Ke Aloha Aina, Volume II, Number 9, 29 February 1896 — Page 6

Page PDF (879.80 KB)

This text was transcribed by:  Natalia Villegas
This work is dedicated to:  Grama, Bernadette Burke

KE ALOHA AINA, POAONO, FEBERUARI 29, 1896

 

Na Palapala

            Aole e ili maluna o makou ke koikoi o no ahewa ana no keia mau manao i hoopukaia alalo o keia poo, aka, e ili no ia maluna a na poe na lakou i kakau mai.

 

Mai ka Bana Lahui Hawaii Mai.

KA HOIKE OIAIO IMUA O KA LAHUI HAWAII

            Ma ka lokomaikai o ke Akua, a me ka launa pu ana mai o Kona Uhane. Aloha me makou, a i loaa ai hoi ia makou he manawa maikai, e hoike aku ai imua o ko makou Lahui aloha, i ka moolelo olialo e pili ana ina mea i hana ia maluna o makou, e ko makou hoa paahana po o ka oihana hookahi.

            A oiai hoi kekahi mau hoolaha, e hoike ana i ka mea oiaio ole e pih@ana no makou, mai na nupepa haole o Amerika nei, a i puka aku hoi ma na nupepa o ko makou aina makuahine, a ke pahola la hoi kona lono imua o ka lahui, a ua lilo no hoi ia mau hoolaha ana i mea maikai ole i ko makou mau noenoe a he mea ehaeha no hoi i ko makou mau ohana pakahi, a me ko mak@ lahui aloha na lono o keia ano.

            N@a@a i mea e pau ai ku oukou @oon o ana pela, ke hooana aku nei makou i ka moolelo oiaio, e pili ana no makou. A o@ai hoi, e like me na mea i hoo@ha ia ake ia peha e ka Nupepa KE ALOHA AINA a me Ka Makaainana @ (i na ia hoolaha ia), no ka mea he mau ko@e aku nei no kekahi i hoo@ aku nei ia mau @ pepa.

            Pela no hoi keia e hoopoa la ku nei imua o ka labui oiwi e hoo@ aku ana hoi imua o ke aloha o ke Akua, a minua hoi o ko makou lahui aloha, no na moa i hana ia mai malona o makolo.

            Akahi Ma ke kulanakuahale o Chicago, mokuaina o Illinois, imua o kekahi halawai i malamaia, ua i mai la o W. Aylett e haawai aku iaia i ka huina dala he $150 mailoko aku o ka waihona e ka puali, a ua panai pu mai oia me keia mau olelo penei: "Ina aole e loaa lalu kela huina dala, alaila, he alahele e ae no kekahi a@u i manao ai e loaa ai la@u keia @ @," i @ ia ae la malona. Me ka manao maikai o na lala o ka puali, ea hookeia kana hoi. Ka@i iho la ka aka a ka manu pelehu. Pokeokeo!

            Elua: Ma ke kulanakauhale o Kansas, mokuaina o Misiouri, imua o kekahi halawai i malama ia e makou, ua @oi hou mai la oia no ka elua o ka manawa, i (kanalima dala no ka pule hookahi, he uku no na ohe a oukou e ka lahui i lulu ai. A ke loaa ole kela mau dala iaia (W. Aylett) e paa ana oia i na ohe; a e pele ana hoi makou i ka mea hana ole, e hana aku ai no ko makou ola ma keia aina malihini. Me na manao maikai o na lala o ka puali, a no ka elua o ka manawa, ua wehe hamama hou aku la no makou, me ko makou mau puuwai aloha no ka hooko aku i kana noi ma o ko makou Papa Hooko la, a me ko makou puu@u maikai, aho nui, Joe Aea, e like me ka lakou i ike ai he pono, a ua ko no hoi kana mea i makemake ai. Ka elua ia o ke kani ana o ka manu pelehu. Pokeokeo!!

            Ekolu: Ma ke kulanakauhale o Cleveland, mokuaina o Ohio, ua malama ia kekahi halawai no ka noonoo ana i ka pono o kekahi huina dala i noi la mai e ka makouo kumu J.S. Libornio no ka huina o $70. Iwaena o keia noonoo ia ana, ua hooholo iho la ka hapanui o na lala, ma o ko makou Papa Hooko la, a me ko makou puuku maikai, e haawi aku i keia huina dala iaia,, (J.S. Libornio).

            O keia manao @ae i hooholo ia e ka elua hapa kelu o na lala o ka puali, ua kue ia i ko. W. Aylett manao. A me ia manao kue ona, na noho iho la eia, aole i hele i ka hana a makou ma ia auina la ma Grays Armory.

            I ka po ana iho, ua hele ae la oia i ka hana, me na manao ino i ohumu ia e laua me John H. Wilson, me ko makou noonoo ole e hana ia mai ana kekahi hana hao dala ia po.

            I ka pau ana o na hana oia po@ ua huipu aku la o W. Aylett a me John H. Wilson, me ka maopopo mua ole ia makou ka laua mea i manao ai.

            A oiai hoi ko makou puuku kekahi malaila, ua noi aku la oia i kela huina dala i hooholo ia ai, e haawi mai lala, (Joe Aeal)

            Ua hoole mai la o John H. Wilson: "Aole ialu ke dala, aka, aia ia W. Aylett." Ua noi ia aku la o W. Aylett e haawi mai i ke dala, a eia mai hoi kana pane ia makou. "E imi aku oukou i ko oukou pono ma ke kanawai."

            Me keia mau olelo i pane ia mai e ko makou hoaloha, hoe kuka, a hoa kaana po hoi no ka pono o ka oihana a makou e malama nei i ka hanohano o kelakela o ka Lahui Hawaii.

            Ua like ia mau olelo aloha ole, me he kuikui houhou la i ko makoa puuwai, a ua lilo hoi ia mau minute o ka manawa, i mea na ko makou lunaike ha@a e ninau ai kekahi i kekahu. He ana ka makou e hana ai? Me na hakuikui manao ana iloko o ko makou mau puuwai. Ua hoi aku la makou i ka hoiele, me na manao piliaiku o ke kaumaha no na mea i hana ia iho la i na hora hana mamua iho.

            A oiai hoi he $250, ka huina nui o na dala i hao ia e laua ke ekolu hoi o ke kani ana a ka manu pelehu. Pokeokeo!!!

            A mai ka hotele hoi aku aku la makou i ko makou, hale-holo-honua, kaa ahi, kahi hoi a ua mau hao dala nei e noho ana, me namanao maikai mai na lala aku o ka puali.

            Ua noi hou ia aku la kela huina dala ia John H. Wilson, ua hoole hou ia mai la oia, aole ia@u na dala, aia no ia W. Aylett. Ua hoole hou mai la hoi oia, me ke kuhi ana o kahi i kahi. Ua lilo hoi ia i mea e hoopii mai ai i na manao maikai ole iloko o ko makou mau puuwai. A oiai hoi kela "Lei Gula" i kuniia iloko o ko makou puuwai "o ke aloha," pela i loaa ola ai kekahi haawaina maluna o W. Aylett ia po, a hookahi mea o laua i kuwalapoo ia mawaho o ke kaa.

            Mamuli paha o kela kuwalapoo ia ana o John H. Wilson i kela po, ua imi iho la oia i kahi mea e poino ai makou, oia hoi ko makou hoopuia ana no ko makou aie i ke kaa, oiai no nae o John H. Wilson no ka mea nona e malama ka pono o ka mea nona keia kaa, me ka lohe ole o na lala o ka Puali he aie ko makou i keia kaa he $160,00.

            Oiai hoi, i ke kakahiaka o kekahi la ae, ua loaa ia laua he manawa maikai e kuka ai i kahi mea e hana mai ai ia makou, a oia hana a laua i kuka pu ai, pia na iono kaumaha a oukou i lohe aku la.

 

KO MAKOU HOOPII IA ANA

            He oialo, ua l@aa ia la makou ia haawaiaa kupiliku, mai ko makou io ponoi mai o ka lahui hookahi, a i hele pu mai ai mai ka aina hanau hookahi mai, a hiki iho la i neia aina malihini, a ilolo o ke kolanakauhale o Cleveland, kahi a kona puuwai aloha ole, i upu ai i kahi hana hoomakuahana, a kipi hoi e pepehi i ka Lahui Hawaii, e make ma keia aina malihini, aina makamaka ole, hookahi no makamaka o ke aloha o ke Akua.

            E hoomaopopoia hoi e ko makou lahui o kela huina dala he $70, i hooholoia ai e haawi aku ia J.S. Liboruio.

            Aole ia mau dala nena wale no, aka, no ke kokua ana no kekahi i ko makou mau pilikia o na ano a pau, a ua like maka makou i na kokua aloha ana a ka makou kumu. Nolaila, a e like me ka rula i hooholo ia e ka elua hapakolu o na la, ma kekahi olelo hooholo.

            Ua manao ia a oia p@e ka W. Aylett i hana iho ia i kekahi mea kue i ua rule la a makou pu no i hooholo pu ai me W. Aylett. O keia ae la ke kumu o ko makou pili@.

            A oiai i o, he mau hoolahi kekahi e pili ana i ka maule ana o kekahi o makou i ka pololi. Ma keia ke hoole nei makou, aohe polulei.

            O ka mea oia@, oia keia. O ko makou Lunahoopomopomo. Nui, oia o Charles Woodford, kai loaa ia haawina, manawa kupono e hooluolu ai i koni kino, oiai oia e lilo ana i lo a i anei, no ka imi ana me kona ikaika a pau, me ka hoomanawanui pauaho ole no ko makou pono pela i loaa ai iaia kela haawina.

            A oiai hoi, e like me kau nui o ko makou poino i manao ino ia e ka opu aloha ole, pela no ko makou palekana mai ke Akua lokumaikai nui.

            A no ka mea hoi, eia makou a pau ke ku nei maluna o ko makou mau kapuai wawae me ka oiwi kilakila o ka lanakila, e e ho ke aku ana i ko makou lahui aloha, ua loaa ka makou mau ohe dala hou o ka papa ekahi, no ka huina dala he $1200, mai ka Hui o C.G. Conn, a oia huina dala ka makou e imi nei no ka uku ana aku iaia, me ko makou manaolana no nae, e loaa ana no ia makou kela huina dala, aole wale no ko kakou bana maikai ana, aka, mai ko ke Akua lokomaikai wale mai, no ka mea, he aloha ke Akua i ka poe hoinoia no ka pono.

            A e like hoi me na mea i hoolaha ia no ko makou noi ana ia Kuhina Hatch me Wasinetona, e kokua mai ia makou.

            Ma keia, ke hoole aku nei makou ia mea, aohe oiaio. He mau lawena olelo wale no ia i lulu ia i ka makani, a e ohi auanei i ka puahiohio.

            A oiai hoi, ua haalele mai ko makou hoaloha maikai Mekia Kealakai ia makou, a ua hui aku la oia me John H. Wilson, W. Aylett a me James Aylett no ke kua ana mai ia makou. A aia i Chicago kahi i noho hoopilimeai ai me kahi poe o laila, a pehea aku nei la kona ola o ka noho ana? Elua laua i maopopo ole, pehea la e loaa ai ka laua ai, oia me James Aylett.

            A oiai hoi, ua loaa mai i ko makou puuku, John Aea, he l@ta mai ia Mekia Kealakai, pai penel:

                        Chicago, Jan, 29, 1896.

            Ika Hoaloha Oiaio,

                        Mr. Joe Aea,

                                    Aloha kaua@

            Ua hele maua o Kimo imua o ke Kanikela Hawaii, no ka hoihoi ana ia maua i Hawaii, a e hoi ana maua malako o na lilo o ke aupuni, a ua lawe maua i ka hoohiki kue i ko kakou Moiwahine, i kumu e loaa ai ko maua (kikiki) tickets.

Owau no me ka oiaio,

            MEKIA KEALAKAI

            He oiaio, ke hoike mai nei nei ua manao awahua nei o keia leta, i ke ano oiaio o na manao kipi i kiponia i loko o ka puuwai o Mekia Kealakai a me Kimo Aylett.

            Aloha wale ia mau hoa i haule aku ia i kapuahi a Uli, pau pulu aehe lau kanu.

            O ka hopena iho la no nae ia, a o na haawina hoi e loaa mai ana i na ano kanaka puni wale a pau. Me ka oianao aloha no ianei mau hoa o ka hele pu ana mai ka aina hanau mai, a mai ka lahui holookea mai hoi.

            A no ka oiaio o keia mau mea i ho ikeiama keia leia, ke kakau nei makou i ko makou mau ino pakahi keia ia 30 o Ianuari 1896, ma ke kulauakauhale o Pitsburg ma ka Mokuaina o Pennsylvania, United States of America.

JOE PAAWA,            D. KAU,

A. H. ELONA            ,           H. BENNIE,

C.K. PETER,              S. OPEKA,

G. APIRI,                   FANSTI

J. KAHELE,               A.K. AQUILAR,

K. MONTFOMERY  J. KAMAKAHINI

J. KUAMOO,             J.H. POHINA,

CAIN D. WILIOKAI, S.K. KAMAKAIA,

J.M. BRIGHT,           W.C. KAIKANA

DANIEL KALEIKOA, JOHN KAINEA,

ZACHARY KAPULE, H. PAAKEA,

K.S. KAUAI,             SOL A. HIRAM

JOHN AIU,                JAMES BROWN,

JOHN AKANA,         THOMAS SILVA,

J.S. KANOHO,          P. ANAROLIO,

C. PAIKAPU,                        A.K. KAIWI,

JOE KAAUA,            JOE AEA,

CHAS WOODFORD, A. LIBERATI.

 

AOHE HE OIAIO.

E ka Nupepa Ke Aloha Aina

Aloha oe:

            Oiai ao e nanea ana i ka olu-lai o Baldwin Home,  aia hoi ma kolu lima kekahi nupepa Makaainana o ka la oi Feberuari. Ia@u e kilohi ana muluna o kona wahi ap@hu kino lahilahi, ua ike iho la au i ka hoole ana o ka Papa Ola ia Rev. L. L. Conrardy, aole oia e ae hou ia e komo hou ma keia Kahua Mai Lepera. A ua olelo ae o Kauka Wahie, mamuli o ka Rev. L. L. Conrardy alo ana ka i kekahi poe mai aole e hana i ka hoauau waiwela me ka laua a Kauka Goto.

            Nolaila, ke hoole nei au aole he pololei iki o keia mau olelo, he mau hana hoouhiahi wale iho no keia a keia Kauka eepa nui wale o ke Aupuni. O ka pololei maoli, aole makemake o ka Papa Ola a me keia Kauka eepa nui wale, e noho keia Kahunapule Kakolika, no ka mea, mamuli o ko koi ikaika a keia Kahuhapule Rev. L. L. Conrardy a me ka Makua Waselin o Kalaupapa, i loaa ai he wai auau Kepani m@ keia Ilome Baldwin, no ka mea, mamua aku aole he waiauau Kepani ma keia Home.

            He elua wale no wahi e loaa ai o ka waiauau Kepani. O ka Home @ pil a Gota a me ka Home o na @ mahine (Bihopa Home) o K@ a mamuli o ka ho@ keia kahuna i piha i ke @ no @ popilikia, i loaa ai h@ no keia Ho@ Q@ @ pololei, a ma ia ku@ no i k@ oia mai keia K@ M@ Lep@ mau kumu e ae no @ kekahi.

            O makou @ me ka O@

            D. KEOLA

            M. KEIH@

            M. AHOL

Baldwin Home, Kalawao, @

KA HUI KUKUI @ILA O @

(MAI KA H. @)

            Eia ke @ee @. Hui, a ua anea @ ku i @ @aneni kukui @. Hilo nei aole @ ka poe @ make i keia kuk@.

            Ma ka hoike a ka @ ua oi aku maluna @ ka oha han@ kukui i hoopaaia ina @ ka H2 hoonee mau ia aka ana kahan@ hiki i ka wa e la@ ka po@ make kuku@.

            I ka Poaha @. Hui he halawai @ ana i ka hoomak@ paa a hiki i ka @ wai i ae mai @ ka manao e k@ hao, oiai, ua @ mikini o ke Kul@ Hilo lawa pono i ka p@ makemake olai no hoi, o ke K@ mea kuleana @ nolailu, aole paha @ koe, a e hoolawa ia ana ka po@ make hau me ka @ kupoe me ko lakou makemake.

            Eia ke lawe hele a nei he @ noi i ke Kuhina Kala@ no @ malamalama ana i @ alanui @ nei, a e ho unaio aku @ noi i ka wa e piha @ ai na @ he mea pono i na mea a pa@ nui no ka hooneo ana ia Hilo kakau i ko lakou mau moa. @ kahi, o ka poe kuleana iloko. Hui, he mau @ no Hilo, aole he p@ malihini @ o ka mea a makou mahalo @ ke komo pu ana o @ keahi wau iloko o keia Hui.

            Ke lana nei ko makou @ loaa mai ana i keia H@ ka A@ ka Hoomalamalama ana i @a ka uapo a me oa k@ena Oina@ ni o Hilo nei, a e pau aku hoi @ kukui aila hopipi e @ mai nei alanui o Hilo nei.

            Ua hopuia o Leon@ Pe kahiaka o ka Poakolu nei n@ ili kaa.

            Aia ma kekahi hale keaka lalo ae o ni o Aal@, e h@ Zamaloka i kana o ao ha@ @ la mau po aku nei.

            Ma ke kakahiaka o ka nei, Feberuari 27, @ kahi pake no ka ho@ ma e kahi uwau pokeke. @ pana mai e ku @ ma ke Alanui Moi a n@ R@n@.

            He nui na lealea h@ ole ia ana mawaho o ka pa kin@ Poaono, he 25 ka uku ko@ 25 keneia hou aku no ka n@ o ka lauai kinipopo.