Ke Aloha Aina, Volume II, Number 38, 19 September 1896 — Page 1

Page PDF (830.09 KB)

This text was transcribed by:  Aki Astrid Dinda
This work is dedicated to:  to Aunty Eka

KE ALOHA AINA

 

HILO BAY, HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20.1895

JOSEPH NAWAHI                                                                        EDWARD L LIKE

LUNAHOOPUKA A PUUKU.                                                           HOPE PUUKU.

 

@KE 11              HONOLULU, POAONO, SEPATEMABA 19, 1896          HELU 38

 

 

KE ALOHA AINA.

          @ hoopuka mau ia aku ana mai ka @ pakahi a ka Poalima o na pule a @ o kela me keia mahina.

          Uku Pepa, he ao keneta o ka @le. No ke hope hookahi, he 5 keneta.

          @aa no ka pepa mai ke Keena

          @ KE ALOHA AINA, a mai @ mua aku o na Luna Lawe @.

          @ ia no na Olelo Hoolaha, na kanikau me na Mele Inoa, me ke @ola kuike. Aole nupepa ma ka @ pakahi e hoounaia ke ole e @okaa mua ia ka uku pepa.

          @ouna pololei mai i na Nuhou @ Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

          @ loa e hoopukaia a hoolahaia @kekahi manao ma na kolamu o @ keia Pepa, malalo o kekahi inoa @apakapa ke ole e hoike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa @onoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

KE ALOHA AINA

 

@okahi Makahiki……………………………..$2.00

@o Mahina……………………………………...1.00

@io mahina………………………………………..50

@okaki Mahina……………………………………20

 

JOSEPH NAWAHI

Lunahooponopono a Puuku o

KE ALOHA AINA

 

EDWARD L. LIKE

Hope Puuku.

 

          @na kauoha Nupepa me na hookaa @ Dala, e hoouna pololei mai i ka @ Lunahooponopono ma Honolulu

KEENA HANA: Aia ma ke Keena Loio o Joseph Nawahi, maluna o ka Hale Uinihapa o Mr. Damon, ma ke kihi o na Alanui Moi me Betela, ma Honolulu.

---

 

@UHOU KUWAHO.

---

HAKAKA MA TUREKE.

---

@OMAO IA KA HAUNAELE MA NA ALANUI O KONATINOPELA.

         

Philipopolis, Aug. 28.    Ua @ ea ae he poe kaahele ma Konatinopela, a wahi a lakou i ho@ ae ai, aia no na hana kana@ ole o kaunahele ke hoo@ ia la iloko o ko Tureke kulanakauhale poo aupuni.

He lehulehu wale o na poe i @ ku ia, a ma ke koho aku, he @u tausani ko lakou heluna.

Konatinopela, Aug. 28.    Ua lawelawe ae ka Oihana Makai @ kekahi hana, ma ka hookohu @ aku ia ewalu poe, mailoko @ ai o ka poai o ka poe Karisti@no a me ewalu o ka poe Musadamana, e ninaninau no ke @umu i ulu mai ai o keia hoala@ a haunaele ana ma ka Poakolu.

Mai kekahi luna mai, i helu i ke kumu o keia pilikia, ua hooili aku oia i keia haunaele ana i pahola ae, ma ka apana kahi a ke Komite Kuwaena o ka poe Aramenia Hookahuli Aupuni, i hooulu ia ai ka haunaele a lilo mea nui a palahalaha loa.

O ka poe hoala kuee, nana i hapai mau na hooulu haunaele ana, no ke kue ana i na hooponoponoia ana, ua poha ae ia me ka emoole, ma kahi halawai akea o ka Baneko Ottomana, hoomaka na ki pupanapana ana, na oniu pahikaua a me ke kiola poka pahu dainamita ana.

O ka hoomaka ana i kinohi he uuku kona hoomaka ana e akoakoa ae, aka, ua paipai nui ia e na lunakoa o na pualikaua, a o kekahi poe o lakou, oia na poe hana iloko o na baneko.

Me ka hoolohe ole mai i na pane ana, a me ka ikaika o ko lakou mau lolo, ua pepehi aku lakou, me ke oki ana i ke poo o na poe noho malie, kiola i na poo o ka poe i pepehi ia ma na alanui.

Oiai keia mau hana hilahila ole e lawelawe ia ana, ua pani koke lakou i na ipuka o na baneko, a me ka hookaulua ole, ua hoolei koke aku la lakou i na poka pahu ma na alanui o ke kulanakauhale.

He eha mau lede o ka poe Tureke a kau ana maluna o ko lakou kaa, a e holo ana lakou no kekahi wahi, ua puhi ia ko lakou mau kino a lilo i mau apana, e kauliilii ana i o a ianei, ma o ke pahu ana la o ke dainamita i kiola ia ma na alanui.

He elua mau limahana Farani o kekahi hale Banako, oiai laua e hookuukuu ana ia laua mai ka pukaaniani mai na ke kaula, o ka wa ia i loaa ae ai o kekahi o laua ina palapu o ka eha, ma ke pahu ana o kekahi poka pahu dainamita.

Ua mahuka koke aku ka poe kipi no ka hoopakele ana i ko lakou mau ola iho, mamuli o ka hoea ana mai o na koa Imeperiola o ke Suletana o Tureke, oia hoi koa Aupuni, e hopu a hoopaa pio i ka poe hoohaunaele.

O ka poe kipi, ua hoea aku lakou ma kekahi hotele iloko o Konatinopela, a kipu aku la i ka poe o loko o ka hotele, me ka hoolei poka pahu ana, me na ihe, e halaoa ana maluna o na poo o ka poe e hele ae ana, he nui wale o ka poe i hoeha ia.

He lehulehu wale o na lono e pili ana no keia mau hana ma na wahi a pau o ke kulanakauhale o Konatinopela.

E hoike ana no hoi kekahi mea i ike pono, he nui wale o na poe make i pepehi ia, a o ka hapanui o lakou aia no ia ma ka aoao o ka poe Armenia, e like me ke kauhoha a na Poo Aupuni o Tureke, e malama pono ia ke kino o ka poe i hoohuoi ia, ma ke ano kanalua, malia paha no ko ke Aupuni aoao kekahi o ia poe i hoea ia a i make hoi.

O na poe Armenia nana i hooulu i keia haunaele, e waiho aku ina Armenia a pau, no na mea e pili ana i keia hoala haunaele ana.

Berelin, Aug. 28.    Ua hoike ae ka mea kakau o ka nupepa Vossische Zeitung mai Konatinopala mai, e olelo ana: He lehulehu wale o na pepehi kanaka i hana ia malaila. Ma ka hope o keia hanaele, he mau haneri kino make i emi ole iho malalo o ke tausani, e waho ana ma ke poo o ke alahaka o Stamboul.

O na Tureke hoohaunaele, i lakou me na mea kaua, na pahi, na laau, ua kaua aku lakou ina poe Armenia ma na wahi a pau me ka hookaulua ole, ma na hale o ka poe Armenia a luku aku la ia lakou me ma pahikaua, me he poe pepehi bipi la, me he mohai ola la i alana ia mawaho o na puka aniani.

O na makai a me na puali koa o ke aupuni, ua kukulu ia lakou ma na alanui, me he poe lii la, kahi hoi o na kaa lawe i ke kino o ka poe make e moe ana ma na alanui, a lu aku ma kahi i hookaawale ia no ia poe.

Ladana, Aug. 28.    E hoike ana ka mea kakau o ka nupepa Daily News, mai Konatinopala mai, o na kanaka Pelekane a pau e noho ana maloko o ke kulanakauhale o Konatinopala, ua mahuka aku lakou no ko lakou mau ola iho, me ka hoeha ole la hookahi o lakou, oiai keia wa o ka uluaoa haunaele e hana ia ana.

Maderida, Aug. 28.    O ke Kuhina Noho Sepania, e noho ana ma Konatiopela, ua hoike ae oia i kona ikemaka i ka pepehi ia ana o ka poe Musulumana, e na Aramenia, ioai ka haunaele ma ka Paokolu, ua hou ia ke kino me na pahi hou kanaka, a lawe hele ia aku la ma na alanui o ke kulanakauhale.

Parisa, Aug. 28.    Ua loaa ae kekahi lono mai Konatinopela, e hoike ana i ko Suletana apono ana e hooponopono i ke kumuhana no ka ninau e hoopaapaa ia nei mawaene ona a me ka poe Kerete.

---

 

AOLE HE PEPEHI KANAKA.

 

Ua loaa ae he lono telepona ma ka hora 4 p.m. o ka auina la Sabati nei i ka Halewai, e hoike ana, ua loaa aku kekahi pahu lole ua wawahi ia ma ka pali o Nuuanu, e kokoke aku ana i ka hoouakee e hiki aku ai i kahi wai kaulana o ka pali o Nuuanu, a ma keia wahi, ua loaa aku apana lole i kikohukohu ia me ke koko, a e ku ana hoi he miula kakaula ma kahi kokoke i kahi o keia pahu lole i nahaha.

Ua holo koke aku o Kapena Scott a me Wright o ka Puali Makai no kahi o ka pilikia i hoike ia mai, me ko laua makaukau i hoolako ia no kekahi mau ulia ma ko laua alahele.

I ko laua wa i hiki aku ai ma ka Pali, ua loaa io aku no ka pahu lole, a me na apana lole i kikohukohu me ke koko, aole hoi he mea e ae i loaa aku ia laua mawaho ae o keia, a hiki i ko laua hoi ana mai.

He elua mea e hoi ana no Kualoa, a ua kokoke no hoi ka laua wahi i ka home noho o ka Lunakanawai Kiekie Alapaki, a na laua i nana pono i keia pahu lole, a na laua i hoike piha ae i ke ana o keia wahi ulia hoopahaohao.

O ke kumu o keia oia hoi, ua haalele aku o Hoapili i kona home i kakahiaka nui wale no, a ua loaa oia i keia mau kanaka i Half-way-house, me ka pahu a me ka hoki e kakaula ana, ua kaalo ae la oia ma ka hale hookolokolo o Kaneohe i ka hora 3 o ka auina la, aole ka hoki kakaula a i ole hoi, o ka pahu lole.

O ke kumu o kela koko i ike ia iluna o na apana lole, oia no ka hoopaa ole ia o na hupa o ka pahu e kau ana maluna o ka hoki kakaula, ka mea nana i lulu i ke kino o ka holi kakaula, a lilo i mea owala no keia hoki, a pela i maopopo ai, aole he pepehi kanaka i hana ia.

---

 

HAUNAELE MALUNA O KE KAKELA.

 

Ua ulu ae he haunaele maluna o ka oneki o ke kalepa S. N. Kakela e ku nei ma ka napo o Waila ma, ma ke kakahiaka la Sabati nei, ma o ka uluhia ana o ka poe eluna me ka wai hoemalule o ka waiona.

Mahope iho o ka hora 8 o ke kakahiaka, ua hele mai la o Daniela Butcher ke kuke paele ma kahi e kuku ana o kekahi poe luina eha, a ku iho la mamua o ko lakou mau alo, a hoopuka koke aku la i na huaolelo hoonaukiuki, me ke kapa ana aku ia lakou i ka aihue i ka puaa hame, a hoolei aku la iloko o ke kai. Ua kamailio koke mai keia poe eha me ka hoike aku, aole lakou i aihue i kela mea, aka, o ke kuke, ua paakiki loa i ke kuhikuhi ana maluna o lakou.

Mahope iho o keia, ua hoi aku la oia no kahi o kana hana ponoi, oia hoi ka halekuke, a o keia ka wa a keia poe luina eha i hahai aku ai mahope o ke kuke, oiai hoi ka ikaika o ka waiona e hoonaele ana i ko lakou mau kino.

I ko lakou wa i hiki aku ai mawaho o ka halekuke, me ka hookaulua ole, ua lele aku ia o Gus Olesona, a kui iaia ma ka pepeiao hema, me kekahi pine (he laau paha), me ka hoeha pu aku hoi iaia ho ka manawa pokole, aia ke koko ke kaheawai la mai na helehelena mai o ke kuke, a me kona lole aahu e komo ana, i oki loa i ka koko.

Ua ike iho la o Butcher i kona ku piliki, ua lalau koke aku la oia i ka pahi lole bipi, a hoea aku la i kona hoa paio, ua huki koke ae la kekahi o ua poe luina la i ka po panapana a ki aku la i ke Kuke.

Ua telepona koke ia mai i ka Halewai, a ua pau na poe hoohaunaele i ka hopu ia, a me ka hana nui hoi o Kapena Aiwohi i kaili mai ai i ka pu panapana mai ka lima mai o keia poe lawehala.

---

Ua malama ae o Mr. A me Mrs. Huges, he paina hoomanao la hanau no ka piha ana o ka makahiki hookahi o ka laua kamalei, ua piha pono ka papaaina i na mea ai Hawaii, e hiki ole ai i ka puu moni ai o na hoa ai ke hoohalahala, pela pu no hoi me na mea ai haole, ua ai iho na hoa ai a lawa pono ka makemake. O ka makou e kalokalo ae nei, e ola loihi ka pua nona ka la hanau a kau i ka puaneane.