Ke Aloha Aina, Volume II, Number 16, 18 April 1896 — Page 6

Page PDF (869.12 KB)

This text was transcribed by:  Diana King
This work is dedicated to:  In memory of Martha Swinton

KE ALOHA AINA

 

HE MOOLELO KA@@

 

---:NO NA:--

 

HOAHANAU ELUA.

 

--AIOLE KE --

 

Alahele Pohihihi

 

--A O  NA--

 

Opuu Pua Elua.

 

HELU @6.

 

            I ka lohe ana o ko maua makuakane i keia noi a ko'u pekii, ua haawi mai oia i kona ae, a haawi ae la oia i kana kauoha i kana mau kauoha e hanaia i mau ilo no maua, aole i emo ma ia hope iho, ua pau ae la na hemahema o ko maua mau lio i ka hanaia, a i hakalia wale no ia maua o ke kau aku, o ka wehe no ia o uwahi.

            Mamua nae o ko maua hele ana mai mai ko makou Aupuni mai, ua holo mua aku keia iluna o ka rumi o kah waiho o na mea mana a ko maua makuakane a lawe aihue mai la i kela wahi mea uuku ana e paa mai la, me ka ae ole mai o ko maua makuakane no keia mea, a pela i ulu mai ai keia hoopaapaa ana mawaena o maua.  A heaha la kau olelo hooholo maikai no keia mea e kahi manu.

            No keia mau olelo, ua pane aku la kahi Pueo Warita me kona leo kanaka. E haawi mai na'u e paa a e pani hoi olua i ko olua mau maka me ko olua huli ana o na alo i kai, a i ko'u wa e kahea hou aku ai, e huli hou mai elua iuka nei me ke pani no nae o olua i na maka e olua, a ina au e kahea aku  ko oia ka wa e owaka ae ai o ko olua mau maka, a o ka mea o olua e owaka koke ana o namaka, nana auanei kela mea a olua e hoopaapaa nei, a pela auanei e hoopokoleia ai na hana ana mawaena o olua.

            I ka wa i lohe ai o ua @au keiki mahoe nei i ke kamailio kanaka o keia wahi manu, ua hookahaha loa ia laua no keia manu, a keho koke iho la ne o Romero he wahi manu kuua keia e kamailio pu nei me laua, a oia kana i kamailio aku ai i kona kaikuaana me @@@@@@@@@na.

            @@@@@@@@na, ke hopohopo nei @@@@@@@@@@@ko'u waiwai na keia @@@@@@@@@@iai, ke hali'alia wale @@@@@@@@@@@ma kaua e haawi ana i keia mea, o ka nele ka mea e loaa ana ia kaua, aole anei e hiki ia kaua ke alualu aku ke ho@@, keia wahi manu e mahuka mai a kaua aku, wahi a kona kaikuaana i kamailio liilii mai ai ma na pepeiaio o kona wahi mulii pokii Mamiona.

            No keia leo hawanawana o kona kaikuaana i pa-e iho ma kona mau pepiao, oia kana i pane aku ai i kona kaikuaana me ka leo malie e hiki ole ai ke lohe ia mai.  Heaha ia hoi, ua hiki hoi paha, na ka hopena o kau mea e paakiki nei, e hoike mai i ka hua o kou paakiki he nele.

            Haawi aku la o Mamiona i ua wahi mea uuku nei i kahi Pueo Warita, oia kana i koko aku ai a paa ma kona nuku me ka leha pono ana iho o na maka noii o ua wahi Pueo la i ua wahi mea uuku la, a lohe iho la au i ke kakani ae o loko o ua mea la, mamuli hoi o

                        [column 2]

na ike i @@@ iaia, ua ike koke ihe @a oia e Aopuni U@@ no keia, ka mea hoi  a kema @@ku mua Liona Ulaula i opu nui loa ai e loaa iaia, @k@, aole he loaa iaia mai kona mau la opio mai a kekoke hoi e uhi mai na eheu o ka lepo maluna on a, a akahi no a loaa i kana wahi kauwa hoolohe.

            A nana no hoi i haawi mai i kahi Pueo Warita e @@ou i na ha@@ina o ka ike ana i @@@@ hana a pau, a ua kokeke no hoi e p@@ loa ea haawina ike o Liona Ulaula i ua wahi Pueo Warita nei, aka, ua lilo e oia i moe kiai no ke Aupuni Kelelana.

            I ka wa o Mamiona i haawi mai ai ua hulii like aku la lauai kai me ka pili ana iho hoi o na-maka o na mau keiki nei, ola ka ua wahi Pueo Warita nei i lele poai puni ae ai i ua mau keiki nei, no ka nana pono ana i ka laua mau hana, aka, ua hoolohe pono na keiki i kana mau olelo maalea i ua mau keiki nei.

            No kona ike ana mai ua hooke pono na keiki i kana mau olelo e nele ai laua, ua lulu ae ie la ua wahi Pueo Warita nei i kona kino, helelei koke mai la kekahi o kona mau hulu a lilo koke ae la i uhawai a nalowale iho la ua wahi Pueo Warita nei iloko o ka noe, oia kona wa i kahea koke aku ai i ua mau mahoe nei e huli mai, a huli like mai la laua, oia no hoi kona wa i kahea aku ai me ka leo nui.

            E na wahi keiki puni wale, ko, @ia no ka wa i owaka ae ai o ko laua maka me ka hikiwawe a hopu koke mai la i kekahi wahi mea i pa mai i ko laua mau lima, a i ko laua nana ana ilho, aia hoi he wahi moo uuku, hoole aku la laua a mea @@ ka piha inaina no keia mau hana a kah@ Pueo Warita i hana ai ia laua.

            I ka wa i owaka like ae ai o na maka o @@mau keiki nei, ua noke mai la kahi Pueuo i ka akaaka hoopahenehene i ua mau keiki nei me kona pane ana aku i ua mau keiki nei.  E hani lapuwale o ke ao nei, e kii mai i ka mea@a olua eia, a in a olua e kii ole mai ana, alaila, e make ana olua ia'u a hoole aku ilalo o ka honua, na @a holoholoena o lalo e haehae mai i ko olua mau io, a oia ka ua mau keiki nei i pane mai ai me ka leo nui i piha i ka hoonaukiuki palena ole no kahi Pueo Warita:

            Ina au e ike hon aku'ana ia oe o kena wahi manu lapuwale aihue, alaila, e wiliwiliia no e au ko wahi kani-ai e like me ka moa e kena wahi Pueo lapuwale.

            Kulikuli au la oe e kena wahi keiki hupo naaupo, a in a paha oe i hoolohe aku nei i ka olelo a kou pokii, ina aole olua e nele i keia mea, aka, o ka hana peno wale no ia olua e uwe olua me ka leo nui, i kuu no'u e aloha aku ai ia elua a hoihoi hou aku au ia olua i keia mea.

            He keu ka ho: keia o kahi Pueo hoo naukiuki ka hoi ia'u, a noke aku la oia i ka hailiili i kahi Pueo, @ka, he mea makehewa wale no ia, a hooki pu wale iho la no ia, oiai, ua ike iho la no ia he mea hoopau manawa wale no keia mau olelo @ana.

            Iloko uo hoi o kela manawa, i pane hou mai ai kahi Warita.  E na wahi keiko hupo; a o kuu mau wahi hoa papa-olelo hoi o keia kakahiaka pomai

                        [column 3]

hoi, o ke aloha no ke olua, a nole no hoi au e paina ana i ka olua maka@@ i haawi m@i nei na'u e malama, a noloila o ke aloha no ko elua a nui loa e na keiki.

            Hoi aku la oia no ko lakou home, i ka mamao loa ana aku o ua wahi Warita nei mai i ua mau keiki nei, a nole hoi e hiki ia laua ke ike mai ia ianei, nolaila, ua kauoha ae la oia i kona mau hulu e hoi hou mai a pili ma kona wahi mua, a pela lakou i hooko mai ai a nalo kok akk la u@ uhiwai nei mai ka halii paa ana i kahi Warita, a hookiae ua wahi Pueo Warita nei i kana hoike ana aku imua o Hinora i kana huakai.

            I ka lohe ana o Hanora i keia moo lelo a Warita, na hoohauoli loa ia oia no keia mea, oia kana i ninau koke aku ai ia Warita, aia hoi ihea kela wahi mea uuku poepoe uuku au i olelo mai nei he Aupuni Uwea, ua hooleeia aku nei @ au, mamuli o ko'u ike ana, aole he waiwai oia mea, oiai, aole kaua i  ike i ka hoohana ana oia maa, a o kekahi no hoi, ua lohe mai au mai ko'u haku mea mai, o kela ka mea makau loa ia e na kupua a pau no ka hiki ole ke hoohana, a pela au i kiola aku nei ia mea.

            Mai hoopuniuni mai e ia'u e kena wahi Pueo lapuwale, o ike auanei oe i auanei oe i ko make loa aku oe ia'u i keia wa ano.  Aole au i hoopunipuni ia oe e kuu hake maikai, o ka oiaio a ma ka pololei oia ka'u e hoike aka @@ mua ou e kua haku Hanore, a @@i manao kuhihewa oe ua hana au i kela mea.

            Alaila, heaha ka hoi kela wahi @@ ouku au i paa mai nei ma kou @o@u kou wa i hoi mai nei, a i hou wa i @@ mai nei ia'u oia kou wa i elap@@@@@ nei me kou manao kuhihewa @@@@@ ia'u ke ike aku i kau mau @@@@@

ialea e kena wahi Pueo, a hopu @@@ la me ka hikiwawe loa a paa aku @@@ u@ wahi Pueo la, a iloko no hoi oia manawa, unuhi koke ae la oia i kana pahi kaui a paa ma kona lima.              

            Pane koke iho la ua Hanora la ia kona wai hoa'loha, e kei wahi Pueo lapu wale, e hoike koke mai oe i kena mea au e huna nei, a in a aole oe e hoike mai ana, alaila, e make ana oe ia'u i keia wa, aka, in a oe e hoike mai ana, oia wale no kou pakele mai au aku e keia wahi Pueo.

            No keia pane ole ae o kahi Warita i keia mau nin@@ a Hanora, hapai ae la oia i kana pahikaua me eka piha inaina lua ole, aka, o kona anehe ana iho e hahau i kane @@hikana maluna o kahi Warita aole e hiki i kana pahikaua ke iho, a o kona lima hoi ua hemo wale ae la no mai ka paa ana aku i kani Warita.

            Mamuli no ia o ka mana i loaa i ua wahi Pueo Warita nei, pela oia i hemo ae ai mai na umii ana a Hanora i kona kani-ai, a o Hanora hoi i kela wa ua ka malie iho la oia me ka oni ole me he kii la, a oia ka kahi Pueo Warita i huli ae ai a komo aku la iloko o ka rumi hookipa, a ike aku la oia i kona haku opio e noho ana malua o ka noho.

            I ka wa i ike mai ai o Harinora i kahi Warita, oia kana i haawi mai, ai i kona aloha kakahiaka, a pela no hoi kahi Pueo Warita i pana aku ai i ke aloha kakahiaka, a oia koke no hoi ka

                        [column 4]

[@@@@@@@@@@@first two lines unreadable @@@@@@@@] hele ai.

            Hoike aku la oia i @@@@ @@@@@ @@@ e @@e me ka ki@@ e na @@@@@@@@ po o keia wahi Pueao i ike @@@ @@ nei a he mea makehewa wale @@ @@@@@ nana e hoo@@@@ nei i keia @@@@@@@@ maikeike hou aku no @@ @@ @ ua manawa, a nolaila, e hoo @hau hou uke @@ kaua nana ana e ka mea heluhelu no mua aku.

            I ka hooki ana iho o kahi Warita i kana hoike ana aku i kona haku opio a ninau aku la oia i ka mea hou a kona haku opio, a ua hoike mai la no hoi oia i kana moeuhane mai ka mua a hiki i ka hope, oia ka Warita i hoike aku ai i ke ano nui o ua moeuhane la a penei kana mau hoike imua o kona haku opio:

            O kou lele ana i ka lewa me ka mea e hiki ole ai ke lele me kou ukali ana wai mahope o'u, ke hoike mai nei ia me ka nui o ka ikaika a me ka wiwo ole e hiki ai ke hele a me ka @@omana wanui hoi e hiki ai ke loaa kau mea e kuko nei, aka, he pohihihi @o nae ke alahele e hiki aku meka nui o na enemi.

            O kela kumu ohia loihi au i ike ai, o ka hale no ia o Diabolo, a aia hoi maluna pono o keia kumulaau kekahi aina nanai, aia mewaena konu o ka aina kahi i ku ai o kekahi hale nani lua ole i oi paone aku mamua o keia hale a kakou e noho nei i keia wa, a aia hoi mam@@@ o ua hale nei e ku ana he ma@ wahi kumulaau rose nuku, aia hoi @@la@@ o l@@@ @@ @hia mau ap@@ pua @@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ mau kaika@@@@.

 

            AO@E MAK@@ KIU

____________

            M@ ke ak@hi o k@@ @@@@@@ iho @@@oia @@@ me k@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ka ana ma ke alanui, aia hoi na kanaka e lulumi ana malai@@.

            Aka, eia nae kahi mea apiki i ikeia aohe makai kiu.  Eia kekahi, ua @@lo loa ka ia Sabati ma keia wahi i la ona. Aohe nana pohe ia ka maluhia o ke Aupuni. No keaha la?  Eia, aohe kanaka o ke Aupuni nana e hoomaluana i keia hana.  A ke, makoe nei makou  i ka laahia o ka la o ke Akua.  Mamuli o na hana hoohemahema a na kanaka o ke Aupuni.  O keia kekahi o na hana hemahema loa.

             Me ka mahalo, kou kiu mea hou.

________________                                                                                       

 

            He Me-go-grouna no ko keia po.

 

            Ma na lono i loaa mai mai Kahakaaulana mai, aia ke pii mau la ka oluolu o ka mea i loohia i ka mai @@@ola Poki.

 

            Ua hala aku ka mokuahi Gaelic no Kapalakiko ma ka la Sabati nei, me ka haalele ana iho i kana ano@@@ Samela Poki mahopenei.

 

            Eia ke lawe hele ia nei he palapala hoopii, no ka waiho ana aku imua o ka Hale Ahaolelo, no ka hookapu ana ke kikipu ana i ka la Sabati.

 

            Ma ka hora 8 p.m. o ka po Poakahi mei i ku mai ai ka mokukaua Petrel, he 16 la holo mai Yokohama mai. E kaula iki ana oia maanei no ka hooili nanahu ana a ho@i hoi aku no Kapalakiko.

 

                        [column 5-right edge cut off]

 

            @A LAAU HOO@@@

            * A. KAMAIA@

 

            O KA POE A @AU I LOAA @@@

@@@@@@ ka, he me@@@@@@@ Pain Balm@@@@@@ i kekahi apana @@@@@ Ha@@, a e kakou i@@@@@ koke no ka ol@@@

            Kuai ia e na p@@@@@ poe kuai aku.

 

            Benson Smith & @@@

                        Ho@@@

 

Laau Hooia Kolera me @@@

 

O KEIA KA LAAU OI LOA @@@

 

ke ao nei no na eha @@@@

hikiwawe loa oia, @@@@ e ia mea.  Aia a @@@@ oluolu ke ai aku. @@@ ne, a e hoike aku oe @@@

            Kuai ia e na K@@@ a me @@ Laau.

                        Benson Smith & @@@

                        A@@@@ nui. Hon@@@@

_______

 

            E hoike aku ana @@@@@ ua hele aku au@@@@@ i paa laau kookoo, @@@@ o ke Chamberlain P@@@@@ opopo ana i ke ano o ke @@@@ pilikia mai ia'u.  M@@@@@ ekolu omole laau, @@@ la'u ke hoike aku @@@@

                        @@ H. @@

                        @@@

 

            Hoohikiia a kaka @@@@ 10 o Augate 18@@

                        @@@

 

            E Kuaaia ana @@@@ na poe Kuai L@@@

                        Benson Smith & @@@@

                                    Hon@@@@

_____

 

            OIAI KA H@@@@ Martin o Long R@@@@@ na loaa ia ke anu @@@@@mea kunu iho.  I ka @@@@@@@ ana, ua olelo ae @@@@@@@ mau ano laau k@@@@@@@ a hiki wele i ka wa @@@@@@@@ lena Laau H@@ i heo hiolu loa ia ai, @@@@@@ lea, wa l@@@ ola ol maoli. [rest of paragraph too difficult to deal with, one section blacked out].

_____

Lei Hulu Mamo H@@@

 

            Ma ka Poaha nei, Aperila 2 @@@ iho o ke alo o ka i ae Hooli@@@@ Armstrong, e koke ke aku ana i @@@ Haalihauanu, na @@@@ i o-a ia me ka huhao ka l@@@ mau mea e loaa ai @@@@@ nuho ma Kapuukoa @@@ kupono.  E ike ia kaua Hawa@@@@ ka huna iho.  Owa@@@@@ me kaii.

                        Anne Ka@@@

            Kapuukolo, Ap@@@@@@

______________

 

            KAUKA @@@@

AMAN@@@

---AIA MA KE----

Alanui Maunakea * * * @@@

 

            He Kauka akamai ka ho@@@ ma'i Hano, Ke@@, H@, Kao@@ eha, Ma'ihehe Pon@@@ a me @@ o na'ano a pau ioa.

            He hikiwawe ke olau kane @@@ pololei ka hooko ana i ka @@@ kaulike hoi me na h@ike ana @@@ . He oluolu ka uka, a ne ohu@@@2 na kuka ana.

            >E loaa no au ma @@@ Ohana Kauka @@@@@ maluna ae.

                        KAUKA AM@@@

Honolulu, March @@@@

_____

WILLIAM C. A@@@

            *****

            HE BOROKA @@ WAIWA@@

            E kuai @@@@@@@ wa a pau me k@@@@@@.

            Ehana ia no @  Pa@@@@@ meka oku.

            Ke paa ne@@@@@ o ke kulanaka @@@ oa @@ no ke kuai aku@@@

            E hiki no ke h@@@@@ kupono no na @@@@@@

            March 21 @@96 @@@@