Ke Aloha Aina, Volume II, Number 29, 18 July 1896 — Page 5
This text was transcribed by: | Mae Takeda |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA, POAONO, IULAI 18, 1896.
@I MAI O W. O. SMITH MA!
@ku ana mai nei o ka @ China mai Kina a me @ pau aole i hoi mai nei o @ me kona wahi @
@ ola mai ana @ aole iho la, @la i muliwaa. @ ko ka haule ana @ aole i pa na pike @ o na ma'i o @ o laua paha ke@ pu mai la i ka ma'i @aina.
@ la hoi! E like me @ ka hele ana'i ke kawaia, pela ka loihi o ke @a ka Lahui @ aku ai.
@akou ia no ka hele i o, @ ke i na wahi kaulana @ ka hoi ana mai i @ loa he wahi @ @ neoneo i kela @ ma ia Nu Ki@ neoneo ke @ mai ho@ a e ike ana @ ka nele @@ hoopauko@ Kina. @ waiwai @ Kin @ hele @ ou, he hoo @ hana, a he @ waiwai o ka @
@ oiaio a me @ Oia maoli @ kekahi mea ke @.
WAH@ NANI E AE E @ KOU HOME!!!
@ maa mau keia na @ aina home kuahi@ Hikina o Euro@ Helevitia, Italia, @ mau aina e ku @ mau home ma na @ malalo o na mau@ o na lokowai @.
@ kela mau olelo @ a keiki o kela @ nani luaole @ aina iho.
@ akena oia i ka @ home, pela @ ani me Ire@ ka oi ma o @ nani i hoe @ nani lua @ ke ku ma@ a nana aku @ ho ana me na @ me na ululaau @ Geremania, no @ wahi a pau loa a @
@ he wahi nani i ka @ o ke keiki hanau oia e like me kona iho!
Ina no ua oi aku ka nani o kekahi home i ko kekahi, e kei ana no ka mea nona ia home o kona ka oi.
O Hawaii anei kekahi o na home nani? O! Aole loa mumule a noho hamau iho! E pane makou me ke ohohia nui. O Hawaii, ka Paredaiso o ka Moana Pakipika! Aole ona lua ma ke ao nei.
Ua hoopuniia oia e na wai hohonu o ka moana nani, ua pa kolonahe mai na makani Moae, a ua hoopuniia hoi kona mau mokupuni e na kahakai kohola, e kaupale ana i na ale ikaika o ka moana, aole e uhi mai maluna o lakou. He hoola kona ea, a me kona malamalama, a he mau mea i waihoia iloko o ko ke Akua waihona o @a pohaku momi Emarala. Ae, o Hawaii, oia ka oi pookela o ka home nani.
NA MANAO O C. E. EDWORDS.
Ua ike iho makou i na ma nao o Clarence E. Edwords maloko o ka Independent o ka la @ o lalai i law@ m@ Kansas City Journal.
@[paragrah unreadable]
O @ kana leta he @ o na mea i ha@ 1893. Ianei no oia @ kipa e ninaninau pono i na mea a pau loa e piho ana no ka hookahulna ana o ke Aupuni Moi o Hawaii nei, ua hele loa mai kana moolelo a hiki loa i na hana hapala lima o kela mau la i hala aku nei.
Ua hoike ae oia, eia mau keia Aupuni ke nee aku nei i kahi aohe kahua e ku ai.
Ua hoakaka oia no ka hoao ana o na poe hookahuli Aupuni e kauoha ia o Kaiulani e hoi mai iluna o ke Kalaunu, a ua haule wale.
Ke olelo nei oia, aia no ka lahui kamaaina ponoi o ka aina ke kupaa la, aole ae i keia ano aupuni. Ua hoaoia lakou e lawe i na pone keho, a ua haawiia ia pono i na malihini, aka o na poe malihini oia ka oi o ka poe hoopilikia loa.
Ke manaolana nei oia e hiki mai ana ka wa o ka pono e loaa mai ai i kela lahui o Hawaii i hanai@o wale ia me ka manao @ a pakaha i ka pono o na @ hanau o ka @ina.
UA PAU OLE NO KA POHIHIHI O KI KAUI POE.
Ua hiki mau mai kekahi mau palapala mai na makamaka mai o na mokupuni, a eia ka hemahema, ua palapala mai, eia mai ke Kikoo Hale Leta. Eia nae, aole he Kikoo Hale Leta, aka, he mau pooleta maoli he 50 o ka 2 keneta o ka mea hookahi. Aole oia wale no, ua hora hou mai he mau pooleta he 50 no ka 2 keneta pakahi, ua like ia me 100 keneta, aka, ua paakiki loa ia laua me ka olelo mai he Kikoo Hale Leta! Aole paha laua i ike ia mea he Kikoo Hale Leta, nolaila ka, manao ana, o na pooleta, he Kikoo Hale Leta no ia. No Maui keia mau mea a elua.
Ke hoonaauao aku nei makou, o ke Kikoo Dala Hale Leta, ma ka Hale Leta e loaa ai na dala, aole pooleta.
O ke pooleta, he mea loaa mai no ia, a ua lawa iho la, aole hele i ka Hale Leta.
E hoomaopopo i keia a lawa ka olelo ana.
KA MOOLELO NO MR. DOLE.
Ma ka nupepa P. C. Advertiser o keia la 14 i hoopukaia ae ai kekahi mau manao kukai olelo o ko lakou nei ao@o a me ka malihini hoopukapuka dala o Kaleponi i hoea mai i Honolulu nei.
Ma ke ano nui o kana mau mea i olelo mai ai, a @ lohe ai, oia keia.
Aia k@ o Peresidena Dole ke hoopakapuka nei i kona dala ponoi ma Amerika, ma Kalepoui paha me ka ukupanee o 6 keneta puka. O keia ka mea a ka Malihini i olelo iho ai. Auwe! Ina ua lawe aku o Dole i kona dala mawaho o Hawaii nei, alaila, no keaha la ia i hana ai pela?
Eia ka mea i upu wale ia, e ala mai ana no paha he hookahuli aupuni mamua aku.
Aka, ua hoole ko Honolulu nei poe i ka oiaio o ia mau olelo. Ua ae no nae ua kuai wahi aina laau hua-ai kona aia ma ka Rever Side, a o kona hoahanau ke hoopono ana ia wahi ma Kaleponi.
Ua olelohou ia ae, ua oi aku ka maikai o ko onei (Hawaii nei) kulana kahua dala mamua o ko Kaleponi, a he nui na olelo i hoopukaia no keia mau mea.
Eia ka makou e haohao nei, ina aole he oiaio o ia ma mea, no keaha i laweia mai ai e kamailio ia e ka nupepa wahaolelo o ke Aupuni? A ina hoi he oiaio @ no. Alaila, ua lawe @ e Dole ma i ka lakou mau dale uku Luna Aupuni, a hoihoi aka ma Amerika e hoopukapuka ai. Alaila, aole anei he kulana nawaliwali maoli ko ke Aupuni i hoike maoliia ae e na Luna o ke Aupuni.
Ina he oiaio na olelo ana o ko Hawaii nei ka oi aku o ke kulana dala maikai loa, alaila, pehea e ulolohi mai nei ka loaa ana o ke dala i ka aina i pauleleia kona ana dala?
Ina hoi he poho he 10 poe hoopukapuka dala ma Kaleponi iloke o 11 poe e lawelawe ana, alaila, no keaha i laha nui ole ae ia mea, a pau na haole i ka haalele ia Kaleponi aina gula, a hoi mai iluna o na puu pohaku o anei e noho ai.
Ua ike makou i ka lauwili a me ka pelukua o na olelo ana, aka, aole huikau ia mau mea i ko makou noonoo.
O na leo ninau Mahea e loaa mai ai na dala aie aupuni?
Ua ike iho makou i na olelo a P. C. Jones, e olelo ana: "He aina nani loa o Hawaii," pau iho la. Aole ia o kana hana i hele aku nei e hoike i ka nani o Hawaii. Kai no hoi o ka hoike mai, ua loaa ae nei ia'u he emea miliona, alaila, hoihoi hoi ka poe noho hale e noho aku nei.
He lalau na hana a me na manao ana, pela iho la kakou e hooluaiele ia ai.
KIMOPO NA LUNAKOA O KE AUPUNI REPUBALIKA HAWAII.
Ma ka Nupepa P. C. Advertiser o keia la 14 ua hoopuka ia ae na hana hoimiepa a Capt. Good ia Col. McLean o ke Aupuni.
Ua oleloia, ua hoolala mua ia keia manao no ka hoopau ana ia Col. McLean, a ua lohe o McLean i keia.
He wahi ano kuee mawaena o Mr. Good a me Weatherby, he mekanika oia a ua makaukau oia ma na mea e pili ana i na pu, a ua kauohaia lakou malalo o ka huli ana e nana pono a e hoomaemae hoi i na mea a pau malalo ona, malalo iho o Capt. Good.
No keia maikai ole o ka laua hana ana mawaena o Good a me Weatherby, nolaila, i kekahi wa, ua haawi aku la o Capt. Good i ke kaoha i mea e poino ai o Weatherby. I ka pule i hala ae nei, ua wehe ae la ke Kapena Good i kahi e hoopaaia ai ka mekini e hiki ai ke hoohana ia na pu, a kauoha aku la ia lakou a pau loa e huli ia mau mea a loaa.
Ia wa ua hoikeia aku la keia mau mea ia Col. McLean, a ia wa ua kauoha mai oia i ke Kapena, mai lawelawe hou oia me a mau pu, aka e ike, na Weatherby e hana aku ia mau mea.
Ma ka la Sabati ae, ua makemake ke Kapena Good i na pu e hoomaemaeia, aka, ua hoole aku ke Konela McLean. A mailaila, pau ae la.
Aka, i ka auwina la ae, ua hoikeia mai la ia, ua lawe ae o Kapena Good a me kekahi poe ua weheweheia na pu a helelei iloko o na apana he lehulehu wale, e kue ana i ke kauoha a ke Konela, a me ka noho pu ole hoi kekahi o W@. Ma keia mea, ua @ pahikaua, a waihoia aku'@ oia malalo o ka hopu ana, e kali ana no ka Aha Hookolokolo Koa.
O na hopena, aole kakou i ike. O keia ka haole nana i kipu ia Leialoha, a mai make oia, aka, hoomalumalu punahele keia Aupuni ia Mr. Good, aka, ua hoea mai la ke ano o keia haole limakoko, a e ikeia kana mau hana ino i hana @i.
KA MANAWA HOLO LOA MALUNA O KA HUILA WAWAE
Ma Hernehill, ua hoemi iho la o R. Palmer i ka manawa holo loa o ka 100 mile pahu holo maluna o kona kaa hehihehi wawae, a ka 3 hora, 47 minute, 7 3-5 sekona. O ka helu ekahi keia o ka manawa holo loa i keia wa ma ke ao nei, aka, eia no kekahi poe ke hooikaika mai nei e hoemi iho i ka manawa holo loa.
UA LOAA AKU ME KA OPIUMA.
Ma ke ku ana mai a ke Calaudina ma ke kakahiaka o ka la Sabati nei, ua hopu ia iho la kekahi pake ma ke ano hoohuoi, oiai oia e iho mai ana mailuna mai o ka moku me ka auamo ana he elua mau pahu lole liilii, ua huli iho la na makai ia loko o ua mau pahu la, a loaa aku la he umi paa kamaa i uhi ia o lalo ae o ke kamaa me ka ili manoanoa, i ka wa a na makai i oki ae ai ia lalo ae o kekahi o na kamaa, ua loaa aku la he hapa paona tini opiuma e moe lolii ae ana, nolaila, ua pau iho la ka ili o lalo ae o ua poe paa kamaa nei i ka okioki ia, a mailoko o ua mau paa kamaa la he umi, he eono i loaa aku me ka opiuma. Ua laweia mai ka pake no ka halewai, a eia oia malaila kahi i paa ai me ke kali ana no kona ku aku imua o ka Aha Hookolokolo Apana.
UA KOMO AIHUE IA AKU.
Ma ka po o ka Poaha, Iulai 2, ma Waiakoa, Kula, Maui, ua komo aku la kekahi poe aihue he ekolu ko lakou hui iloko o ka halekuai o Young Hop Chan, i ka wa i hala aku ai o Young Hop ia po no Kahului no ka nana ana i kekahi mau ukana. Ua komo mai na poe kolohe i kekahi mau hora koliuli o ka po iloko o ka halekuai, a puhi iho la kekahi o lakou i ke kukui e a ana, a o kekahi mau mea elua iho, ua hele aku la no kahi i waiho ia ai o ka dala, a lawe ae la i ka puu dala mahua hua ma ke gula a me ka siliva, nona hoi ka huina waiwai 10, ne $500. Ua ike no ka pake e kiai ana i ua halekuai la, aka, no kona piha makau loa ua hiki ole iaia ke kue aku. Ua hopu ia o Young Nao, he pake kuke ma ke ano hoohuoi wale ia.
Ma ke kakahiaka o ka Poaono nei ua hoohiki lele ia ka pakipa o ka Hotele Hawaii i kona wa i ike ai o na dala liilii i waihoia maloko o ka holowaa no ka wawahi ana, nona hoi ka waiwai io $70, ua lilo aku ia i ke kolohe. Ua manao wale ia he mea i kamaaina i keia wahi ka mea nana i hana keia hana.