Ke Aloha Aina, Volume II, Number 10, 7 March 1896 — Page 5
This text was transcribed by: | Judy Leach |
This work is dedicated to: | Dwayne Nakila Steele |
KE ALOHA AINA, POAONO, MARAKI 7, 1896.
@ [1/2 to 2/3 of the left side of column one is unreadable; will use a single @ to designate that in following lines]
@e pohae @ poka a na @e iho olu- @.
@ moku ea a @ ia ka @ he 9 ka- @ hohonu, he @.
@ mikini-ea, @ ka moku i @ ka hoo- @ o ka @ epaepa @.
@ e lawa @ poe kolu @ hiki ke @ a pau loa @ kaua.
@ lilo no ke @kaua nui, @ paha na @ku @ ka hui-@
@ e liki ana @ho wale mai @ Enelani? Ua @? He mea @ huli mau @ i loaa ka @ keia la.
@ nei o Kin-@ aku o kona @ nae oia i @okui mai ana @.
@ keia la e @ mawaena o @ Amerika, Ehia @keia ana e @ me na barela @.
@ ana, ala- @ aumoku @ Aole loa e @ e lele ana @ me na olelo @ moolelo @ kualehelehe o @.
@ PAAPAA
@paapaa malo-@ Makaainana no @ ke Sila Nui @balika o Ha@.
@ kekahi mau @ manao maikai, @ ke ano hoohe-@ Peia no e lau-@ pili aua no ia @ ke noonoo ia @ hele loa.
@ kekuhi poe, e @ kela manu @ mea, aole keia @ ana, aka, @na oia me @ hoi kekahi. @ e pono i @ hoakea ae @pono no kona @kahi, e hoo-@ makahiki. @ nui loa na @puni Moi iloko @ me na laau pu-@ wa kahiko.
O kekahi kue, oia ke kii o Kamehameha I, e hoike ana i kona ahiu e alualu ana ina mea a pau me kona uhi paa ole ia i ka aahu. Olelo kekahi poe e kiloi ae ina hoku, he hoailona ia no ka lele kaua ia mai.
Olelo hoi kekahi poe, o kela mau kukuna o ka La e uhi ana maluna o ke kii holookoa, he hoailona ia o ka pii ana mai o na Iapana maluna o na mea a pau loa ma keia aina, no ka mea, he hae La ko lakou. O kekahi hoi, e hoololi ina huapalapala Roma i mea ano maikai ae.
Olelo hoi kekahi poe,o ke Akua Wahine o ka Lanakila, e kakoo ana oia i ka Hae Hawaii, a o ke ano, e huki aku ana oia ina Mokupuni e pili iaia, oiai hoi o Kamehameha I, me ka Ihe e hoao ana e paa aku a paa. Pela na kue he nui wale i hoea ae no keia ano Sila.
KE LELE BALUNA A MR. BURNS.
Ma ka auwina la Poaono nei, Feberuari 29, ma ka Pa-kinipopo ma Makiki, mahope iho o ka hoikeike ana o na hana keaka ho a Wirth a me na poe paniolo alualu a hopu i na hua alani i luia. Ua loaa ia Mr. Burns, kekahi haole o ka puali keaka i maamaa mua loa ia hana he lele baluna, ka manawa mua loa kupono no kana huakai lele i ka lewa. Ua manao ia, ua hiki aku maluna ae o ka 5,000 kapuai kona kiekie i lele ai, a ua maikai keia lele ana no ka pohu a lai malie no o ke ea, a he wahi pa kolonahe makani wale no mai ke kai mai.
Ua haalele aku la oia i ka baluna, a mohala koke ae la kona mamalu, a iho malie mai la ilalo, a kuu iho la ma kahi kokoke loa i ka Hale Hoahu Pauda o ke Aupuni malalo mai o Puowaina. He nui na poe makaikai i nana aku i keia mea lele baluna, a ua maikai loa ae keia mamua aku o ko Ewa.
I ka wa o Mr Burns i pii ai no ka lewa nuu me kona baluna, ua haawi iho oai i kona aloha no na mea a pau, a pii loa aku la oia no luna. I ka wa i hemo aku ai o ka baluna a hemo mai la ka mamalu, ua haawi mai la kona papale i kona aloha (puhiia e ka makani) a lele aku la oia a nalowale loa.
Ma ke awakea o ka la Sabati nei, i ku mai ai kahi mokukaua hoopae malu i na pahu poka mai Kapalaki ko mai, no ke pani ana ma kahi o ka moku kaua Beninetona, e haalele iho ana i keia awa no Kapalakiko, i keia Poakolu ae.
He 6000 kapuai ke kiekie a Willfred Burns i pii ai maluna o ka baluna, a iho mai ai. Ua olelo ae oia, ua makemake no oia e hoomau aku i ka pii ana iluna, aka, no ka mama loa o ka ea a hiki pono o'e iaia ke hanu, na ia mea i kaohi i kona pii hou ana aku.
NUHOU KUWAHO.
Ua Loaa Anei ia Nansen ka Welau Akau?
He Mau Hoike e Hooia ana Mai Siberia Mai
Loaa Aku no he Aina ia, a Mahope o Kona Hooinaopopo Ana, ua Huli Hoi Mai
Oia no ha Home.
Ua Pahaohao na Poe Ana Palapala Aina i Keia Elele, no ka Pokole Loa o Kana Huakai i Hele ai
Ma ke ku ana mai nei o ke Kulanakauhale o Pekina i keia kakahiaka nui loa, ua loaa mai na mea hou a hiki i ka la 25 o Feberuari aku nei, a penei.
St. Peteroboro, Rusia, Feberuari 13. He lono telegarapa kai hiki mai i keia la mai Irkutsk, Siberia mai, a e olelo ana kekahi Siberia Kalepa nona ka inoa o Kouchnareff, he agena hoi oia no Dr. F. Nansen, he kanaka Norewai huli mea hou, ka mea i holo maluna o ka moku Fram ma ka la 24 o Iune 1893, no ka aina Akau loa; a ua loaa mai no hoike, ua hiki loa aku la o Nansen i ka Welau Akau; ua loaa ka aina ilaila, a e hoi mai ana i ke ao kanaka.
I loko o Aperila, ua hoopuka ae ka nupepa Figgro o Parisa, he lono, ua loaa ia Nansen ka Welau Akau, e waiho ana ma waena o na lalani mauna, a ua kukulu aku la oia i ka hae Norewai malaila. Ua laha wale ae ka lono ma ke ano laulaha wale iho no, me ke kumu oiaio ole maoli.
Ma ka la 17 o Sepatemaba 1895, ua loaa mai kekahi hoike ana ma Ladana, mai ka poe kalepa Denemaka mai, e noho ana ma Augamagsalk, ma ka aoao bikina o ke kahakai o Ainaomaomao i ka manaoia, he moku i manao wale ia aku no, oai ka moku Fram o ke Dr. Nansen, ua ikeia ma ka hope o Iulai, ua ili a paa loa i ka hau nee mai.
A iloko o Dec. 6 mai, he palapala kai hiki i Christiania ma Norewai, e hoike ana, ua loaa mai i ka wahine a Nansen he leta, na ka manu nunu i lawe mai, e hoike ana, o ka huakai imi welau akau, ua holo pono loa ia.
A oiai, aole loa he manu nunu i laweia i ka akau e ka ohana o Nansen i hele ai, nolaila, ua lilo kela lono i mea oiaio ole.
Ladana, Feb. 14, hora 3 p.m. E olelo ana na nupepa puka kakahiaka, o ka nuhou i loaa mai, mai ia Nansen mai, ua laweia mai ia noloko mai o ka nupepe Oriental Review mai o Irkutsk, mai ia Kouchmareff ma o kekahi luna la ma Kolyomsk@ ua hoounaia mai ma ka leta i Yatkutsk, alaila, i Kirensk, a mai laila mai ma ka uwea telegrapa.
A he palapala hope mai nei, e hoike ana, o kahi ponoi i lohe ia mai ai ka nuhou, mai Ust Yansk, ma ka waha o ka Muliwai Lena.
E olelo ana hoi ka London Chronicle. Aole loa e hiki i kekahi mea e hooulu ae i manao nona. Ua hooliloia keia i mea manaolana ole ia ma na ano a pau loa o keia mooolelo kaao, e olelo ana, ua loaa aku la ka Welau Akau loa. E manaola, ua au mai keia hoike he 2,000, mile a hiki mai mawaena mai o na wahi palahalaha o Siberia, mai Irkutsk a i Kolymsk. A ma kekahi ano hoi, ua awiwi loa ka hiki ana mai nei o keia nuhou, oiai, he hapalua wale no o ko Mr. Nansen, manawa i pau aku nei ana i manao ai e pau pono ka hana a hoi mai.
KE MANAOIO NEI KO BERLIN POE AKEAKAMAI.
Berlin, Feb. 15. O Kapena Williams Hongaard ka mea nona ka manao no ke ano o ka palapala i loaa mai Irkutsk e pili ana i ka huli hoi ana mai o Dr. Nansen. Ua telegarapa aku oia inehinei, e hoouna mai i ka lohe mai Kopenahagena mai, i hiki e hoomaopopoia ka nuhou mai ke Kanikela Beritania mai e noho ana ma Archangle. Ua hooia mai oia ua loaa iaia ka manao hilinai e hiki mai ana ka moku Fram' i Christina i ka hope o ka makalii.
He nui ka palahalaha aina kahi i ku ai ka poai anu akau a iloko o laila ka Welau Akau e oleloia nei.
Ma ke kii palapala aina, me he la, he 15@ ka palahalaha aina e hookokoke iho ana maluna o Beritania Amerika, a me he mea la he 7 degere wale no paha ke palahalaha e kokoke ana i Ainaomaomao.
O ko Dr. Nansen alamoana i holo ai (e nana i ka Palapala Aina) ma keia huakai imi Welau Akau, Oia hoi mai Christiana mai ke Kulanakaunale Alii o Norewai me Suedena, holo ae ma ka aoao Komohana o Norewai a pii maluna ae ma ka Akau, alaila, holo i ka Hikina, a komo aku malalo o na Mokupuni Nova Zembla, alaila, holo Hikina maluna ae o Siberia, alaila, holo iluna i ka Akau, a komo aku la i kela aina palahalaha, a oki aku mawaena konu, a hiki ma ka Welau Akau, a iho aku la ma kela aoao, a holo ma ka aoao Hikikina o Ainaomaomao, a hiki ma ka Lae Hema loa, aia ialaila pau iho la. A e kali ana, a hoomaka mai ka mahana hoi hou a hiki i kona kulanakauhale home.
NO CUBA.
UA PAU AKU NA KIPI I KA HOLO ILOKO O NA MAUNA.
Havana, Feb. 24. Ua hoike ia mai, o Maceo aia oia ke hoomaha la ma ka aoao Hikina o Cuba. Ua waiho iho oia he poe kanaka oolea e paa i na kulana e hoopuni ana ia Havana.
"I keia kakahiaka, ua iho aku au i ka paina kakahiaka, o keia wahi, he 10 mile mawaho aku o Havana, mai ke Kaikuono aku, a he mau ohana o na poe kipi e auana hele ana malaila i ka po nei. He uapo ma ia wahi, a ua kipu ia aku ma kahi o lakou i ikeia ai; aka, aole nae he mea i ike pono ia.
Ua oleloia ae, ua ikeia aku maluna o kekahi puu he hae, he hoike kela aia ilaila na poe kipi e akoakoa nui ai.
O ka inoa o ia wahi, oia o Jaemanita. Ia wa no, ua loaa koke mai he lono hakaka ikaika loa ma Punta Brava, he kauhale ia he 5 mile ka mamao ma kekahi aoao aku o Marians, a he 14 hoi mau mile ia mawaho aku oke Kapitala o Havana.
Ua manaoia e komo mai ana na poe kipi ia po iho, aka, ua lele kaua ia aku e na poe koa pualu o Marians, a me na poe kinai ahi a me na makamaka, ua holo pee na kipi iloko o na kauhale, a he nui na poe kanaka i make.
I ka wa e hoolohe ana i keia mau olelo, aia hoi, olelo mai la kekahi kanaka i ike pono ina mea i hana ia ma kekahi hale i komoia e na poe kipi, he mea weliweli loa kona kaua ia mai ma na aoao a pau loa, a i ka wa i pau ai ka hakaka ana, ala hoi he 20 poe kino make e waiho ana, aka, he elua wale no nae mau mea i ikeia he mau kipi iloko o ia huina, o ka nui ae, he make ma'u wale iho no ia lakou iho.
O ka manao nui o na poe kipi, oia no ka hoomau ina hana hoohaunaele ma ka aoao komohana, a e hookokoke aku hoi i ke Kapitala. Ua kahiko pihaia lakou me na lako kaua pela ka olelo ia mai.
Ua lohe au e hele awiwi mai ana o Maceo ma kahi a no poe Sepania e alualu ai me ka pilikia loa, a pela no hoi ko Gomez mana'o. He manaolana ko na kipi no ka hala ae o ka wa ua nui, a ia wa e hiki ai ia lakou ke hana i na hana hoopuhili i na enemi.
Ma ka la inehinei, ua ae mai ke Kapena Kenela, ua hala
(E nana ma ka aoao eono.)