka mea, ua hoike e ia mai la na kahoaka o laua a elua i ka wa e olelo ia nei.

            Ke komo mai nein a lono kaua o na aina e i o kakou ne ii keia mau la mua o keia makahiki 1896, e likek no mem ko kakou lohe ana iloko o na la hope o ka 1895.

            Ua moakaka loa ia mau mea a pau loa, a e kali aku ana no kakou a lohe ma ii kekahi o na hana kaua weliweli nui, ma kekahi aoao aku o ka honua nei.  Ina ma Amerika Akau a Hema a ina paha ma Europa holookoa Eia na lahui a pau loa ke ku nei imua o ko ke akua alo, a i ko lakou wa e lawelawe ai i na mana kaua, alaila, e hoolilo ke akua ia mea i mea e hookoia ai kona makemake.

 

Ke Kula Lahui o ka Po.

 

            Ua pii mahuahua loa ae ka nui o na haumana mai kek 99 a  a i ka 163.  O ka makou hoomaopopo aku e mau ana ka loaa ole i kak lehulehu he manawa e hana ai no na haawina.

            O kekahi kumu hoopilikia, oia no ka ae ia o na haumana kula e hele ne ii na kula la aupuni e komo hou ma ia Kula Aole anei i lawa lakou i na hora rule 4 a me ka hapalua i kela a me keia la kula?  No keaha ko lakou hele wale e hoopilikia aku i kahi manawa uuku loa i loaa in a poe paa i na hana i kea o, a i makemake e a’o i ka po?

            Ua haalelel aku kekahi mau haumana i ke kula, no ka mea, ua ike aku lakou, i keia mau pilikia, oiai, in a poe keiki opio ae la no e noke mai a i ka namu, i ka heluhelu, i ke kakau a pau ae la keia po kula, hoi ana ana i ka loa a me ka pouli o ka hele ana mai.

            Ke olelo nei lakou, ina pela ka hoakea loa ia ana, alaila, e pau e ana no ke kkulina i na manu nunu opiopio, aole e loaa ma ii na manu a-oo, a elemakule.  Alaila, aohe wahi pono o ka po lawaia o ka hele ana.

 

Na Laina Moku Mahu Laweleta.

 

            No ka pomaikai o ko makou mau poe heluhelu, ke hoopuka aku nei ma kou i ka Papakuhikuhi o na moku mahu la we leia e holoholo nei mawaena o keia awa me kona Aina E, no ka manawa ma ii Honolulu nei, a me ka mana wa o ke lakou holo ana aku, penei:

 

            Ku ma ii Honolulu nei, mai ke awa mai o

 

Warrumoo                   Panalaau                      Ian.      1         

Australia                      Kapalakiko                  “         3

Mariposa                     Panalaau                      “         9

Coptic                         Yokohama                   “         15

Alameda                      Kapalakiko                  “         16

Warrimoo                    Vanekoua                    “         24

Australia                      Kapalakiko                  “         27

Miower                        Panalaau                      Feb.     1

Coptic                         Kapalakiko                  “         4

Monowai                     Panalaau                      “         6

Mariposa                     Kapalakiko                  “         13

Australia                                         “                                               21

Miowera                      Vanekoua                    “         24

China                           Yokohama                   “         28

City of Peking             Kapalakiko                  Mar      3

Warrumoo                   Panalaau                      “        3

Alameda                             “                                    “         5

Monowai                     Kapalakiko                  “         12

Australia                                  “                      “         16

Warrumoo                   Vanekoua                    “         24

Be gic                          Kapalakiko                  “         21

Miowera                      Panalaau                      April   1

Mariposa                                 “                        “       2

Alameda                      Kapalakiko                    “       9

Australia                      Yokohama                     “       9

Alameda                      Kapalakiko                    “       13

Rio de Ianeiro                         “                        “       23

Miowera                      Vanekoua                      “       24

Monowai                     Panalaau                        “       29

War i noo                                “                      Mei    2

Australia                     Kapalakiko                    “       4

China                           Yokohama                     “       6

Mariposa                     Kapalakiko                  @

Doric                                       “                      @

Warrimoo                    Vanekoua                    @

Alameda                      Panalaau                      @

Australia                      Kapalakiko                  @

Miowera                      panalaau                      @

Coptic                         Yokohama                   @

Monowai                     Kapalakiko                  @

Peru                             Kapalakiko                  @

Australia                      Kapalakiko                  @

Miowera                      Vanekoua                    @

Mariposa                     Panalaau                      @

City of Peking             Yokohama                   @

            Haalele ia Honolulu nei, a @ no ke awa o

Warrimoo                    Vanekoua                    @

Australia                     Kapalakiko                  @

Mariposa                     Kapalakiko                  @

Coptic                         Kapalakiko                  @

Alameda                      Panalaau                      @

Warrimoo                                “                      @

Miowera                      Vanekoua                    @

Australia                     Kapalakiko                  @

Coptic                         Yokohama                   @

Monowai                     Kapalakiko                  @

Mariposa                     Panalaau                      @

Miowera                                  “                      @

Australia                      Kapalakiko                  @

China                                       “                     

City of Peking             Yokohama                   @

Warrimoo                    Vanekoua                    @

Alameda                      Kapalakiko                  @

Monowai                     Panalaau                      @

Australia                      Kapalakiko                  @

Warrimoo                    Panalaau                      @

Belgic                          Yokohama                   @

Miowera                      Vanekoua                    @

Mariposa                     Kapalakiko                  @

Alameda                      Panalaau                      @

Gaelic                          Kapalakiko                  @

Australia                                  “                      @

Rio de Janeiro             Yokohama                   @

Miowera                      Panalaau                      @

Monowai                    Kapalakiko                  @

Warrimoo                    Vanekoua                   @

China                           kapalakiko                   @

Mariposa                     Panalaau                      @

Australia                      Kapalakiko                  @

Doric                           Yokohama                   @

Warrimoo                    Panalaau                      @

Alameda                      kapalaniko                   @

Miowera                      Vanekouna                  @

Coptic                         Kapalakiko                  @

Australia                                  “                      @

Monowai                     Panalaau                      @

Peru                             Yokohama                   @

Miowera                      Panalaau                      @

Mariposa                     Kapalakiko                  @

City of Peking                         “                      @

Australia                                  “                      @

 

W H WINCHESTER

 

Mea Hana Ili Kaa & @ ho Ino, etc.

 

            O ko makoia @ wau i in a luhi a e hoo@ ke kou @

            E kuai ia no na Laau Noho Haw@ hana pu ana l@na Noho Lio.

            KEENA HANA:  He @ la, maweana o Alaniu M@

                        nov 19 @

 

Hale-aina Wehe No@

Chong K@

 

Kihi Hema, Alanui Kalapa me @

Ua wehe ae nei au he Haleaina @ Kihi hema a na Alanui K2 Nuuanu ma kahi aoao mai o Ko@

 

Na Rule Uku Al@

 

Palna, Hale o Luna

   “         “    “   Lalo

Ai Poi

Iuu Ki a m@ Kope paha@

            Pela ae la na ho@ hoomaemae hou la @ mea a pau.  Eleu a ma kai ke k@ o ka pule e loaa ai ka M@ ne ke @ ka maemae mau.  O ki@ poai ka mea i makema@

                        CHONG @

Honolulu, Ianuari 2, 189@.

 

W. C. Akana@

(Kalauki.)

 

            He Maheleolele mawaena @

            Hawaii a me na keiki e @ Pua.  He makaukau no @ ana in a palapala he@ pala kuai, etc., etc.  He @ na kukakuka ana.

            @opa Hana:--Mai ka ho@  o na la noa a pau.

            Keena hana @ ma @ ke alanui Nuuanu a me M@ ma kekahi keena o ka hale@ Mr. Dimond.