Ke Aloha Aina, Volume II, Number 45, 7 November 1896 — Page 5

KE ALOHA AINA

Ke Aloha Aina Poaono, Novemapa 7, 1896

@ahawaha, a hoihoi ole mao.

 

@aole kakou i ike i ka @ e hoea hou mai ai o @ a houliuli hou ae ma @ lakou mau kumu iho @ puapua mau mai nei @he kehau mai ka moana @hooia mai ana, aia no @ma ko kakou aoao, @ooku ana, ke hele aku @hiki i ka Hopena o ko @hoomanawanui ana.

 

@la, e ka lahui Hawaii @ kaomi iho i ka hanu a @ kakou ma kela aoao o @ou noho hoopilikia ia @ka auanei e mihi ai @noonoo papau, ka poe@ ia mamuli o ka puni @ mo a me ke ake oihana @noho kino ana, a oia @ kou e paleo aku nei,  @ upauaho a kuihe, aka, @ ku a hoea i ka pahu hopu @kaikila, alaila, hoomaha@ao kaumaha, na luuluu, @i aku kakou ina leo ka @ko na Lani kokua pu @u.

 

@mea keia i loaa mai @ ou, i hawanawana ia mai @ olonahe makani Malua@ oia ka makou e hoike @i imua o ko makou mau @ maka heluhelu mai Ha@Kauai.

 

@Ohe Makou Ilaila

@i Honolulu nei o J.W. @ a me kana wahine, ma@nai laua o ka mokuahi @ka Poakahi nei.  He lala ka Aha Kuhina o Pere @ Harisona, i ka wa o na @sina Elima o ke Aupuni @wa, i holo ai i Amerika @ ui ia Hawaii nei, i Pana-@ Amerika.

 

@hiki no ia makou ke ka@u iaia, oia nei ka makua @me ka makuahine o ka @ Hoohui-aina, mai ka @aka ana mai a hiki i keia @ i holo kino maoli mai la hulihuli, a e hoomalimali @ou, e ae aku kakou e hoo@ kakou iho malalo o na @ o ka manu Aeto o Ame-@.

 

@hoike ae ka nupepa puka @iaka o keia la, Poalua, i @mai nei oia malalo o ke@hana, ma na mokupuni @ ou e ka lahui aloha o @aii.  Ae, he mea oiaio paha @, ua noho mai nei ke @ Kahiki, a o ka ulu ole @hula, oia keia hoea kino @ou, a ia nei e noho ai a @ i ae na hulu i ka umauma @olelo mau ia nei, aia ke@ hulu o ka umauma, alaila @ Kolea i Kahiki e hanau @ai.

 

@ela makou e haupu e nei, i @mai nei oia mamuii o ka @onokono ia ana o kona @ao no kela kumuhana mua @ana i hoohoka iaia, olai no @noho poo ana ma kekahi lala o ka mana hooko o ke Aupuni Aeto ana i hilinai ai, nana e rula i ko kakou noho ana me ka mana nui, aka, aole nae i ko ia mau manao haaneo o ua Kolea kauahua la o Kahiki.

 

Nolaila, eia oia me kakou i keia mau la, a o ka kakou hana pono wale no, o ka nana malie aku, e like no me ko kakou ano mau, o ka waipahe ma na kukai olelo ana, aka, o ko kakou manao, he mamao loa mai iaia mai.

 

Ke paipai mai nei ko makou makamaka “pehea e kahea halawai makaainana hoi paha kakou? I aha ai?  Wahi a makou, aoie anei oia nei he huaelo maopopo oia ma na ano a pau, a heaha ka kakou hana e haawi aku ai na ia nei e hana mai, oiai, oia nei ka mea nana ka punana hoohui aina, a oia nei anei ka kakou e onou poo aku ia kakou iloko o ke okooko o ke ahi, oiai e aa mai ana mamua pono o ko kakou mau alo? 

 

Hele pela ia mau manao, na ka poe e makemake ana e hoala ia mau hana e hapai ia ano hana, a oia ka makou i puana ae la maluna, aole makou ilaila ma na ano a pau, no ka mea, he pohihihi ke kumu, a pele no hoi kona mau lala, a pela makou e ao aku nei i ka lahui, mai puni mai i ka mali leo, o papau auanei kakou he aa ko ka hale.

 

E Haawiia Na Mahalo A Nui

Ua loaa mai ia makou na lono me ka oiaio loa, eia o Ms. Kainana Puahi, ke lawelawe kino wahine mai nei no ka pono o ka lehulehu o ka poe e noho ana ma ka Apana o Kalihiuka, i ka hana ana i ke Alanui Aupuni ma ia Apana kuaaina, kahi hoi a ke Aupuni i nana ole ai i ka pono o ia poe makaaina na hookaa auhau o ke Aupuni.

 

No ka ike maoli o keia wahine i ka pilikia o ke alahele ma ia wahi, ua hoeueu aku la oia i ko laila mau kupa, e lawelawe, a e haua i ko lakou alahele me ka nana ole i ko lakou luhi ma ia hana.

 

Ua hele kino maoli aku keia wahine a me kona ohana e hana ponoi i ke alanui, mamuli o ko lakou mau lilo ponoi iho a o kahi i pau i ka hana ia i keia wa, kokoke no he hookahi mile a oi i pau i ka hana ia a hoomaemae kupono ia malalo o na hookele ana a keia wahine manao hana, a kaukai ole aku i ko ke Aupuni mau kokua ana mai.

 

Ua hele aku no hoi oia e noi i ko na Pukiki komo pu ana mai e kokua ma keia hana, a ua ae mai lakou ma keia hanha, a ua ae mai lakou, a no hookahi la wale no ko lakou manawa o ka hele ana mai, a o ka pau no ka manao paha hoi kekahi, ma ka uku e hiki ai ke lawelawe ia kekahi hana, a pela paha lakou i ae mai ai, e hele e hana i ka la mua, a no ka uku ole ia, o ka haalele koke no ia i ka hana.

 

E hoomaopopo ia, o ka Luna Alanui ka mea kupono nana e lawelawe kela hana, no ka mea o kana hana ia i hoonono ia ai e ka lehulehu, a he mea pono iaia e makaala ma na wahi a pau o kona apana, aka, ina kakou e hoomaopopo iho, ma kaki i hele a makahinu i ka hoali mau ia, on ka ka Luna Alanui wahi makemake loa i ka hana ia, me ka nana ole ae, ua hele a hinuhinu ia wahi, noke no ua hoomaemae, hoopiha no na ili, rola no na kaa alanui, a pela wale aku.  O keia mau wahi a pau, aia no ia ma kahi e noho ia ana e ka poe waiwai, a malaila mau na hoonuanua ana ina wa a pau, he mea ole ka nui o ka lilo, ina ia he mea e hoihoi ai na maka o ua poe ala, ina he hookahi haole kuonoono a waiwai paha e noho pu ana me ka huikau o ka poe noho o Kalihiuka, hai aku makou me ka hookamani ole, e noke mau ia ana ia alanui i ka milikaa ina la a pau, a aia Ilaila ka Luna Alanui kahi i hoouna ai i na kua pohaku no ka hoonoho ana a kipapa ana i ke alanui me na pohaku papaakea, a me ka uhi pu paha i ke one eleele maluna iho.

 

O na makou e noi aku nei i ke Aupuni, e nana a e kokua ia ka hana a kela wahine i hana ai no ka pono o na mea a pau e hele ana ma ia alahele o ke kuahiwi, ma ka hoouna ana aku paha ina kanaka e kokua i ka hana, a i ole ma ka haawi ana aku paha i puu dala a na kela wahine e imi kona poe paahana a uku aku ia lakou, e like me ka hana ana o na kanaka hana Aupuni ma kekahi mau Alanui e ae.

 

Ke Komisina Manu Pelehu

Ma ke ku ana mai o ka Mokuahi Peru mai Kapalakiko mai i ka Poakahi nei i loaa mai ai ia makou na hoike e hooia ana, mai ko makou mau hoa mai o ka ili hookahi, e noho la ma Kapalakiko, e pili ana i ka huakai huli dala a P.C. Jones, (Pi Ki Keoni) ke liuliu la oia e haalele aku i ke kulanakauhale o Piladelapia, mai kona auwana hele ana ma na Mokuaina o Maine Nu Ioka, Masakuseta, a me kekahi mau wahi e ae o Amerika, no ka huli hoi ana mai i Hawaii nei, me ka nele i na pomaikai a pau ma keia huakai huli dala no ke aupuni Repubalika e ku nei, ke aupuni hoi a ka hapanoi o ka lahui Hawaii e hoihoi ole nei a hiki i keia la.

 

Ua wanana mua aku no ka nupepa Ke Aloha Aina, 1 kona wa i liuliu ai e haalele mai i na kapakai o Hawaii nei, e hahai mau ia ana @ kuakai e ka makapaa, a hiki i kona wa e huli hoi mai ai i ka aina nei, aole hookahi mea e ae mai e haawii kana dala, oiai ka lahui.  Hawaii e pale a e hoole loa ana i ko lakou nei kuleanna hooponopono aupuni maluna o lakoa.

 

He oiaio, ua hooia ia mai kela hoole ana a ka hapanui o ka lahui kumu mamuli, o keia hoi nele ana mai la o kela kanaka nui momona a lakou nei i hoouna aku nei, me ka puolo Alamihi o ka Hilabila, a me na lilo nui hewahewa e kaa ai paha auanei na ka lahui e hookaa ma keia mua aku.

 

I na la kinohi, oiai ua Komisina huli dala nei e liuliu ana no ka holo i Amerika, ua keha ae na nupepa a pau o ka aoao aupuni e ku nei, e hoi mai ana oia me ka holo pono o kanamisiona huli dala, a e ohi ana na kanaka Hawaii i na pomaikai o kana huakai huli dala ma na aina hikina ana i hele aku nei, a he lehulehu wale aku na ano olelo a lakou i pai-i ai, me ka manao, he mea ia no kakou e puni ai.

 

I keia la, ua hamau ko lakou mau leo aoa, a ua pepelu ko lakou mau huelo mahope o ko lakou mau kua, a o na hauwalaau ana i o aia nei, ua meha ia a lai pu, me he mea la, ua hiki mai lakou i ka hoopena o ko lakou mau la e hauoli ai, elike me ke ano o ka poe i loaa i na haawina eepa, pela ko lakou hopena a makou e ike nei i keia la.

 

Aole e kala ko makou ike i hoike aku ai imua o ko makou lahui aloha, oiai no ua kanaka huli dala la o ke aupuni lima pakaha e noho ana no i ka aina nei, me ko makou hoike aku i ko makou mau manao huna a hookamani ole, mai hele oe, no ka mea, aohe oe i ike ia, he mea ole kau palu e lawe pu aku ai me oe, no ka mea, he palu ai ole ia, aohe i-a e puni mai i kau makau i kou wa e hookuu aku ai ilalo o ka hononu.

 

Ma ka nupepa hoku mai hoi o ka auina la Poakahi nei, e hooia mai ana oia i ka pololei o ka leta a ko makou mau makamaka Hawaii ma Kapalakiko, a eia io ae oia a me kana wahine ke uhoi pu mai nei no.  Hawaii nei, me ka nele a hoka i ka mea a kona naau i li’a nui ai.

 

O keia mau hana wale no a lakou nei e hana nei, he mau hana uhiuhi wale no ia, a o ka mea pololei maoli no, he mau huakai keia malalo o na ike makamaka ana, a o ke aupuni ka mea nana e hoolawa i na lilo na uhaai ana, mawaho ae o ko lakou mau pakeke ponoi.  Aole keia he mea koho wale, aka, he mea na makou i ike pono, a oia no ke kumu o ko makou olelo ana pela.

 

E Holo Aka No Kapala@

Ma ka do o ke P@ @ ua @ no ke @@ ka noo@ ana i ka @ @ i mau keiki mai Hawaii @ nei no Kapalakiko no ka @kuku pekupeku @hinipopo aina me ko kila mau @ i lehia ma ia hana.

 

Ua hala aku la o Mr. Robinson no ka bui kuka ana meka hui Olympia, maluuna o ka Australia, no ka ae ana mai e mala@ i hookuku m@ o lakou a me na keiki Hawaii ma ka la Karisimaka, a me ka Reliance Club ma ka la Hape Nuia.

 

He kanakolu kumamakahika nui o na keiki i loaa i keia manawa, a e hoomaka aku ana hoi lakou i ka hoomaamaa ma keia mua koke iho, a mailoko ae hoi o keia huina e wae ia ai i umikumamakahi keiki a me eono poe kokua, a o lakou hoi ke holo no Kapalakike.

 

Ua manaoia ma ka mokuahi o ka la 16 o Dekemaba lakou e haalele iho ai lakou ia Honolulu nei no Kapalakiko, a hoea hou mai i amei i ka la 8 o Januari.

 

Paa I ka Hopuia

Ma ka poaha nei, ua lawia ae la o Kamaka Palikapu imua o ka Aha Hookolokolo no ka hoolohe ana i kona hihia i hoopiiia ai, oia hoi kona Limalipa ana i na dala he $284 a kona haku.

 

O Kamaka he opio wale no oia mawaena o na makahiki o 17 a me 18, e noho hana ana hoi malalo o W.E. Rowell, ka Luna Nui o ka Oihana Wai, ua hoemoeia kona hihia a hiki i keia.  Poalua aku, a penei hoi kahi moolelo i hoohuoiia ai na –na no i hana i keia hana:

 

Ma ka Poaono, Oct. 3, ua waiho iho la o W.E. Rowell he $284iloko o ka ume o kona pakaukau, he $280 ma ke gula, a he $4 dala ma ke dala keokeo, a ua hoomaopopo no hoi oia i kona hookomo ana iloko o ka ume, aka, ma ka la Sabati ae ua hele hou aku la no ka ume ana i waiho i ke dala, aia hoi aole lakou malaila.

 

Ua hoomaka kokeia ka huli ana i kahi o ka aihue i komo mai ai, a ua ikela ma ka puka aniani no ia.

 

I keia manawa i nalowale ai o keia puu dala ua ikeia aku o Kamaka e ona ana, a e hoohainu kela a me keia mea, me ka uku pu ana hoi i na hoolilo me ke dala gula, a pela iho la hoi oia i hoohuoiia ai a hopu la iho la.

 

Ua aa mai nei o Maui Hikina no ka hookuku kinipopo ana me ka Hoku no ekolu manwa, e paaui hei maloko o elua pule mau keia wa aku, aka, aole nae i maopopo loa ka ae ia mai ma@ li o ke kokoke loa ana i ke kau kini popo pekupaku wawae.