Ke Aloha Aina, Volume II, Number 31, 1 August 1896 — Page 3

Page PDF (799.93 KB)

This text was transcribed by:  Carly Auyong
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

KA WAHINE PAHAOHAO.

 

ILOKO O KONA AAHU ELEELE.

 

Nui Kana Mau Hana Hoopahaohao i ko ke Kulanalauhale Nei.

 

@ Hookoloia nei kona mau meheu, e @ ai e ikeia kona wahi e noho @  Na kukakuka kamailio ana me kekahi kaikamahine

 

@a @oikeike aku makou ma @ o ka Poalua nei, i ka @ekahi wahine hookala @ na alanui o ke kulanak@ nei a ma na p@ @lina @ hoi, ka mea hiki ole @ wahine. Hawaii ke @ o kona mau ma @ e like me keia wa@ uhi eleele, a makou @ wale nei, he makai@ mehe@ no kekahi @ lawe@ ma@.

@heike p@ aku, no @ehulehu wale na poe i @ ma na apana @ ke @ kulanakauhale nei, @ me kona mau ka @ kekahi wahi ana @ ui ai.

@olilo mai ka @ wahine i mea @ o na mea @ pau @ i mea ka@lio nui @ ka pomaikai o ko ma@ heiuhelu, ke kaana nei @ mea i loaa mai @ mea hanu meheu @ ia ae nei nialoko o kekahi @pepa haole o keia ku lanakauhale, a i like ole hoi meka @ke ana o ia pepa ma kekahi mea, a oia keia a makou e ma@ aku nei no na makamaka heluhelu o KE ALOHA AINA, ka mea hoi i hiki ole i kekahi mau nupepa Hawaii ke hoikeke mai i kana nana.

I ka wa a na kukuna o ka mahina e pii ae ana ina kona a@ no ka hoomalamalama @ mai @ hiona pouli e uhipu @ loko o ke kulanakauhale @ ike aku la au i kekahi @ ana ma ke kihi o na @ Kula a me Lu@iha, me @ ole mai ia'u o'ai au e @ kahiko eleele mai @  mawaho o ka la@ kekahi hale kana, e @ ma ia mau huina @ ko'u wahi e ku aku @ i kana hana o ke @.

A @ka maopopo ole ia'u o @kana hana, ua nee loa @ma kahi p@uliuli, i @ e ike ele mai ai @ ka malamalama @ ke uakea ae la ma @ a pau, a he mea oiaio, aole e nele ka ike mai o kela mea ia'u.

Ua maopopo no ia'u kona ano, mahope iho o ka maalo ana ae o ka wahine o ka Aahu Eleele, mamua o kona alo, a @amoe loa aku la no ke alahele hikina me ka aui ole mai o kona pauku kino ihope.

O ka maalo ana ae o keia mea pouliuli eleele, i ka wa e aai ana ke aiai o ka mahina, ua lilo ia i mea hoano e i ko'u noonoo, a ulu koke mai la na hoomanao ana i na olelo o loko o na nupepa o keia mau la, o ka wahine hookalakupua ia o ke aum@e.

Uhai aku la au mahope o k@na mene@, a hiki i kona nalowale ana aku mai ko'u mau maka aku.

Ma kekahi kakahiaka mai, mahope o ko'u ike mua ana iaia o ka hora 3 paha ia o ka wan@ao, oiai hoi ke keiki a ke @ nui o ke Aupuni e h@lo mai ana no ke ka@ nei mai Punahou mai @ halawai mai @ wahine @ o ka A@ Eleele ma ke alo @ ka Pa Hina o Koula, @ ka wa like @ kak@ o KE ALOHA AINA i maalo like @ hookahi no @ Kaona nei.

@ ka noonoo o @ i ka ike ana aku @ wahine e kalele ana i ka @ ka uwea olelo a o kona @o nei, ua ano puiwa ae la ia @ ka ike ana mai i keia mea @ i ka pou.

Aole i loheia he mau hamumu kamailio ana mai kona mau lehelehe mei a hiki i ka wa i kahea aku ai o ka mea e kau ana maluna o ka lio, i ke kumu o hona hiki ana ma ia wahi.

Aka, aole loa nae he haina i puka mai mai a iaia mai, a hiki i kona wa i haalele aku ai iaia e pili ana no i ka pou, a holo mai la oia no lalo nei.

A ua piha loa mai la hoi au i ka maka'u ia wa, a ua koho koke iho la oloko o'u, e aho e haalele like maua iaia e noho ma ia wahi, oiai, e pii ana ka manene o na hulu lauoho i ke kumu pepeiao, ma o kona noho ana ma kela wahi kokoke loa i kahi o @a eepa o ka po.

Ua puahiohio mai la ka holo ana a ko'u kokoolua maluna o kona lio, a owau hoi, eia au me na kapuai haalulu o ka maka'u ke unai mai nei mahope o kona meheu, e kuupau la i ka holo nui a kona lio.

Eia au ma ke aianui hele aoao ma ka aoao mauka o ke alanui Moi, me ko u alawa hou ole aku ihope, ina paha a'a no ua wahine la ma kahi ana i noho mua ai.

Aka, o ka mea kupa@aha nae, @a'u mawaho iho o ka puka pa o ka Pa Lui aia hoi, ua maalo ae la oia mamua o ko'u alo a kamoe pololei mai la no ma ke alanui Moi, me kona aui hou ole ae ihope.

O keia no hoi ka wa i ike koke mai ai o kekahi hoa o ka Oihana Kinaiahi o ka Hale Kaawai Helu I, i ka pulelo ana aku o keia wahine o ka wanaao a huli mauka o alanui Alakea, a nalo aku la iloko o ka imo ana a ka maka.

Aohe au mea e alualu hou mai ai mahope o kona meheu, no ka mea, he mea maopopo ole kona ku hou ana iko ma kekahi mau kihi alanui, oiai, ke hele aku nei i na hora o ke ao malamalama.

Hookahi no paha mea hookalakupua loa, oia kona ike ole ia e na makaikiu kau lio e maau hele nei o ka po, ma na wahi a pau o loko o ke kulana kauhale nei, a ua lilo pu no hoi ia he mea hoopahaohao i ka noonoo o na mea a pau.

Ua lilo no hui heia mea i kumu hoopaapaa no kekahi poe, me ka olelo ana, he wahine keia ua make, a o kona uhane keia i iho mai, mai ka lani mai, a hoikeike ae la imua o na maka o ka poe e ola aku ana, a pe'a wale aku mamuli o kona hoikeike ana @ho.

Oiai hoi oia e ike mau ia ana ma Kamaki Kuea i ka hapalui o ka hora umikumamakahi o ka po, a malaila oia e noho ai a hiki i na hora poniponi o ka wanaao, alaila, kaahele aku ia oia ma kana huakai hele, e like me na mea i hoike ia ae la maluna.

Me ka auwina la Poakolu nei, ua kau iho la oia maluna o ke kaa hapaumi o ke alanui Beritania no waho o Punahou, mahope koke iho o ka hora 2.

I ka wa i kekoke aku ai i ke alanui Piikoi. @a hookokoke aku la oia ma kahi e noho ana o kekahi kaikamahine e holo pu ana maluna oia kaa hookahi a no laua hoi na wahi noho like ole e hiki aku ai i ke alanui Punahou.

I ka hiki ana aku i ke poo o ke alanui Punahou e kupono ana i ke Kulanui o Punahou, ua nonoi aku la ua wahine la o ka Aahu Eleele i ka inoa o ka puu kiekie mahope aku o ke kulanakauhale.

Ua nonoi aku la oia i ka oluolu o ke kaikamahine opio, e hele pu laua no ka piko o Puowaina no ka makaikai ana, aka, ua kupono ole ia i ka manao o ke kaikamahine opio, oiai, o kana huakai hele no kah@a o kono makuahine a me kona hoa`loha.

Ma keia wahi i hoookaawale like ae ai laua, e hele ana kekahi no kona home ponoi, a o kekahi hoi, no kahi i maopopo ole kona wahi i hele aku ai.

He hora mahope iho o ko laua keawale ana, ua hui hou ae la laua ma kahi a laua i haalele like iho ai oia no ka wa a ke kaikamahine i ike hou mai ai i ka wahine o ka Aahu Eleele e ku ana i ke kihi o ke alanui.

Halawai hou no kaua, wahi a ka wahine. Pehea la ka nui o ko kaua hauoli, i ko kaua wa i ike hou ai.

Ano, ua ike aku nei oe i kou mama, e ae mai ana anei oe e pii pu kaua e makaikai ma na puu.

Ua pane koke aku la ke kaikamahine, aole e hiki ia'u ke ae aku, oiai, ei ae ke kaa hapaumi, e loaa ole ai ia`u he manawa no kau kono.

Ua pono wahi ana i pane mai ai, ua makemake au e ike hou ia oe no kekahi manawa, a oia ko @ a e hele pu ai no Leahi.

Ua ike no oe, he makemake au e ike i na mea a pau, aka, o na kanaka a pau ma keia wahi ua ku lako@ i ka weliweli no'u no ko`u maalo i na hora o ke aumoe me ka Aahu Eleele.

He mea oiaio kela, wahi a ke kaikamahine i pane mai ai, he hana hoi i kupono ole i kekahi wahine ke hana pela, oiai oia e noho mehameha ana i na hora o ke aumoe me ke kokoolua ole.

A! E huli ana au no ka'u kane mare, ka mea i haalele mai ia'u ma ka Mokuaina o Kaleponi, a ua ike no au, ua hele mai oia e ike i kahi mea e ae, a ua oi aku ka pono e huli au iaia. Aole loa au e luhi ana i ko'u hoomamao ana aku i kekahi manawa i na hora aumoe a hiki i ka hora 3:30 o ka wanaao.

No ka hoike ana mai i kona wahi e noho nei iloko o ke kulanakauhale nei, ua hoike ae oia ma ke alanui Nuuanu, O ke kaikamahine i kamailio pu ai me ka wahine, he mea hii keiki oia na Mr. W. L. Hough.

O ka hopena keia o ka moolelo o keia wahine i loaa mai mai ko makou makaikiu mai.

 

KA HALE KINAIAHI HOU.

 

Mamoli o ka noho ana o na Lunanui o ka Oihana Kinaiahi e noonoo, ua hooholo lakou e kukulu aku i hale pohaku hou, o na pohaku Hawaii maoli, ua waiho aku o Ripley a me Dickey i ka laua mau koho no ka hana ana i ke Keena Kalaiaina, a ua apono koke ia mai la e ke Kuhina Kalaiaina.

O kahi e manao ia nei e kukulu aku, oia no ke kihi o Alanui Papu a me Beritania, ma ka aoao mauka, e pili la i ka halepule Pake.

O ka wa e hoomaka ia ai ka hana, aia i na la mua ae nei o ka malama o Augate, he elua hale ke kiekie a e huli palua ana hoi na lanai i na alanui Papu a me Beritania.

E hanaia ana @ ko ka Hale Kaawai H@ towera iluna pono o @

Aole no paha i poina@ hulehu, oia no kela wahi @ iho kaawale ala mauka @ Beritania, a ma Waikiki @ alanui Papu.

 

Lawa ole no hoi na @ hookelakela a keia poe, @ ike iho no, ua hele a makuo@ ka Waihona, noke no na @ lilo. Oia nae hoi, aia la   @ la ka mana.

 

HE HANA KU I KE ALOHA

 

Ma ka Poaha iho noi ua, @aaw @ nawalea wale aku o Bila Konuwela, @ Duke o Waikapu i na koena lole pauahi @ koe @ mai kela mau la aku nei i na elemak @ Hawaii i he'e aku malaila e koho @ ine ka lakou mau wahi kenikeni uuku.

He hana ku keia i ke aloha a ke keiki lalawai o Waikapu i manawalea @ mai @ i ka poe ilihune ili ulaula, ka poe hoi nana oia i hoohanohano aku i na la o ke Aupuni Moi me ka maka hehi nui ia.

Pomaikai no kakou i ko kakou ma@ hoaloha kahiko, no ka mea, aole leko@ i hoomamao aku i ko lakou mau ma nao aloha no kakou, a oia hoi ka ma kou e olelo ae nei, e uhi mau ka lahi mahope o ka mea manawalea wale mai me ka hookonokono ole ia.

 

--

 

Ma ka po o ka Poaha nei, ua a ia ae la he hale ma Kikihaie e ke ahi.

 

No kahi o na Hoahanau Lusa makai o ka hale olopapa ka pauahi o ka po Poakolu nei.

 

Ua hiuia aku ka mokuahi Lehua @una o ke alahuki moku no ke pahonohono ana i kona mau wahi hemahem@ ma ka Poalua nei.

 

Ma ka po Poakolu ua hoouna ia aku he mau makai no ka hoomalu ana i kekahi uluaoa i uiu ae mawaena o kekahi poe kanaka e noho nei mahope o Kawaiahao.

 

Ma ka hora i a o ka po o ka Poaha nei, i hoea mai ai ka mokuahi Mariposa mai Kapalakiko mai, a mamuli o kona kali ana i na leta mai ka Hikin@ mai kona kumu i ulolohi loa ai.

 

Ma ke Kinau o ka Poalua nei i hala aku ai ma kela aoao hikina o Hawaii o T.V. King a me H. Wilder me ko laua kaa hehi wawae noho palua no Hilo, a e pii aku ana laua no ka luaopele maluna no o ua kaa la.

 

Ua ike iho makou i ke kii o ka halepule haole hou o Hilo maloko o ka nupepa kakahiaka o keia la, Iulai 30, nona ke kumuwaiwai i kohoia o $3,000. Ke hoala mai la no o Hilo i na hana e holomua ai, a e lilo a@u ai paha i kulanakauhale poo ma keia hope aku. I@ua aku e Hilo Hanakahi.

 

Ua malama ae o Mr. a me Mrs. S. Luahine, he ahaaina pala@a nui no ka piha ana o ka makahiki hookahi o @a la make o ka laua kaikamahine kamakahi Miss Ebena Luahine, ma ka Poalima, Poaono a me ka la Sabati nei. He lehulehu wale o na makamaka i kipa aku ma ia home aekai o na makua o ke kama i make, makai o Puuhale, Kalihi. He maikai na mea a pau i malama ia a ua ai a lawa i ka lokomaikai o na makua a me na pilikana o ke kama i make. Aoie he mau oku i ku haunaele i ulu ae a hiki wale no i ka pau ana o na la paina. Mahalo.