Ke Aloha Aina, Volume II, Number 11, 14 March 1896 — Page 1

Page PDF (776.84 KB)

This text was transcribed by:  Cathy Kaonohi
This work is dedicated to:  Godfrey Kaonohi

KE ALOHA AINA

HONOLULU  POAONO,  MARAKI 14, 1896

 

ALOHA ANAI

            @@@ ana mai ka @@@o na pule a @@@ keia mahina.

            @@@ he 20 keneta o ka @@@ hookahi, he 5 @@@   @@@mai ke Keena @ KE ALOHA AINA, a mai @@@ na Luna Lawe

@@@

@@@ Hoo@aha, na @@@ , me ke @@@ ma ka @@@ ke ole e @@@ pepa.

            @@@ na Nuhou @@@ na olelo Hoola @@@ na Mele @@@

            @@@ @kaia a hoolahaia @@@ na kolamu o @@@ o kekahi inoa @@@ kona i@oa @@@

 

@@@ Pule

 

ALOHA AINA

@@@ ...............$2.00

@@@ .................1.00

@@@..................  .50

@@@ ...............    .40

 

@@ NAWAHI

@@@   A pUUKU @

 

aloha aina

@@@@  L. LIKE

 

@@@ mai i ka @@@ ma Honolulu.  @@@ Aia ma ke @@@ Joseph Nawahi, @@@ Hale U@@hapa o @@@ o na Ala- @@@ ma Honolulu.

 

@@@ HOOLAHA!!!

                   @@@ loa puli ia @@@ olu make @@@ Pae Aina.  Oiai @@@ lawe oia i ko’u @@@ me ka ae @@@ Maraki 1896, @@@ ana ma Ka pala-@@@ Kealalaina, aole @@@ ma @; nolaila, he @@@ pilikoko ponoi @@@ @aia, a i ole, @@@

                   @@@  Ehu. @@@ 14, 1896.   @@@

 

@@@ Luna Hooponopono  @@ Waiwai.

                   @@@  KANAKA  A @@@ ponoia @@@aio iho @@@ wai-@@@M@okai i @@@kana @@@ Hawaii @@@ 1896.  No-@@@ apau i aie @@@ lakou @@@make i aie @@@ mai o @@@ioa ia @@@

                        @@UALANI.  @@ ka WaiWai o @@@

 

KE KULANA MAOLI

            O ke kulana maoli e ku nei mawaeno o ke Peresidena Cleveland o Amerika Huipuia a me ka Aha Senate a me ka Ahaolelo Lahui, he kulana hoohuoi maoliia e na poe ponoi iho e noho ana ma Amerika, a mawaho aku no hoi o na kapa kahakai o ka Repubalika.

            O keia like ole, mai mua mai no ia o ka hoomaka ana o ko cleveland noho Peresidena ana i ka 1893, a ke mau nei no ka hoole maoli o ke Poo o Amerika i na Mana Elua o na Hale Ahaolelo o Amerika Huipuia.

            Ua hoole mua o Cleveland i ka Hoohuiaina.  A oia mau no ia manao ona a hiki loa mai i keia la.

            Ua hoole no oia i ka ike ana ina poe kipi ma Cuba, a oia mau no ia a hiki i keia wa.

            Ua hoole loa oia i ka ae ana e hookuu laula i ka hana ana i ke dala, a ua ko no ia manao a hiki i keia la.

            O na olelo a na nupepa o Amerika a me Hawaii nei, e loli ana ko Cleveland manao, a e kokua i na mea a lakou i ake nui ai e hooholoia, ua haule loa a aole no he wahi oiaio iki iloko o ia mau olelo ana mai.

            He manao kai loko o Cleveland, a e kali ana ia manao, a hoea ae i ka manawa kupono loa ana i ike ai, e hooko maoli ia ai.  Ia wa, e ike ai na mea a pau loa i kana mea i lia mua aie hana ia.

            He nui na poe olelo ma Hawaii nei, he pupule o Cleveland, a he kupono ole ke noho i Peresidena no kela Lahui Amerika; aka, koho no nae na Amerika ia Cleveland i Peresidena no lakou.  A oia keia e noho mai nei maluna o kela lahui kanaka nui.

 

            Ke olelo nei lakou nei, he mau la helu wale no koe a pau ko Clevland noho Peresidena ana; aka, owai ka mea i ike i na mea e hoea mai ana?  A i ole, malia e loaa hou aku ana he kanaka e noho Peresidena mai ana, aole no e like ana kona manao me ko lakou nei.  A pehea la e hiki ai ke hoohuiia na Paemoku o Hawaii nei me Amerika Huipuia?  Aole no!  Aole loa a hiki i ka wa pau ole.

 

Ka Hanainoia o ka Hae.

            He nui ka walaau o ka nupepa P. C. Advertiser e pili ana no ko ke Dr. Murry hanaino ana i ka Hae Amerika ma kekah@ la mamua aku nei, maloko o kekahi Hotele imua o kekahi poe i ka maka i ka hanaia ana o ia mea pela, aka, aole nae he kue koke aku ia manawa, a eia i keia mau la, ke kou mai nei e hoike aku o Dr. Murry i ke kumu o kana hana ana ia mea.

            He Canada o Dr. Murry, aole paha oia e hana i kekahi mea hoino, ina he oiaio na mea i oleloia mai ia makou, o na wahi hae Amerika i oleloia, oia no na mea i paiia maluna o ke @awele holoi lima o ka papaaina, a oia mea kai haule malalo o ka papahele o ka hale a hehiia e ka wawae o ke Dr. Murry, a oia kona hewa e olelo ia nei i keia wa.  O ka lohe wale no nae keia.  Oia paha?  Aole paha?  A pehea hoi?

 

            O ka makou hoi e olelo ae nei, oia no ka hehi ku maoli ia ana o ka Hae Hawaii maoli, e na poe hookano lua ole i haiolelo ai, ma keia halawai o Manamana i ka 1887.

            Ua lawe maoliia mai ka Hae Hawaii a haliiia he pale hehi wawae no na poe e ku hai olelo ana ia la.

            A o ua poe la o lakou no na Luna Aupuni i hoho ai he mau Kuhina no ke Aupuni ia wa, a mahope mai, a i keia manawa no hoi.

 

            Aole loa makou i ike iki i ka menemene ia o ka Hae Hawaii ia wa, oiai na kamaa lepo hookano o ua poe nei e noho mai nei e hehi-ku ana, he ole loa:

            Aka nae, o ua Hae Hawaii la a lakou i hehi-ku iho ai, oia kai pii loa ae a kau iho maluna o ko lakou mau poo i keia la, oia ko lakou enamakani e paa nei i keia la.

 

KA POE LAIKINI HOOKAMAKAMA.

            Ke ike nei makou i kapii mahuihui ana ae o keia poe wahine laikini ma Honolulu nei.

            Ma ka hoike ana ae a Dr. Myer imua o ka Papa Ola ma ka la 4 nei o Maraki, ua ikeia he 107 poe i paa ma ka buke Lawe Laikini, a he 50 poe i ninaninauia no ka makaukau paha e loaa na Laikini. Ina e pau pono ia poe, alaila, e piha ana he 157 poe wahine, e lawelawe nei i keia hana imua o ke akea, a me na maka o ka lehulehu.

            E na makua aloha i ka Lahui Hawaii, i ole e nalohia aku mamuli o na ano hana a pau loa e hoohanaia mai nei maluna o kakou, mai ae i ka oukou mau kaikamahine e lilo i poe lawe ina laikini i mea a hoopono mai ai i ko kakou lahui.

            Oiai, o ka manaolana no ke ola o ka Lahui Hawaii, aia no ia maluna o na opio kaikamahine Hawaii, e noho hoomalu pono ana ia lakou iho, no ka noho mare ana aku me ka maemae a me ke aloha i ko kakou lahui.

            Aole anei pela e na opio o Hawaii?  Ua makemake anei oe e pepeh@i ko lahui ponoi iho?  Aole loa.  E hoolana i ko oukou manao, a e lilo oukou i mau makuahine no na tausani miliona e hoea mai ana e pani i kou hakahaka, e like me Rebaka o ka aina o Suria.

 

KE LIULIU NEI E PUKA AKU.

            Ma na olelo i hoikeia ae ma ka nupepa Star o Maraki 7 nei.  Eia na poe Pukuku o Hawaii nei, ke liuliu nei e nee aku no Aferika Hema, mawaena o ka 3000 a me 5000 poe e hele ana.  O ko lakou manao, malalo o na lilo o ke Aupuni Makuahine o Potugala na uku ana no na lilo o keia hele ana; no ka mea, ke hoouna nei ke Aupuni i na poe e hele ana mai Europa aku, me ka holo wale aole uku i ka uku moku, loaa wale na aina, me ka hoopaa ana aku, e kokua ia lakou.

            O ke kumu ka o keia pau nui i ka hele, oia no ke komo nui loa ana mai nei o na limahana Asia, a ma ia mea, ua opa loa ia aku lakou a pili i ka paia.  Alaila, heaha aku la ka hopena?

           

KO BERITANIA KULANA.

            O ka  nui o ka Ili-aina i ona ia e kona mana a puni ke ao nei, he 2,135,000 mau mile kuea, aka, mailoko mai o ia huina, he 121,000 mile kuea wale iho no ma Beritania Nui ponoi.

            O ka nui o na kanaka e noho ana malalo o kona hoomalu ana ma ke ao nei, he 346,000,000, aka, mailoko ae o ia huina, he 30,000,000 wale no e noho ana maluna o ka lepo o Beritania Nui.

            O ka huin@ nui o kona loaa makahiki mai na aina mai a pau loa, ua hiki aku no ia i ka $1,160,000,000, aka, he $555,000,000 wale no i ohiia mai na auhau mai o ka Aina Makuahine ponoi iho.

           

            Piha a hookeke ka Hale keaka lio ka po Poaono nei.

 

            Aia o Zamaloka ke keaka la ma Kauai i keia mau po.

 

            Ma ka po o ka Poalua nei na haawe ae ka hui Choral Society he ahamele maloko o ka Y. M. C. A.

 

            E kuai ia ana lole Nehe a me na Silika no 25 keneta o ka I a ma keia Poakahi aku ma ka Heiau o na Paikini.

 

            Ma ka po o ka Poalua nei i haawi hope loa mai ai ka hui keaka lio he keaka maanei, ua hala aku la lakou no Ia pani maluna o ka mokuahi Chiyoda.

 

            Mamuli o ka moku ana o ke kaula hiu ukana me ke kilina ko, ua haule pono iho ia maluna o ke poo o Mahoe a make l@a.  Aole ona ohana maanei aka, aia kona ohana i Koolau.