Ke Aloha Aina, Volume II, Number 30, 25 July 1896 — Page 6

Page PDF (873.25 KB)

This text was transcribed by:  Danna Lyman
This work is dedicated to:  Kamehameha Class of 1962

KE ALOHA AINA

 

HOEA HOU KA LUAHINE PELE.

 

       Ma ke ku ana mai a ka Malulani i ka auina la o ka Poalua nei, ua loaa hou mai la kekahi mau lono e pili ana no ke ahi a ka luahine Pele, a penei na lono i loaa mai nei:

       Ma ke ahiahi o ka Poaono, Iulai 11, ua hoea mai la na hiohiona o ke ala hou ana mai o Pele, nolaila, ua hoounaia aku la kekahi poe ilalo o ka lua no ka huli pono ana, i ko lakou hoi ana mai.  Ua hoike mai la lakou:

       Aia he loko ahi hou ma ke kihi komohana-akau o ka lua kahiko.  E aneane ana iwaenakonu o ua lua la, e puai ana kekahi punawai ahi i hiki aku ka ikaika o ka pii ana iluna ma kahi o ke kanahikumamalima a haneri kapuai ke kiekie.

       O ka loao hope loa i loaa mai mai ka luaopele mai.  Ke pii mau ae la ka mahuahua o ka a ana o ka pele, ua ike ia aku na punawai ahi e puapuai ana me ka hoolei ana i na pohaha no kanahiku kapuai ke kiekie.

       Ke pau la kekahi poe o Hilo i ka pii i ka luaopele no ka makaikai ana i na hana hookalakapua a ka luahine Pele.

 

UA HALA AKU LA NO KAUAI.

 

       Ma ka auina la o ka Poakolu nei, ua holo aku la o Porefesa Koebele no Kauai, maluna o ka mokuahi Iwalani, no ka nana pono ana i kekahi holoholona e hoomaka la e pahola aku maluna o na mala ko ma Kauai.

       Aole i maopopo loa na hana hoopoino a keia poe holoholona i keia wa, aka, ke hopohopo e la no nae ko Kauai poe no lakou.  Ua hele aku la oia e huli pono, a me ka nana pono ana i hiki ai iaia ke hoouna aku i mau holoholona kupono no ka pepehi ana ia lakou.

       A ina e holopono ana kana apana hana, alaila, e huli hoi mai ana oia ma ka Iwalani o ka la Sabati ae nei.

 

KE AUPUNI HOU O CHILI.

 

       O ke koho Peresidena hou ana mai nei o Chili, ua holopono aku ia me ka maluhia ma Amerika Hema.  O Persidena Federico Errazuriz oia kai hoonohoia aku i poo no ka lahui mamuli o ke koho lokahi ana a kona mau hoa makaainana.  O ke kulana o ke Aupuni e ku nei i keia manawa, ua kupono ia no na poe a pau, a ua upuia e loaa ana ka holopono iaia.

 

       E makaala no ke kuai makepono e hoomaka ana ma ka la i o Augate, ma ka Heiau o na Paikini.

       I ka hala ana o ka mokupea Tille E. Starbuck, ua hoike ae la ke kuke a me ka malama moku o ua moku la, no ko laua makemake oie i ka holo hou malalo o Lae Hao kekahi kumu o laua i mahuka ai.

 

NU HOU KULOKO

 

       He pauahi ko ka wanaao Poaha nei.

       Nui ke ohohia ia o ka Hui Keaka a Gonzalez e noho mai la i Hilo.

       O Kamehameha a me Hoku na hui kinipopo e paani i keia auina la ma Makiki.

       Ma keia Australia i hoea mai nei he heluna nui o na popo hoonani base no ka Hale Mele Hou.

       He kuai hoemi, he kuai hoemi ma ma ka Heiau o na Paikini ke hiki aku i ka la i o Augate.

       Ua hoakawau o Kahaulioli i i@ o Lunakakanawai Wilikoki no ka hewa kuai waiona me ke laukini ole.

       Ke pii mau ae la ka oluolu o ko makou.  Lunahooponopono e noho la ma Puuloa, pela na l@ i loaa mai nei ia makou.

       E kuai hoepau aku ana makou i ka makou mau waiwai a pau ma ke kumukuai haahaa loa, ma ka Heiau o na Paikini.

       Ua hoea mai nei he leta i kekahi mea maanei nei e hoike mai ana, aia o V. V. Akepoka ke waiho la iloko o kekahi ma’i kulipolipo.

       Ua hopu ia he eono pake ma ka po o ka Poalua nei, mawaho o ka pa kinipopo o Makiki no ka hoohaunaele i ka maluhia o ka po.

       He 200 a oi ka nui o na Iapana a ka mokuahi Iapana Haku Zan Maru e lawe aku ana mai keia awa aku i kona wa e ku mai ai ianei.

       Ma ka hookuku kinipopo i malamaia ai mawaena o ka First Regiment a me Kamehameha, ua lilo ka eo oia hookuku ana i ka inoa mua.

       E hoomakaukau i ka makou mau dala no ka la kuai makepono e hiki mai ana ma ka Heiau o na Paikini, ma ka Poaono, Augate 1.

       E malamaia ana he heihei lio mawaena o na lio heihei Billy C. a me Anti dote mawaho o Kapiolani Paka, ke hiki aku i ka Poaono, Augate 1.

       E holo hou ana o Sam Johnson ame Sylvester ma keia Lapule iho, maluna o ko laua mau kaa hehi wawae, a puni o Oahu nei, no ka hoao ana i ko laua manawa hole loa.

       Ua lawe ia ae ke kaa @ kahiko o ka hui kaa hapaumi, e hooheleia nei e Paawela, no ka halewai, no ke kupono ole i ka hoohana, oiai, ua popopo oia, pela na lono i loheia mai.

       Ma ka Poalima o kela pule aku nei Iulai 17, 1896, ua hanau ia mai la i keia ao he kaikamahine nui nepunepu mai ka puhaka mai o Annie Miner, me Henry Vierra, ma Peleula ae nei.

       He elua mokuahi e upu ia aku e ku mai ana i keia Poalima iho, o ka S. S. Belgic a me ka S. S. Wari@noo, mai Yokohama mai ka inoa mua, a mai na Panalaau mai o ka Hema ka inoa hope.

       Ma ka la Sabati nei, ua maule iho la o Tommy King mamua iho o ka hale leta, a @oukui iho la ka hope o kona poo iluna o he alahele aoao pohaku.  Ua loaa iaia he mau palapu ma keia @ ana.

       Ma ka la Sabati nei, ua puiwa ae la ka lio e huki ana i ke kaa o Robert Wilikoki, a hihia aku a ke kolo o ke kaa me ko J. Paakaula kaa a haki iho la, ua paa e na ka lio mamua o ka nui loa ana aku o na poino.

 

HE MOOLELO KAAO

—:NO NA: —

 

HOAHANAU ELUA.

—A O NA—

 

Opuu Pua Elua

—A I OLE KE—

 

Alahele Poihihi

HELU 42

 

       I ka puka ana aku o Harinosa, a hiki ma kahi a kona lio e ku ana, ua kau koke ae la oia maluna o kona lio a ke hahai aku la po hoi kona mau wahi hoa’loha mahope o kona meheu e lele la.

       Oiai no keia e hoomau ana i kona lele ana, ua ike aku la oia i kekahi mau hole@ e lele ana mamua o ko ia nei wahi e lele aku nei, a na ia mea i kono mai iaia e hooi hou aku i ka mama lele o kona lio i loaa aku na hololio.

       @ hookokoke loa ana aku mahope o na hololio, ike aku la oia he mau wahine keia e lele nei maluna o na lio, a hooi hou aku la oia i ka mama lele o kona lio, ke hele la a lele liilii ka lehu o kapuahi i ka mama lele o ua lio nei, a ke hu la hoi ka makani a haalele wale ma na aoao o @ Harinosa nei.

       Aka nae, iloko o keia mama a ua lio Rosinehama nei e lele ala, aole o laua wahi mea a pili aku mahope o na hololio e wehe la, a o Harinosa hoi aia ia ke puliki la i ka hulu o kona lio, a ke ike powehiwehi loa aku la hoi oia i kana mea e alualu nei.

       No kekahi mau hora keia uhai-a-holo ana o ua Harinosa nei i ua kaikamahine, ua nalowale aku la laua me ka maopopo ole iaia nei ko laua wahi i nalowale aku ai iloko o ka lewa, a he mea hoi ia nana i hookuihe loa mai i ko Harinosa noonoo.

       No keia mau mea, na ia mea i kono mai iaia e kaohi mai i ka holo paukiki ana o kona lio, a pela ka lio i hooko mai ai i ka makemake o kona haku a hoemi iki mai la oia i kona mama hoonee.

       Hoohuli hou ae la o Harinosa i kona lio a lele aku la ma kona alahele huli i kona hanaumua, aia hoi, lohe ae la oia i ka hu ana i kekahi leo meli maluna pono ona, huli ae la oia e nana heaha la hoi keia mea e hu hele nei maluna ona.

       I kona huli ana ae e nana, he hookahi wale no wahi meli a me kahi nalo e pohei iho ana maluna ona, a hoomanao koke ae la oia o kona mau wahi hoaloha no keia e ukali kiai nei iaia ma ke alahele.

       Hoemau hou aku la keia ma ka ia nei lele ana me kona lio hoomanawa nui a ke ukali nei aku nei no hoi kona mau wahi hoa’loha, aka mae, i ka wa no a Harinosa i hoomau hou aku ai i kana lele ana, ua ike hou aku la oia i na hololio mua e lele hou ae ana mamua oia nei me ko laua huli ana mai e nana iaia nei, me ko laua mau helehelena hoomahie.

       No keia ike hou ana aku o Harinosa i ua mau kaikamahine la, na ia mea [remainder of paragraph unreadable]

 

       [following paragraph unreadable]

 

       No keia hoohoka @ ia ona o Harinosa e kela mau @ @ o he Kupulau, ua @ ia he mea @ i hoopii ae i kona inaina nui ao keia mau hana hoohaka a na hololio iaia no ka lua o ka manawa.

       Kaohi hou mai la oia i ka holo o kona lio a kau hoolailai iho la maluna o ka lewa me he manu iwa la e hookikahakaha ana ma o a maanei, a ke hele mai la hoi kona mau maka a ano wehewehe kaiao o ka ike pono aku ia mua, a oia ka@ i ma wehewehe pono ae ai i ka alu o kona mau maka’i hele a maluhiluhi no keia lele ana mai o keia kula loa.

       Alaalawa hou ae la oia ma o a maanei e ake i ku ana e ike ina paha e ike lihi aku ana oia i na hololio e maaloalo ae ana, aka, he hookahi wale no ana mea i ike aku ai o na auna manu e ele ae ana, a leha ae la kona mau maka no luna o na ponaba lani, aole no ana mau helehelena i ike aku ai he wahi hoailona no ua mau ui nei e hoike mai ana.

       No keia nele ana ona, ua hoomau hou aku la oia ma kana huakai imi i kona hanaumua, a ua lilo hoi he mea a pono ole ai o kona mau noonoo a me ka hoonaukiuki pu hoi kekahi no na hololio.

       Nolaila, maanei e na makamaka heluhelu e wehewehe iki aku ai ka mea kakau moolelo no na mea e pili ana i kela mau kaikamahine hololio o ke Kupulau.

       O kela mau kaikamahine a kakou i ike ae nei e na makamaka heluhelu, oia no na kaikamahine o ka muliwai o Alebiano, na kaikamahine hanai a ke kupua wahine Nunoria o ke aupuni Alohilohi ke i keia aku me he mau kukuna la no ka la.

       O ke kumu i kapaia ai o keia aupuni ke aupuni Alohilohi e ke kupua wahine Nunoria, mamuli no ia o ke alohilohi o na wahi a pau o ua aina mai, no ka nui o ke gula a me ka mo@ai e anaanana ana mai na laau a hiki aku i na mea kolo ma ka honua, a o ua kiai hoi o keia aupuni hemau holoholona wale no a he ekolu no mau kino kanaka o ua aupuni nei.

       Aole keia he poe holoholona, aka, he poe kanaka no lakou i hoolo@ e kela luahine i kino holoholona, mamuli o na hana hoowalewale a kela kupua Nunoria, a pela lakou i lilo ai i kino holoholona.

       Aia hoi iwaenakonu o ua aupuni nei e ku ana kekahi halealii nani loa i kinohinohiia me na nani like ole o kela a me keia ano, e laa na pohaku rupe, i okomokomoia me na pohaku daimana a me ka momi, a e a ana hoi lakou me ke alohilohi palena ole, a o keia hoi ka halealii o ke kupua Nunoria a me kana mau hanai punahele imua ona mai ko laua wa uaku mai a hiki ko lana nui ana.

 

[5 th column partially cut off ]