Ke Aloha Aina, Volume II, Number 10, 7 March 1896 — Page 2

Page PDF (869.88 KB)

This text was transcribed by:  Lynn Hamilton
This work is dedicated to:  Loretta DeFries

KE ALOHA AINA

 

 

KE  ALOHA  AINA,  POAONO, MARAKI  7. 1896

_______________________________________

 

     KE - ALOHA - AINA

        Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa

na ka Lahui Hawaii.

_____________________________

I.NAWAHI, Lunahoopono pono a Puuku,

E.L.Like, Hope-puuku.

_____________________________

    HONOLULU, MARAKI   7, 1896

________________________________

     NA  HANA HOOPUIWA.

            _____

  Ua ike iho makou ma ka P.C. Advertier o keia

la e o Maraki i na hoolaha hua nunui a ka poe

hoopuiwa e pili ana no ka bila kanapuiwa e pili

ana no ka bila kanawai laikini i ka opiuma, a

penei no olelo;

                _____

KO  AMERIKA  IKE E MAMUA.

           ______

  Ina he oiaio ka’u mea i lohe ai, e hana ana

keia Ahaolelo o Hawaii i ka mea no a lakou i

loaa ai he hewa i ka Moiwahine no Kona hana

ana. a no ia kumu no ko lakou hookahuli ana

I aia, oia no ka laikini ana i ka kuai ana i ka

opiuma.

           JOHN D. SPRECKLES.

  Hoko o ka Examiner o Kapalakiko

           ________

      Ko Makou Mano Iho.

  U a maopopo ke kumu i hanaia ai a nunui na

hua o keia mau olelo, i mea e nana mai ai na

poe Luna Ahaolelo o Hawaii. a kau ka weli no

keia mau hoolaha e hele nei imua o ka @@.

  E hoao ana keia e pale ae i ka hilahila, a me

ke paumaele pu ana iho la o ka Ahaolelo o ke

Aupuni Repubalika o Hawaii, i ka mea no a

lakou ponoi i olelo ai, oia ke kuma i hookahuli

ia ai ke Aupuni o Liliuokalani iloko a I anuari,

17, 1893.

  Oiaio anei ia mau hoike ana? Ke hoike mai

nei ka lakou mau oielo he 50 makahiki mamua

aku nei, ua ulu keia manao hookahuli aupuni

iloko o na mamo a na misionari, a na hoike hoi

kekahi, he 30 makahiki mamua aku nei, ua ulu

mua keia manao kaili aina iloko o lakou.

  Nolaila, he mua loa aku no ka ulu ana o keia

manao alunu, a pakaha, a hookahuli aupuni iloko

o lakou. a he mau hookaulua wale ana no kai kali

ia, a loaa ae la keia mau wahi mea ano liilii, alaila,

ua hapai, hoiookoa ia mai la ka hana a pau loa.

                ________

  Aka nae, ano pahaohao ia mai makou e na olelo

a ka nupepa Star, a me olelo a ke Kuhina Sepania

e noho la ma Wasinetona i hoopuka ae ai no ko

Persidena Cleveland kulana hooka hana. Mailia oia

 

paha ke pololei maoli.

     ___________________

    KA  AUHAU  KAPAKAHI

           _____

  Ua maopopo maoli ke kapakahi a me ka kaulike

ole o ka auhau ana maluna o na poe waiwai uuku

e paa ana, a me na poe hoi e noho ana iloko o na

poai Ahahui, a hui paha o na ano like ole he, lehu-

lehu wale.

  E  nana i keia mau hana e ikeia nei i keia wa? O

na poe he mau wahi kuleana aina liilii ko lakou, o

lakou kai hookinaia a piha a hu ke kiaha wae ( au-

hau) e hookaa ai; a o ka poe lako a nui ka waiwai

a i komo aku iloko o na Hui Imi Waiwai, he wahi

hapalua, a i ole ia, he hapaha kiaha paha o ka

auhau ka lakou e inu ana, alaila, hookuu loa aku

la ka Luna helu Auhau a me ke Kuhina hoi! Nuhou

loa keia mau hana ana, a kapakahi maoli no hei

na hana a na Luna. Hooko Imiloaa o ke Aupuni.

  Aole loa e hiki ia lakou ke alo ae, mai ua hana

hookuu wale ana aku i na poe o keia ano, ke ole ia

no ka manao makau a hohe wale; a i hilahila hoi ke

kii hou aku e ohi maoli mai i na koena dala auhau

i koe i hookaa piha ole ia mai, e like me ia a ke

Kuhina Waiwai e koikoi nei i ka Ahaolelo e hana 

koke ia, i koiia na poe waiwai o na Hui, e hookaa

ko lakou mahele o na auhau i hookaa ole ia.

  He hana hookamani wale no na olelo ana pela,

oiai, ua pau aku la na auhau i ka hookaaia, a eia

lakou ke hele lanakila loa nei.

           _________

         KE  KANAWAI  AUHAU.

                ____

    Ua ike iho makou i na hoololi Kanawai Auhau

a ka Ahaolelo e hana nei; oia hoi, ma keia hope

aku, e hoomaka ana ka Helu Auhau ana iloko o

o Ianuari 1, o kela a me keia makahiki, no na

Aahau, Waiwai a pau loa, koe aku ka @aiki  e

auhauia oia i Aperila 1, o kela a me keia makahiki.

  O na wa hoopii auhau ma keia hope aku, e hoo-

maka ana ia mai ka la 1 a i ka la 20 o I ulai, a o ka

noho ana o ka Aha Hoopii Auhau, mai ka la 1 a i ka

la 29 o Augate.

  E ukuia ana na Auhau a hiki i ka la 1 o Sepatem-

aba, a e paa ana ia no ke hoopiiia ma ka la 15 o

Novemaba.

                __________

  O ka Auhau o na I liowahine ma keia mua aku, he

$3.00 pakahi o ke poo; he mea ka e hoopauia ai i ka

laha ana o na ilio waiwai ole e laha nui nei ma na

Mokupuni, no ka hoolaha ana i na ohana hipa. A ma

keia kanawai, e lei mau no na ilio a pau loa i na lei

metala mai ko lakou hanau ana a hiki i ka wa e make

hooilina ole ai.

                _____________

           Ko  Makou  Manao Pono.

                __________

  Ina o ka Auhau ana i na I liowahine i $3.00 o ke

poo, he mea ia e hoemi ai i ka laha ana o na mai

ino. Pehea i auhau ole ia ai na wahine laikini hoo-

kamakama i $300 o ke poo i mea e hoemiia ai ka

lakou mau hana ino?

  He holohelona ke mamina ia nei, o nui aku ka

laha ana o na ilio ino. Aka, he kino uhane nae ke

hokae ia nei e keia poe wahine i loaa i na ma’i ino

i mea e hoolaha aku ai i ka ma’i iloko o ka Lahui,

me ka hele lanakila ana.

  Na ka Lahui ke dala e uku ia nei i na Kauka nana

e Lapaau nei i na wahine laikini hookamakama, a

na ka Luhui ke dala i ukuia ai no ka Laau i Lapaa-

uia ai lakou. Aka nae aia loaa ae la i ua poe wa-

hine laikini nei ke ola a me ka oluolu iki alaila, hele

hou no lakou la e hapala hou aku i na poe e loaa

aku ana ia lakou.

                ______________

           He Mea Kupaianaha Loa.

                ___________

  O ke kumu i kukuluia ai keia Oihana Malama

Wahine Laikini, he mea pahaohao ma oli ia i ka

ano o , ka noho na Karistiano ana, a he kue maoli

no i ka olelo a ke Akua.

  Pehea? A nl keaha i hoomauia ai keia Oihana

Laikini? Ua maopopo anei i ka Lahui Hawaii  m@@

@na  ano?

  Ke hoike aku nei KE ALOHA AINA i ke kumu

nui hookahi wale iho no, i kukuluia ai keia oihana

haumia ma Hawaii nei, e like me na hoakaka ana

a ka poe nana ponoi i kukulu i ke kanawai, no keia

hale pakaukau o na mea poino o Hawaii nei:

  Heaha ia?  Heaha la hoi?

  Eia no! Ua kukuluia i mea e hooko ai i ka make-

make wahine o kekahi poe, me ka hoohaikiia o ka

laha ana aku o ka ma’i poino i ka lehulehu.

                _____

    Ua oleloia maloko o ka Hale Ahaolelo (i na Kau

Aupuni Moi.) O na haole o na moku mai, ua make-

make i na wahine i mea hooko i ka iini o ka mea

makewai.  Hana iho la oia a haalele iho, malia

nona kekahi mai i ino pono ole; alaila, ua kauoha

ke kanawai e hele mau aku kela a me keia wahine

laikini e nana ia mai kona wahi huna e ke Kauka.

A ina io ua loaa oia i ka ma’i, mai kela haole mai o

ka moku (paha,) alaila, e hoomaluia kela wahine

no ka lapaauia mai. A ina oia e ola, e hele hou aku

no oia, a hoohana hou aku, i mea e laha hou aku

ai keia ma’i ino.  O keia ka oiaio maoli, aole loa he

mea hoole i ke ano o keia hoomau ana e paa nei

no aneane 30 paha mau makahiki.

                     ______

  Eia na poe Karistiano ke kanana nei i ka Opiuma

a me ka Waiona, aka, ke kokua @aoli nei no nae

kekahi poe o lakou. e hoomauia keia hana  hoo-

weawea moekoloke pelapela  loa maluna o Hawaii

nei.

                _________

      KA  HOIKE  A  KE  KUHINA  WAIWAI

                     _______

 NO  KA  MAHINA  E  PAU  ANA  I  FEBERUARI

                           28, 1896.

Koena Dala i ka la

     hope o Feb......$48,819.80

Heluna Loaa Aie

     Feb. la hope.....$28,202.52

Huina Koena i ka     __________

     la hope o Feb. $77,022.32

 

           NA  LOAA.

Huina o na Loaa......$92,079.51

Loaa o na Bona i

     Kuaiia................    2,600.00 

                           __________

Huina Loaa              $171,701.88

                           __________

 

               NA  HOOLILO.

 

Huina o na lilo.....$92.219.98

Na Dala Hale

  Leta i laweia.....     2,600.00

Na hoolilo ma ke

   Kanawa Aie.......    5,458.79

                         ______

Na hoolilo a pau  $100,278.77

Na Helu Koena

  Aie la hope Feb..... $48,679.33

Na Helu Koena

  Aie la hope Feb......  22,743.73

                        ___________

Huina Hoolilo           $171,701.83

Na Bona Aie e

    ku nei.................  $3,009,400.00

Na Nota Keena

   Waiwai.............             45,000.00

Dala Hale Leta

    e ukuia ai...........   743,664.49

                          ___________

Huina                 $3,793,064.49

Hoolawe na

  Loaa Aie.......               $22,743.73

Koena Aie           _____________

Lahui                         $3, 775,320.76

           ____________

           Ko Makou Manao I ho.

  Ma ko makou lawe ana mai i na hoike hauhelu

a ke Kuhina Waiwai mai ka mahina mai o Deke-

maba, 1895, a me I anuari a me Feberuari, 1896,

mai nei, ua maopopo ka pii mau ana o ka aie

iluna ae, aole. he emi ana iho ilalo a penei na

hoike ana mai.

Aie Lahui i Dec.

     31, 1895, he... $3,764,335.03

 Aie Lahui i lan.

     31, 1896; he....  3,769,861.97

 Aie Lahui i Feb.

     29, 1896, he....   3,775,320.76

  O ka pii ana o ka Aie Lahui mai Dec. 31, 1895,

a I anuari 31, 1896, $5526.94.  O ka pii hou ana

ae hoi o ka Aie Lahui a hiki i Feberuari 29, 1896,

he 5458.79. Malaila, ua maopopo kona ulu ana

ae i kela a me kaia mahina.

  Aole e hiki i kekahi mea ke hoole mai i keia mau

mea i ike ia, no ka mea, na ke Kuhina Waiwai

ponoi Sam. M. Domon i kakauinoa i keia mau

huahelu, aole na hai aku.

 

Ka Palena Hope L@@@@@@@@

                _____

  Ua hiki aku ka @@@@@@@@@

Aloha no na ohana @@@@@@

kalaiaina i ka @@@@@@@@

loa o ka lakou @@@@@@@@@@@

Ua hoolilo ia na@@@@@@@

a me na lole ko@@@@@@@@

ohana nele a @@@@@@@

hookahi h@n @@@@@@@

ma ke waihona.

  Ua hooholo ka @@@@@@

ia he $50.00 i  ka  @@@@@@@

Hawaii  o na @@@@

i ka Hale. Hooh@@@@

na Hawaii.  Ua m@@@@@@@@

noo ana a ua pau@@@@@@@@@

ua kuu ka lohi@@@@@@@@@

na hoa a pua loa@@@@@@@

lawe ia hana aloha @@@@@@@@

mau hoomaikai m@@@@@@@@

           ________

UA KIPA  MAI  KA @@@@@

  NO  KA LAWA @@@@@

           NANAH@@@

           __________

  Ma ke kakahia@@@

lua nei i kipa makua@@@@@

lulu nei, ka moku@@@

Janeiro, a me ka @@@@@@

Poaha nei i holo loa@@

Iapana a me Kina@@@@

  Ua kipa mai oia@@@@

nei, mamuli o na@@@@@

halawai me ia ma@@@

moana, oia hoi ka@@@

nanahu nona e holo@@@

Iapana.

  Ua haale e aku@@@

lakiko i ka la e o@@@@

 

Yokohama a me@@

Aka, ua loaa koke@@@@@

ino, holaila, ua hoo@@

ke pao ana i ka@@@@@

ika ai hoi ka paio@@@

mau enekin@@@@@@

ahiu o ka moana.@

no la, ua @mi hiki @@@@@

kona @@@@@@

makani e pa mai@@@@@

 o kona alahele no@@@@@@

ole ka nana@@@@

ana aku i ka@@@@@

  Ua hooholo kona@@@@@

ka holo an @@@@@

ha nanahu ai, a @@

hoea mai ai oia i @@@@@

  He 10 la ona i @@@@

a ku mai la anei@@@

pea a ne kahi @@@@@@

i holo mai nei.

  He 1000  @ona@@@@@

 Rio Janeiro e lawa@@@

anei aku nei a hike@@@

ma.

   ___________

  Ua hapa ae ka @@

moka i ka P@@@@@@@@

o John T. Waterhouse.

  Maluna o ka Be@@@@@

ku ai na  @@@@@@

@ E. Dy@ no Kap@@

  He nu ka@@

nei o kakou @@

kahi poe ma@@@

  Ua hope@@@@@@

eha ia Ah C@@@@@

nikiikii ia kena @@@@@

paa ia kon mau lima@@@@

@ i hookuu  @@@@@